Ημερήσια έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης λοίμωξης από το νέο κορωνοϊό (COVID-19)
Από τον ΕΟΔΥ (Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας) ανακοινώνονται καθημερινά ορισμένα στοιχεία ως προς την εξέλιξη του κορωνοϊού. Αυτά κατά βάση είναι ο αριθμός των νέων κρουσμάτων, ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών και ο αριθμός των θανάτων. Τα στοιχεία αυτά συνοδεύονται και από κάποιους «δείκτες», όπως ποσοστά ανδρών – γυναικών ή ηλικιών, ποσοστά «εισαγομένων» κρουσμάτων ή κρουσμάτων «σχετιζόμενων με ήδη γνωστό κρούσμα», κλπ.
Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι το παρακάτω :
Δεδομένα έως 8 Νοεμβρίου 2020, ώρα 15:00
Σήμερα ανακοινώνουμε 1914 νέα κρούσματα του νέου ιού στη χώρα, εκ των οποίων 39 εντοπίστηκαν κατόπιν ελέγχων στις πύλες εισόδου της χώρας. Ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων είναι 56698, εκ των οποίων το 54.2% άνδρες.
4429 (7.8%) θεωρούνται σχετιζόμενα με ταξίδι από το εξωτερικό και 15678 (27.7%) είναι σχετιζόμενα με ήδη γνωστό κρούσμα.
228 συμπολίτες μας νοσηλεύονται διασωληνωμένοι. Η διάμεση ηλικία τους είναι 66 ετών. 57 (25.0%) είναι γυναίκες και οι υπόλοιποι άνδρες. To 88.2%, των διασωληνωμένων, έχει υποκείμενο νόσημα ή είναι ηλικιωμένοι 70 ετών και άνω. 323 ασθενείς έχουν εξέλθει από τις ΜΕΘ.
Τέλος, έχουμε 35 ακόμα καταγεγραμμένους θανάτους και 784 θανάτους συνολικά στη χώρα. 316 (40.3%) γυναίκες και οι υπόλοιποι άνδρες. Η διάμεση ηλικία των θανόντων συμπολιτών μας ήταν τα 79 έτη και το 96.4% είχε κάποιο υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.
Σκοπός αυτών των ανακοινώσεων είναι να ενημερώνονται οι πολίτες για την εξέλιξη της πανδημίας, όμως, όπως όλοι γνωρίζουμε, οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια, ή, καλύτερα, δεν δίνουν πάντα την πραγματική εικόνα.
Αν ρωτήσουμε τους λοιμοξιολόγους που αναλύουν τα δεδομένα και βγάζουν διάφορα συμπεράσματα, είναι σίγουρο ότι θα μας πουν ότι, πέρα από τους αριθμούς αυτούς, εκείνοι παρακολουθούν και μία σειρά άλλων δεικτών που δίνουν την ορθότερη εικόνα του φαινομένου.
Οι πολίτες, στην μεγάλη τους πλειοψηφία, δεν είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση εξειδικευμένων δεικτών και με επιστημονικές αναλύσεις, όμως από την άλλη μεριά δεν είναι σωστό να «ενημερώνονται» με ένα τρόπο που μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε παραπλανητική εικόνα.
Λέμε, για παράδειγμα, ότι «σήμερα βρήκαμε 1.000 νέα κρούσματα», χωρίς να αναφέρουμε πόσους ελέγχους κάναμε και σε ποιες πληθυσμιακές μονάδες έγιναν αυτοί οι έλεγχοι. Αν κάναμε 10.000 ελέγχους, τότε ο αριθμός των κρουσμάτων είναι το 10%, αν όμως κάναμε 20.000 ελέγχους, το ποσοστό θα ήταν το μισό (5%). Ποιο λοιπόν είναι καλύτερο στοιχείο πληροφόρησης ; Ο απόλυτος αριθμός κρουσμάτων ή το ποσοστό κρουσμάτων σε σχέση με το πλήθος των ελέγχων ;
Αλλά ακόμη και αν βλέπαμε το ποσοστό, θα είχε σημασία να ξέρουμε τον πληθυσμό στον οποίο έγιναν οι έλεγχοι. Αν οι έλεγχοι αυτοί έγιναν στον λεγόμενο «γενικό πληθυσμό» με τρόπο που να προσεγγίζει το λεγόμενο «τυχαίο δείγμα», η εικόνα θα ήταν αρκετά αντιπροσωπευτική. Αν όμως οι έλεγχοι έγιναν σε ήδη επιβαρυμένες ομάδες, π.χ. εκεί που έχουν παρουσιαστεί κρούσματα, όπως σε μία συγκεκριμένη «δομή» (εργοστάσιο, γηροκομείο, κέντρο φιλοξενίας προσφύγων, κλπ.), τότε είναι φανερό ότι το αποτέλεσμα δεν είναι αντιπροσωπευτικό.
Εκείνο λοιπόν που εγώ ισχυρίζομαι είναι ότι πρέπει η πληροφόρηση από τον ΕΟΔΥ να γίνει λίγο πιο αναλυτική, ώστε τα μηνύματα που θα παίρνουν οι πολίτες να είναι πιο ξεκάθαρα και πιο κοντά στην πραγματικότητα, αυτήν που σίγουρα βλέπουν οι ειδικοί, ώστε να εισηγούνται κάθε φορά τα ανάλογα μέτρα.
Βέβαια, κανείς δεν περιμένει να γίνουμε όλοι ειδικοί στατιστικολόγοι, όμως από την άλλη είναι απαραίτητο να εξασφαλίζουμε σωστή ενημέρωση και πληροφόρηση, ώστε οι πολίτες να παίρνουν τα σωστά μηνύματα. Για παράδειγμα, όταν διαβάζουμε ότι «η διάμεση ηλικία των θανόντων συμπολιτών μας ήταν τα 79 έτη», διερωτώμαι τι καταλαβαίνει ο μέσος πολίτης. Βάζω στοίχημα ότι οι περισσότεροι θεωρούν την «διάμεση ηλικία» σαν τον «μέσο όρο των ηλικιών», κάτι που είναι διαφορετικό από την πραγματική έννοια του «διάμεσου».
Για να γίνει αυτό κατανοητό, παραθέτω ένα παράδειγμα με εννέα ηλικίες, 50, 54, 58, 70, 74, 75, 78, 80, 82, όπου η «διάμεση» ηλικία είναι 74, ενώ ο μέσος όρος είναι 69, καθώς σαν «διάμεση» θεωρείται η ηλικία που έχει ίσο αριθμό μικρότερων και μεγαλύτερων τιμών (δηλαδή η πέμπτη τιμή στη σειρά παρατέθηκε παραπάνω).
Η δική μου επιμονή στην «σωστή» πληροφόρηση στηρίζεται στο γεγονός ότι πάρα πολλές φορές στον δημόσιο διάλογο οι αριθμοί χρησιμοποιούνται με τον τρόπο που «συμφέρει» τον καθένα που τους χρησιμοποιεί, όπως π.χ. η «ανάπτυξη», το «χρέος», οι «προσλήψεις», οι «επενδύσεις», κλπ. Και αν εκεί η οποιαδήποτε «επιλεκτική» παρουσίαση αριθμών απλώς συνιστά μία απλώς «μη ηθική» στάση, στα θέματα υγείας κάτι αντίστοιχο είναι για μένα εγκληματικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου