Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023

H εικόνα των κόκκινων δανείων στις τράπεζες : ποια είναι η πραγματικότητα ;

Μελέτη και επιμέλεια κ.Ηλία Καΐσιμου

Τράπεζες - Πρόγραμμα Ηρακλής Ι&ΙΙ (*)

Τιτλοποιήσεις Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων Ευρώ 50,20 δις

(Διακράτηση Ευρώ 20,64 δις, Πώληση Ευρώ 18,22 δις , Διανομή στους Μετόχους Ευρώ 11,34 δις)

Α. Νομοθετικό πλαίσιο

-Τιτλοποιήσεις Μη εξυπηρετούμενων Δανείων Ευρώ 50.20 δις Ελληνικών Τραπεζών

Μετά από μια δεκαετία δυσθεώρητων ποσών μη εξυπηρετούμενων δανείωντην 10.10.2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε την έγκριση στην Ελληνική Κυβέρνηση για το πρόγραμμα κρατικών εγγυήσεων για τιτλοποιήσεις(securitization) των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε καθυστέρηση των Ελληνικών τραπεζών (Δηλαδή τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συγκεντρώθηκαν σε τρεις ομάδες (υψηλής, μεσαίας και χαμηλής εξασφάλισης τίτλους) αφού βαθμολογήθηκαν από τους οίκους αξιολόγησης και πωλήθηκαν σε αγοραστές οι οποίοι αναμένουν την αποπληρωμή τους με τη καταβολή τόκων και κεφαλαίου από τους οφειλέτες των δανείων).

Δύο μήνες αργότερα ψηφίστηκε ο νόμος 4649/16.12.2019 από την Ελληνική Βουλή με τον οποίο δόθηκαν εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου Ευρώ 12 δις για ένα σύνολο τιτλοποιήσεων Ευρώ 32 δις. Την 9.4.2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε παράταση με το πρόγραμμα Ηρακλής ΙΙ με μια ακόμη παροχή εγγύησης Ευρώ 12 δις εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου για ένα σύνολο τιτλοποιήσεων Ευρώ 32 δις.

-H απόσχιση (hivedown) του τραπεζικού κλάδου των Τραπεζών πραγματοποιήθηκε με βάση τους νόμους :

α. Ν.2515/25-7-1997, άρθρο 16 ‘’Συγχώνευση Πιστωτικών Ιδρυμάτων’’

β. N.4601/9.3.2019, άρθρο 54 παράγραφος 3 ‘’Απόσχιση κλάδου με σύσταση νέας εταιρίας’’, άρθρο 59 παράγραφος 3 ‘’Σχέδιο Σύμβασης διάσπασης’’.

Δημιουργήθηκαν νέες εταιρίες (για τις τρεις από τις τέσσερις Τράπεζες Eurobank, AlphaBank και Πειραιώς εξαιρουμένης της Εθνικής Τράπεζας) με απόσχιση του τραπεζικού κλάδου των οποίων οι ισολογισμοί πλέον είναι καθαροί από τα δάνεια σε καθυστέρηση. Οι νέες εταιρείες διακράτησαν το 100% των τίτλων υψηλής εξασφάλισης (μηδενική στάθμιση κινδύνου στο ενεργητικό οι οποίοι προσμετρώνται στα εποπτικά κεφάλαια) καθώς και ένα ποσοστό 5% των τίτλων μεσαίας και χαμηλής εξασφάλισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ημερομηνίες απόσχισης του τραπεζικού κλάδου με ίδρυση νέας εταιρείας :

· Eurobank απόφαση ΓΣ 20.3.2020, ημερομηνία μετασχηματισμού 30.6.2019

· Alpha Bank απόφαση ΓΣ 2.4.2021, ημερομηνία μετασχηματισμού 30.6.2020

· Πειραιώς απόφαση ΔΣ 23.7.2020, ημερομηνία μετασχηματισμού 31.7.2020

Oι μητρικές των Τραπεζών (Holding) κατέχουν το σύνολο των μετοχών των νέων εταιριών. Διακράτησαν το 95% των τίτλων μεσαίας (Mezzazine) και χαμηλής (Junior) εξασφάλισης τα οποία στην συνέχεια πούλησαν σε εταιρίες ή διένειμαν στους μετόχους των Τραπεζών μέσω της ίδρυσης στην Κύπρο εταιριών που διαπραγματεύονται στην αγορά Ε.ΝΑ Plus του Χρηματιστηρίου Αθηνών:

Eurobank - CairoMezzPlc :Ενεργητικό Ευρώ 57.492.009,83, ημερομηνία έναρξης διαπραγμάτευσης 29.9.2020, εναλλακτική αγορά E.NA, 309.096.827 μετοχών με ονομαστική αξία 0,10 Ευρώ/εκάστη)

https://www.eurobank.gr/-/media/eurobank/omilos/enimerosi-ependuton/enimerosi-metoxon-eurobank/enimerotika-deltia/sumboulos-anadoxos-trapeza-eurobank-ergasias/cairo-mezz-info-memo-ena-plus-21-09-2020.pdf

Τράπεζα Πειραιώς – PhoenixVega Mezz Plc:Ενεργητικό Ευρώ 68.107.072, ημερομηνία έναρξης διαπραγμάτευσης 12.8.2021, εναλλακτική αγορά Ε.ΝΑ, 1.250.367.223 μετοχές με ονομαστική αξία 0,05 Ευρώ/εκάστη

AlphaBank - CosmosGalaxy Mezz Plc : Ενεργητικό Ευρώ 23.474.114,28, ημερομηνία έναρξης διαπραγμάτευσης 31.10.2022, εναλλακτική αγορά Ε.ΝΑ, 86.941.164 μετοχές με ονομαστική αξία 0,27/εκάστη.

https://www.athexgroup.gr/documents/10180/6843560/Galaxy+Cosmos+Mezz+Plc_%CE%A0%CE%BB%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%20%CE%88%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%BF%20%CE%88%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%B7%CF%82_20.10.2022/26e96649-9187-4324-8336-580d61dacbaa?version=1.1

Τράπεζα Πειραιώς - Sunrise Mezz Plc: Ενεργητικό Ευρώ 25,007,345.30, ημερομηνία έναρξης διαπραγμάτευσης 31.10.2022, εναλλακτική αγορά Ε.ΝΑ, 178.623.895 μετοχές με ονομαστική αξία Ευρώ 0,14/εκάστη

https://www.sunrisemezz.com.cy/wp-content/uploads/2022/10/SUNRISEMEZZ-Information-Document_ENG-new.pdf

Β. Τιτλοποίηση των μη εξυπηρετούμενων Δανείων

Από την έναρξη των τιτλοποιήσεων των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχουν τιτλοποιηθεί δάνεια λογιστικής αξίας Ευρώ 50,2 δις ενώ δόθηκαν εγγυήσεις του Ελληνικού ύψους Ευρώ 19,08 δις.

-Τιτλοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε τρεις κατηγορίες ομολόγων:

α. Υψηλής εξασφάλισης (Senior Bonds) με διακράτηση αρχικά του 100% των τίτλων από τις Τράπεζες
β. Μεσαίας Εξασφάλισης (Mezzazine Bonds)
γ. Χαμηλής Εξασφάλισης (Junior Bonds)
Σημείωση : Με την πώληση του 50% +1 των Τίτλων Χαμηλής Εξασφάλισης και επαρκές ποσοστό των Μεσαίας Εξασφάλισης, τα τιτλοποιημένα δάνεια διαγράφονται από τον Ισολογισμό των Τραπεζών.

-Εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου

Παρέχεται μόνο στους τίτλους Υψηλής Εξασφάλισης (SeniorBonds) που έχουν διαβάθμιση τουλάχιστον BB- από οργανισμό πιστοληπτικής αξιολόγησης αναγνωρισμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γ. Παρουσίαση των Τιτλοποιήσεων

-Κατηγορίες Τιτλοποιημένων Ομολόγων

Οι συνολικές τιτλοποιήσεις των προγραμμάτων Ηρακλής Ι & ΙΙ ανέρχονται σε Ευρώ 50,20 δις:

α. Υψηλής Εξασφάλισης (Senior Bonds) Ευρώ 19,08 δις (27,12% του συνόλου) με την
εγγύηση 100% του Ελληνικού Δημοσίου
β. Μεσαίας Εξασφάλισης (Mezzazine Bonds) Ευρώ 4 δις (8% του συνόλου)
γ. Χαμηλής Εξασφάλισης (Junior Bonds) Ευρώ 27,12 δις (54% του συνόλου)

-Τα τιτλοποιημένα δάνεια διακρατήθηκαν από τις Τράπεζες, πωλήθηκαν σε εταιρείες και διανεμήθηκαν στους μετόχους των Τραπεζών ως εξής:

α. Διακράτηση Ευρώ 20,64 δις, ποσοστό 41%
Οι Τράπεζες παρά την γενική εντύπωση που υπάρχει ότι πούλησαν το 100% των μη εξυπηρετούμενων δανείων τελικά διακράτησαν το 100% των δανείων Υψηλής εξασφάλισης (SeniorBonds) με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και το 5% των Μεσαίας (Mezzazine) και Χαμηλής (Junior) Εξασφάλισης ποσό Ευρώ 20,64 δις που αντιστοιχούν στο 41% του συνόλου των τιτλοποιημένων δανείων.
β. Πώληση Ευρώ 18,23 δις, ποσοστό 36% σε εταιρείες
γ. Διανομή στους μετόχους των Τραπεζών Ευρώ 11,33 δις, ποσοστό 23%

-Τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων ανά Τράπεζα

Η Τράπεζα Πειραιώς ηγείται των τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων και ακολουθούν η Alpha Bank, η Eurobank και τέλος η Εθνική Τράπεζα ως εξής:

α. Πειραιώς Ευρώ 16,64 δις, ποσοστό 33% του συνόλου
β. Alpha Bank Ευρώ 14,2 δις, ποσοστό 28% του συνόλου
γ. Eurobank Ευρώ 12,66 δις, ποσοστό 25% του συνόλου
δ. Εθνική Τράπεζα Ευρώ 6,70 δις, ποσοστό 14% του συνόλου