Τζον Λένον, απατεώνας ή ιδεολόγος; Η αποκαθήλωση ενός «σκαθαριού»

Ο Τζον Λένον είναι ένα από τα θρυλικά «σκαθάρια», μια κολοσσιαία μορφή της ροκ κουλτούρας, μια προσωπικότητα που έχει μείνει ανεξίτηλη και όλοι θα τον θυμούνται, μεταξύ άλλων, για το όραμα του για ένα καλύτερο κόσμο που εκφράστηκε με το υπέροχο τραγούδι του Imagine (φαντάσου). Είναι όμως έτσι όπως τον έχουμε φανταστεί;

Το Imagine είνα ένα από τα τραγούδια που έχουν μείνει ανέπαφα από το χρόνο και όλοι τείνουμε να αγιοποιούμε τον αδικοχαμένο, το 1980, Λένον. Είναι αδύνατον να φανταστούμε έναν κόσμο χωρίς το Imagine, λένε αρκετοί θαυμαστές του.

Όμως ένα κόσμος χωρίς ιδιοκτησία, όπως προτάσσει το τραγούδι του, δεν φάνηκε εμπόδιο για τη δισκογραφική και τον ίδιο να κερδίζουν χρήματα και η Γιόκο Όνο να αγοράζει τις γούνες της.

Έτσι σχολιάζει ο Dominic Sandbrook, για την εφημερίδα Daily Mail, και συγγραφέας του βιβλίου The Great British Dream Factory: The Strange History of Our National Imagination,

Στο κείμενο τής mail η ιδεατή εικόνα του Λένον ισοπεδώνεται καθώς περιγράφεται ως ο κατ΄εξοχήν ατομιστής, χρησιμοθήρας, ιερέας της φιλαυτίας.

Η ηχογράφηση του  Working Class Hero in 1970, όπου ο Λένον είπε πως αναφέρεται σε αυτή την εργατική τάξη, στην οποία και ο ίδιος ανήκει, δημιούργησε το ήμισυ του μύθου. Βέβαια η οικογενειακή πορεία του Λένον είναι λίγο παράξενη αλλά δεν θα έλεγε κανείς ότι προέρχεται από μια πραγματική εργατική τάξη.

Όταν ο Λένον ήταν πέντε ετών ο πατέρας του εξαφανίσθηκε και η μητέρα του τον παρέδωσε στην αδελφή της και τον γαμπρό της, στην Μίμι και τον Τζορτζ Σμιθ. Η οικογένεια Σμίθ μόνο εργατική τάξη δεν ήταν. Ο Σμιθ ήταν βιβλιοδέτης και γαλακτοπαραγωγός με οικογενειακή παράδοση σε αυτόν τον τομέα. Το σπίτι τους βρισκόταν σε μια γειτονιά μεσαίας – ανώτερης αστικής τάξης στα προάστια του Woolton με εσωτερικό μπάνιο και κουδούνια για να καλείς τους υπηρέτες, τηλέφωνο.

Όταν μερικά χρόνια αργότερα ο Πολ Μακ Κάρτνεϊ επισκέφθηκε τον Λένον στο σπίτι του ξαφνιάστηκε γιατί τα σπίτια στη γειτονιά ήταν πολύ διαφορετικά από εκεί που ο ίδιος μεγάλωνε, στο σπίτι υπήρχε βιβλιοθήκη με βιβλία όπως αυτό του Churchill, δερματόδετο, «Η ιστορία των αγγλόφωνων λαών», υπήρχαν γάτες ράτσας, στην οικογένεια υπήρχε και ένας οδοντίατρος, ενώ το σπίτι είχε όνομα το έλεγαν  Mendips.

«Όλα ήταν πολύ σικ, και το σπίτι είχε όνομα . Κανείς δεν έμενε σε σπίτι που να έχει όνομα » θυμάται ο Μακ Κάρτνεϊ.
Ακόμη και ο Λένον λίγα χρόνια πριν πεθάνει είχε ομολογήσει πως μεγάλωσε στα προάστια, σ΄ένα ωραίο σπίτι με κήπο, μια περιοχή στην οποία ζούσαν γιατροί και δικηγόροι.

Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψιν, σημειώνει ο αρθρογράφος και φέρνει για παράδειγμα τον Ρίνκο που ζούσε σε μια σοφίτα και η μητέρα του, η οποία ήταν χωρισμένη, καθάριζε σπίτια για να μπορέσουν να ζήσουν.

Ο Λένον είχε λόγο που υποβάθμιζε την καταγωγή του, έπρεπε να φαίνεται ως ένα ήρωας της εργατικής τάξης, που οι δυσκολίες της ζωής τον έκαναν να παλέψει σκληρά και να τα αλλάξει όλα.

