Από τη Δεσφίνα Παρνασσίδας, μετανάστες στην Αμερική (1901-1925)

Προλεγόμενα

   Η Δεσφίνα είναι ορεινή κωμόπολη του νομού Φωκίδας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 680 μ. και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες του βουνού Κίρφυς. Κατοικήθηκε από την αρχαιότητα, η δε αρχαία πόλη λεγόταν Εχεδάμεια. Αναφέρεται από τον Παυσανία, αλλά καταστράφηκε και ερειπώθηκε από το βασιλιά Φίλιππο της Μακεδονίας την περίοδο 355-346 π.Χ. Στη Δεσφίνα γεννήθηκε ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας (1780-1821), που πολέμησε και σκοτώθηκε με τον Αθανάσιο Διάκο. Επίσης η Δεσφίνα είναι η πατρίδα του Σπύρου Παπαλουκά (1892-1957), σημαντικού Έλληνα ζωγράφου.

   Μελετώντας τους Έλληνες μετανάστες που πήγαν στην Αμερική, εδώ και αρκετά χρόνια, κατέγραψα και όσους προήλθαν από τη Δεσφίνα. Η συγκέντρωση του υλικού άρχισε πριν από χρόνια και βρέθηκαν αναλυτικά στοιχεία για 172 άτομα. Η εργασία ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 2019.

   Για το αποτέλεσμα αυτό χρειάστηκαν πολλές ώρες και μέρες εντατικής απασχόλησης. Με βοήθησε πολύ, μέσω του Διαδικτύου, το εξαιρετικό αμερικανικό αρχείο μετανάστευσης του νησιού Έλλις (Ellis Island). Η έρευνα απέδωσε 44 μεταναστευτικά ταξίδια (κάποιοι μετανάστες έκαναν διπλά ταξίδια) και τελικά βρέθηκαν 172 καταγραφές. Ίσως να διέφυγαν κάποια ονόματα που δεν εντόπισα ή να έγραψαν άλλο τόπο γέννησης και προηγούμενης διαμονής (υπόψη ότι δεν ξέρω επώνυμα κατοίκων της). Θυμίζω τη (συνήθη) περίπτωση που κάποιοι, τότε στις ΗΠΑ, δήλωναν ότι γεννήθηκαν ή ότι διέμεναν στη μεγαλύτερη πόλη (π.χ. Άμφισσα) ή άλλο χωριό της περιοχής. Κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να το συμπληρώσει κάποιος που ξέρει τα ντόπια επώνυμα, κι αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας (με καλή μνήμη) ακόμα καλύτερα.

   Η εργασία-μελέτη αυτή θέλει να τιμήσει τους ανθρώπους της Δεσφίνας, για την τόλμη και την απόφαση να φύγουν στα ξένα (μερικοί ίσως να μην ξαναδούν τον τόπο τους), θυσιάζοντας τα καλύτερά τους χρόνια για να  ζήσει η γονική οικογένεια και οι ίδιοι καλύτερα.

   Μετά από έναν αιώνα, η προσπάθεια αυτή αποτείνεται στο θυμικό όσων έζησαν ή έχουν εικόνες από τα χρόνια της μετανάστευσης στην Αμερική. Είναι όμως μια αναγκαία κατάθεση μνήμης για τους νεότερους, στους οποίους και αφιερώνεται.

Κωνσταντίνος  Αθαν. Μπαλωμένος

                  φυσικός

---

Αυτοδιοικητικά

Οικισμός Δεσφίνα[1]

   Από τις 20 Απριλίου 1835, ο οικισμός Δεσφίνα προσαρτήθηκε στο δήμο Δελφών (Καστρίου) του νομού Φωκίδος και Λοκρίδος. Στις 28 Δεκεμβρίου 1836 ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Δελφών και ορίστηκε έδρα του δήμου Αντικύρας, του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος.

   Το 1899 διαιρέθηκε ο νομός Φθιωτιδοφωκίδος και ο οικισμός Δεσφίνα υπαγόταν στο νομό Φωκίδος. Το 1909 έγινε πάλι συνένωση των νομών (Φθιώτιδος-Φωκίδος). Στο δήμο Αντικύρας ανήκε τότε και η ανδρώα Ι. Μονή Προδρόμου, που (το 1889) είχε 27 μοναχούς και λαϊκούς, ενώ το 1896 αντίστοιχα είχε 20 άτομα.

   Στις 31 Αυγούστου 1912, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Αντικύρας, συστάθηκε Κοινότητα Δεσφίνης με ομώνυμη έδρα. Σ’ αυτήν προσαρτήθηκε και η Αντίκυρα με 190 κατοίκους και η Μονή Προδρόμου με 10 μοναχούς.

   Από τις 31 Μαρτίου 1943 ο οικισμός Δεσφίνα υπάγεται πλέον στο νομό Φωκίδος. Από τις 7 Ιουνίου 2010, ο οικισμός αποσπάστηκε από το δήμο Δεσφίνης και προσαρτήθηκε στο δήμο Δελφών.

   Ο πληθυσμός της (απογραφή 2011) ήταν 1.824 κάτοικοι.

1.  Στοιχεία για τη μετανάστευση από τη Δεσφίνα στην Αμερική[2]

   Από τα 172 ονόματα μεταναστών που τελικά εντόπισε η παρούσα εργασία, οι περισσότεροι (48) έφυγαν το 1911 (ποσοστό 28%). Συνολικά έγιναν 44 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (ομαδικά και μεμονωμένα). Βρέθηκαν 17 μετανάστες που έκαναν διπλά ταξίδια.

   Το ποσοστό που μετανάστευσε ήταν 7 % του πληθυσμού, που προσεγγίζει το γενικό μέσο όρο της ελληνικής μετανάστευσης (που ήταν 8 %). Η περιοχή είχε σχετική αυτονομία αγαθών, με γεωργικές καλλιέργειες και κτηνοτροφία, που κάλυπταν σε ικανοποιητικό βαθμό τις ανάγκες της ζωής[3] των κατοίκων της.

