Τα μέτρα περιορισμού λόγω κορωνοϊού αρχίζουν να αποσύρονται. Τι γίνεται όμως στο οικονομικό πεδίο ;
Η τελευταία (30/4) συζήτηση στη Βουλή σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων εξέπεμψε, κατά τη γνώμη μου, δύο εκ διαμέτρου αντίθετα μηνύματα. Το πρώτο είναι το θετικό και αισιόδοξο, ότι δηλαδή ελέγξαμε με σημαντική επιτυχία την πανδημία, τον «αόρατο» εχθρό, όπως χαρακτηρίστηκε από όλους, και το δεύτερο, το αρνητικό και ιδιαίτερα ανησυχητικό, την τεράστια οικονομική ύφεση που θα ακολουθήσει.
Μπορεί λοιπόν να γλυτώσουμε από τον κορωνοϊό, αλλά μήπως τελικά χάσουμε τη μάχη στην καθημερινότητα ; Και το λέω αυτό, διότι, την στιγμή που πάρα πολλοί άνθρωποι περιμένουν την Δευτέρα 4 Μαΐου για να «ξεχυθούν» στους δρόμους, την ίδια στιγμή πολλοί άλλοι αγωνιούν αν θα έχουν δουλειά και αν θα μπορέσουν, όχι να χαρούν την επάνοδο στην «κανονικότητα», αλλά να επιβιώσουν.
Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να είναι κανείς οικονομολόγος για να καταλάβει τι σημαίνει μία, κατ’ αρχήν, παγκόσμια ύφεση του μεγέθους που αναφέρουν οι ειδικοί, που βέβαια για την αδύναμη χώρα μας θα είναι ακόμη χειρότερη.
Ένας φίλος μου σχολίασε το θέμα λέγοντας «δεν με φοβίζει μία νέα οικονομική κρίση, διότι έχουμε μάθει από μνημόνια και λιτότητα». Όμως το θέμα δεν είναι έτσι, διότι μία νέα κρίση δεν θα αποτελέσει «ομαλή» συνέχεια της προηγούμενης, αλλά μία απρόβλεπτη για τις συνέπειές της πολύ χειρότερη επιδείνωση της κατάστασης.
Δυστυχώς, από όσα ακούστηκαν και ακούγονται, δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα. Η εγκατάλειψη της ιδέας του ευρωομόλογου και η ουσιαστική υιοθέτηση λύσεων που θα καταλήγουν σε αύξηση του δημόσιου χρέους όλων των χωρών, πολύ περισσότερο για την χώρα μας, οδηγεί σε εφιαλτικά σε σενάρια.
Πρόσφατη μελέτη του ΟΑΣΑ αναφέρει ότι «στην Ελλάδα οι οικογένειες μισθωτών, από άποψη φορολόγησης βρίσκονται στην τρίτη χειρότερη θέση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Από τις οικογένειες μισθωτών το φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα αφαιρεί το 40,9% του εισοδήματός τους με μέσο όρο στον ΟΟΣΑ 26,6%». Πόσο λοιπόν παραπάνω μπορούν να φορολογηθεί η συγκεκριμένη κατηγορία ;
Στη Βουλή ο Πρωθυπουργός ρωτήθηκε από τον Γ. Βαρουφάκη αν προτίθεται, σε περίπτωση μεγάλης ύφεσης να μειώσει μισθούς δημοσίων υπαλλήλων και συντάξεις και φυσικά δεν απάντησε. Όμως, ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι πάρα πολύ πιθανόν, αν πράγματι εκτοξευτεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού και δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί, ακόμη και αν η δημοσιονομική πειθαρχία στην Ε.Ε. έχει επί του παρόντος ανασταλεί.
Από την άλλη μεριά, όλοι επίσης αναφέρουν ότι ο τουρισμός στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 20% του ΑΕΠ. Αν λοιπόν μειωθεί, ας πούμε στο μισό, η επίπτωση στο ΑΕΠ θα είναι τουλάχιστον 10%. Πως λοιπόν αντιμετωπίζεται κάτι τέτοιο ; Μπορούμε απλώς να λέμε ότι έχουμε ένα «μαξιλάρι» περίπου 20 δις ; Τι θα πρωτοκάνουμε με αυτό, ακόμη και αν το χρησιμοποιήσουμε ολόκληρο ;
Δυστυχώς αυτά που ακούσαμε στη συγκεκριμένη συζήτηση στη Βουλή, κάθε άλλο παρά μπορούν να μας καθησυχάσουν. Μόνο αν κρύψουμε το κεφάλι μας στην άμμο σαν τη στρουθοκάμηλο, θα αποφύγουμε τη σκληρή πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα που δυστυχώς σε καμία προηγούμενη φάση δεν θελήσαμε να δούμε.
Άκουσα για παράδειγμα τον Γιάνη Βαρουφάκη να δηλώνει, χωρίς καμία περιστροφή, ότι η χώρα στο τέλος του 2014 ήταν ουσιαστικά «χρεωκοπημένη» και οι μόνες λύσεις που υπήρχαν ήταν, ή η αναδιάρθρωση του χρέους (κούρεμα), ή ένα νέο μνημόνιο. «Εμείς παλέψαμε για το πρώτο», συμπλήρωσε. «Αφού εγκαταλείψαμε αυτό τον στόχο, το τρίτο μνημόνιο ήταν αναπόφευκτο».
Την ίδια στιγμή, η σημερινή κυβέρνηση αλλά και ίσως μέρος της «ελάσσονος» αντιπολίτευσης εξακολουθεί να πιστεύει, ή, τουλάχιστον, να ισχυρίζεται ότι το τρίτο μνημόνιο «ήταν αχρείαστο». Και το ισχυρίζεται παρότι τα νούμερα είναι αμείλικτα, ότι δηλαδή και να έκλεινε η αξιολόγηση του προηγούμενου προγράμματος, υπήρχε τεράστιο χρηματοδοτικό κενό, το οποίο δεν μπορούσε να καλυφθεί με δανεισμό από τις αγορές. Γι’ αυτό άλλωστε οι τότε κυβερνώντες μιλούσαν για «προληπτική γραμμή πίστωσης» που δεν ήταν τίποτε άλλο από νέο μνημόνιο.
Μαζί όμως με αυτή την «παραδοχή» Βαρουφάκη, υπήρξε και η ξεκάθαρη (ίσως για πρώτη φορά) από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ ευθεία επίρριψη μομφής στη ΝΔ για το έλλειμμα των περίπου 30 δις που άφησε το 2009. Όμως, και αυτή η «αναγνώριση» γίνεται πολύ καθυστερημένα, καθώς η όλη ευθύνη για τη «χρεωκοπία» της χώρας και τα μνημόνια φορτώθηκε κυρίως στο ΠΑΣΟΚ, χωρίς κανείς να σταθεί ιδιαίτερα στην περίοδο 2004- 2009 και τον απόλυτο εκτροχιασμό της οικονομίας το 2009.
Ήταν όμως και το ΠΑΣΟΚ άμοιρο ευθυνών ; ¨Όταν, για παράδειγμα, έλεγε ότι δεν θα ψηφίσει τον δικό του υποψήφιο (Κ.Παπούλια) για Πρόεδρο, προκειμένου να εκβιάσει εκλογές, ήταν αυτό υπεύθυνη στάση ; Αλλά και όταν έλεγε ότι «λεφτά υπάρχουν», μη ξέροντας δήθεν το τεράστιο διαγραφόμενο έλλειμμα, ήταν και αυτό υπεύθυνη στάση ; Είναι δυνατόν ένα υποψήφιο να κυβερνήσει κόμμα να μην έχει κάνει «φύλλο και φτερό» τα οικονομικά που ετοιμαζόταν να παραλάβει ; Και αν η απερχόμενη κυβέρνηση έκανε «λαθροχειρίες» και «δημιουργική λογιστική» και «έκρυβε» το έλλειμμα, δεν θα έπρεπε ένας υπεύθυνος, υποψήφιος να κυβερνήσει τον τόπο, πολιτικός, να εξαντλήσει όλες τις πηγές, ώστε να μάθει την πραγματική κατάσταση ;
Αλλά, μια και μιλάμε για «υπεύθυνη στάση» πολιτικών, δεν πρέπει να επαναφέρουμε στη συζήτηση και τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ, που επίσης εξεβίασε τις βουλευτικές εκλογές, με το ίδιο ακριβώς πρόσχημα, δηλαδή την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας ; Και αν για εκείνον η σπουδή να γίνει κυβέρνηση στηριζόταν στο αφήγημα Βαρουφάκη ότι «εμείς θα τους εκβιάσουμε με το GREXIT και θα κερδίσουμε την αναδιάρθρωση του χρέους», το ερώτημα είναι γιατί δεν άφηνε την κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου να πάει εκείνη στο αναπότρεπτο τρίτο μνημόνιο, ώστε στη συνέχεια να έρθει στα πράγματα με «περίπατο» και αποφεύγοντας τις «κωλοτούμπες» του καλοκαιριού του 2015 ;
Βέβαια, κάποιοι μπορεί να προβάλουν το επιχείρημα ότι άλλα τα πρόσωπα εκείνης της εποχής και άλλα τα σημερινά. Τώρα δεν υπάρχουν Κώστας Καραμανλής, Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς και αρκετοί άλλοι, όμως υπάρχουν «συνεχιστές» τους, κυρίως από τη σκοπιά των βασικών πεποιθήσεων για το πώς οργανώνεται και λειτουργεί μία σύγχρονη κοινωνία.
Επομένως, τα παραπάνω ερωτήματα που διατύπωσε είναι απολύτως ρητορικά, που δεν περιμένουν απαντήσεις και που τίθενται απλώς για να δείξουν την διαχρονική και ανεξάρτητη πολιτικών σχηματισμών ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος να διαχειριστεί, όχι κρίσεις, αλλά ακόμη και μία απλή καθημερινότητα. Πως λοιπόν να περιμένουμε λύσεις τώρα που έρχεται ο κατακλυσμός ; Ή, μήπως δεν έρχεται και εγώ υπερβάλλω ;
Ραντεβού τον Σεπτέμβρη, όπως έλεγε μία πολύ παλιά κινηματογραφική ταινία. Και, μακάρι να διαψευστώ.
Υ.Γ. Έτσι, για την ιστορία, καταγράφω τις σημερινές εκτιμήσεις της κυβέρνησης, για μείωση του ΑΕΠ κατά 4,7% το 2020 και αύξηση αυτού κατά 5% το 2021, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι ιδιαίτερο, διότι κάθε απόκλιση από στόχους που τίθενται σήμερα, ευκολότατα θα αποδοθούν σε νέα δεδομένα και νέες συνθήκες που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν (παλιά μας τέχνη κόσκινο).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου