Ένα μυστήριο αντικείμενο εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

«Μαρμάρινον σκεύος παραδόξου χρήσεως»

Το Αθέατο Μουσείο παρουσιάζει, είναι η νέα δράση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που προβάλλει επιλεγμένες αρχαιότητες από τον κόσμο των αποθηκών. Κάθε δύο μήνες ένα αντικείμενο παρουσιάζεται στους επισκέπτες για πρώτη φορά. Μετά από το «δαχτυλίδι του Θησέα», την «Αιγύπτια γάτα Μίου», την «Άρτεμη από τη θάλασσα», τον «καθρέφτη της Ευρώπης» και την «Κυρά της Πρόσυμνας», το Αθέατο Μουσείο παρουσιάζει ένα «σκεύος μαρμάρινον παραδόξου χρήσεως». Πρόκειται για μία μαρμάρινη πλάκα με μικρογραφική παράσταση αρχαίου ελαιουργείου που χρησίμευε ως κάλυμμα κιβωτίου για τη συγκέντρωση χρηματικών ποσών, τα οποία ίσως να σχετίζονταν με την παραγωγή του ελαιολάδου. «Το μαρμάρινο σκεύος παραδόξου χρήσεως» εκτίθεται από τη Δευτέρα 23 Νοεμβρίου στην «αίθουσα του βωμού» (αιθ.34) για να παραμείνει εκεί ως την Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016. 

Σχεδιαστική αναπαράσταση του αρχαίου κιβωτίου

Η περίεργη μαρμάρινη πλάκα καταγράφηκε στο Βιβλίο Εισαγωγής του Μουσείου ως σκεύος παραδόξου χρήσεως, και ερμηνεύθηκε ως παλέττα ζωγράφου, ή ως ανάθημα. Μια πρόσφατη μελέτη της όμως, που περιέλαβε εννέα ακόμη παρόμοια ευρήματα, αναγνώρισε σ ́αυτήν την ανάγλυφη απεικόνιση ενός μικρογραφικού ἐλαιουργείου. Για να αποκρυπτογραφήσει κανείς την αναπαράσταση της επιφάνειας, θα πρέπει να ξεκινήσει από τη μικρή κυκλική βάση συμπίεσης, πάνω στην οποία πιέζονταν τα σακιά με τις ελιές. Από την προχοή της βάσης το λάδι έρρεε στη σκάφη, όπου παρέμενε για την καθίζηση των στερεών συστατικών. Στο τέλος το προϊόν, καθαρό, αποθηκευόταν στο μισοχωμένο στο έδαφος πιθάρι. Τα υπολείμματα στη μια άκρη της πλάκας ανήκουν στα σπασμένα πόδια ενός τραπεζιού, πάνω στο οποίο θα γινόταν η σύνθλιψη των ελιών με έναν κυλινδρικό σπαστήρα.   

Η λύση του αρχαίου γρίφου για τον προορισμό όλων των μαρμάρινων αντικειμένων του είδους αυτού κρύβεται πιθανότατα στη μακρόστενη σχισμή μέσα στο πιθάρι, που ήταν κατάλληλη για τη ρίψη νομισμάτων, όπως στους σημερινούς κουμπαράδες. Στα υπόλοιπα αντικείμενα του ίδιου τύπου, το πιθάρι δεν έχει πυθμένα. Είναι, λοιπόν, πιθανό οι πλάκες αυτές να τοποθετούνταν ως καλύμματα πάνω σε λίθινα κιβώτια, μέσα στα οποία συγκεντρώνονταν χρηματικά ποσά, που ίσως αφορούσαν στην παραγωγή του ελαιόλαδου.   

Στις 18 Δεκεμβρίου, ημέρα Παρασκευή και στις 20 Δεκεμβρίου, ημέρα Κυριακή, ώρα 13.00, αρχαιολόγοι του Μουσείου υποδέχονται τους επισκέπτες στο χώρο της έκθεσης και συνομιλούν μαζί τους για τα ασυνήθιστα ευρήματα της αρχαιότητας και την ερμηνευτική τους προβληματική, καθώς και για τη διαδικασία της παραγωγής και της διάθεσης ελαίου στην αρχαία Αθήνα. Για την παρακολούθηση της παρουσίασης είναι απαραίτητη η προμήθεια εισιτηρίου και η  δήλωση συμμετοχής κατά την προσέλευση. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. 

Τηλ. Επικοινωνίας: 213 214 4891   

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Πατησίων 44, Αθήνα 10682 

www.namuseum.gr