    Οι μετανάστες ήταν στη μεγάλη πλειοψηφία τους άνδρες. Βρέθηκαν και 4 γυναίκες (Ανδρέου Αγαθή, Ανδρέου Φανή, Μπώρη Μαρία, Σάρκου Ευανθία).

   Μελετώντας την ηλικιακή κατανομή συμπεραίνουμε ότι κυριάρχησαν οι παραγωγικές ηλικίες 21-30 ετών με 63 μετανάστες και ακολούθησαν οι μικρότερες ηλικίες έως και 20 ετών, με 54 μετανάστες. Η κατανομή ηλικιών σε ομάδες των μεταναστών από τη Δεσφίνα δίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 3.

   Οι μικρότεροι σε ηλικία μετανάστες  ήταν :

(α) Ανδρέου Λουκάς Ευστ., ετών 17 (πήγε το 1913)

(β) Δαδιώτης Λουκάς Ι., ετών 17 (πήγε το 1914)

(γ) Διαβάτης Δήμος, ετών 17 (πήγε το 1907)

(δ) Θεοχάρης Κων/νος, ετών 17 (πήγε το 1914)

(ε) Σκαλτσούνης Ευθύμιος Ν., ετών 17 (πήγε το 1911)

(ζ) Σωτηρίου Γεώργιος, ετών 17 (πήγε το 1911)

(η) Φαρδέλος Χαράλαμπος Ι., ετών 17 (πήγε το 1913)

    Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μετανάστες ήταν :

(α) Κεφαλάς Γεώργιος, ετών 57 (πήγε το 1916)

(β) Ανδρέου Ευστάθιος, ετών 55  (πήγε το 1913)

(γ) Αλεξίου Ευστάθιος, ετών 54 (πήγε το 1916)

(δ) Ανδρέου Φανή Ευστ., ετών 52 (πήγε το 1913)

(ε) Φαράντος Θρασύβουλος, ετών 50 (πήγε το 1916)

   Ο μέσος όρος ηλικιών όλων των μεταναστών είναι 28 έτη.

   Ως προς την οικογενειακή τους κατάσταση οι μετανάστες της Δεσφίνας σχεδόν μοιράστηκαν. Πιο συγκεκριμένα, από τους 172 μετανάστες, οι 88 ήταν έγγαμοι και οι υπόλοιποι 84 ήταν άγαμοι.

   Από τις οικογένειες της Δεσφίνας, τα περισσότερα (αριθμητικά) ταξίδια των μεταναστών στην Αμερική κατέγραψαν τα επώνυμα :

   Συνολικά έγιναν 44 ταξίδια πλοίων, που διακίνησαν τους 172 μετανάστες της Δεσφίνας. Οι περισσότεροι μετανάστες (128 άτομα) προτίμησαν το λιμάνι της Πάτρας (ποσοστό 74 %), ενώ από το λιμάνι του Πειραιά έφυγαν 24 μετανάστες! Οι υπόλοιποι προτίμησαν έφυγαν από ξένα  λιμάνια (βλ. πίνακα 5). Τα ταξίδια διαρκούσαν 2-3 εβδομάδες, ανάλογα με το πλοίο.

  Η επιλογή του πλοίου δεν είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία, εκτός από το κόστος του εισιτηρίου και την πυκνότητα των δρομολογίων. Τα ελληνόκτητα πλοία ήταν λιγότερα σε σχέση με τα ξένα. Στην προκείμενη περίπτωση οι περισσότεροι μετανάστες της Δεσφίνας (126 άτομα) έφυγαν με πλοία ελληνικής πλοιοκτησίας.

   Σε ένα ταξίδι, από το λιμάνι της Πάτρας, το 1907, έφυγαν 7 μετανάστες με το πλοίο “Moraitis”. Το έτος 1911 από το λιμάνι του Πειραιά, σε ένα ταξίδι έφυγαν 10 μετανάστες με το πλοίο “Athinai”. Το ίδιο έτος 1911, σε ένα ταξίδι, από το ίδιο λιμάνι, έφυγαν 7 μετανάστες με το πλοίο “Patris”. Το ίδιο έτος (1911) από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 13 μετανάστες με το ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles”. Το 1913, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν 8 μετανάστες σε ένα ταξίδι, με το πλοίο “Patris”. Το 1914, από το λιμάνι της Πάτρας, σε ένα ταξίδι, έφυγαν 14 μετανάστες της Δεσφίνας με το πλοίο “Themistocles”. Το ίδιο έτος (1914) από το λιμάνι της Πάτρας, έφυγαν 13 μετανάστες, σε ένα ταξίδι, με το πλοίο “Thessaloniki”.

   Το χαρακτηριστικό της μετανάστευσης αυτής ήταν η μεγάλη προτίμηση για ομαδικά ταξίδια (σε μεγάλες ομάδες) και λιγότερο μεμονωμένα. Έγιναν 35 ομαδικά ταξίδια, και μόνο 9  μεμονωμένα.

   Αναλυτικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 6, που παρατίθεται.

   Φτάνοντας στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, οι μετανάστες περνούσαν από υγειονομικό έλεγχο επάνω στο πλοίο. Μετά κατέβαιναν και μαζί με τις αποσκευές τους περίμεναν στη σειρά για την τελική καταγραφή και έλεγχο της υπηρεσίας Μετανάστευσης, στο κτίριο του Ellis Island (νησιού Έλλις), που οι Έλληνες το έλεγαν «Καστιγγάρι».

   Οι άρρωστοι, όσοι είχαν κάποια καταδίκη (κλοπή ή έγκλημα), όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική κι όσοι δεν είχαν λίγα χρήματα για εισιτήριο στον τόπο προορισμού, υποχρεωτικά επέστρεφαν στο πλοίο για επαναπατρισμό.

   Στη Νέα Υόρκη δεν έμεναν πολύ (ήταν πολύ ακριβή πόλη). Με ένα ποσό γύρω στα 20 δολάρια, αγόραζαν το εισιτήριο και έτρωγαν κάτι στη διαδρομή μέχρι τον τόπο προορισμού.

   Οι πολιτείες προορισμού που επέλεξαν οι μετανάστες της Δεσφίνας φαίνονται στον Πίνακα 7. Κυριάρχησε η πολιτεία της Μασαχουσέτης, με 79 άτομα (ποσοστό 46 %)! Πιο συγκεκριμένα, η πόλη Λυν (Lynn) της πολιτείας αυτής, που δέχτηκε 72 άτομα της Δεσφίνας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως “παροικία” της Δεσφίνας στην Αμερική!

   Ακολούθησαν οι πολιτείες: Κολοράντο (με 19 άτομα στο Ντένβερ), Μίτσιγκαν (με 18 άτομα στο Ντιτρόιτ) και Ουισκόνσιν (με 16 άτομα στο Μιλγουώκι).

   Μικρότερη προτίμηση των μεταναστών είχαν οι πολιτείες της Νέας Υόρκης, Αϊόβα, Γιούτα, Γουαϊόμινγκ, Μοντάνα, Τζώρτζια, Κεντάκυ και Κολούμπια.

   Τέλος, υπήρχαν 2 μεμονωμένοι προορισμοί που φαίνονται στον παρατιθέμενο πίνακα 7.

   Πιο αναλυτικά, στον επόμενο πίνακα δίνονται και οι τόποι που επέλεξαν οι μετανάστες (σε παρένθεση είναι ο αριθμός μεταναστών) :

ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ-ΤΟΠΟΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ	ΤΟΠΟΙ
Μασαχουσέτη (Mass.)	Boston (7), Lynn (72)
Κολοράντο (Colo.)	Denver (19)
Μίτσιγκαν (Mich.)	Detroit (18)
Ουισκόνσιν (Wis.)	Milwaukee (16)
Νέα Υόρκη (N.Y.)	New York (6), Orange (1)
Αϊόβα (Iowa)	Boone (4), Glidden (2)
Γιούτα (Utah)	Salt Lake City (6)
Γουαϊόμινγκ (Wyo.)	Cheyenne (5)
Μοντάνα (Mo.)	Butte (1), Kansas City (2), St Louis (1)
Τζώρτζια (Ga.)	Savannah (4)
Κεντάκυ (Ky.)	Warren (3)
Κολούμπια (Co.)	Washington DC (2)
Νιου Τζέρσεϋ (N.J.)	Newark (2)
Μινεσότα (Min.)	Minneapolis (1)
Ουάσινγκτον (Wash.)	Spokane (1)
ΣΥΝΟΛΟ	172

2.  Επαγγέλματα των μεταναστών

   Από το σύνολο των 172 μεταναστών, μεγάλος όγκος αυτών από 144 άτομα (ποσοστό 84 %) δήλωσε εργάτης (laborer, worker, workman). Εκτός όμως των ανειδίκευτων εργατών, δηλώθηκαν επίσης : εργάτες σε φάρμα και μεμονωμένα τεχνικά επαγγέλματα. Στοιχεία αυτών ακολουθούν:

επάγγελμα	αριθ.
εργάτης (laborer, workman, worker)	144
εργάτης σε φάρμα (farm laborer)	18
έμπορος (merchant)	1
μηχανικός (engineer)	1
τσαγκάρης (shoemaker)	1
οικιακά (house keeper)	2
υπηρέτρια (maid)	1
δ.α.	4
ΣΥΝΟΛΟ	172

3.  Διπλά ταξίδια στην Αμερική

   Από το σύνολο των μεταναστών, εντοπίστηκαν 17 άτομα που έκαναν διπλό ταξίδι στην Αμερική. Ο συνήθης λόγος ήταν η στράτευση για τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 και μετά έφυγαν πάλι. Άλλος λόγος ήταν για τη συνοδεία άλλων μελών της οικογένειας.

  Περισσότερα χρόνια στην Αμερική (στο α’ ταξίδι) έμεινε ο Αθαν. Σουλτάνης για 11 χρόνια. Ο Δήμος Διαβάτης, που πήγε το 1907 πρέπει να έμεινε πολλά χρόνια, αλλά δεν μας είναι γνωστά. Ξαναπήγε το 1925. Από 5 χρόνια έμειναν οι Ευστ. Ανδρέου και Αθαν. Κάτσος.

   Τα ονόματα και οι διπλοί προορισμοί ακολουθούν:

1.    Ευστάθιος Ανδρέου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1906-11 στο Ποκατέλο του Αϊντάχο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1913 στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν (πήγε μαζί με τη σύζυγό του Φανή και το γιο του Λουκά).

2.    Λουκάς Ανδρέου :  Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1903-12 στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το  1914 πάλι στον ίδιο προορισμό (έφερε και τη σύζυγό του Βασιλική).

3.    Παναγιώτης Κρεμμύδας : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-13 στο Σωλτ Λέικ Σίτυ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν.

4.    Ζαχαρίας Κελεστάθης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στο Korajal, της Πενσυλβάνια. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στην πόλη Γουώρεν (Warren) του Κεντάκυ.

5.    Ιωάννης Ληξουριώτης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στην πόλη Γουώρεν (Warren) του Κεντάκυ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

6.    Ευστάθιος Ευθυμίου : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στον Παναμά. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν.

7.    Αθανάσιος Κάτσος : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1907-12 στην Αστόρια του Όρεγκον. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα.

8.    Αθανάσιος Σουλτάνης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1901-12 στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν.

9.    Αχιλλεύς Δαδιώτης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1909-12 στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 πάλι στον ίδιο προορισμό.

10. Αθανάσιος Χ. Παπαγεωργίου : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-13 στην πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1914 στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα.

11. Γεώργιος Στέφος : Το α’ ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-13 στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στη Νέα Υόρκη.

12. Νικόλαος Κωνσταντίνου : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1912-15 στο Σικάγο. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης.

13. Χαράλαμπος Παπαϊωάννου : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στο Ντόβερ του Ντελαγουέαρ. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν.

14. Σπύρος Δαδιώτης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-13 στη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης.

15. Γεώργιος Κεφαλάς : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1908-12 σε τόπο του Ιλινόις. Το β’ ταξίδι έγινε το 1916 στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης.

16. Γεώργιος Μαργαρίτης : Το α’  ταξίδι έγινε την περίοδο 1911-12 στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης. Το β’ ταξίδι έγινε το 1923 πάλι στον ίδιο προορισμό.

17. Δήμος Διαβάτης : Το α’  ταξίδι έγινε από το 1907, με άγνωστη διάρκεια και αρχικό προορισμό τη Νέα Υόρκη. Το β’ ταξίδι έγινε το 1925 στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον DC. 

4. Αλφαβητικός πίνακας των μεταναστών της Δεσφίνας

      Από το αμερικανικό αρχείο του νησιού Έλλις (Ellis island) μέσω του Διαδικτύου (internet) βρέθηκαν οι περισσότεροι μετανάστες της Δεσφίνας που έφτασαν στις Η.Π.Α. και καταγράφηκαν. Από το 1892 έως το 1924, περισσότεροι από 22 εκατομμύρια μετανάστες, επιβάτες, και μέλη πληρώματος των πλοίων ήρθαν στις ΗΠΑ μέσω του νησιού Ellis και του λιμένα της Νέας Υόρκης και έχουν καταγραφεί[4]. Τα βασικά στοιχεία των μεταναστών της Δεσφίνας δίνονται συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα (με αλφαβητική σειρά και έτσι ακριβώς, όπως καταγράφηκαν στην Υπηρεσία Μετανάστευσης των ΗΠΑ):

α/α      Ονοματεπώνυμο      Χρον. Άφιξης ηλικία  έγγαμος   Πλοίο ταξιδιού    Λιμάνι  αναχ.

1        Αλεξίου Γεώργιος           4-4-1911        28         όχι          Themistocles        Πάτρα

2        Αλεξίου Ευστάθιος          1-10-1916      54         ναι          Themistocles        Πάτρα

3        Αλεξίου Ιωάννης Λ.         22-2-1920      27         όχι          Megali Hellas         Πειραιεύς

4        Αλεξίου Χαράλαμπος       28-3-1914      18         όχι          Themistocles        Πάτρα

5        Αλτάνης Ιωάννης             17-4-1914      38         ναι          Athinai                 Πάτρα

6        Αναγνώστου Γεώργιος     24-9-1907      19         όχι          Moraitis                Πάτρα

7        Ανδρέου Αγαθή Ευστ.      28-6-1906      40         ναι          Sofia Hohenberg    Πάτρα

8        Ανδρέου Βασιλική Λ.       2-4-1914        18         ναι          Laconia (1912)       Πάτρα

9        Ανδρέου Ευστάθιος         5-10-1913      55         ναι          Patris                   Πάτρα

10       Ανδρέου Ευστάθιος Λ.     24-9-1907      42         ναι          Moraitis                Πάτρα

11       Ανδρέου Λουκάς             2-4-1914        27         ναι          Laconia (1912)       Πάτρα

12       Ανδρέου Λουκάς Ευστ.    5-10-1913      17         όχι          Patris                   Πάτρα

13       Ανδρέου Φανή Ευστ.       5-10-1913      52         ναι          Patris                   Πάτρα

14       Αντωνίου Ηρακλής          26-2-1911      35         ναι          Athinai                 Πειραιεύς

15       Αργύρης Δημήτριος         5-10-1913      43         ναι          Patris                   Πάτρα

16       Αργύρης Ιωάννης Γ.        28-3-1914      18         όχι          Themistocles        Πάτρα

17       Αργύρης Ιωάννης Κ.        28-3-1914      18         όχι          Themistocles        Πάτρα

18       Βαλαούρας Αθανάσιος     29-5-1910      21         όχι          Calabria               Νάπολη

19       Βερούχος Παναγιώτης     2-1-1907        25         όχι          Francesca             Παλέρμο

20       Βρούζας Σπύρος             14-3-1911      32         ναι          Patris                   Πειραιεύς

21       Βρούζας Σπύρος             14-4-1914      36         όχι          Saxonia                Πάτρα

22       Δαδιώτης Αχιλλεύς          1-5-1910        24         όχι          Batavia                 Νάπολη

23       Δαδιώτης Αχιλλεύς Ι.       17-5-1914      27         όχι          Laconia (1912)       Πάτρα

24       Δαδιώτης Λουκάς Ι.         17-5-1914      17         όχι          Laconia (1912)       Πάτρα

25       Δαδιώτης Λουκάς            29-11-1916     21         όχι          San Guglielmo       Νάπολη

26       Δαδιώτης Σπύρος            17-4-1911      30         ναι          Athinai                 Πάτρα

27       Δαδιώτης Σπύρος            29-11-1916     37         ναι          San Guglielmo       Νάπολη

28       Διαβάτης Δήμος              19-4-1907      17         όχι          Francesca             Πάτρα

29       Διαβάτης Δήμος              3-11-1925      36         ναι          Byron                  Πάτρα

30       Διαβάτης Κωνσταντίνος    2-1-1907        20         ναι          Francesca             Παλέρμο

31       Ευθυμίου Αθανάσιος        10-4-1920      35         ναι          Themistocles        Πάτρα

32       Ευθυμίου Αχιλλεύς          16-5-1914      39         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

33       Ευθυμίου Ευστάθιος        16-5-1914      32         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

