Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2019

Η ζωή του Πλάτωνα


Γεννήθηκε το 428 και πέθανε το 347 π.Χ. στα βαθιά γεράματα των 81 χρόνων. 
Ως τα είκοσί του, κανένας δε θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα εξελισσόταν στον βαθυστόχαστο σοφό μαθητή του Σωκράτη και δάσκαλο του Αριστοτέλη. 
Ήταν γόνος οικογένειας αριστοκρατών με γαλαζοαίματες ρίζες. Ο πατέρας του υπερηφανευόταν ότι κατάγεται από τους πρώτους βασιλιάδες της Αθήνας κι ήταν κατά κάποιο τρόπο απόγονος του Ποσειδώνα. Η μητέρα του είχε οικογενειακές ρίζες που έφταναν ως τον Σόλωνα και ήταν ανιψιά του Κριτία, του αδίστακτου μελλοντικού αρχηγού των «Τριάκοντα Τυράννων», που με τα όπλα των Σπαρτιατών εγκατέστησαν δικτατορία τρόμου και αίματος στη νικημένη Αθήνα (404 π.Χ.).

Στα νιάτα του, ο Πλάτωνας διδάχθηκε μουσική, μαθηματικά, ρητορική και ποίηση, έγραψε ερωτικά ποιήματα, επιγράμματα και μια τετραλογία με τραγικό χαρακτήρα. 
Εξελίχθηκε σε γόη της Αθήνας, μετείχε ως παλαιστής στους αγώνες των Ίσθμιων κι έγινε βετεράνος τριών μαχών, κερδίζοντας κι ένα βραβείο ανδρείας. Έτσι που πήγαινε, κανένας ποτέ δε θα μάθαινε γι’ αυτόν αλλά ο ίδιος θα είχε γλεντήσει τη ζωή του ως το μεδούλι. Όμως, εκεί γύρω στα 407 π.Χ., η τύχη τα ‘φερε να γνωρίσει τον διάσημο γέρο Σωκράτη.

Τα επόμενα οκτώ χρόνια, η διδασκαλία και η φιλοσοφία του μεγάλου σοφού της αρχαιότητας άσκησαν επάνω του καταλυτική επίδραση. Εγκατέλειψε τον αθλητισμό και τον ποδόγυρο, πέταξε τα ποιήματά του κι έγινε σκιά του Σωκράτη καταγράφοντας ό,τι έλεγε κι ό,τι έκανε ο γέρος, που συνήθιζε να ανακατεύεται, όπου υπήρχε πολύς κόσμος, και να ξεκινά κουβέντες, οι οποίες οδηγούνταν πάντα σε φιλοσοφικές αναζητήσεις και διδασκαλία. 
Γι’ αυτό κι όλα τα έργα του Πλάτωνα (με εξαίρεση την «Απολογία του Σωκράτη») είναι γραμμένα με τη μορφή διαλόγων.

Βυθισμένος στα έργα και τις συζητήσεις του δασκάλου του, πέρασε μάλλον παθητικά τις περιπέτειες της πόλης του που νικήθηκε στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Όμως, ένα από τα μεγάλα θύματα των εμφύλιων σπαραγμών ήταν κι ο ίδιος ο Σωκράτης που θεωρήθηκε φιλοολιγαρχικός, κατηγορήθηκε ότι «εισάγει καινά δαιμόνια» και καταδικάστηκε σε θάνατο. 
Για τον 29χρονο τότε Πλάτωνα, το χτύπημα ήταν παραπάνω από οδυνηρό.

Έφυγε στα Μέγαρα, από εκεί στην Αίγυπτο όπου μελέτησε μαθηματικά και Ιστορία και το 395 π.Χ. ξαναγύρισε στην Αθήνα. Οκτώ χρόνια αργότερα (387 π.Χ.), ξανάφυγε.
 Πέρασε από τους Λοκρούς, επισκέφτηκε την Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, έμπλεξε και βρέθηκε να έχει πουληθεί ως δούλος. Κάποιος Κυρηναίος, ο Αννίκερις ο Λίβυος, πλήρωσε 3.000 δραχμές και εξαγόρασε την ελευθερία του. 
Ο Πλάτων επέστρεψε στην Αθήνα το 386 π.Χ. Οι φίλοι του έκαναν έρανο, μάζεψαν τα λεφτά του χρέους και τα πρόσφεραν στον ευεργέτη. Αυτός αρνήθηκε να τα δεχτεί. 
Η ευγενική του χειρονομία έμελλε να είναι μια από τις πιο μεγάλες ευεργεσίες στην ανθρωπότητα: Οι φίλοι του Πλάτωνα, αντί να ξαναβάλουν τα χρήματα στην τσέπη τους, αγόρασαν ένα άλσος αφιερωμένο στον ήρωα Ακάδημο και το πρόσφεραν στον φιλόσοφο. 
Ο Πλάτωνας ίδρυσε εκεί ένα πανεπιστήμιο: την Ακαδημεία ή Ακαδημία που έμελλε να ζήσει εννιακόσια ολόκληρα χρόνια, ως το 529 μ.Χ. όταν έκλεισε επί αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανού.

Μαθητές μπορούσαν να είναι άνδρες και γυναίκες, σε απόλυτη ισοτιμία, και ξεχώριζαν από τους άλλους Αθηναίους, καθώς χρησιμοποιούσαν ειδική περιβολή. 
Αυτός ήταν και ο λόγος, που συχνά τους έπαιρναν στο ψιλό και τους κορόιδευαν. Τα μαθήματα περιελάμβαναν διαλέξεις, διαλόγους και φιλοσοφικά προβλήματα. 
Κυρίως, η Ακαδημία έμεινε στην ιστορία ως φιλοσοφική σχολή. Στη μακραίωνη ζωή της, όμως, άλλαξε φιλοσοφικές κατευθύνσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια: