"Αμυγδαλιά, προάγγελος της άνοιξης..."

"Almond blossom", Vincent van Gogh(February 1890) / Amsterdam. 

Ἂς ἄνθισαν οἱ μυγδαλιές. Νά! Ὁ οὐρανὸς θολώνει,

νά! τοῦ Φλεβάρη ἡ μπόρα

σὲ φοβερίζει ἀτίναχτη μὲ τὄψιμο τὸ χιόνι,

πλάση λευκή, ἀνθοφόρα.

(Kωστής Παλαμάς) 

Αν βγείτε λίγο έξω από την πόλη, θ’ ανακαλύψετε τις μυγδαλίτσες, που ντύθηκαν τα χιονάτα άνθια τους, να μας θυμίσουν πως κοντοζυγώνει η Άνοιξη!
Ήταν 1η του Φλεβάρη του 1890, όταν ο Βαν Γκογκ  έλαβε μια επιστολή από τον αδερφό του Τεό, πως απέκτησε γιο, που του έδωσε το όνομα του αγαπημένου του αδελφού, Βίνσεντ.
Τόση ήταν η χαρά και η συγκίνηση του ζωγράφου, που ευθύς τα πινέλα του άρχισαν να σκιτσάρουν έναν ολογάλανο ουρανό και σε πρώτο πλάνο τ’ ανθισμένα κλαδιά μιας μυγδαλιάς...
Ήταν το δώρο του για τους νέους γονείς και το νεογέννητο.

Η «ανθισμένη αμυγδαλιά»  του Βαν Γκογκ, σε συνδυασμό με την ιαπωνική τέχνη την οποία τόσο πολύ θαύμαζε, ήταν σύμβολο της νέας ζωής που μόλις άνθιζε και της άνοιξης που θα έφερνε ο ερχομός της…
Αφύπνιση κι ελπίδα, μαρτυρούν τα πέταλα της αμυγδαλιάς που ο αγαπημένος ζωγράφος σκιτσάρει αγναντεύοντας τον ανοιχτό ορίζοντα της "Ιαπωνίας του Νότου", όπως ονόμαζε την Προβηγκιανή Αρλ....
Στο καταφύγιό του τη φύση, είχε ανθίσει μες στο καταχείμωνο η μυγδαλίτσα...Χαμόγελα διάπλατα  οι λαμπρές ηλιαχτίδες έπαιζαν κρυφτούλι στα κλαδιά της και τού γαλήνευαν την ψυχή...
Μαγεύουν τα λευκά και ροδιά λουλούδια ζωγραφισμένα πάνω στον καταγάλανο ουρανό της μικρής πόλης, της λουσμένης στο φως!!
Η "αμυγδαλιά" του Βαν Γκογκ προβάλλει την ιδιόμορφη τεχνοτροπία του καλλιτέχνη, που εκφράζει τη σχέση του με το περιβάλλον και τονίζει τη συγκίνησή του με χρωματικές αντιθέσεις και φως.
Η ζοφερή παλέτα του υποκλίνεται σ'ένα γλυκό γαλάζιο που απλώνεται στο φόντο με ελεύθερες και δυναμικές πινελιές.

O άγγλος συνθέτης John Ireland  είναι γνωστός για τις εμπνεύσεις του από τα κάλλη των τοπίων της φύσης. 'Έτσι το 1913  θαμπωμένος από τα πρωτόγνωρα κάλλη της αμυγδαλιάς, επιβράβευση  για την τολμηρή της ανθοφορία μέσα στο καταχείμωνο, δίνει μια θαυμάσια πιανιστική μινιατούρα όπου σκιαγραφεί τα λεπτά, εύθραυστα στο φύσημα του ανέμου πέταλά της, που τού αντιστέκονται...Το φύσημά του δεν είναι ικανό να καθυστερήσει την άνοιξη που κοντοζυγώνει για να ικανοποιήσει τα όνειρα και τις προσδοκίες μας.

Σχεδόν τελετουργικά παρατίθενται οι μελωδικές ιδέες που ηχούν στροβιλιστά στις λεπτές τονικότητες του πιάνου και πάνω από την αργή διαδοχή πληθωρικών συγχορδιών.

Αρκετά σημεία υπαινίσσονται μια χορευτική διάθεση...ίσως των λουλουδιών που αιωρούνται ακολουθώντας τον απαλό  ρυθμό που τούς υποδεικνύει ο άνεμος...Τι λέτε;

John Ireland: "The Almond Trees" :

Μέρος του  κειμένου έχει δημοσιευτεί και στο ηλεκτρονικό περιοδικό iporta.gr