"Τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης" ( του Σαράντη Μιχαλόπουλου , Ιτέα )

ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΚΑΙ ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝΤΑ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΑ

Πραγματικός οργασμός κοινοβουλευτικού έργου τις τελευταίες ημέρες. Μείωση ΕΝΦΙΑ, ρύθμιση 120 δόσεων, Επιτελικό Κράτος, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Πανεπιστημιακό Άσυλο, Ανεξάρτητες Αρχές. Και μπορεί κάποιος να το αξιολογεί αυτό σαν θετικό, με την έννοια της «επιτάχυνσης» του κυβερνητικού έργου, αλλά από την άλλη δεν μπορεί να παραβλέψει και τις αρνητικές πλευρές αυτής της τακτικής, καθώς υπήρξε περιορισμός της διαβούλευσης, περιορισμός στους χρόνους ομιλίας βουλευτών, πλήθος τροπολογιών και πολλά άλλα, που σε τίποτε δεν έδειξαν να φέρνουν νέο ήθος στα πολιτικά πράγματα της χώρας.

Να δεχθώ ότι η μείωση του ΕΝΦΙΑ και η ρύθμιση των 120 δόσεων ήταν πράγματι επείγοντα θέματα, αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί όλα τα υπόλοιπα έπρεπε να συζητηθούν και αποφασιστούν «εδώ και τώρα». Να καταλάβω ότι ο νέος τρόπος οργάνωσης του Κράτους είναι προτεραιότητα της Κυβέρνησης, αλλά γιατί δεν μπορούσε η σχετική συζήτηση να γίνει με άνεση χρόνου, ώστε, αν μη τι άλλο, να προηγηθεί μία εκτεταμένη διαβούλευση, όπως και τυπικά προβλέπεται.

Για όλα τα υπόλοιπα θέματα, Πανεπιστημιακό Άσυλο, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Ανεξάρτητες Αρχές, κλπ., τη μόνη εξήγηση που μπορώ να δώσω είναι ότι αυτό έγινε για να θεμελιωθεί το αφήγημα «τα υποσχεθήκαμε και τα υλοποιούμε άμεσα, διότι εμείς είμαστε αποφασισμένοι να κινηθούμε σε άλλους ρυθμούς». Μα και πολλά άλλα θέματα έχουν περιληφθεί στον προεκλογικό λόγο της σημερινής κυβέρνησης και κανείς δεν περιμένει να τα κάνει πράξη «χθες», καθώς υπάρχει ένα μεγάλο χρονικό περιθώριο, για να τεκμηριωθεί η συνέπεια «λόγων και πράξεων».

Αυτή η σπουδή να δοθεί «δείγμα γραφής», σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί την ταυτόχρονη καταπάτηση βασικών κοινοβουλευτικών διαδικασιών και της υπέρτατης, για μένα, υποχρέωσης σεβασμού βασικών δημοκρατικών αρχών, όπως η δυνατότητα έκφρασης και ανάπτυξης όλων των διαφορετικών απόψεων. Με άλλα λόγια, ο σκοπός ποτέ δεν πρέπει να αγιάζει τα μέσα.

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτού του δόγματος της κυβερνητικής παράταξης ήταν η κατάθεση τροπολογιών του Υπουργού Εργασίας, τη στιγμή που τυπικά είχε κλείσει η συζήτηση για το τελευταίο νομοσχέδιο της Κυβέρνησης και με αντικείμενο ρυθμίσεις για εξαιρετικά σοβαρά εργασιακά θέματα, που σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούσαν το «κατεπείγον» της ρύθμισης.