Στο τραγούδι Working Class Hero μιλάει για αγωνίες και βάσανα. «Σε δέρνουν στο σχολείο και σε πονάνε στο σχολείο» (hey hit you at home and they hurt you at school). 

Όμως στο σπίτι που μεγάλωσε υπήρχε θαλπωρή και στο σχολείο όχι μόνο δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι υφίστατο κάποιου είδους κακοποίηση, αλλά το αντίθετο, αυτό ήταν που έκανε bullyin στους συμμαθητές του.

Η σκληρή αλήθεια, αναφέρει ο DOMINIC SANDBROOK, ο Λένον από την αρχή ήταν ένα πολύ αντιπαθητικό παιδί, ατίθασος, άσωτος, τεμπέλης έτοιμος να ρίξει μπουνιές σε όποιον τον ενοχλούσε. Ακόμη και οι βιογράφοι που τον συμπαθούν καταβάλουν προσπάθειες για να λειάνουν πτυχές της προσωπικότητας του που είναι απεχθείς όπως το γεγονός ότι κορόιδευε τους Εβραίους και τους ομοφυλόφιλους, ή την περίεργη εμμονή του με τους νάνους και άτομα κινητικά και άλλα προβλήματα.

Στο σχολείο ήταν άθλιος μαθητής, τεμπέλης. Δεν είχε καμία διάθεση να πάει στη σχολή Καλών Τεχνών και αν το έκανε ήταν γιατί τον πίεζε ο καθηγητής του ο οποίος έβλεπε πως ο Λένον δεν θα τα κατάφερνε σε καμία άλλη δουλειά.
Όμως και στη Καλών Τεχνών δεν τα πήγαινε καλά, περίμενε να βρει μια χαλαρή και ήσυχη ζωή, ενώ υπήρχε δουλειά και προθεσμίες. Αν και ήταν πολλή καλός στις καρικατούρες ακόμη και σε αυτό τον τομέα βαριόταν να επενδύσει.
Ήταν ένα κυνικός και βίαιος νεαρός που είχε σαν πρότυπο τον Έλβις και τον Τζέιμς Ντιν με τα δερμάτινα μπουφάν τους και τα λαδωμένα μαλλιά τους.

Ωστόσο ο Λένον ευνοήθηκε από την τύχη και από τις συγκυρίες ήταν και η εποχή. Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της εποχής, οι αίθουσες χορού, τα μπαρ, τα δισκοπωλεία, η ρόκ μουσική, όλα αυτά ήταν μοναδικές ευκαιρίες για τον Λένον.

Έφτασε στην ηλικία των 20 ετών χωρίς να χρειαστεί να βρει ποτέ του μια κανονικά δουλειά. Η αύξηση των μισθών και οι τεχνολογικές αλλαγές δημιούργησαν μια νέα αγορά που απευθυνόταν στους εφήβους και η μουσική έπαιζε κυρίαρχο ρόλο και το Τζον Λένον ήταν καλός σε αυτό. Οι Beatles γεννήθηκαν και μαζί η ηδονική ζωή που πάντα επιθυμούσε.

Μέχρι την ηλικία των 25 ετών ο Λένον είχε στην κατοχή του μια Rolls-Royce και μια Ferrari.
Οι θαυμαστές του Λένον πάντα τον έχουν στο μυαλό τους ως ένα ιδεολόγο, ένα ασκητή καλλιτέχνη, που απέρριπτε την κατοχή υλικών αγαθών και καταδίκαζε τις υποκρισίες του καπιταλισμού.

Αλλά όλα αυτά είναι απλά ανοησίες, συνεχίζει ο SANDBROOK, ο πραγματικός Τζον Λένον ήταν πάντα άπληστος.
Όταν ο μάνατζέρ του Brian Epstein κατάφερε να υπογράψει το πρώτο συμβόλαιο με την ΕΜΙ ο Λένον του έστειλε ένα τηλεγράφημα ρωτώντας τον «πότε θα γίνουμε εκατομμυριούχοι;».

Όσον αφορά στις πολιτικές τους πεποιθήσεις, ο Λένον στα νιάτα του δεν ενδιαφερόταν για τίποτα. Δεν είχε γραφτεί στο Εργατικό Κόμμα, δεν συμμετείχε σε διαδηλώσεις κατά του Απαρτχάιντ. Μόνο όταν κατάφερε να γίνει πολύ πλούσιος άρχισε να εκφράζει τις πνευματικές και πολιτικές του ανησυχίες.

Η αλλαγή αυτή έγινε εμφανής όταν γνώρισε την Υοκο Οno, το 1966, μέσα σε τρία χρόνια ο Λένον απέκτησε την εικόνα που διατηρείται εώς σήμερα και δεν είναι άλλη από αυτή του ιδεολόγου καλλιτέχνη.

Βοήθησε τότε και ο πόλεμος στο Βιετνάμ και ήταν της μόδας η προώθηση της ειρήνης. Είναι γνωστή μια από τις διαμαρτυρίες που έκανε ο Λένον ο οποίος για μια εβδομάδα έμεινε ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, στην προεδρική σουίτα του Χίλτον στο Άμστερνταμ,στέλνοντας θετικές δονήσεις στον κόσμο.

Ο Τύπος πλέον τον είχε καταλάβει και δεν ήταν λίγα τα άρθρα που τον ξεμπρόστιαζαν, όμως αυτό ενίσχυσε την εικόνα ανθρώπου που παλεύει μόνος κάτω από αντίξοες συνθήκες και πάει ενάντια στην ηθική της συμβατικής κοινωνίας. Με αυτό τον τρόπο πέρασε η εικόνα του Λένον του ιδεολόγου στον συλλογικό υποσυνείδητο.

Όσον αφορά στο περίφημο τραγούδι Imagine, αυτός ο ύμνος στην απλότητα και στην αγνότητα, ηχογραφήθηκε στο ιδιωτικό στούντιο που είχε φτιάξει στο εξοχικό του στο Tittenhurst Park στο Ascot. Επρόκειτο για μια αγροικία τεραστίων διαστάσεων που το ζεύγος Λένον – Όνο είχαν αγοράσει από τον βασιλιά της σοκολάτας τον Σιρ Peter Cadbury. Από εκεί ο Λένον κήρυττε τα περί ειρήνης.

Τον Αύγουστο του 1971, λίγο μετά την ηχογράφηση του Imagine, ο Λένον μετακομίζει στη Νέα Υόρκη σ΄ένα υπερπολυτελές διαμέρισμα με θέα το Central Park, απολαμβάνοντας για το υπόλοιπο της ζωής του τούς κόπους του.

Ο Λένο ήταν ιδιοκτήτης μεγάλης ακίνητης περιουσίας, είχε στη συλλογή του αρχαίους αιγυπτιακούς παπύρους, και έναν αυθεντικό πίνακα του Ρενουάρ. Την ίδια περίοδο αυτός και η σύντροφός του περιστοιχίζονταν από συμβούλους, υπηρέτες, μασέρ, πνευματιστές, βελονιστές και άλλους ανθρώπους με παράξενα επαγγέλματα. Μάλιστα είχαν προσλάβει και έναν υπάλληλο του οποίου η αποκλειστική δουλειά ήταν να γυαλίζει τα πόμολα από τις πόρτες του πολυτελούς διαμερίσματος.

Όσοι επισκέπτονταν στο διαμέρισμά τους στο Μανχάταν σοκαρίζονταν από τη χλιδή, ενώ μια φορά ο Έλτον Τζον που επισκέφτηκε το ζεύγος εντυπωσιάστηκε από το ειδικό διαμορφωμένο δωμάτιο - ψυγείο που είχε η Γιόκο Όνο στο διαμέρισμα προκειμένου να διατηρεί τις γούνες της.

Το 1980 ο Έλτον Τζον έστειλε στον Τζον Λένον, με αφορμή τα γενέθλια του τελευταίου, ένα στίχακι που έλεγε 'Imagine six apartments / It isn't hard to do / One is full of fur coats / The other's full of shoes.' (Φαντάσου έξι διαμερίσματα/ δεν είναι δύσκολο να το κάνεις/Το ένα είναι γεμάτο γούνες/ Το άλλο γεμάτο παπούτσια.

Ένας άλλος φίλος του Λένον, πρώην σύμβουλος των Beatles, o Neil Aspinall, άκουσε τον Τζον Λένον να παραπονιέται για το κόστος διαχείρισης της μυθικής του παρουσίας του και του είπε, «φαντάσου καμία ιδιοκτησία» κάνοντας αναφορά στο στίχο που είχε γράψει ο Λένον (Imagine no possessions) για να λάβει την απάντηση «μα για όνομα του θεού είναι απλά ένα τραγούδι».

Χρόνια αργότερα σε μια συνέντευξη η Γιόκο Όνο κλήθηκε να απαντήσει για το πόσο υποκριτικό ήταν όλο αυτό με το Imagine. Καθόλου, απάντησε. «Το τραγούδι ήταν σε ένα άλλο επίπεδο, πιο συμβολικό» είπε.

Περισσότερα:

LifeΤζον ΛένονBeatlesImagine