ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ “ΚΑΡΤΕΡΙΑ” ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΗΣ S&B (ΛΑΡΝΑΚΙ)

”ΚΑΡΤΕΡΙΑ’’

karteria1.blogspot.com

Προς το

Τμήμα Περιβάλλοντος κ΄Υδροοικονομίας

Περιφερειακής Ενότητας Π.Ε. Φωκίδας                                             Ιτέα 21 Ιουλίου 2011

Γιδόγιαννου 31 ΤΚ 33100                                                                  Αρ. Πρωτ.:  6

ΑΜΦΙΣΣΑ 

Θέμα:  Ενστάσεις για την Μ.Π.Ε. της εταιρείας  S&B  για την ανανέωση των αδειών

            Λειτουργίας των εγκαταστάσεων της στην Ιτέα Φωκίδας.

Αναφορικά με την Μ.Π.Ε. που κατέθεσε στην Υπηρεσία σας η Εταιρεία S&B  προκειμένου να ανανεώσει τις άδειες λειτουργίας των εγκαταστάσεών της στην Ιτέα Φωκίδος, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής, τα οποία και θεωρούμε σημαντικά για την ανάπτυξη της Ιτέας και όχι μόνον. Δεν είμαστε οι ειδικοί που θα σχολιάσουμε ή που θα εναντιωθούμε σε εξειδικευμένες απόψεις αληθοφανείς ή μή, τις οποίες περιγράφει ο συντάκτης της Μ.Π.Ε.  Όμως:

  Στην σελίδα  205 της Μ.Π.Ε,  παράγραφος 10 με επικεφαλίδα ‘ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΛΥΣΗ’, ο συντάκτης  αναφερόμενος στο Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού  και στο Ειδικό Πλαίσιο για την Βιομηχανία, δημιουργεί εντυπώσεις με παρερμηνείες, καθ’ όσον, στην ΚΥΑ 11508 4/6/2009 ‘Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για την Βιομηχανία’ στο Παράρτημα 1 σελ. 113 αναφέρει: «Νομός Φωκίδος ... αλλά το ζεύγος των κλάδων 13/27 (μεταλλούχα μεταλλεύματα-παραγωγή βασικών μετάλλων) δημιουργεί τοπικά δυνητικές ασυμβατότητες με την Τουριστική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην ευρύτερη ζώνη των Δελφών. Είναι σκόπιμος ο λεπτομερής σχεδιασμός των χρήσεων γης στο ανατολικό τμήμα του Νομού».  Εκτός του ότι δηλ. εκκρεμεί ο λεπτομερής χαρακτηρισμός στην περιοχή μας (αναμένεται η σχετική δημοπράτηση του έργου),  αναφέρεται και η ξεκάθαρη ασυμβατότητα της εξορυκτικής Βιομηχανίας με τον Τουρισμό. Αναφερόμενος δε στην Ιτέα, στην οποία, όπως περιγράφει, γίνεται η διαχείριση, εξεργασία και η μεταφορά του Βωξίτη μέσω θαλάσσης, γράφει αυτολεξί ο συντάκτης: ‘ το σύνολο των δραστηριοτήτων αυτών στην Ιτέα αποτελεί την φυσική συνέχεια της παραγωγικής διαδικασίας εξορυκτικής δραστηριότητας της εταιρείας στον Νομό Φωκίδας’... Δηλ. η Ιτέα ξαφνικά, κατέστη από το σημείο φόρτωσης του Βωξίτη σε πλοία, σε τόπο διαχείρισης, εξεργασίας και μεταφοράς του μεταλλεύματος. Μόνον ορυχείο δεν είναι. Και όλα αυτά  για να ενισχυθεί ο παρακάτω αήθης και εσκεμμένος συλλογισμός-προειδοποίηση του συντάκτη(;):’’ Στην περίπτωση της ΜΗΔΕΝΙΚΗΣ ΛΥΣΗΣ δηλ. το σταμάτημα της λειτουργίας των εγκαταστάσεων  επεξεργασίας και φόρτωσης  του βωξίτη, τότε η λύση αυτή οδηγεί στο κλεισιμο του μεταλλείου.  Το κλείσιμο του μεταλλείου θα επιφέρει σημαντικά προβλήματα στην τοπική κοινωνία και οικονομία όσο και στην Εθνική οικονομία’’....  Με άλλα λόγια, εάν η τοπική κοινωνία της Ιτέας δεν συνεχίσει να ανέχεται αυτό που επί δεκαετίες συμβαίνει, τότε θα επωμισθεί το βάρος και την μομφή του κλεισίματος της εταιρείας και βεβαίως θα υποστεί τα σημαντικά (κατά τον συντάκτη) οικονομικά προβλήματα που θα προκύψουν!. Εάν αυτό, όπως περιγράφεται, δεν είναι εκφοβισμός, τότε τί είναι;  Και αλίμονο, αν ο συντάκτης εκφράζει  και καλλιεργεί την διασπορά  φόβου ανάμεσα στους εργαζόμενους  και τους κατοίκους με αυτήν του την διατύπωση, για λογαριασμό της εταιρείας!..  Στις 20 Μαΐου 2011, στην συνεδρίαση του Τοπικού Συμβουλίου του Δ.Δ. Ιτέας  ο εκπρόσωπος της S&B  κος Παπουτές, είχε μιλήσει για 210 εργαζομένους στην εταιρεία και 150 εργολάβους  σε όλον τον Νομό  κα με σύνολο αποδοχών περί τα 20.000.000 ευρώ ετησίως. Εξ αυτών περίπου 40 άτομα  είναι κάτοικοι Ιτέας. Ο μέσος όρος των ατομικών αμοιβών αυτών των ανθρώπων, σύμφωνα με τον κο. Παπουτέ, είναι: 20.000.000ευρώ/360εργαζόμενοι= 55.550ευρώ ετησίως ή 3.970ευρώ τον μήνα !!..(με 14 ετήσιους μισθούς). Συνεπώς για τους 40 (περίπου) εξ αυτών κατοίκους της Ιτέας, αναλογούν 40χ55.550ευρώ = 2.220.000ευρώ

Στην Ιτέα, εκτός των 40 εργαζομένων στην S&B, υπάρχουν και άλλες ομάδες εργαζομένων, όπως π.χ. Καθηγητές και Δάσκαλοι (περίπου 80 τον αριθμό), οι αγρότες, οι Δημόσιοι Υπάλληλοι, οι επαγγελματίες, οι Συνταξιούχοι και πλήθος άλλων, των οποίων η συμμετοχή στην οικονομική ζωή της πόλης δεν είναι αμελητέα. Σε μία πόλη σαν την Ιτέα, με πληθυσμό γύρω στις 11.000 κατοίκους και με  παραγωγικά-οικονομικά ενεργό  περίπου το 45-50% των κατοίκων, είναι λογικό το άθροισμα των ετησίων εσόδων αυτών των ανθρώπων, να είναι: 5.000εργαζόμενοι χ 45.000ευρώ (αντί των 55.500) =225.000.000 ευρώ. Άρα , η συμμετοχή των 40 εργαζομένων της S&B στην οικονομική ζωή της Ιτέας είναι μόλις το 1% (ένα τοις εκατό). Στην καλύτερη των περιπτώσεων ας είναι 3-4% (τρία- τέσσερα τοις εκατό).

 Εσκεμμένα υπερβολική λοιπόν η  άποψη του συντάκτη περί σημαντικού προβλήματος στην τοπική κοινωνία. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι, κατά το χρονικό διάστημα  Μαΐου-Οκτωβρίου ετησίως, μόνον στην παραλία της Ιτέας, αναπτύσσονται, πάνω από 4.500 τραπεζοκαθίσματα, τα οποία, όπως είναι λογικό, δεν συντηρούνται από μία και μοναδική τάξη εργαζομένων, ούτε και βεβαίως απειλούνται οικονομικά από την απουσία μίας άλλης έστω και ευκατάστατης οικονομικά τάξης. Αυτονόητο  και λογικά ζητούμενο είναι το ότι, η πόλη μας, όλους τους χρειάζεται  και κανείς δεν έχει την δυνατότητα χειραφέτησης της τοπικής αγοράς, όσον  και αν οικονομικά εύρωστος  είναι.