34       Ευθυμίου Σωτήριος Αχ.    16-5-1914      18         όχι          Thessaloniki          Πάτρα

35       Ζέρβας Γεώργιος            28-9-1906      32         ναι          Sofia Hohenberg    Πάτρα

36       Ζέρβας Νικόλαος            27-4-1920      22         ναι          Belvedere            Πάτρα

37       Θεοχάρης Ευστάθιος       29-12-1910     28         ναι          Laura                   Πάτρα

38       Θεοχάρης Κωνσταντ.       28-3-1914      17         όχι          Themistocles        Πάτρα

39       Θεοχαρόπουλος Ιωάν.     24-4-1911      19         όχι          Patris                   Πάτρα

40       Καλύβας Γεώργιος          4-4-1911        33         ναι          Themistocles        Πάτρα

41       Καλύβας Χαράλαμπος      4-4-1911        26         όχι          Themistocles        Πάτρα

42       Καραγιάννης Αθανάσ.      19-4-1907      27         ναι          Francesca             Πάτρα

43       Καρακώστας Γεώργιος     15-12-1920     28         ναι          Themistocles        Πάτρα

44       Καραλίβανος Γεώργιος    28-3-1914      26         ναι          Themistocles        Πάτρα

45       Καραλίβανος Δημήτριος   24-4-1911      32         ναι          Patris                   Πάτρα

46       Καραλούκας Ιωάννης       16-12-1916     35         ναι          Giuseppe Verdi     Νάπολη

47       Κάτσος Αθανάσιος           20-8-1907      26         ναι          Gerty                   Πάτρα

48       Κάτσος Αθανάσιος           16-5-1914      33         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

49       Κάτσος Αναστάσιος Γ.      6-10-1911      18         όχι          Patris                   Πάτρα

50       Κάτσος Γεώργιος            26-2-1911      39         ναι          Athinai                 Πειραιεύς

51       Κελεστάθης Ζαχαρίας      17-4-1914      27         ναι          Athinai                 Πάτρα

52       Κεφαλάς Γεώργιος          12-4-1910      40         ναι          Manuel Calvo        Νάπολη

53       Κεφαλάς Γεώργιος          29-11-1916     57         ναι          San Guglielmo       Νάπολη

54       Κομπάφτης Ευθύμιος Ι.    2-1-1907        18         όχι          Francesca             Παλέρμο

55       Κότταρης Ιωάννης           24-4-1911      39         ναι          Patris                   Πάτρα

56       Κότταρης Παναγιώτης      24-4-1911      18         όχι          Patris                   Πάτρα

57       Κουβέλης Παναγιώτης     16-5-1914      39         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

58       Κούκος Δημήτριος Ι.        17-4-1914      18         όχι          Athinai                 Πάτρα

59       Κουτέλας Χαράλαμπος     28-3-1914      35         ναι          Themistocles        Πάτρα

60       Κούτλας Δημήτριος         4-4-1911        35         όχι          Themistocles        Πάτρα

61       Κούτουλας Γεώργιος       10-4-1920      30         ναι          Themistocles        Πειραιεύς

62       Κούτουλας Δήμος           26-2-1911      20         όχι          Athinai                 Πάτρα

63       Κούτουλας Ιωάννης         31-5-1912      26         ναι          Macedonia            Πάτρα

64       Κρομμύδας Αθανάσιος     28-3-1914      33         ναι          Themistocles        Πάτρα

65       Κρομμύδας Παναγιώτης   4-4-1911        24         όχι          Themistocles        Πάτρα

66       Κρομμύδας Παναγιώτης   14-4-1914      27         όχι          Saxonia                Πάτρα

67       Κωνσταντίνου Νικόλ.       19-9-1916      33         ναι          Patria                  Νάπολη

68       Κώστας Ευστάθιος           2-1-1907        27         όχι          Francesca             Παλέρμο

69       Λαυρέντιος Γεώργιος Ι.    24-9-1907      31         ναι          Moraitis                Πάτρα

70       Λεοντίου Αθανάσιος        1-10-1916      39         ναι          Themistocles        Πάτρα

71       Λεοντίου Ιωάννης            1-10-1916      45         ναι          Themistocles        Πάτρα

72       Ληξουριώτης Βασίλειος    17-4-1914      18         όχι          Athinai                 Πάτρα

73       Ληξουριώτης Ιωάννης      13-3-1911      27         ναι          Martha Washington   Πάτρα

74       Ληξουριώτης Ιωάννης      17-4-1914      30         ναι          Athinai                 Πάτρα

75       Λόγης Ιωάννης               10-4-1920      29         όχι          Themistocles        Πάτρα

76       Μακρής Ιωάννης             16-5-1914      39         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

77       Μαντζώρος Λουκάς         10-4-1920      30         ναι          Themistocles        Πειραιεύς

78       Μαργαρίτης Γεώργιος      9-4-1909        18         όχι          Alice                    Πάτρα

79       Μαργαρίτης Γεώργιος      19-7-1910      18         όχι          Patris                   Πάτρα

80       Μαργαρίτης Γεώργιος      6-10-1911      24         όχι          Patris                   Πάτρα

81       Μαργαρίτης Γεώργιος      17-5-1923      35         όχι          Themistocles        Πάτρα

82       Μαργαρίτης Γεώργιος      17-4-1911      20         όχι          Athinai                 Πάτρα

83       Μαργαρίτης Δημήτρ.       16-5-1914      18         όχι          Thessaloniki          Πάτρα

84       Μαργαρίτης Ιωάννης 1     17-4-1914      26         ναι          Athinai                 Πάτρα

85       Μαργαρίτης Ιωάννης 2     16-5-1914      45         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

86       Μαργαρίτης Λουκάς        2-4-1914        18         όχι          Laconia (1912)       Πάτρα

87       Μαργαρίτης Παναγής      17-4-1911      20         όχι          Athinai                 Πάτρα

88       Μασούρας Παναγιώτης    28-3-1914      38         ναι          Themistocles        Πάτρα

89       Μαυρίκης Ιωάννης Γ.       26-2-1911      19         όχι          Athinai                 Πειραιεύς

90       Μελέτης Γεώργιος           16-9-1907      18         όχι          Alice                    Πάτρα

91       Μελέτης Ευστάθιος          16-12-1916     38         ναι          Giuseppe Verdi     Νάπολη

92       Μηλιώνης Δημήτριος       28-3-1914      18         όχι          Themistocles        Πάτρα

93       Μηλιώνης Παναγιώτης     23-8-1912      38         ναι          Themistocles        Πάτρα

94       Μιχαήλ Νικόλαος            12-10-1910     25         όχι          Martha Washington   Πάτρα

95       Μίχος Αθανάσιος             6-10-1911      24         ναι          Patris                   Πάτρα

96       Μίχος Αναστάσιος           26-2-1911      24         ναι          Athinai                 Πάτρα

97       Μίχος Γεώργιος              31-5-1912      32         ναι          Macedonia            Πάτρα

98       Μίχος Γεώργιος Ι.           28-3-1914      18         όχι          Themistocles        Πάτρα

99       Μίχος Σπυρίδων              29-5-1916      29         όχι          Ioannina               Πειραιεύς

100     Μίχος Χαράλαμπος Κ.      26-2-1911      19         όχι          Athinai                 Πάτρα

101     Μπατάλας (;) Λάμπρος     2-1-1907        27         ναι          Francesca             Παλέρμο

102     Μπώρη Μαρία                 6-10-1911      23         όχι          Patris                   Πάτρα

103     Μπώρης Ιωάννης            15-12-1920     37         ναι          Themistocles        Πάτρα

104     Μπώρης Νικόλαος           6-10-1911      19         όχι          Patris                   Πάτρα

105     Νικολάου Νικόλαος         4-4-1911        38         ναι          Themistocles        Πάτρα

106     Ξηρός Κωνσταντίνος        6-5-1912        24         όχι          Patris                   Πάτρα

107     Οικονόμου Χρήστος        28-3-1914      20         όχι          Themistocles        Πάτρα

108     Πάνος Γεώργιος             28-3-1914      33         ναι          Themistocles        Πάτρα

109     Πάνος Ιωάννης               22-2-1920      27         ναι          Megali Hellas         Πειραιεύς

110     Πάνος Κώστας                5-10-1913      36         ναι          Patris                   Πάτρα

111     Παπαγεωργίου Αθαν.      26-2-1911      27         ναι          Athinai                 Πειραιεύς

112     Παπαγεωργίου Αθαν.      17-5-1914      18         όχι          Laconia (1912)       Πάτρα

113     Παπαγεωργίου Αθαν.      24-9-1907      20         όχι          Moraitis                Πάτρα

114     Παπαγεωργίου Αθαν.      17-5-1914      31         ναι          Laconia (1912)       Πάτρα

115     Παπαγεωργίου Γεώρ.      14-3-1911      28         ναι          Patris                   Πειραιεύς

116     Παπαγεωργίου Θεόδ.      4-4-1911        18         όχι          Themistocles        Πάτρα

117     Παπαγεωργίου Ιωάν.       4-4-1911        40         ναι          Themistocles        Πάτρα

118     Παπαγεωργίου Ιωάν.       26-2-1911      24         όχι          Athinai                 Πειραιεύς

119     Παπαδημητρίου Αλέξ.      16-5-1914      38         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

120     Παπαδημητρίου Γεώρ.     15-8-1913      44         ναι          Patris                   Πειραιεύς

121     Παπαδημητρίου Δήμος     20-8-1907      30         ναι          Gerty                   Πάτρα

122     Παπαδημητρίου Χαράλ.    16-5-1914      18         όχι          Thessaloniki          Πάτρα

123     Παπαϊωάννου Λεωνίδ.      22-2-1920      27         όχι          Megali Hellas         Πειραιεύς

124     Παπαϊωάννου Χαράλ.       14-3-1911      20         όχι          Patris                   Πειραιεύς

125     Παπαϊωάννου Χαράλ.       19-9-1916      20         όχι          Patria                  Νάπολη

126     Παπακωνσταντίνου Γε.     17-4-1914      18         όχι          Athinai                 Πάτρα

127     Παπακωνσταντίνου Ι.       27-4-1920      28         όχι          Belvedere            Πάτρα

128     Παπακωνσταντίνου Π.      14-3-1911      22         όχι          Patris                   Πειραιεύς

129     Παπαμελέτης Λουκάς      14-3-1911      25         όχι          Patris                   Πειραιεύς

130     Παπαμελέτης Νικόλαος    12-10-1910     19         όχι          Martha Washington   Πάτρα

131     Παπαναγιώτου Γεώργ.     16-5-1914      18         όχι          Thessaloniki          Πάτρα

132     Παπαστάθη Σοφία Χρ.     1-8-1921        24         όχι          Megali Hellas         Πειραιεύς

133     Παπαστάθης Χρήστος      1-8-1921        48         ναι          Megali Hellas         Πειραιεύς

134     Παππάς Ιωάννης             24-9-1907      24         όχι          Moraitis                Πάτρα

135     Παρασκευόπουλος Νικ.   14-3-1911      22         όχι          Patris                   Πειραιεύς

136     Περδίκης Νικόλαος         26-2-1911      25         όχι          Athinai                 Πειραιεύς

137     Πετρόπουλος Γεώργιος    12-4-1910      20         όχι          Manuel Calvo        Νάπολη

138     Πονήρης Παναγιώτης      20-8-1907      22         όχι          Gerty                   Πάτρα

139     Πονήρης Χαράλαμπος      4-4-1911        28         ναι          Themistocles        Πάτρα

140     Ρεντίφης Παρασκευάς     28-3-1914      26         ναι          Themistocles        Πάτρα

141     Σάρκος Γεώργιος            24-4-1911      29         ναι          Patris                   Πάτρα

142     Σάρκος Γεώργιος            6-5-1912        19         όχι          Patris                   Πάτρα

143     Σάρκος Δημοσθένης        29-5-1910      30         ναι          Calabria               Νάπολη

144     Σάρκος Λουκάς              5-10-1913      46         ναι          Patris                   Πάτρα

145     Σάρκος Νικόλαος            4-4-1911        19         όχι          Themistocles        Πάτρα

146     Σάρκου Εανθία Δ.           16-5-1914      30         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

147     Σιτζάκης Βασίλειος          23-8-1912      36         ναι          Themistocles        Πάτρα

148     Σιτζάκης Γεώργιος Ευθ.   23-8-1912      25         όχι          Themistocles        Πάτρα

149     Σκαλτσούνης Ευθύμιος    4-4-1911        17         όχι          Themistocles        Πάτρα

150     Σκαλτσούνης Ιωάννης      24-9-1907      25         ναι          Moraitis                Πάτρα

151     Σκαντζής Κωνσταντίν.      19-9-1916      25         όχι          Patria                  Νάπολη

152     Σουλτάνης Αθανάσιος      4-4-1911        27         ναι          Themistocles        Πάτρα

153     Σουλτάνης Αθανάσιος      16-5-1914      30         ναι          Thessaloniki          Πάτρα

154     Σταύρου Ιωάννης            17-4-1911      29         ναι          Athinai                 Πάτρα

155     Στέφος Γεώργιος            31-5-1912      35         ναι          Macedonia            Πάτρα

156     Στέφος Γεώργιος            14-6-1916      46         ναι          Vasilefs Constantinos Πειραιεύς

157     Στέφος Λουκάς Ι.            29-12-1910     18         όχι          Laura                   Πάτρα

158     Στέφος Μέγας Λ.            17-4-1911      19         όχι          Athinai                 Πάτρα

159     Στραβοπόδης Γεώργ,      13-3-1911      20         όχι          Martha Washington   Πάτρα

160     Σωτηρίου Γεώργιος         6-10-1911      17         όχι          Patris                   Πάτρα

161     Σωτηρίου Ιωάννης           26-2-1911      25         ναι          Athinai                 Πειραιεύς

162     Ταλαράγκας Κωνσταντ.    28-3-1914      18         όχι          Themistocles        Πάτρα

163     Ταλαρούγκας Ιωάν.         6-5-1912        20         όχι          Patris                   Πάτρα

164     Ταμψίτσικος Κωνστ.        24-9-1907      18         όχι          Moraitis                Πάτρα

165     Τριανταφύλλου Κωνστ.    14-3-1911      23         ναι          Patris                   Πειραιεύς

166     Τσιμπογιάννης Κωνστ.     4-4-1911        20         όχι          Themistocles        Πάτρα

167     Φαράντος Αναστάσιος      12-10-1910     25         ναι          Martha Washington   Πάτρα

168     Φαράντος Θρασύβ.         28-9-1906      38         ναι          Sofia Hohenberg    Πάτρα

169     Φαράντος Θρασύβ.         16-12-1916     50         ναι          Giuseppe Verdi     Νάπολη

170     Φαρδέλος Ιωάννης          5-10-1913      44         ναι          Patris                   Πάτρα

171     Φαρδέλος Χαράλαμπ.      5-10-1913      17         όχι          Patris                   Πάτρα

172     Χαραλάμπης Αθανάσ.      2-1-1907        19                       Francesca             Παλέρμο

5. Χρονικό της μετανάστευσης από τη Δεσφίνα

i.   Ο πρωτοπόρος του 1901 και οι πρώτοι επόμενοι στο 1906 και 1907

   Ως πρωτοπόρος μετανάστης της Δεσφίνας πρέπει να θεωρηθεί ο Αθανάσιος Σουλτάνης. Πήγε στην Αμερική το 1901, σε ηλικία 17 ετών. Προορισμός του για εργασία ήταν η πόλη Κολόμπους του Οχάιο, όπου έμεινε 11 χρόνια. Το 1912 επέστρεψε στην Ελλάδα, αλλά το 1914 έκανε και δεύτερο ταξίδι.

   Το καλοκαίρι του 1906, ο Ευστάθιος Ανδρέου αποφάσισε και τελικά έφυγε από τη Δεσφίνα για την Αμερική. Ήταν τότε 48 ετών. Προορισμός του για δουλειά ήταν το Ποκατέλο (Pocatello) του Αϊντάχο. Συνολικά εργάστηκε στις ΗΠΑ για 5 χρόνια.

   Στις 11 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ακολούθησε μια ομάδα τριών ατόμων. Ήταν οι: Αγαθή Ανδρέου, Γεώρ. Ζέρβας και Θρασ. Φαράντος. Ταξίδεψαν με το πλοίο “Sofia Hohenberg” και στις 28 Σεπτεμβρίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον υλικό του αρχείου μας πληροφορεί επιπλέον γι’ αυτούς ότι :

·         Η Αγαθή Ανδρέου (Agathiou Eust. Andreou) ήταν 40 ετών και παντρεμένη. Με 12 $ μαζί της για τα πρώτα της έξοδα πήγαινε στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, για να συναντήσει το σύζυγό της Ευστάθιο Ανδρέου.

·         Ο Γεώργιος Ζέρβας ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 28 $ μαζί του, στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ευστάθιος Ανδρέου.

·         Ο Θρασύβουλος Φαράντος ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Με 12 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Ευστάθιο Ανδρέου.

ii.    Η θαρρετή συνέχεια στο 1907

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν πέντε αφίξεις (4 ομαδικές και 1 από μεμονωμένο άτομο) στην Αμερική. Συνολικά έφυγαν 19 άτομα από τη Δεσφίνα. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική άφιξη στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους Παν. Βερούχο, Κων. Διαβάτη, Ευθ. Κομπάφτη, Ευστ. Κώστα, Λάμ. Μπατάλα και Αθαν. Χαραλάμπη. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι του Παλέρμο στη Σικελία, απ’ όπου στις 18 Δεκεμβρίου 1906 ανέβηκαν στο πλοίο “Francesca” και στις 2 Ιανουαρίου 1907 κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Παναγιώτης Βερούχος ήταν 25 ετών. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν (Lynn)  της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δημοσθένης Καλυβάκης[5].