Αλλά και τα άλλα σοβαρά θέματα που «ρυθμίστηκαν», επίσης σε καμία περίπτωση δεν είχαν τον χαρακτήρα του επείγοντος. Αντίθετα, ακριβώς λόγω αυτής της σοβαρότητάς τους, θα έπρεπε να συζητηθούν με μεγαλύτερη άνεση.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το Πανεπιστημιακό Άσυλο. Τεράστιο το θέμα με την κατάσταση που βιώνουμε εδώ και χρόνια, αλλά σε τι θεωρούν κάποιοι ότι μπορεί να το έλυσαν με μία απλή διάταξη που νομοθέτησαν ; Ναι, σίγουρα οι αρμόδιες αρχές θα έχουν περισσότερες δυνατότητες να κυνηγήσουν το παραεμπόριο, τα ναρκωτικά και τις μολότοφ (καθόλου ευκαταφρόνητη εξέλιξη) στους πανεπιστημιακούς χώρους, θα σταματήσουν όμως τις καταλήψεις, τους βανδαλισμούς και τη δημιουργία «γραφείων» των περίφημων «συλλογικοτήτων» ; Θα εξαλείψουν άραγε τους λόγους που έκαναν πρυτανικές αρχές να μην τολμούν να εφαρμόσουν τον νόμο και να αποτρέψουν ενέργειες μίας επαναστατικότητας του «γλυκού νερού», που κατέληγαν σε μεγάλες φθορές της δημόσιας περιουσίας ;

Διετέλεσα Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΜΕΛ (Αττικό Μετρό Εταιρία Λειτουργίας) και έζησα προσωπικά αυτό που αποκάλεσα «επαναστατικότητα του γλυκού νερού» και που εκδηλωνόταν με «ηρωικές» πράξεις χτισίματος του γραφείου μου, όταν υποχρεωτικά εφάρμοσα αποφάσεις Αρχών, όπως το ΑΣΕΠ, που έκρινε ότι οι προεκλογικές αθρόες προσλήψεις στην εταιρία δεν μπορούσαν να μετατραπούν από ορισμένου σε αορίστου χρόνου χωρίς διαδικασίες ΑΣΕΠ. Και οι «ηρωικές» αυτές πράξεις δεν είχαν σχέση με πανεπιστημιακό άσυλο, αλλά με μία νοοτροπία κάποιων ότι «νόμος είναι αυτό που κάθε φορά θέλει το συνδικαλιστικό κίνημα», έστω και αν αυτό το τελευταίο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ένα κοινό αίσθημα δικαίου και μία πραγματική εξυπηρέτηση ενός ευρύτερου κοινωνικού συμφέροντος.

Αντίστοιχα, το θέμα της «κυβερνησιμότητας» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, γιατί έπρεπε να ρυθμιστεί, πριν ξεκινήσει η εφαρμογή του σχετικού νόμου ; Γιατί να μην φανεί στην πράξη, αν αυτό που νομοθέτησε η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν εφαρμόσιμο ή όχι ; Ποιο θα ήταν το πρόβλημα, αν σε πολλούς Δήμους δεν μπορούσαν να γίνουν οι αναγκαίες «συγκλίσεις» και συμφωνίες, ώστε να λειτουργήσουν τα σχετικά όργανα ; Δεν θα ήταν καλύτερα να αναδυθεί στην πράξη το πρόβλημα, που υπήρχε κατά τις εκτιμήσεις όσων ήταν και είναι αντίθετοι με το σχήμα που νομοθετήθηκε, ώστε μετά να είναι όλοι πεπεισμένοι ότι έγινε λάθος και να έρθει η όποια αλλαγή, σαν απόρροια αυτού του λάθους ; Θα σταματούσε άραγε το έργο των Δήμων ; Και αν πράγματι σταματούσε, δεν μπορούσε τότε να έρθει επειγόντως μία νομοθετική ρύθμιση, που θα έλυνε το πρόβλημα ;

Αλλά και για το θέμα των Ανεξάρτητων Αρχών, η «επείγουσα» νομοθετική ρύθμιση εξαντλήθηκε στην αντικατάσταση της κ. Θάνου. Αλήθεια, δεν υπάρχουν άλλοι προβληματισμοί, γενικότερα για τις Ανεξάρτητες Αρχές και τον τρόπο λειτουργίας τους ; Έχω ξαναγράψει ότι ο Έλληνας πολίτης θα πρέπει να γνωρίζει πρώτα από όλα το κόστος της κάθε Επιτροπής, αλλά και τα αποτελέσματα της λειτουργίας της. Πόσοι, άραγε, τα γνωρίζουμε ; Και από πού μπορούμε να τα πληροφορηθούμε ;