Πιο κάτω, στο ίδιο Κεφάλαιο, ο συντάκτης ομολογεί αυτολεξί: « σε περίπτωση Μηδενικής Λύσης, η πανίδα και η χλωρίδα (της περιοχής εννοεί) δεν θα μεταβληθούν σημαντικά..»  Δηλ. η ζημία που έχει υποστεί το τοπίο εάν δεν είναι ανεπανόρθωτη, θα είναι τουλάχιστον δυσμετάβλητη!!...  Και με αυτήν την επιχειρηματολογία διεκδικεί ο συντάκτης (για λογαριασμό της εταιρείας) την ανανέωση

Δεν είναι δυνατή η απομάκρυνση της S&B από τον συγκεκριμένο χώρο. Δεν το ζητάει κανείς και πολύ περισσότερο εμείς σαν Σύλλογος “ΚΑΡΤΕΡΙΑ”. Το πότε και το αν θα  φύγει η εταιρεία, είναι αποκλειστικά και μόνον δική της επιλογή. Όπως και δική της επιλογή είναι οι προσλήψεις και απολύσεις προσωπικού, σύμφωνα με τις ανάγκες της και με κριτήριο μόνον το συμφέρον της.

    Εκείνο όμως που ζητάμε και δεν διεκδικούμε απλά, γιατί το θεωρούμε αυτονόητο, είναι η ισονομία και η ευνομία. Ότι ισχύει για όλους μας Νομικά και Συνταγματικά εντός της Ελληνικής επικράτειας, να ισχύει και για την εταιρεία  S&B.  Είτε αυτό έχει να κάνει με τις εργασιακές σχέσεις, είτε με το περιβάλλον, είτε με την εφαρμογή των Νόμων είτε με οτιδήποτε άλλο. Και προς αυτό τον σκοπό αποβλέπει και η παρούσα επιστολή μας.

Με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ.

Για το Δ.Σ

Δημήτριος Κουτρολίκος.

Συν/να –ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I-II-III

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Οικονομικά στοιχεία  βιομηχανίας- εξόρυξης και τουρισμού. 

Βιομηχανική δραστηριοτητα.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα προσφέρει επι σειρά ετών 400 θέσεις εργασίας (εργαζόμενων, εξωτερικών συνεργατών και  ελεύθερων επαγγελματιών) και ετησίως 25.000.000 € σε μισθούς, τζίρο αγοράς υλικών κ.λ.π. στην τοπική οικονομία σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις εκπροσώπου της S&B. Λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετοί από τους ωφελούμενους, όπως π.χ. οι εργάτες των εργολάβων εξόρυξης,   δεν είναι κάτοικοι του Δήμου Δελφών, το όφελος για την τοπική οικονομία είναι λιγότερο ή το πολύ αυτό. Άλλο όφελος εθνικό ή τοπικό δεν υπάρχει (έγγραφο Ι) παρά τις μέχρι χθές  διαβεβαιώσεις αρμοδίων για το αντίθετο. Η επιλογή για το Λαρνάκι και η προσαρμογή των υπόλοιπων εγκαταστάσεων στις απαιτήσεις της αποβιομηχανοποίησης του τοπίου της γεωγραφικής καρδιάς του Δελφικού Τουρισμού δεν πρόκειται να επηρεάσει σημαντικά την δραστηριότητα (δεν υπάρχει καμία τέτοια δήλωση όπως π.χ. στην περίπτωση εξόρυξης στο Βλαχοθανάση Λιδωρικίου). Στην περίπτωση που ισχύουν οι πληροφορίες για συνεργασία των δύο εταιριών ή αγορά των εγκαταστάσεων αυτών από τον Όμιλο Μυτιληναίου, είναι σημαντικό το ότι παρόμοιες εγκαταστάσεις έχει ήδη ο όμιλος οπότε η δραστηριότητα ούτε καν θα χρειαστεί να προσαρμοστεί.

Τουρισμός.

 Σε μία πρόχειρη συγκριτική αποτίμηση των οικονομικών αποτελεσμάτων της οργανωμένης ανάπτυξης του Δελφικού Τουρισμού προκύπτουν πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα.

Η στήριξη μόνο των υπαρχόντων ξενοδοχείων που σήμερα υπολειτουργούν σαν οικογενειακές επιχειρήσεις, προκειμένου να απασχολήσουν κατά μέσο όρο σε ετήσια βάση πέντε άτομα το καθένα, αντιστοιχεί σε 750 θέσεις εργασίας και αντίστοιχη ετήσια προσφορά στην τοπική οικονομία άνω των 40.000.000 €.

Η ανάπτυξη ενός και μόνο οικισμού από ιδιώτες ή και με την συμμετοχή του Δήμου  με τις  ιδιοκτησίες που διαθέτει εκτός σχεδίου πόλεως, θα αποφέρει τα δύο πρώτα χρόνια όφελος κατασκευαστικού τζίρου 12.000.000 € ετησίως και μετά από την κατοίκησή του ετήσιο όφελος 6.000.000€ σε ετήσια βάση σε βάθος χρόνου (έγγραφο Κ σελ.15). Η σταδιακή ανάπτυξη τριών οικισμών υψηλής ζήτησης σε εκτός Δελφικού Τοπίου περιοχές του Γαλαξιδίου και Δεσφίνας μπορούν άμεσα να δρομολογηθούν με αθροιστικό αποτέλεσμα.

Η ανάπτυξη τουρισμού κρουαζιέρας στο λιμάνι του Κατακόλου (που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια) επέφερε πέρυσι περίπου 60.000.000 € στην οικονομία της περιοχής και το όφελος φέτος αναμένεται   να αυξηθεί στα 80.000.000 € (έγγραφο Λ). Εάν επιτευχθεί το 50% του αποτελέσματος για το λιμάνι της Ιτέας, το ετήσιο όφελος είναι 30.000.000€.

 Ο Δήμος Δελφών μέχρι σήμερα δεν έχει κάνει ούτε μία πράξη στην κατεύθυνση ανάπτυξης ή έστω διερεύνησης των πιο πάνω δυνατοτήτων. Οι προαναφερόμενες δυνατότητες μπορούν να αναπτυχθούν ταυτόχρονα αλληλοστηρίζοντας η  μία την άλλη και χωρίς απαίτηση επένδυσης υπέρογκων κεφαλαίων.

Αγροκτηνοτροφική παραγωγή και κατασκευές.

Η ανάπτυξη ποιοτικού τουρισμού σε συνεργασία και αλληλουποστήριξη με την  προώθηση ποιοτικών αγροκτηνοτροφικών προϊόντων αποτελούν πανελλαδική, διαχρονική και διακυβερνητική πολιτική. Ο τρίτος πυλώνας της τοπικής οικονομίας θα στηριχθεί άμεσα και σημαντικά   φέρνοντας σε απευθείας επαφή τον παραγωγό με καταναλωτικό κοινό που απορροφά άμεσα ποιοτικά προϊόντα σε αντίστοιχες τιμές.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα δεν έχει καμία θετική αλληλεπίδραση με τον τρίτο παραγωγικό τομέα της αγροκτηνοτροφικής παραγωγής.

Ο τομέας των κατασκευών δεν θα ενισχυθεί από την μεταλλευτική δραστηριότητα, αν αυτή δεν αναπτυχθεί σε σημείο να προσφέρει περισσότερες θέσεις εργασίας από τις ήδη ζητούμενες από την τοπική ανεργία, προκειμένου να αυξηθεί ο πληθυσμός του Δήμου. Ο τομέας των κατασκευών επίσης είναι σε άμεση θετική αλληλεπίδραση με την τουριστική δραστηριότητα για τους γνωστούς λόγους.

Σύμφωνα με δημόσια δήλωση στο Τοπικό Συμβούλιο της Ιτέας στις 20-5-2011 έχουν ήδη κατατεθεί 2000 αιτήσεις ανέργων για πρόσληψη από την εταιρία S&B. Αυτό που θα πρέπει να απασχολεί ένα στοιχειωδώς σοβαρό σχεδιασμό του Δήμου Δελφών δεν είναι οι δέκα ή είκοσι εξ’ αυτών αλλά οι υπόλοιποι 1980 ή ακόμα καλύτερα όλοι αυτοί οι άνεργοι σύν των υπολοίπων που υπάρχουν αλλά δεν έχουν καταθέσει αίτηση στην εν λόγο εταιρία.

ΕΓΓΡΑΦΟ Ι

<!--[endif]-->

ΕΓΓΡΑΦΟ Κ από σελ.15

Κρουαζιέρα

Μία μορφή τουρισμού που απαιτεί την κατάταξη τουλάχιστον της περιοχής του Δελφικού Τοπίου στην κατηγορία του μαζικού τουρισμού (που απευθύνεται στο ευρύ τουριστικό κοινό, διαμορφώνεται και διεκπεραιώνεται με οργανωμένο τρόπο από τουριστικούς φορείς και επιχειρήσεις) είναι η κρουαζιέρα.

Η αύξηση της κρουαζιέρας τα τελευταία χρόνια ιδίως στη Μεσόγειο  είναι κατακόρυφη έχοντας αποσπάσει πολύ μεγάλο μερίδιο από την πίτα του παγκόσμιου τουρισμού. Ο υφυπουργός Τουρισμούς Γιώργος Νικητιάδης μετά την συμμετοχή του στην Παγκόσμια Έκθεση Κρουαζιέρας στο Μαϊάμι «Seatrade Cruise Shipping Miami» δήλωσε πως  η κρουαζιέρα είναι αιμοδότης του τουρισμού ( http://www.skai.gr/news/greece/article/165801/nikitiadis-aimodotis-tou-tourismou-i-krouaziera-/ )

Η Ιτέα σαν λιμάνι των Δελφών αποτελεί παραδοσιακό προορισμό κρουαζιέρας.

Παράλληλα βρίσκεται σε μικρή απόσταση από άλλους σημαντικότατους τουριστικούς προορισμούς (Αράχωβα, Γαλαξίδι, Όσιο Λουκά) ενώ στο οικιστικό σύνολό της συμπεριλαμβάνεται και ο αρχαιολογικός χώρος της Κίρρας που ήταν το αρχαίο λιμάνι των Δελφών.

Το λιμάνι της Ιτέας διαθέτει προβλήτα μήκους 230 μέτρων και  παράλληλα υπάρχει μαρίνα με δυνατότητα φιλοξενίας 250 σκαφών.

Η κατασκευή της γέφυρας Ρίου Αντιρρίου εμποδίζει την είσοδο μεγάλων κρουαζιεροπλοίων στον Κορινθιακό αλλά η είσοδος μικρού και μεσαίου μεγέθους κρουαζιεροπλοίων είναι εφικτή και ο Κορινθιακός με τα λιμάνια κυρίως της Ιτέας και της Κορίνθου μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην εισροή τουριστικού χρήματος στην εθνική οικονομία. Η χρήση των λιμανιών του Κορινθιακού θα βοηθήσει και στην αποσυμφόρηση άλλων λιμανιών τα οποία δέχονται μεγαλύτερα πλοία και πολλές φορές αδυνατούν να δεχτούν το σύνολο των πλοίων με αποτέλεσμα κάποιες εταιρίες να αποκλείουν την Ελλάδα από τις κρουαζιέρες τους.

Οι εταιρίες του χώρου συμβάλλουν σε πολλές περιπτώσεις στις επενδύσεις για βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων (Κωνσταντινούπολη, Κουσάντασι, Σαβόνα, Νάπολι κ.α.

Η άρση του καμποτάζ είναι αποφασιστικός παράγοντας που θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού της κρουαζιέρας με αποτέλεσμα να προβλέπονται έσοδα  3 δισεκατομμυρίων € ανά έτος για τη χώρα μας και η δημιουργία 15000-20000 νέων θέσεων εργασίας στην επόμενη πενταετία. «…εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει η κίνηση κρουαζιερόπλοιων στο Κατάκολο της Ηλείας όπου το 2010 αποβιβάστηκαν από το λιμάνι της Δυτικής Πελοποννήσου 760 χιλιάδες τουρίστες από 350 κρουαζιερόπλοια.

Το 2011 έχουν προγραμματιστεί –μέχρι στιγμής – σύμφωνα με τις υπηρεσίες του Λιμανιού του Κατάκολου 403 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων που θα μεταφέρουν πάνω από 1 εκατομμύριο τουρίστες . Αυτό σημαίνει ότι στην ευρύτερη αγορά του νομού Ηλείας θα εισρεύσουν περίπου 80 εκατομμύρια δολάρια αφού σύμφωνα με τον οργανισμό European cruise Concil ο κάθε επιβάτης κρουαζιερόπλοιου δαπανά κατά μέσο όρο 80 δολάρια σε κάθε λιμάνι που «πιάνει» το πλοίο.»

(http://www.protothema.gr/economy/article/?aid=102009)

Η Ιτέα συμπεριλαμβάνεται με θετικά σχόλια σε όλους τους ταξιδιωτικούς οδηγούς κρουαζιέρας (π.χ. http://www.cruisereviews.com/ports/mediterranean-cruises/itea-port-guide.html )

Οικιστική ανάπτυξη.

Η μέχρι σήμερα διαθέσιμη επιλογή ανάπτυξης των εξορύξεων, αποδείχτηκε εκ του αποτελέσματος δεν  αποτελούσε καν ανάπτυξη  αλλά συντήρηση το πολύ 350 θέσεων εργασίας. Η επιλογή αυτή απαίτησε ολική καταστροφή χιλιάδων στρεμμάτων σπάνιου πολλές φορές, παρθένου δάσους μιάς και ο βωξίτης έπρεπε να εξορυχτεί από εκεί που υπήρχε και όχι από όπου θα θέλαμε εμείς. Οι εξορύξεις αυτές  προκάλεσαν και πέραν του δάσους πολλές άλλες περιβαλλοντικές αλλοιώσεις και καταστροφές μη αποκαταστάσιμες σε βάθος αιώνων.

Εφόσον καταλήξουμε ότι μία επιλογή   για το μέλλον είναι συνέχιση της δραστηριότητας αυτής και η συνέχιση της ολοσχερούς καταστροφής μοναδικών δασών, επιβάλλετε να εξερευνήσουμε ταυτόχρονα τα υπέρ και τα κατά της  εναλλακτικής επιλογής της οικιστικής ανάπτυξης. Από  τα λεγόμενα των τελευταίων μηνών από τους εκπροσώπους της Ευρωπαικής Ένωσης, της Ευρωπαικής Επιτροπής, της Ευρωπαικής Τράπεζας και του Δ.Ν.Τ. και όλων αυτών των φορέων  που ασχολούνται με τη διάσωση της Ελληνικής οικονομίας μέσω της εκποίησης της Δημόσιας Περιουσίας, καθώς και το εκδηλωμένο ενδιαφέρον μεγαλοεπενδυτών από Δυτικές χώρες αλλά και από το Κατάρ στην ίδια κατεύθυνση ,γίνεται ξεκάθαρο ότι όλοι αυτοί θεωρούν την Ελλάδα ως ένα πεδίο ευρύτατης μελλοντικής οικιστικής ανάπτυξη. Σε σχόλια και προβληματισμούς για το εάν θα προκληθεί πρόβλημα από την ταυτόχρονη διάθεση στην αγορά μεγάλου αριθμού ακινήτων, η απάντηση των ενδιαφερομένων ήταν ξεκάθαρη. Η οικιστική ανάπτυξη της Ελλάδας θα απευθυνθεί στην Ευρωπαική και όχι μόνο αγορά και όποια και να είναι η παραγωγή ,υπάρχει δυνατότητα απορρόφησης. Η Αγορά υπάρχει, η κατάλληλη περιοχή υπάρχει. Το Νομοθετικά πλαίσια ανάπτυξης και στήριξης αυτής της δραστηριότητας μπορούν να επιταχυνθούν και να προσαρμοστούν προκειμένου η ανάπτυξη αυτή να  ενεργοποιηθεί και να αποδώσει  άμεσα. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει η ανάλογη εμπειρία  στήριξης της εξορυκτικής δραστηριότητας στο παρελθόν σε προσαρμογή της Νομοθεσίας στα πλαίσια των απαιτήσεων της παραγωγής και ακόμα και της κατάλληλης ερμηνείας του Συντάγματος όπως π.χ. με τον Μεταλλευτικό Κώδικα και την επίκληση του Εθνικού Συμφέροντος. Ακολουθεί μια σύντομη αναφορά σε σκεπτικά εκτίμησης των υπερ και των κατά της οικιστικής ανάπτυξης .

 Στην περιοχή του Δελφικού τοπίου αλλά και στην ευρύτερη περιοχή παραθαλάσσια και ορεινή μπορούν να αναπτυχθούν συν το χρόνο οργανωμένα και μελετημένα πάρα πολλοί οικισμοί (ή τουριστικών εγκαταστάσεων), είτε ως προέκταση  υπαρχόντων οικισμών, είτε ως αυτοτελείς νέοι οικισμοί. Το πόσοι ,πού και με ποιο ρυθμό αφορά αντικείμενο μελέτης αλλά οι επιλογές είναι πολλές. Θα μπορούσαν να αναπτυχθούν οικισμοί στις παραθαλάσσιες περιοχές Συκιάς, Άγιου Μηνά (Γενημάκια), Μακρύγιαλος, δυτικά της Ιτέας, βόρεια του Γαλαξιδιού, στις περιοχές Ανεμοκάμπι και άγιος Βασίλης Γαλαξιδίου. Θα μπορούσαν να αναπτυχθούν οικισμοί με την προέκταση των υπαρχόντων στο Σερνικάκι, Άγιο Κωνσταντίνο, Άγιο Γεώργιο και ίσως και στο Χρισσό. Οι Δελφοί έχουν ήδη προέκταση του οικισμού. Στον ορεινό όγκο δε, οι επιλογές είναι ακόμα πιο πολλές. Βγάζοντας εκτός τις επιλογές που δεν έχουν κοντά κάποιο βιολογικό καθαρισμό για την αποχέτευση και δυνατότητα ύδρευσης, μένουν τουλάχιστον οι μισές  .

Τα αρνητικά μιάς τέτοιας επιλογής είναι ότι θα τσιμεντοποιηθεί ακόμα περισσότερος τόπος αλλά όπως θα αποδειχτεί πιο κάτω, ακόμα και αυτή η επιλογή είναι προτιμότερη από την εναλλακτική των εξορύξεων, όταν τουλάχιστον αυτές αφορούν επιφανειακές λήψεις ορυκτού.

Ο οικισμός χωροθετείται όπου επιθυμούμε εμείς αρκεί να έχει θέα και όχι όπου προκύπτει από ανεξέλεγκτους  παράγοντες και ας είναι σε δάσος. Άρα μπορεί να αποφευχθεί πλήρως η καταστροφή δάσους.

Η κατασκευή οικισμού δεν πληγώνει σε βάθος και έκταση το περιβάλλον και με την αφαίρεση κουφωμάτων και σκεπής, κάθε σπίτι εντός κάποιων δεκαετιών επανέρχεται πλήρως στη Φύση. Στην σύγχρονη δόμηση και στην εποχή της ανακύκλωσης των οικοδομικών υλικών από κατεδαφίσεις, η αποκατάσταση του περιβάλλοντος σε κάθε περίπτωση «λήξης της δραστηριότητας» είναι πιο φτηνή , πιο πραγματική και πιο ουσιαστική από αυτή των εξορύξεων.

Το ακόλουθο αφορά ένα  υπολογισμό αξιών, που δεν μπορεί να εκληφθεί ότι ισχύει για κάθε περίπτωση και για όλη την Ελληνική γή μιάς και δεν μπορεί να είναι εκμεταλλεύσιμη όλη μαζί ταυτόχρονα. Βασίζεται όμως σε πραγματικές αξίες και ισχύει πραγματικά για κάθε τόπο ξεχωριστά.   Όλη η Ελληνική γή είναι ακίνητη περιουσία που ανήκει  είτε σε ιδιώτες είτε στο Ελληνικό Δημόσιο. Το Ελληνικό Δημόσιο  , μπορεί με την κατάλληλη νόμιμη νομική μεθόδευση (όπως κάνει με την εξορυκτική δραστηριότητα) να θεωρήσει εν δυνάμει εκμεταλλεύσιμη κάθε μη ιδιωτική επιφάνεια Ελληνικής Γής, περιλαμβανομένου των δασικών εκτάσεων (εάν θεωρήσουμε ότι δύναται αυτά να καταστραφούν για λόγους Εθνικού Συμφέροντος, όπως και για τις εξορύξεις). Η κατασκευή ενός οικισμού με σωστές αρχιτεκτονικές προδιαγραφές υψηλών απαιτήσεων, αυξάνει την αξία των γειτονικών ακινήτων και όσων ακινήτων έχουν θέα σε αυτόν. Έστω ότι η ανάπτυξη ενός οικισμού έχει θέα σε 5.000 στρέμματα εκμεταλλεύσιμης  γής εκτός σχεδίου πόλεως. Η γή αυτή μπορεί να έχει αρχικά 6.000 € το στρέμμα. Εάν η κατασκευή του οικισμού αυξήσει την αξία σε 10.000 € το στρέμμα, δημιουργείτε αμέσως μία υπεραξία   από 30.000.000 € σε 50.000.000 € (δημιουργία υπεραξίας υπερ ιδιωτών και Δημοσίου κατά 20.000.000€)

Το αντίθετο συμβαίνει με την ανάπτυξη ενός εξορυκτικού τοπίου. Η αξία των 5.000 στρεμμάτων που έχουν θέα σε αυτό, από 6.000 € το στρέμμα θα πέσει αμέσως σε αξία   700 € το στρέμμα, δημιουργείτε δηλαδή μια απαξία από 30.000.000 € σε 3.500.000 € (ζημία για ιδιώτες και Δημόσιο 26.500.000 €).

Σχετικά με το οικονομικό και εργασιακό αντικείμενο.

Η διατήρηση της εξορυκτικής δραστηριότητας στον Δήμο Δελφών σε πλήρη και κυρίαρχη ανάπτυξη όπως σήμερα, αφορά την διατήρηση 350 θέσεων εργασίας από τις οποίες θα προκύψει 14.000.000€ οικονομικό αντικείμενο για την τοπική οικονομία. Τα χρήματα αυτά αφορούν σε ένα βαθμό κεφάλαια από το εξωτερικό (εξαγωγές) και ένα μέρος τζίρο εντός Ελληνικής αγοράς. Η Δραστηριότητα αυτή, έστω ότι καταστρέφει 100 στρέμματα δάσους κάθε χρόνο μιάς και είναι μεταφερόμενη. Οι ίδιοι εργαζόμενοι για να εξακολουθήσουν να εργάζονται πρέπει να μετακινούνται κάθε όποτε εξαντλείται ένα κοίτασμα, στο επόμενο.

Ένας οικισμός που θα καταστρέψει αρχικά 100 στρέμματα επιλεγμένης γής και όχι υποχρεωτικά Δάσους, θα έχει τις ακόλουθες οικονομικές επιπτώσεις. Στην δυσμενέστερη περίπτωση θα αφορά νέο οικισμό. Από τα 100 στρέμματα θα πρέπει να αποδοθούν το 50% σε κοινή χρήση (δρόμοι  κ.λ.π) και θα οικοδομηθούν τελικά 0.4Χ 50.000 μ2= 20.000 μ2 στεγασμένης επιφάνειας. Έστω ότι η κατασκευή θα ολοκληρωθεί σε δύο χρόνια. Με κόστος κατασκευής και αδειών 1.200€ / μ2, θα προκύψει οικονομικό αντικείμενο σε αμοιβές εργατοτεχνικού προσωπικού, εργολάβων, Μηχανικών, αγορά υλικών κ.λ.π. 24.000.000 €, δηλαδή 12.000.000€ το χρόνο. Το αποτέλεσμα  αυτό, θα αφορά  προϊόν εξαγωγής αξίας (με 1.700€/μ2) 34.000.000€, δηλαδή 17.000.000 € το χρόνο.   Η απόδοση αυτής της καταστροφής όμως δεν σταματά εδώ.

Τα 20.000 στεγασμένα μ2, αφορούν περίπου 240 μεζονέτες των 83 μ2. Αν αυτές αγοραστούν από συνταξιούχους της Γερμανίας, της χαμηλής σύνταξης των 2000 € μηνιαίως (παρότι υψηλών προδιαγραφών), μπορούμε να υπολογίσουμε τα ακόλουθα. Με κατοίκηση των μεζονετών από 1,5 άτομα ανά κατοικία, για 8 μήνες το χρόνο, όπου θα ξοδεύουν τα 1.500€ το μήνα (διατροφή, διασκέδαση, συντήρηση σπιτιού, τέλη ύδρευσης, αποχέτευσης κ.λ.π), θα προκύπτει από τον ένα οικισμό επιπλέον οικονομικό αντικείμενο στον Δήμο (εισροής χρήματος από το εξωτερικό) 6.500.000 € ετησίως.   Με την κατασκευή μόνο δύο οικισμών στην περιοχή, θα έχουμε άπαξ καταστροφή 200 στρεμμάτων γής (τσιμεντοποίηση) και ετήσια απόδοση 13.000.000 € ετησίως, από τους διαμένοντες στους οικισμούς. Αν κάποιος θεωρεί ότι οι ιδιοκτήτες θα μένουν 5 μήνες στους οικισμούς και όχι 8, ας θεωρήσει ότι φτιάχνει εξαρχής τρεις οικισμούς.

