Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2020

Επεξεργασία του Ανθρώπινου DNA : CRISPR/ CAS 9 – Συνεχίζουμε ή όχι;

    Η CRISPR/ CAS 9 προτάθηκε το 2012 για την επεξεργασία του ανθρώπινου γενετικού υλικού (DNA) από τους Jeniffer  Doudna και Emmanuelle Charpentier. Καμία άλλη τεχνική επεξεργασίας του ανθρώπινου DNA μέχρι σήμερα δεν είναι τόσο αποτελεσματική, φθηνή και απλή.
Σε διάφορα μέρη του κόσμου άρχισαν τουλάχιστον 20 κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Σκοπός των δοκιμών είναι να εξεταστεί η χρήση της CRISPR/ CAS 9 ως θεραπεία για την καταπολέμηση διάφορων ασθενειών. Αν τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών είναι θετικά τότε πιθανόν σε λίγα χρόνια θα έχουμε ένα ισχυρό ‘’όπλο’’ στην ιατρική.

Γιατί είναι τόσο σημαντική;  Ποιo το όφελος;

    Θαλασσαιμία, δρεπανοκυτταρική αναιμία, αιμοφιλία, κυστική ίνωση και άλλες τόσες μονογονιδιακές ασθένειες (υπολογίζονται στις 10 000)  μπορούν στο σύντομο μέλλον με την εφαρμογή της CRISPR/ CAS 9 οι περισσότερες να εξαλειφθούν. Ένα ‘’μικρό σφάλμα’’ σε ένα μόνο γονίδιο είναι η αιτία των μονογονιδιακών ασθενειών (”μικρό σφάλμα” σε διαφορετικό γονίδιο – διαφορετική ασθένεια).
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας εκατομμύρια άνθρωποι έχουν στο DNA τους αυτό το ‘’μικρό σφάλμα’’. Η τεχνολογία CRISPR/ CAS 9  μας δίνει την δυνατότητα εύκολα και με μικρό κόστος να στοχεύσουμε ακριβώς αυτό το ‘’μικρό σφάλμα” στο DNA ώστε να το διορθώσουμε, καταπολεμώντας μια για πάντα τις περισσότερες μονογονιδιακές ασθένειες. 
Χωρίς αμφισβήτηση, η ποιότητα ζωής εκατομμυρίων οικογενειών μπορεί να βελτιωθεί. Όλες οι τεχνολογίες έχουν τα πλεονεκτήματα τους και τα μειονεκτήματα τους. Έτσι και η CRISPR/ CAS 9 πέραν από τα θετικά, υπάρχουν κάποια θέματα που πρέπει να τα λάβουμε υπόψη πριν την πλήρη χρήση της.

Ποια είναι τα ρίσκα;

    Μέχρι στιγμής η τεχνολογία δεν είναι τέλεια. Όταν την εφαρμόσεις εντός σώματος (in vivo) δεν πετυχαίνεις τα κύτταρα-στόχο 100%. Όμως, σε κάποιες περιπτώσεις δύναται να εφαρμοστεί και εκτός σώματος (ex vivo) με την επιτυχία να αυξάνεται και η διαδικασία να μην είναι επίπονη.
Για να κατανοήσουμε την μεγαλύτερη ανησυχία που υπάρχει πρέπει να χωρίσουμε τα κύτταρα σε δύο κατηγορίες όπου η CRISPR/ CAS 9 μπορεί να εφαρμοστεί. Τα σωματικά κύτταρα (περισσότερα κύταρα) και στα κύτταρα της βλαστοκυτταρικής σειράς (σπερματοζωάρια, ωάρια και έμβρυα).
Όταν τροποποιήσουμε το DNA στα σωματικά κύτταρα, τότε τα τροποποιημένο DNA δεν θα περάσει στα παιδιά αυτού του ανθρώπου.
Όταν όμως, αλλάξουμε το DNA στην βλαστοκυτταρική σειρά, τότε το αλλαγμένο DNA θα περάσει στα παιδιά τους και μετά στις ΕΠΟΜΕΝΕΣ γενιές. Ακριβώς αυτό είναι το μεγαλύτερο ‘’ρίσκο’’. Αλλάζοντας το DNA των επόμενων γενεών κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα αν θα λειτουργήσει θετικά ή αρνητικά για την ανθρωπότητα.
Εικόνα 1. Όποιαδήποτε αλλαγή στο DNA στα βλαστοκύτταρα θα οδηγήσει στην αλλαγή του DNA και των επόμενων γενεών, με ακόμη άγνωστο αποτέλεσμα – θετικό ή αρνητικό.
Ακόμη, πολλοί πιστεύουν ότι η χρήση τους στην ιατρική θα δώσει την ευκαιρία σιγά σιγά σε αυτούς που θέλουν (ή θα θέλουν) να βελτιστοποιήσουν τα παιδιά που θα κάνουν. ‘’Μιας και αρχίσαμε γιατρέ μου, δεν το κάνετε ψηλό, έξυπνο, με καλή μνήμη και δυνατό;’’

Οι έρευνες πρέπει να συνεχιστούν;

    Φυσικά. Η χρηματοδότηση τέτοιου είδους ερευνών πρέπει να συνεχιστεί. Ναι, υπάρχουν κάποια ρίσκα που το πιο πιθανό στην πορεία να εξαλειφθούν. Σκεφτείτε όμως τα θετικά που θα προσκομίσουμε.
Πόσες εκατομμύρια ζωές μπορούν να βελτιωθούν; Αρχίζοντας από μονογονιδιακές ασθένειες και προχωράμε σε πιο περίπλοκες ασθένειες όπως είναι ο καρκίνος (ήδη άρχισαν έρευνες).
Οποιοσδήποτε φόβος υπάρχει πρέπει να μας βοηθήσει μόνο να θέσουμε τα όρια της τεχνολογίας και όχι να οδηγήσει σε πλήρη απαγόρευση της. Οι πλείστες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν απαγορεύσει οποιαδήποτε πειράματα σε βλαστοκύτταρα μέχρι να κατανοήσουν πλήρως τις συνέπειες.  

Τροφή για σκέψη

Αν στο μέλλον, κάθε χώρα έχει διαφορετική προσέγγιση για τη επεξεργασία του DNA. Δηλαδή, με βάση την νομοθεσία της να επιτρέπεται σε διαφορετικές περιπτώσεις (πότε, που και γιατί να χρησιμοποιείς την CRISPR/ CAS ) να επέμβεις στο DNA από μια άλλη χώρα. Αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλες γενετικές διαφορές μεταξύ των χωρών; Θα υπάρξει νέα μορφή ρατσισμού;
** Μην λαμβάνετε τα αναφερόμενα αυτού του άρθρου ως ότι πιο ορθό υπάρχει στο κόσμο. Μπορείτε να κρίνετε ελεύθερα την ορθότητα στα άρθρα μας, πάντα όμως να το αποδεικνύετε στηριζόμενοι σε αντικειμενικές έρευνες.
** Δεν επεκταθήκαμε σε ηθικά ζητήματα, αν το επιθυμείτε πείτε μας!

Δεν υπάρχουν σχόλια: