Εντοπίστηκε το επικίνδυνο κόκκινο σκαθάρι του φοίνικα Rynchophorus ferrugineus σε φοίνικες στην Κίρρα.

SOS  !!!

Εντοπίστηκε το επικίνδυνο κόκκινο σκαθάρι του φοίνικα Rynchophorus ferrugineus σε φοίνικες στην Κίρρα.

Το σκαθάρι του φοίνικα (Rynchophorus ferrugineus) είναι από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους εχθρούς των φοινικοειδών. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε λίγο μετά το 2000, όταν έγινε μεγάλη και απρόσεκτη εισαγωγή φτηνών και μη ελεγμένων φοινικόδεντρων από την Αίγυπτο (για αυτό και ονομάζεται «σκαθάρι του φαραώ») για τα έργα, των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε μέχρι και σήμερα έχει καταστρέψει χιλιάδες φοίνικες σε όλη την Ελλάδα.

Πρόκειται για ένα κολεόπτερο έντομο, το ακμαίο του οποίου έχει μέγεθος 3 με 4 εκατοστά και χρώμα καστανοκόκκινο. Στο κεφάλι του φέρει ένα χαρακτηριστικό ρύγχος. Η προνύμφη του , η οποία είναι και αυτή που “τρώει” το φοίνικα έχει μέγεθος 5 εκατοστών, λευκό χρώμα και καφέ κεφάλι με μεγάλα και δυνατά σαγόνια.

Το θηλυκό γεννά πολλά αυγά (περίπου 500), τα οποία εκκολάπτονται πολύ γρήγορα. Οι προνύμφες νυμφώνονται και γίνονται τέλεια έντομα μέσα σε κουκούλι αφού περάσει χρονικό διάστημα 2 ή 3 μηνών. Συναντάμε το έντομο όλο το χρόνο, αλλά οι ιδανικές συνθήκες για να μετακινηθεί, είναι όταν επικρατεί ζεστός και καλός καιρός.Προσβάλλει σχεδόν όλα τα φοινικοειδή. Πιο συχνά συναντάμε το σκαθάρι στον Κανάριο φοίνικα ενώ πιο σπάνια στην Ουασιγκτόνια και το Χαμαίρωπα.

Όλα τα στάδια του R. ferrugineus (αυγό, προνύμφη, νύμφη, ακμαίο) εξελίσσονται στο εσωτερικό του φοίνικα. Το ακμαίο μπορεί να διανύσει απόσταση 1 km  χωρίς διακοπή . Τα θηλυκά γεννούν περίπου 300 αυγά σε ξεχωριστές οπές ή πληγές του φοίνικα στην κορυφή(στεφάνη), στη βάση των νεαρών φύλλων ή στον κορμό. Τα αυγά εκκολάπτονται σε 2-5 ημέρες. Οι προνύμφες εισχωρούν στο εσωτερικό του φοίνικα ανοίγοντας στοές. Η ανάπτυξη των προνυμφών διαρκεί 1-3 μήνες. Η νύμφωση γίνεται μέσα ή έξω από τον κορμό, μέσα σε νυμφική θήκη που φτιάχνει η προνύμφη από ξερές ίνες του φοίνικα και διαρκεί 14-21 ημέρες οπότε γίνεται έξοδος των ακμαίων .

Στον ίδιο φοίνικα μπορεί να απαντώνται επικαλυπτόμενες γενιές και να συνυπάρχουν όλα τα βιολογικά στάδια του εντόμου μέχρι την πλήρη καταστροφή του φυτού οπότε τα ακμαία μεταναστεύουν σε νέα φοινικόδεντρα.

 

Το μεγάλο πρόβλημα από την προσβολή του σκαθαριού είναι ότι δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό και έτσι χάνεται πολύτιμος χρόνος για την αντιμετώπιση του. Αν δούμε στις γύρω περιοχές φοίνικες που έχουν προσβληθεί σίγουρα θα πρέπει να περιμένουμε την “επίσκεψη” του εντόμου και στου δικούς μας φοίνικες. Από τα πρώτα συμπτώματα που μπορούμε να δούμε είναι χαρακτηριστικές τρύπες πάνω στα φύλλα του. Επίσης οι μικρές τρύπες στη βάση των κλαδιών του μαρτυρούν την ύπαρξη του σκαθαριού.

Το έντομο αυτό μετακινείται εύκολα όταν έχει καλό καιρό. Όταν φτάσει σε έναν φοίνικα μπαίνει στο εσωτερικό και γεννά τα αυγά του. Στη συνέχεια οι προνύμφες αρχίζουν να δημιουργούν στοές με τα δυνατά τους σαγόνια με αποτέλεσμα την καταστροφή του. Σε προχωρημένη προσβολή τα κλαδιά αρχίζουν να γέρνουν προς τα κάτω και στη συνέχεια αποκολλούνται τελείως από το φοίνικα. Σε αυτό το στάδιο της προσβολής, ο φοίνικας θυμίζει ανοικτή ομπρέλα.

Η ζημιά που προκαλείται είναι τεράστια αφού φοίνικες πολλών ετών καταστρέφονται μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Είναι πολύ τραγικό τεράστια φυτά που για χρόνια στόλιζαν κήπους να καταστρέφονται και να πεθαίνουν από ένα μικρό έντομο. 

 

Η αντιμετώπιση εμφανίζει πολλές δυσκολίες και για να έχει αποτέλεσμα θα πρέπει να γίνει οργανωμένα και με τη βοήθεια της πολιτείας

 

Προληπτικά:

Επειδή η πρόληψη πολλές φορές μπορεί να αποδειχτεί σπουδαία και να σώσει τα φυτά μας ας δούμε ποια προληπτικά μέτρα μπορούμε να πάρουμε για να κρατήσουμε μακριά αποτ ους φοινικές μας το σκαθάρι.

• Όπως και για όλα τα φυτά έτσι και για τους φοίνικες ισχύει ότι όσο πιο εύρωστοι και φροντισμένοι τόσο πιο ανθεκτικοί θα είναι σε προσβολές απο εχθρούς και ασθένειες.
• Ελέγχουμε πολύ τακτικά την υγεία τους για να δράσουμε άμεσα σε περίπτωση διάγνωσης προβλήματος.
• Προσπαθούμε να διατηρούμε τους φοίνικες μας καθαρούς, από τυχόν σκουπίδια και ξερά φύλλα που μαζεύονται γύρω από τη στεφάνη του, γιατί εκεί μπορεί να βρουν καταφύγιο τα σκαθάρια.
• Δεν κλαδεύουμε ποτέ όταν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες, γιατί το έντομο ευνοείται κάτω από τέτοιες συνθήκες και πετά ακόμη και σε πολύ μακρινές αποστάσεις. Προτιμάμε να κλαδέψουμε φθινόπωρο ή στις αρχές του χειμώνα.
• Όταν κλαδεύουμε πρέπει να καλύπτουμε τις τομές με ειδική πάστα γιατί από αυτές τις τομές συνήθως εισέρχεται το σκαθάρι στο εσωτερικό του φοίνικα για να γεννήσει τα αυγά του.
• Αν ο φοίνικας δε μπορεί να σωθεί θα πρέπει σε συνεννόηση με το Δήμο να κόβεται και να καταστρέφεται έτσι ώστε να περιοριστεί η περαιτέρω εξάπλωση του σκαθαριού.

 

Τρόποι καταπολέμησης

• Νηματώδεις: H εξαπόλυση εντομοπαθογόνων νηματωδών στου φοίνικες, δίνουν πολύ καλά αποτελέσματα στην καταπολέμηση του εντόμου αλλά και στην προστασία τους από τη προσβολή.  Για να προστατέψουμε τους φοίνικες μας θα πρέπει να εξαπολύουμε κάθε μήνα νέους νηματώδεις. Και γι αυτή τη μέθοδο οπωσδήποτε πρέπει να απευθυνθούμε σε γεωπόνο.
• Χειρουργείο: Είναι μία μέθοδος με υψηλό κόστος αλλά συνίσταται σε περιπτώσεις που οι φοίνικες είναι πολλών χρόνων, έχουν συναισθηματική αξία και δε θέλουμε να τους χάσουμε με τίποτα. Γίνεται από εξειδικευμένα συνεργεία και μόνο αν δεν είναι ο φοίνικας στο τελικό στάδιο της προσβολής. Αφαιρούνται όλα τα κλαδιά του φοίνικα και αρκετό κομμάτι της κεφαλής του μέχρι να εμφανιστεί η “καρδιά” του φοίνικα. Τότε γίνεται ένας πολύ καλός καθαρισμός με φλόγιστρα και φάρμακα και στη συνέχεια σκεπάζεται με δίχτυ για να μη προσβληθεί εκ νέου. Αν όλα πάνε καλά σε περίπου δύο μήνες θα έχει βγάλει νέα φύλλα.
• Μικροκύματα: Η μέθοδος είναι αρκετά δαπανηρή αλλά δίνει καλά αποτελέσματα. Ουσιαστικά μία ειδική συσκευή καλύπτει το φοίνικα και εκπέμπει μικροκύματα που θανατώνουν τα έντομα που βρίσκονται στο εσωτερικό του. Επειδή είναι δαπανηρή μπορεί να χρησιμοποιηθεί κυρίως από δήμους. Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμοστεί με επιτυχία στο Δήμο Βουλιαγμένης.
• Εντομοκτόνα: Για την καταπολέμηση του εντόμου χρησιμοποιούνται δυνατά εντομοκτόνα . Δεν ψεκάζονται όπως συνήθως αλλά με ένα ποτιστήρι “λούζεται” στην κυριολεξία όλος ο φοίνικας. Πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένα συνεργεία ή από γεωπόνους και να χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα φάρμακα.

 

 

Προσβάλλει: Φοίνικες (Κανάριο)
Συμπτώματα: Φαγώματα στα φύλλα, οπές, όψη ομπρέλας
Εμφανίζεται: Ζεστός και καλός καιρός
Αντιμετώπιση: Προληπτικά μέτρα, νηματώδεις, χειρουργείο