ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΑΜΜΟΣ: ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΛΑΙΩΝΑ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΕΓΓΡΑΦΟ – ΕΠΙΣΤΟΛΗ (11 OKT.2013) ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ  ΡΑΜΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΜΕ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ, ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ, ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΕΑΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΜΕ ΤΟ  ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΘΕΜΑ

Θέμα: «Παραδοσιακός Ελαιώνας Άμφισσας – Δελφικό Τοπίο»

Σχετ.: α. ΦΕΚ 551/τ.Β/15-09-1981

β.  Π.Δ. 23-07-1985 – ΦΕΚ 417/Δ/03-09-1985

γ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/13624/725/27-03-1991

δ. ΥΠ.ΠΟ.Τ.(ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/35829/1801/(ΦΕΚ 147)/ΤΑΑΠ/02-05-2012)

ε.  Άρθρο 4 «Υποχρεώσεις Δικαιούχου» σχετικής σύμβασης και Ε2 πολλαπλής συμμόρφωσης.

1.  Σκοπός του παρόντος είναι να ενημερωθείτε για τις δυο έννοιες του θέματος και την κατάσταση που επικρατεί πριν και μετά την πυρκαγιά στον Ελαιώνα Άμφισσας, ώστε να κατανοήσετε το μέγεθος των προβλημάτων που υπάρχουν και με βάση τις προτάσεις – εισηγήσεις, να προβείτε κατά κρίση σας σε περαιτέρω ενέργειες.

2.  Παραδοσιακός Ελαιώνας Άμφισσας:

α.  Ο υπεραιωνόβιος παραδοσιακός ελαιώνας της Άμφισσας αποτελεί μέρος του παγκόσμιου μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς του Δελφικού Τοπίου, χαρακτηρισμένος από την UNESCO μοναδικός στον κόσμο.

Έχει ενταχθεί στα γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα ΥΠ.Α.ΑΤ (μέτρο 3.14 – Προστασία Παραδοσιακού Ελαιώνα Άμφισσας με διετή παράταση 2012-2013 στο μέτρο 214 δράση 4.1).

Για τη διατήρηση της μορφής του παραδοσιακού χαρακτήρα του ελαιώνα καταβάλλονται με Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση στους δικαιούχους ελαιοκτηματίες ενενήντα ευρώ (90) ευρώ ανά στρέμμα για την πενταετία 2007 – 2011 και ογδόντα επτά (87) ευρώ ανά στρέμμα ετησίως για την παράταση 2012 – 2013 αντίστοιχα. Έτσι οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν πολλές συμβατικές υποχρεώσεις-δεσμεύσεις (ε. σχετικό) (Ειδικό κλάδεμα, περιορισμούς στο ύψος κόμης των ελαιοδέντρων, διατήρηση αναβαθμίδων, ξερολιθιές, τράφια, χόρτα, όχι φωτιά, όχι ζιζανιοκτόνα, όχι συγκαλλιέργεια και άλλα πολλά).

Για να ανταποκριθεί ο δικαιούχος στις προαναφερθείσες υποχρεώσεις, εάν δεν διαθέτει ατομικό μηχανικό εξοπλισμό (τρακτέρ, καταστροφέα κλπ), θα πρέπει να ξοδέψει περισσότερα χρήματα από αυτά που παίρνει. Όσοι ελαιοκτηματίες διαθέτουν μηχανικό εξοπλισμό, εάν η ιδιοκτησία φέρει αναβαθμίδες και αυτοί δεν μπορούν να καλύψουν τις συμβατικές απαιτήσεις με το ποσό που παίρνουν. Συνοψίζοντας, διαφαίνεται ότι τα χρήματα τα οποία δίδονται, δεν είναι ως αντισταθμιστικά οφέλη λόγω περιορισμών δελφικού τοπίου αλλά ξοδεύονται σε μερικές δε περιπτώσεις και περισσότερα, για την διατήρηση της μορφής του παραδοσιακού ελαιώνα. Κατά συνέπεια δεν πρόκειται για ενίσχυση ή βοήθεια αλλά για επίδομα υποχρεωτικών εργασιών με προϋποθέσεις και με υπογραφή σύμβασης.

Τι συμβαίνει σήμερα;

β.  Τα έτη 2007-2011 οι δικαιούχοι που έλαβαν την «ενίσχυση» ήταν περίπου 2.300. Με την παράταση που δόθηκε 2012-2013, τέθηκαν νέοι περιοριστικοί όροι, μεταξύ αυτών και η πυκνότητα των δένδρων ανά στρέμμα, η συνιδιοκτησία κ.α.. Λόγω των περιορισμών αυτών, υπέβαλαν αίτηση μόνο 1.600 άτομα περίπου εκ των οποίων το 50% περίπου σε προσωρινές καταστάσεις είναι απορριπτόμενοι. Δηλαδή θα ικανοποιηθεί μόνο το 35% περίπου του 2007-2011. Συνεπώς ο ελαιώνας θα είναι παραδοσιακός κατά τόπους, κατά ιδιοκτησίες, κατά περιοχές. Μια εικόνα πέρα από κάθε δεοντολογία, φιλοσοφία και σκοπιμότητα του προγράμματος, αλλά και άδικη.

γ.  Ο κος Υπουργός Γεωργίας, στη σύντομη επίσκεψή του και χωρίς να συναντηθεί με πολλούς παράγοντες και τους αγρότες της περιοχής στον πυρόπληκτο Ελαιώνα της Άμφισσας, μετά την καταστροφή, μίλησε για παράταση του προγράμματος 2-3 ετών χωρίς όμως να δεσμευτεί ούτε για τα πυρόπληκτα, ούτε για το καθεστώς 2007-2011. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι το 2013 τελειώνει η παράταση και το θέμα δεν έχει ξεκαθαρίσει καθώς συμβάσεις ακόμη δεν έχουν υπογραφεί. Για το λόγο αυτό το θέμα θεωρείται εξαιρετικά ΕΠΕΙΓΟΝ.

3.  Δελφικό Τοπίο

α. Ένα μεγάλο ιστορικό από το 1981 μέχρι σήμερα. Μια τροχοπέδη στην ανάπτυξη της περιοχής και με χαλαρές πάντα διεκδικήσεις. Για αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων των ελαιοπαραγωγών στα οποία προστέθηκαν και άλλα στους πληγέντες από την πυρκαγιά της 5^ης Αυγούστου 2013 συνοπτικά επισημαίνονται τα ακόλουθα.

(1)  Καθορισμός της ευρύτερης περιοχής των Δελφών και του Ελαιώνα σαν «προστατευτέα». Περιοχή κηρυγμένη από το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος ήδη από το 1981 (α) σχετικό, με μοναδικότητα ως αρχαιολογικού χώρου και ως φυσικού τοπίου τόσο στον Ελληνικό όσο και στον Διεθνή χώρο.

(2)  Με το (β) σχετικό καθορίζονται οι ζώνες 1 & 2 από το Υπουργείο Πολιτισμού.

(3) Κηρυγμένο παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς του Δελφικού Τοπίου χαρακτηρισμένο από την UNESCO μοναδικό στον κόσμο από το 1987. Κηρυγμένος παραδοσιακός ελαιώνας από τα αρμόδια της Ε.Ε., μοναδικός στην Ελλάδα.

(4)  Με το (γ) σχετικό καθορίζονται ζώνη Α΄ κατά τον αρχαιολογικό νόμο απολύτου προστασίας και ζώνη Β΄ περιορισμένης προστασίας.

(5) Με το (δ) σχετικό που είναι και η τελευταία απόφαση του 2012 καθορίζεται περιοχή κηρυγμένη ζώνη Α’ (αδόμητος) και ζώνη Β’ περιορισμένης προστασίας του αρχαιολογικού χώρου Δελφών και του ευρύτερου Δελφικού Τοπίου, με την οποία απαγορεύεται κάθε δόμηση στην συγκεκριμένη περιοχή αλλά και οποιαδήποτε άλλη καλλιέργεια ή εκρίζωση ή κοπή των ελαιοδένδρων ή εγκατάσταση θερμοκηπίων και άλλα.

β. Σχολιάζοντας τα παραπάνω και ιδιαίτερα την παράγραφο 3.α.(5) φαίνεται ότι οι ιδιοκτήτες των ελαιοκτημάτων δεν έχουν δικαίωμα να επέμβουν στη γη τους πλην της ελιάς. Αυτό σημαίνει δέσμευση περιουσίας ως προς την χρήση της γης σαν απαλλοτρίωση και υποχρεωτική μονοκαλλιέργεια και κατά συνέπεια απώλεια εισοδήματος.

γ.  Επιπρόσθετα η ΜΗ ύπαρξη εύφορων και παραγωγικών εκτάσεων, εκτός του ελαιώνα στην ευρύτερη περιοχή χωρίς περιορισμούς καλλιέργειας (π.χ. αμπέλι, κηπευτικά, δημητριακά, εσπεριδοειδή κ.α.) για συμπληρωματικό ή κύριο εισόδημα των ελαιοκτηματιών του παραδοσιακού ελαιώνα, σε συνδυασμό και με τα ακόλουθα :

(1) Μια καταστροφή από πυρκαγιά που για πολλά χρόνια δεν θα παρέχει εισόδημα όπως συνέβη πρόσφατα.

(2)  Ένας παγετός που θα καταστρέψει την παραγωγή (φαινόμενο σχεδόν ετήσιο) και το χειρότερο παγετός που καταστρέφει ακόμα και τα ίδια τα δένδρα (έχει συμβεί στο παρελθόν).

(3)  Μια ακαρπία όπως η τρέχουσα χρονιά (2013).

(4)  Μια ανεμοθύελλα και μια καρπόπτωση λόγω πηρυνοτρίτη που συχνά συμβαίνουν.

(5)  Μια έντονη προσβολή του ελαιοκάρπου από δάκο.

(6)  Άλλες αιτίες όπως διάφορες αρρώστιες των δένδρων και ιδιαίτερα της Αδρομύκωσης (βερτισιλίωση) που ήδη υπάρχει και δεν καταπολεμείται.

(7) Οι πολύ χαμηλές τιμές επιτραπέζιας ελιάς και λαδιού σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια λόγω αύξησης των ελαιώνων στην Ελλάδα αλλά και εισαγωγές ελιών από τρίτες χώρες.

Αφήνουν τον παραγωγό του ελαιώνα Άμφισσας, σε μηδενικό έως ελάχιστο εισόδημα και χωρίς γι’ αυτόν καμία εναλλακτική λύση.

δ. Εξετάζοντας τώρα τη περίπτωση των πυρόπληκτων, όπου θα φυτευτούν νέα δενδρύλλια ελιάς και λόγω της αργής ανάπτυξης, αυτοί οι ελαιοπαραγωγοί θα πάρουν μετά από 15 έως 20 χρόνια κάποιο εισόδημα και ποτέ δεν θα φτάσουν το εισόδημα που έχασαν. Αυτά τα χρόνια όμως δεν μπορούν, διότι όπως προαναφέρθηκε απαγορεύεται, να αλλάξουν στη γη τους καλλιέργεια ή να υπάρξει συγκαλλιέργεια παρόλο που κάποιοι διαθέτουν νερό από ιδιωτικές γεωτρήσεις ή αργότερα που θα έχουν όλοι νερό με την ολοκλήρωση του αρδευτικού έργου του Ελαιώνα.

4.  Συνοψίζοντας και σχολιάζοντας, φαίνεται καθαρά ότι Ένας είναι ο Ελαιώνας της Άμφισσας, αλλά άλλο γεωργοπεριβαλλοντικό πρόγραμμα «προστασία Ελαιώνα Άμφισσας» με σχετική χρηματοδότηση ανά στρέμμα για την διατήρησή του, (όσοι χρηματοδοτούνται) και άλλο προστασία Αρχαιολογικού χώρου Δελφών – Δελφικό Τοπίο ζώνη «Α» και «Β» με όλους τους περιορισμούς για όλους τους ελαιοπαραγωγούς - ιδιοκτήτες, με σίγουρη απώλεια εισοδήματος χωρίς κανένα αντισταθμιστικό γι’ αυτούς.

5.  Κατόπιν των ανωτέρω προτείνονται τα ακόλουθα:

α.  Επί της παραγράφου 2. να χορηγηθεί η ενίσχυση σε όλους του δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένων και των πυρόπληκτων με το καθεστώς 2007-2011 και για πολύ μεγάλο βάθος χρόνου, με ανάλογες τροποποιήσεις σχετικών ΚΥΑ και νόμων, αρμοδιότητας ΥΠ.Α.Α.Τ. και όπως προαναφέρθηκε θεωρείται εξαιρετικά επείγον.

β.  Επί της παραγράφου 3. και όσο ισχύει το προαναφερθέν καθεστώς παραγρ. 3α(5) να υιοθετηθεί πάγια ετήσια οικονομική ενίσχυση (αποζημίωση) για τους περιορισμούς χρήσης γης με ένα ικανοποιητικό ποσό ανά στρέμμα, προσαυξημένη για τα πυρόπληκτα, ώστε οι ελαιοπαραγωγοί να συμπληρώνουν την απώλεια εισοδήματός τους και να αισθάνονται και να είναι οικονομικά ασφαλείς. Αρμοδιότητα Υπ. Πολιτισμού, Υπ. Οικονομικών και Υπ.Α.ΑΤ

γ.  Να εξαιρεθεί ο Ελαιώνας της Άμφισσας από την Ειδική Φορολογία Αγροτεμαχίων που σχεδιάζει το Υπ. Οικονομικών.

6. Οι προαναφερθείσες προτάσεις θεωρώ ότι πρέπει να υποστηριχθούν από την Περ. Στερεάς Ελλάδος και να δοθεί η δέουσα βαρύτητα με σκοπό τη διατήρηση του Παραδοσιακού Ελαιώνα Άμφισσας και συγχρόνως την οικονομική στήριξη των ελαιοπαραγωγών λόγω των ειδικών νόμων και διατάξεων που διέπουν τον ελαιώνα και αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα ανάπτυξης αυτής της περιοχής.

7. Παρακαλώ για τις ανάλογες κατά κρίση σας ενέργειες προώθησης και στήριξης του θέματος στα καθ’ύλην αρμόδια Υπουργεία.

Ιωάννης Γ. Ράμμος