Τα εκτιμώμενα μεγέθη των παραμέτρων μπορούν να μεταβληθούν κατά βούληση, το συμπέρασμα του αποτελέσματος των υπολογισμών όμως ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις.  Από το παράδειγμα αυτό, γίνεται εμφανές ότι η εξορυκτική δραστηριότητα  είναι παντελώς ασύμφορη στη σημερινή της μορφή και μπορεί κάλλιστα να περιοριστεί σε συγκεκριμένες περιοχές με συγκεκριμένους όρους έτσι ώστε και να προσφέρει τα οφέλη της, αλλά να μη έχει τις μέχρι σήμερα αρνητικότατες επιπτώσεις στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

  ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΤΕΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ   

Τα χωροταξικά σχέδια μιας χώρας είναι μια σειρά από κείμενα και χάρτες που λένε σε ποιες περιοχές προβλέπονται ποιες δραστηριότητες. Κανείς δεν θα φτιάξει μια σοβαρή βιοτεχνία ή βιομηχανία σήμερα, αν δεν είναι ξεκάθαρο από την Νομοθεσία πως δεν θα μπορεί αύριο να του δημιουργεί προβλήματα κάποιος κάτοικος της περιοχής για τον καπνό που βγάζει η μονάδα του, αν αυτό προβλέπεται στους περιβαλλοντικούς όρους. Όμοια, δεν θα φτιάξει ποτέ κάποιος ένα ξενοδοχείο, ούτε καν θα αγοράσει ένας ιδιώτης εξοχική κατοικία, αν επιτρέπεται από την Νομοθεσία να φτιαχτεί αύριο  απέναντι ακριβώς ένα νταμάρι. Και τις σοβαρές επενδύσεις και αγορές, τις κάνουν κατά κανόνα σοβαροί άνθρωποι που τα ψάχνουν αυτά. Οι βορειοευρωπαίοι πολίτες π.χ., δεν θεωρούν ιδιαίτερη σοβαρότητα αυτή την στάση ελέγχου πριν την συμφωνία, θεωρούν αδιανόητο το αντίθετο.

Κάθε τοπική οικονομία, θα μπορεί να ελπίζει σε τόσο μεγάλη οικονομική ανάπτυξη και σε τόσες θέσεις εργασίας,  όσο μπορεί να της προσφέρουν οι δραστηριότητες που θα επιλέξει. Σε περίπτωση συνύπαρξης ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων (αν υπάρχει η μία δεν μπορεί να υπάρχει η άλλη) όταν επιλέξει κάποια δραστηριότητα, θα καθοριστεί αυτόματα και ποια δραστηριότητα θα αποκλειστούν οριστικά.

 Υπάρχουσες αναφορές σχετικές με τον Δήμο Δελφών που αφορούν και την Ιτέα. 

Από τα γνωστά στοιχεία των Χωροταξικών Σχεδίων Εθνικού επιπέδου που αφορούν την περιοχή έχουμε τα ακόλουθα.

Από το «Ειδικό Χωροταξικό πλαίσιο για την Βιομηχανία» ΚΥΑ 11508 4/6/2009.

Από ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΣΕΛ. 113 «Νομός Φωκίδος…..αλλά το ζεύγος των κλάδων 13(27 (μεταλλούχα μεταλλεύματα- παραγωγή βασικών μετάλλων ) δημιουργεί τοπικά δυνητικές ασυμβατότητες με την τουριστική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην ευρύτερη ζώνη των Δελφών. Είναι σκόπιμος ο λεπτομερής σχεδιασμός των χρήσεων γης στο ανατολικό τμήμα του Νομού.»

 Δηλαδή, για το Ειδικό Χωροταξικό της Βιομηχανίας, εκκρεμεί ο λεπτομερής καθορισμός τουριστικών περιοχών στην ευρύτερη περιοχή των Δελφών, δηλαδή και στην Ιτέα. Χαρακτηριστική  είναι η ξεκάθαρη αναφορά στο ότι εξορύξεις και σχετική βιομηχανία είναι ασύμβατες με τον τουρισμό.  

Από το «Ειδικό Χωροταξικό πλαίσιο για τον Τουρισμό» ΚΥΑ 24208 4/6/09   

-Σελ.10 … Πουθενά   δεν υπάρχει    αναφορά σε Δελφούς, Γαλαξίδι,   Ιτέα, κ.λ.π. 

-Τελευταία παράγραφος σελ. 12 : «Όπου .. δεν προκύπτουν με σαφήνεια τα όρια των … περιοχών του άρθρου αυτού η ακριβής οριοθέτησή τους θα γίνει στο πλαίσιο του υποκείμενου σχεδιασμού ήτοι με Γ.Π.Σ. ή Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. ή άλλα σχέδια χρήσεων γής.».

Δηλαδή, για το Ειδικό Χωροταξικό του Τουρισμού, εκκρεμεί ο καθορισμός τουριστικών περιοχών στο σύνολο της νότιας περιοχής του Δήμου Δελφών, δηλαδή και στην Ιτέα

-Σελ. 38   άρθρο 8 παρ2. «Επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις» 

  «Α. Τουρισμός – Βιομηχανία: Σε περιοχές με αναπτυγμένη ή αναπτυσσόμενη τουριστική δραστηριότητα είναι κατά κανόνα επιθυμητή η συγκέντρωση βιομηχανικών εγκαταστάσεων μέσης και υψηλής όχλησης σε οργανωμένους υποδοχείς. Η τυχόν επιτρεπόμενη σημειακή χωροθέτηση της βιομηχανίας δεν πρέπει να θίγει το περιβάλλον και το τοπίο ως τουριστικούς πόρους. »

Δηλαδή, σε τουριστικές περιοχές, οι βιοτεχνικές – βιομηχανικές μονάδες εκτός οργανωμένων πάρκων (ΒΙΟΠΑ)   δεν πρέπει να θίγουν το τοπίο. Πόσο πιο πολύ μπορεί να θίγεται το τουριστικό τοπίο από ότι από τα τρία χιλιόμετρα παραθαλάσσιων εγκαταστάσεων βωξίτη δίπλα στον δρόμο  στην Ιτέα, και ακριβώς δίπλα, στην προέκταση της  τουριστικής πόλης.  

-Σελ. 38   άρθρο 8 παρ2. «Επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις» 

«Β. Τουρισμός – Εξόρυξη: Η άσκηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων ,η πρωτογενής επεξεργασία των ορυκτών πρώτων υλών στους χώρους εξόρυξης και η εξασφάλιση των αναγκαίων θαλάσσιων διεξόδων για τη διακίνηση των προϊόντων εντός των περιοχών που χαρακτηρίζονται με το παρόν ως περιοχές προτεραιότητας τουρισμού δεν μπορεί λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της φύσης της δραστηριότητας να αποκλειστεί.  ..»

Για άρθρα των Χωροταξικών Πλαισίων σαν και αυτό, έχουν γίνει πολλές προσφυγές για την ακύρωσή τους στο ΣτΕ από πάρα πολλούς φορείς από όλη την Ελλάδα και από φορείς της περιοχής μας και σύντομα θα εκδικαστούν (εκτός περίπτωσης και άλλων αναβολών).