Για την Επιτροπή Ανταγωνισμού, για παράδειγμα, δεν βρίσκω στην ιστοσελίδα της κανένα στοιχείο κόστους. Επίσης, για τις αποφάσεις της βρίσκω μόνο τα επιβληθέντα πρόστιμα και τίποτε για τα εισπραχθέντα ποσά. Και το λέω αυτό διότι έχω το παράδειγμα της εταιρίας που δούλευα, στην οποία επιβλήθηκε κάποτε πρόστιμο για «εναρμόνιση» τιμών με άλλη ανταγωνίστρια εταιρία, με σκεπτικό που δεν έστεκε ούτε και για απλούς ανθρώπους, και που προσβλήθηκε σε αρμόδια δικαστήρια.

Αλλά επανερχόμενος στο παράδειγμα που προανέφερα για την ΑΜΕΛ και τις προεκλογικές προσλήψεις του 2009, υπήρξε και εκεί παρέμβαση Ανεξάρτητης Αρχής, αυτής του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, που γνωμοδότησε για τις εν λόγω προσλήψεις ότι, δεν ήταν τυπικά παράνομες, αλλά ήταν προκλητικές και αντίθετες με το πνεύμα της χρηστής διοίκησης. Και ναι μεν η γνωμοδότηση αυτή ήταν σωστή, το όλο όμως κείμενο της έκθεσης έδινε δυσανάλογο βάρος σε αυτά τα αρνητικά χαρακτηριστικά έτσι, ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (Υπουργοί, Διοικήσεις, κλπ.) να φοβηθούν τυχόν συνέπειες και να οδηγηθούν σε λύσεις που οδήγησαν σε τρομερή αναταραχή στις Αστικές Συγκοινωνίες, με τεράστιο κοινωνικό κόστος. Ποιος καταλόγισε αυτό το κόστος στην Ανεξάρτητη Αρχή, για τον εντελώς άστοχο τρόπο προσέγγισης του θέματος ;  

Δεν ξέρω αν η ρύθμιση που υιοθετήθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση θα έχει και ευτυχή κατάληξη με την έννοια της ενδεχόμενης προσφυγής της κ. Θάνου, αλλά δεν θα ήταν καλύτερα να προηγηθεί μία ψύχραιμη και αντικειμενική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της Επιτροπής και του έργου της Προέδρου, σε έναν εύλογο χρονικό ορίζοντα, από το να γίνει μία κίνηση επίδειξης πυγμής και δήθεν «αποφασιστικότητας», χωρίς να υπάρχουν τα εχέγγυα της «δίκαιης κρίσης», έστω και αν τα χαρακτηριστικά επιλογής της κ. Θάνου ήταν πράγματι (με τα δικά μου κριτήρια) προκλητικά ; Αν μάλιστα υπάρχουν και ενδείξεις για κακούς χειρισμούς, όπως σαφώς υπαινίχθηκε ο κ. Πικραμένος, δεν θα μπορούσε ο έλεγχος να γίνει όπως οι βασικές αρχές της Δικαιοσύνης επιτάσσουν ;

Δυστυχώς, για μένα αυτά τα πρώτα «δείγματα γραφής» δεν είναι καθόλου θετικά και χωρίς να θέλω να γίνω μάντης κακών, διαβλέπω ότι και η συνέχεια θα έχει πολλά από τα χαρακτηριστικά, που στη συνείδηση πολλών πολιτών δεν συνάδουν με τη χρηστή διοίκηση, τουλάχιστον αυτή που οι περισσότεροι πολίτες φαίνεται να θέλουν και να περιμένουν από μία νέα κυβέρνηση. 

Η Κυβέρνηση του «νέου ήθους» και της «νέας τάξης πραγμάτων», πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, μάλλον έδειξε ότι «άλλαξε ο μαγαλιός, κι έβαλε τα ρούχα αλλιώς».