Δηλαδή, ακόμα και στα ποιο αντιοικολογικά μελανά  σημεία  των Χωροταξικών, αναφέρεται ξεκάθαρα ότι στις τουριστικές περιοχές,  η πρωτογενής επεξεργασία των ορυκτών προβλέπετε να γίνεται στους χώρους εξόρυξης και όχι όπου νάνε. Αυτό απορρέει και μόνο από την λογική διότι αν μπορούσαν να φτιαχτούν τέτοιες μονάδες όπου νάνε, δεν θα μιλούσαμε για τουριστικές περιοχές. Το μόνο που μπορεί να συζητηθεί ότι ταιριάζει στην περίπτωση της Ιτέας μπορεί να είναι η θαλάσσια διέξοδος για την διακίνηση των προϊόντων, και αυτό όμως εάν είναι αναγκαίο, αν δηλαδή αποδείξει ο ενδιαφερόμενος γιατί δεν μπορεί να διακινεί τα  προϊόντα από εναλλακτικές επιλογές όπως π.χ. από την γέφυρα φόρτωσης στα Άσπρα Σπίτια που είναι και χαρακτηρισμένη επίσημα βιομηχανική περιοχή.  Και σε αυτή την περίπτωση θα μιλάμε για τις ελάχιστες εγκαταστάσεις της γέφυρας φόρτωσης  και κατασκευές αρχιτεκτονικής αισθητικής που δεν θα θίγουν το τοπίο ως τουριστικό πόρο. Στην όποια αντίθετη περίπτωση, και πάλι δεν θα μιλάμε για τουριστική περιοχή. 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

Μπορούν να συνυπάρξουν εξορύξεις και τουρισμός; (*)

Άρθρο από το ” ΠαρατηρητήριοΜεταλλευτικών Δραστηριοτήτων – Τμήμα Φωκίδας”

Μια από τις συχνότερες ερωτήσεις που τίθενται σχετικά με την γενικότερη οικονομική ανάπτυξη σε περιοχές όπου δραστηριοποιούνται εταιρείες εξόρυξης είναι το κατά πόσο μπορούν να συνυπάρχουν εξορύξεις και τουρισμός. Το ερώτημα αυτό δεν είναι τυχαίο αλλά απορρέει από την εξής πραγματικότητα:

-Τα κοιτάσματα ορυκτών στην Ελλάδα συμπίπτει να βρίσκονται στη πλειοψηφία τους σε περιοχές που είναι από τις ομορφότερες της χώρας μας ,άρα και στις πιο προνομιακές για την ανάπτυξη τουρισμού.

- Όπως επανειλημμένα έχουν αναφέρει ο σημερινός πρωθυπουργός κος Παπανδρέου, οι αρμόδιοι Υπουργοί, ο πρόεδρος της ΝΔ κος Σαμαράς, αλλά και οι προκάτοχοί τους στο παρελθόν ,ο τουρισμός είναι η «ναυαρχίδα» της Εθνικής μας Οικονομίας και ο τομέας στον οποίο η χώρα μας έχει, για πολλούς λόγους ,το συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων χωρών.

Μπορεί να συνυπάρξουν εξορύξεις και τουρισμός ;;; Εάν ναι, ποια είναι τα παραδείγματα περιοχών όπου συνυπάρχουν εξορύξεις και τουρισμός;;; κάτω από ποιες προϋποθέσεις συμβαίνει αυτό;;;;

Πιο κάτω παραθέτουμε στοιχεία και διευκρινίσεις που πιστεύουμε ότι βοηθάνε όποιον ενδιαφέρεται, αλλά δεν έχει ασχοληθεί έως τώρα , να απαντήσει μόνος του σε αυτές τις ερωτήσεις .

Η έννοια του «ανταγωνισμού» είναι σε όλους γνωστή, όπως και η σημασία της φράσης «σύγκρουση συμφερόντων» .Που τα συναντάμε αυτά σε κείμενα σχετικά με το ερώτημα «εξορύξεις ή τουρισμός»;

1) Τι λέει ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων:

Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), που εκπροσωπεί όλες τις επιχειρήσεις του εξορυκτικού κλάδου, είχε στείλει τις θέσεις του στον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιά για να ληφθούν υπόψη στη σύνταξη του Νέου Γενικού Χωροταξικού Πλαισίου της Ελλάδας και των Ειδικών Χωροταξικών Βιομηχανίας και Τουρισμού . Στην επιστολή αυτή, στη τελευταία σελίδα με τα συμπεράσματα και τις προτάσεις του ΣΜΕ,αναφέρεται :

«….. Να ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός σε συνδυασμό με τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες και σε συνάρτηση με άλλουςανταγωνιστικούς με την εξόρυξη τομείς (π.χ. τουρισμός), με σκοπό την ισόρροπη ανάπτυξη και τους βέλτιστους συνδυασμούς, ανάλογα και με τον ορυκτό πλούτο κάθε περιοχής.».

2) Τι συναντάμε στην Ελληνική Νομοθεσία:

α) Τον Φεβρουάριο 2009 υπογράφηκε από τον κ. Σουφλιά του ΥΠΕΧΩΔΕ και τους συναρμόδιους Υπουργούς το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τη Βιομηχανία. Στα ιδιαίτερα στοιχεία για το νομό Φωκίδας, στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι, αναφέρονται τα εξής:

« Χρήσεις γης και σχέση με άλλες δραστηριότητες: Η γενικά χαμηλή ανάπτυξη της βιομηχανίας δεν δημιουργεί προβλήματα, αλλά το ζεύγος των κλάδων 13(27 δημιουργεί τοπικά δυνητικές ασυμβατότητες με την τουριστική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην ευρύτερη ζώνη των Δελφών. Είναι σκόπιμος ο λεπτομερής σχεδιασμός των χρήσεων γης στο ανατολικό τμήμα του Νομού.». Αυτό το κείμενο είναι Νόμος του Ελληνικού κράτους.

β) Τον Ιούνιο του 2009 υπογράφηκε από τον κ. Σουφλιά του ΥΠΕΧΩΔΕ και τους συναρμόδιους Υπουργούς το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό. Στο άρθρο 8 με τίτλο «ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΩΡΟΥ ΜΕ ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΜΕ ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ»στο κεφάλαιο Ζ αναφέρει:

«Επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις, παρ. Β:
Τουρισμός – Εξόρυξη: Η άσκηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων ,η πρωτογενής επεξεργασία των ορυκτών πρώτων υλών στους χώρους εξόρυξης και η εξασφάλιση των αναγκαίων θαλάσσιων διεξόδων για τη διακίνηση των προϊόντων εντός των περιοχών που χαρακτηρίζονται με το παρόν ως περιοχές προτεραιότητας τουρισμού δεν μπορεί λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της φύσης της δραστηριότητας να αποκλειστεί. Η επέκταση της δραστηριότητας στις περιοχές αυτές και σε τμήματα που εντοπίζονται νέα κοιτάσματα ,είναι δυνατή ύστερα από συνεκτίμηση κοινωνικών , οικονομικών και περιβαλλοντικών (εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων εξόρυξης ,επεξεργασίας ,μεταφοράς ,διαχείρισης αποβλήτων, περιορισμού / αντιμετώπισης των οχλήσεων και αποκατάστασης του τοπίου) παραμέτρων ».

Και αυτό το κείμενο είναι επίσης Νόμος του Ελληνικού Κράτους.

3) Τι λέει ο επιχειρηματικός κόσμος του τουρισμού:

Εδώ δεν χρειάζεται να ψάξουμε πολύ. Με μια απλή αναζήτηση σε διαφημίσεις τουριστικών προορισμών, εύκολα διαπιστώνουμε ότι ένα από τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά προσέλκυσης τουριστών σε όλο τον κόσμο είναι η καθαρή παρθένα φύση, σε οποιαδήποτε εκδοχή της. Δεν χρειάζονται περαιτέρω αναλύσεις για να αντιληφθεί κανείς ότι η κατεστραμμένη ή και μολυσμένη φύση είναι σοβαρός λόγος μη τουριστικής ανάπτυξης.

Δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει τουρίστας που έλκεται από την θέα βιομηχανικών εγκαταστάσεων ή βρίσκει όμορφη τη θέα ενός εξορυκτικού τοπίου στο μέσον ενός όμορφου δάσους. Ούτε ότι θα επέλεγε κανείς να κάνει τις διακοπές του σε έναν όμορφο τόπο, όπου όμως θα ήξερε ότι ο αέρας που αναπνέει ή η θάλασσα που θα κολυμπάει είναι γεμάτη τοξικά βιομηχανικά απόβλητα και αυτό δεν νομίζουμε ότι είναι υποκειμενικό.

4) Τι λέει η «αγορά»:

Ας σκεφτούμε το εξής απλό: Ποιος επιχειρηματίας (εξαιρώντας όσους έχουν συναισθηματικούς λόγους και περιθώρια αυτοθυσίας) θα επένδυε σε μία ξενοδοχειακή μονάδα σε μία ωραία περιοχή ,όπου ανά πάσα στιγμή κάποιοι άλλοι επιχειρηματίες θα είχαν το δικαίωμα να κατασκευάσουν βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ή να κάνουν εξορύξεις ή να την μολύνουν με βιομηχανικά απόβλητα;;;;;

Ένα τέτοιο εγχείρημα, μια τουριστική επένδυση σε περιοχή με οριστικές μεταλλευτικές παραχωρήσεις, δεν θα το χρηματοδοτούσε καμία τράπεζα όσο προνομιούχα και προικισμένη κι αν είναι η περιοχή. Αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν μιας και βασικό κριτήριο για τη χρηματοδότηση μιας επένδυσης αποτελεί το επιχειρηματικό “ρίσκο”. Ο επενδυτής δεν θα μπορούσε να επιδοτηθεί ούτε από κάποιο από τα πολλά κρατικά ή ευρωπαϊκά επιδοτούμενα προγράμματα (π.χ. για νέες επιχειρήσεις, για εναλλακτικό τουρισμό, για ανάπτυξη των ορεινών όγκων κ.λ.π.) αφού η αίτηση του θα απορρίπτονταν μόλις διαπιστωνόταν η ύπαρξη των μεταλλευτικών παραχωρήσεων στην περιοχή.

5) Τι λέει «ο κόσμος»:

Μπορεί να μην έχουμε ποτέ προβληματιστεί σχετικά όμως κατά βάθος μάλλον συμφωνούμε όλοι με αυτήν την άποψη. Ποιος θυμάται να έχει πάει ποτέ διακοπές ,έστω δύο ημέρες, σε ένα μέρος που να έχει θέα π.χ. τα σεληνιακά τοπία των εξορύξεων στην ορεινή Φωκίδα ή τον δυτικό κόλπο «ΛΑΡΝΑΚΙ» στην Ιτέα (φωτό);;; .Ποιος θυμάται να έχει δει φωτογραφίες διακοπών φίλων του με τέτοιο φόντο;;; Πόσοι έχουμε πάει διακοπές με οργανωμένα γραφεία και θυμόμαστε να περιλαμβάνονται τέτοια τοπία στις ημερήσιες εξορμήσεις του «πακέτου»;;;; Μόνο κατά τη μετακίνησή μας στους αυτοκινητόδρομους μπορεί να είδαμε από μακριά βιομηχανική ή λατομική θέα. Φυσικά τα πιο πάνω δεν είναι σύμπτωση και η ερμηνεία τους είναι αυτονόητη. Κανένα μεγάλο Τουριστικό Γραφείο δεν προσφέρει «πακέτα» στην τύχη και όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η χειρότερη θέα για τους τουρίστες είναι η κατεστραμμένη φύση.

6) Παραδείγματα:

Ένα παράδειγμα χαρακτηριστικό του κατά πόσο μπορούν να συνυπάρξουν εξορύξεις και τουρισμός είναι η ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής. Περιοχή της Ελλάδας με ομοιομορφία εδαφών, βλάστησης, παραλιών, θάλασσας κ.λ.π., χωρισμένη στα δύο.

α) Στο νοτιοδυτικό τμήμα, στο οποίο έχουμε τουριστική ανάπτυξη με τους υψηλότερους ίσως πανελλαδικά ρυθμούς. Το καλοκαίρι του 2008 (πριν από την κρίση) αποτέλεσε πολλές φορές θέμα ρεπορτάζ των κεντρικών δελτίων ειδήσεων σε όλα σχεδόν τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια με κύριο θέμα όχι μόνο τους κατά τόπους εκρηκτικούς ρυθμούς ανάπτυξης και τα σχέδια των τοπικών Φορέων ,αλλά και για την επίτευξη τιμών ρεκόρ στο κόστος αγοράς γής (εκτός σχεδίου πόλεως) για την κατασκευή παραθεριστικών κατοικιών και τουριστικών εγκαταστάσεων .

β) Στο βορειοανατολικό τμήμα, του ορεινού όγκου του Κακάβου και του Στρατονικού όρους με τους τρείς μεταλλευτικούς Δήμους Σταγείρων Ακάνθου ,Παναγίας και Αρναίας ,συνολικής έκτασης 700.000 στρεμμάτων εκ των οποίων τα 317.000 στρέμματα αποτελούν οριστικές παραχωρήσεις μεταλλείων. Η περιοχή αυτή έχει ,σε σύγκριση με την άλλη μισή νοτιοδυτική Χαλκιδική, τα ίδια και μεγαλύτερα προσόντα για τουριστική ανάπτυξη. Ενδεικτικά, έχει δασοκάλυψη 90% ,έχει ανάπτυγμα εξίσου όμορφων ακτών περίπου 130 χιλιόμετρα, έχει τον μεγαλύτερο υδάτινο πλούτο της Χαλκιδικής και δύο παγκόσμιους πόλους πολιτισμού, το Άγιο Όρος και τα αρχαία Στάγειρα, πατρίδα του Αριστοτέλη. Η γενικότερη κατάσταση αυτού του κομματιού της Χαλκιδικής και το κατά πόσον ενδιαφέρθηκαν για αυτό οι επενδυτές του τουρισμού, φαίνεται ξεκάθαρα πιο κάτω.

Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ :

Η βορειοανατολική Χαλκιδική, που εκτός από φυσική ομορφιά έχει και εξορύξεις, έχει το ένα τρίτο (1/3) του κατά κεφαλήν εισοδήματος της νοτιοδυτικής Χαλκιδικής. Από πλευράς τουριστικών επενδύσεων, η βορειοανατολική Χαλκιδική έχει μόνο το 3% των τουριστικών κλινών και το 2% της παραθεριστικής κατοικίας στο σύνολο του Νομού. Η βορειοανατολική Χαλκιδική χαρακτηρίζεται από το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο της Χαλκιδικής και ένα από τα χαμηλότερα της Ελλάδας, καθώς και από αρνητική διακύμανση του πληθυσμού κατά τις τρείς τελευταίες δεκαετίες, ενώ στην «άλλη» Χαλκιδική , η μέση αύξηση του πληθυσμού ανά δεκαετία είναι 20%.

7) Ο αντίλογος:

Μια ερώτηση: Για ποιους είναι ευχάριστη η βιομηχανική , εξορυκτική κ.λ.π. θέα . Απάντηση: Φυσικά, για αυτούς που κερδίζουν χρήματα από αυτή .Μόνο που το σπίτι τους το έχουν αλλού, και με τα χρήματα που κερδίζουν πάνε διακοπές σε παρθένους τροπικούς παράδεισους.

Εκτός από τις απόψεις του ΣΜΕ που αναφέρθηκαν παραπάνω, το πώς αντιμετωπίζεται ο τουρισμος από τις εταιρείες εξόρυξης μπορούμε να το δούμε και σε άλλα επίσημα «έγγραφα» του χώρου. Στην ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ – ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ , αναφέρεται στην παρ. 7.9.5 :

«Επιπτώσεις στον τουρισμό: Η μεταλλευτική δραστηριότητα και ο τουρισμός είναι δυνατόν να αναπτυχθούν χωρίς να υπάρξουν προβλήματα συμβατότητας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της συνύπαρξης αποτελούν οι δραστηριότητες της Μήλου, της Ιτέας, του Παρνασσού, αλλά και της γειτονικής Γερακινής στη Χαλκιδική όπου…..Απαραίτητες προϋποθέσεις στην κατεύθυνση αυτή είναι : -Η σαφής οριοθέτηση των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων -Η μη ανάμιξη των βασικών δικτύων…..».

ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ (εκτός της Χαλκιδική στην οποία έχουμε ήδη αναφερθεί):

α) Η Μήλος.

Η εκρηκτική τουριστική ανάπτυξη στο νησί τη δεκαετία του 90’ «συνέπεσε» να συμβεί μετά την δικαίωση δικαστικού αγώνα των επαγγελματιών του υποτυπώδους τουρισμού που είχε έως τότε η Μήλος εναντίον της εταιρίας “Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνη” (μετέπειτα S&B) που κυριαρχεί στο νησί. Το 2000, πρόταση εξόρυξης χρυσού στο νησί από την ίδια εταιρεία και τη συνέταιρό της Royal Gold, έγινε δεκτή με οργή από κατοίκους και επαγγελματίες και τελικά ακυρώθηκε λόγω των επιπτώσεων που θα είχε στην προστατευόμενη “οχιά της Μήλου”. Κάτι άλλο που συνέβη, πιθανόν επίσης σαν αποτέλεσμα της δικαστικής δικαίωσης των επαγγελματιών του τουρισμού και των αντιδράσεων των κατοίκων, ήταν ο μεγάλος περιορισμός των «ορατών» εγκαταστάσεων της εταιρίας.

Αυτό που θα διαπιστώσει σήμερα ο επισκέπτης του νησιού είναι ότι οι εξορύξεις και ο τουρισμός απλά αποφεύγουν ο ένας τον άλλον. Ο τουρίστας θα πάει σε όλες τις παραλίες και τα αξιοθεάτα του νησιού αλλά δεν θα επισκεφθεί τα αποκρουστικά εξορυκτικά τοπία αφού δεν παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον.

β) Ο Παρνασσός.

Εκτός από τοπία κατεστραμμένης φύσης από τις επιφανειακές εξορύξεις βωξίτη, στον Παρνασσό υπάρχει και η περιοχή Αράχωβα –Λιβάδι –Χιονοδρομικό (και το τμήμα από το Λιβάδι έως και την Αγόριανη). Σε αυτή την περιοχή έχει αναπτυχθεί ο τουρισμός του «χιονιού». Ο τουρισμός αυτός έχει σίγουρα αλληλεπιδράσεις με την πολύ κοντινή (8χλμ. από Αράχωβα), παγκοσμίως γνωστή περιοχή των Δελφών και το παραδοσιακό Γαλαξίδι, αλλά παραδόξως ,δεν αποτελεί μαζί με αυτές τις περιοχές ένα ενιαίο τουριστικό σύνολο. Η περιοχή αυτή , με ιδιόμορφη μεν σαιζόν (που εξαρτάται από την παρουσία χιονιού) ,είναι η μόνη που έχει τουρισμό όπως αυτός που θεωρείται φυσιολογικός και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Κατά την δική της τουριστική περίοδο (μικρή ή μεγάλη ανάλογα με το χιόνι), η κίνηση των τουριστών και όσων έχουν αποκτήσει στην περιοχή την εξοχική τους κατοικία στους δρόμους της Αράχωβας, στα μαγαζιά του Λιβαδιού και στο Χιονοδρομικό, είναι καθημερινή και όχι μόνο τα Σαββατοκύριακα.

Η ΣΧΕΣΗ:

Το κοινό χαρακτηριστικό του «τουριστικού» Παρνασσού με την «τουριστική» Μήλο είναι ότι και εδώ οι εξορύξεις και ο τουρισμός αποφεύγουν ο ένας τον άλλον. Το τμήμα Αράχωβα –Λιβάδι –Χιονοδρομικό αποτελεί στη πραγματικότητα ένα θύλακα απομονωμένο από την υπόλοιπη Φωκίδα (ή πιο σωστά που απομονώνει την υπόλοιπη Φωκίδα) .Ο Τουρίστας μπορεί να φτάσει στην περιοχή από το αεροδρόμιο ή την Αθήνα, να ζήσει στο θύλακα αυτό, να δει και να ζήσει αυτά που του προσφέρει και να ξαναφύγει χωρίς να κινηθεί στην υπόλοιπη περιοχή, άρα και χωρίς να ενοχληθεί από τα σεληνιακά τοπία και την κατεστραμμένη φύση των εξορύξεων που υπάρχουν παντού τριγύρω.

Εκπληρώνεται έτσι ο όρος της «μη ανάμιξης των βασικών δικτύων…» που είδαμε παραπάνω, αφού και στη Μήλο και στον θύλακα Παρνασσού το βασικότερο όλων των “δικτύων” που είναι το οδικό δίκτυο, είναι διαμορφωμένο με τρόπο ώστε οι τουρίστες να μην «αντιλαμβάνονται» τις εξορύξεις.

ΤΟ ΑΤΥΧΕΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:

Η Ιτέα Φωκίδας ( παραλία Δελφών) και η ευρύτερη περιοχή, είναι το ποιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα πόλης σε όλη την Ελλάδα που δεν αναπτύσσεται τουριστικά, αποκλειστικά και μόνο εξαιτίας της ύπαρξης των βιομηχανικών εγκαταστάσεων βωξίτη στο δυτικό άκρο της.

- Μια επίσκεψη στην Ιτέα, καθημερινή πρωί αρχές Ιουλίου που δεν έχουν τελειώσει ακόμα οι εξεταστικές των ντόπιων νέων που φοιτούν σε κάποια άλλη πόλη, θα φανερώσει πολλά για τον “τουρισμό” της “τουριστικής” Ιτέας.  Τα μαγαζιά της παραλίας έχουν τους ίδιους ακριβώς πελάτες (ντόπιους συνταξιούχους κ.λ.π.)  όπως οποιοδήποτε άλλο πρωινό του χρόνου με καλό καιρό (ακριβώς όπως η Μήλος αρχές δεκαετίας του 90’ ,πριν την πραγματική τουριστική ανάπτυξη) ενώ την ίδια εποχή , στις πραγματικά τουριστικές περιοχές της Ελλάδας, τα παραλιακά μαγαζιά προσφέρουν ποικιλία επιλογών πρωινού και είναι γεμάτα με τουρίστες .

-Το πόσο αξίζει η Ιτέα με τις παραλίες της ,την ευρύτερη περιοχή του Δελφικού Τοπίου ,το Γαλαξίδι, τον ορεινό όγκο της Φωκίδας κ.λ.π. να αναπτυχθεί τουριστικά δέν είναι εύκολο να εκφραστεί σε γραπτό λόγο με λίγα λόγια. Παρ’όλα τα προσόντα της, οι τουριστικές εγκαταστάσεις της είναι λιγότερες απ’ ότι πριν από τριάντα (30) χρόνια κατά δύο κάμπιγκ και δυο – τρία μικρά συγκροτήματα ενοικιαζόμενων δωματίων. Ένα ξενοδοχείο έκλεισε , ένα άνοιξε. Τις ίδιες δεκαετίες αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται σε όλη την Ελλάδα, νησιωτική και ηπειρωτική, πάρα πολλές περιοχές με πολύ λιγότερα προσόντα.

Συνοψίζοντας, πρέπει να επισημάνουμε ότι όλα όσα έχουμε αναφέρει εδώ είναι στοιχεία από επίσημα έγγραφα και διαπιστώσεις που μπορεί να κάνει ο καθένας με μια απλή επίσκεψη στις προαναφερόμενες περιοχές. Είναι προφανές ότι εξορύξεις και τουρισμός δεν μπορούν να συνυπάρξουν εάν μιλάμε για τουρίστες με όραση και στοιχειώδη αντίληψη, αφού οι εξορύξεις ή έχουν ορατές επιπτώσεις στο περιβάλλον ή το επιβαρύνουν με τοξικά έστω και «αόρατα» απόβλητα ή και τα δυο.

Ο ισχυρισμός της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ που δραστηριοποιείται στη Χαλκιδική ότι μπορούν να αναπτυχθούν και τα δυο “χωρίς προβλήματα συμβατότητας” ,είναι διατυπωμένος έτσι ώστε να μην μπορούμε να τους αποκαλέσουμε ξεκάθαρα ψεύτες .Τουρισμός και εξορύξεις δεν μπορούν να συνυπάρχουν στην ίδια περιοχή. Ή το ένα ή το άλλο. Όταν μία περιοχή δέχεται την δημιουργία εξορυκτικών τοπίων ή και μόλυνσης από τοξικά απόβλητα πρέπει να ξέρει ότι δέχεται ότι δεν θέλει τουρισμό. Μία τουριστική και μία τέτοια εξορυκτική περιοχή, μπορούν μόνο να εφάπτονται (να έχουν κοινά σύνορα) και αυτό με απαραίτητη προϋπόθεση την «… μη ανάμιξη των βασικών δικτύων…»,δηλαδή η εξορυκτική περιοχή να είναι αόρατη από την τουριστική περιοχή .

Όσο η Ιτέα π.χ., δέχεται την ύπαρξη των εγκαταστάσεων βωξίτη στην δυτική πλευρά της, δεν πρόκειται να αναπτύξει ποτέ πραγματικό τουρισμό.

Όσοι ισχυρίζονται το αντίθετο είναι ,σύμφωνα με όλα τα πιο πάνω, κοινοί ψεύτες .