Πλοίο “Francesca”  (Photo: Maurizio Eliseo Collection)

·         Ο Κωνσταντίνος Ν. Διαβάτης ήταν 20 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Με 19 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Δημοσθένη Καλυβάκη.

·         Ο Ευθύμιος Ι. Κομπάφτης (Compaftis) ήταν 18 ετών. Αναζητούσε δουλειά, με 50 $ μαζί του στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δημοσθένης Καλυβάκης.

·         Ο Ευστάθιος Κώστας ήταν 27 ετών. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δημοσθένης Καλυβάκης.

·         Ο Λάμπρος Μπατάλας ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Προορισμός του (με 18 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Ζέρβας.

·         Ο Αθανάσιος Χαραλάμπης ήταν 19 ετών και αναλφάβητος. Με 45 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ευστάθιος Ανδρέου.

   Η δεύτερη ομαδική άφιξη στο 1907 έγινε από δύο άτομα, τους : Δήμ. Διαβάτη και Αθ. Καραγιάννη. Στις 30 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας αναχώρησαν με το πλοίο “Francesca” και στις 19 Απριλίου αφίχθηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε επιπλέον ότι:

·         Ο Δήμος Διαβάτης ήταν 17 ετών. Γεννήθηκε στη Δεσφίνα, αλλά ως τόπο προηγούμενης διαμονής δήλωσε το Λιδωρίκι. Προορισμός του (με 12 $) για δουλειά ήταν η πόλη Όραντζ (Orange) της Νέας Υόρκης, όπου ήταν ο φίλος του Νικόλαος Κουμπούρης.

·         Ο Αθανάσιος Καραγιάννης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Αναζητούσε δουλειά, με 16 $ μαζί του, στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δημοσθένης Καλυβάκης.

   Η τρίτη ομαδική άφιξη στο 1907 έγινε από τριμελή ομάδα, με τους: Αθ. Κάτσο, Δήμ. Παπαδημητρίου και Παν. Πονήρη. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 28 Ιουλίου έφυγαν με το πλοίο “Gerty” και στις 20 Αυγούστου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από τα στοιχεία του αρχείου γνωρίζουμε ακόμη ότι:

·         Ο Αθανάσιος Κάτσος ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Με 20 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο αδερφός του Ευστάθιος Κατσόπουλος[6].

·         Ο Δήμος Παπαδημητρίου ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Λουκά Καλυβάκη.

·         Ο Παναγιώτης Πονήρης ήταν 22 ετών. Με 15 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ευσ. Κατσόπουλος.

Πλοίο “Gerty”

   Η μεμονωμένη άφιξη στο 1907 έγινε από το Γεώργιο Μελέτη. Στις 30 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκε στο πλοίο “Alice” και στις 16 Σεπτεμβρίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας υόρκης. Ήταν τότε 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 16 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στο θείο του Θρασύβουλο Φαράντο.

   Η τέταρτη ομαδική άφιξη στο 1907 αριθμούσε επτά άτομα και περιλάμβανε τους: Γεώρ. Αναγνώστου, Ευστ. Ανδρέου, Γεώρ. Λαυρέντιο, Αθαν. Παπαγεωργίου, Ιωάν. Παππά, Ιωάν. Σκαλτσούνη και Κων. Ταμψίτσικο. Από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Moraitis” και στις 24 Σεπτεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ότι :

·         Ο Γεώργιος Αναγνώστου ήταν 19 ετών. Η μητέρα του στη Δεσφίνα λεγόταν Ευθυμία. Αναζητούσε δουλειά, με 16 $ μαζί του στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευστάθιος Ανδρέου.

·         Ο Ευστάθιος Ανδρέου ήταν 42 ετών και παντρεμένος. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Λουκάς. Με 46 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στον ομώνυμο ξάδερφό του Ευστάθιο Ανδρέου.

·         Ο Γεώργιος Λαυρέντιος ήταν 31 ετών και παντρεμένος. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 15 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Κωνσταντίνος Διαβάτης.

·         Ο Αθανάσιος Παπαγεωργίου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Χρήστος. Με 15 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθαν. Καραγιάννης.

·         Ο Ιωάννης Παππάς ήταν 24 ετών. Στη Δεσφίνα είχε τη μητέρα του Αλτάνα. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Κωνσταντίνος Διαβάτης.

·         Ο Ιωάννης Σκαλτσούνης ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Ο πατέρας το λεγόταν Νίκος. Με 13 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης, κοντά στο φίλο του Αθανάσιο Καραγιάννη.

·         Ο Κωνσταντίνος Ταμψίτσικος (Tampsitsicos) ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του (με 15 $) για δουλειά ήταν η Βοστώνη της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αθανάσιος Καραγιάννης.

iii.   Μία μεμονωμένη αναχώρηση στο 1909

   Έγινε από το Γεώργιο Μαργαρίτη. Στις 22 Μαρτίου 1909, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψε με το πλοίο “Alice” και στις 9 Απριλίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Χαράλαμπος. Με μόλις 5 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Σποκέιν (Spokane) της πολιτείας Ουάσινγκτον, όπου ήταν ο φίλος του Λουκάς Πολίτης.

iv.   Αύξηση του αριθμού μεταναστών στο 1910

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων (4 ομαδικά και 2 από μεμονωμένους) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα της Δεσφίνας. Αναλυτικά :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους Γεώρ. Κεφαλά και Γεώρ. Πετρόπουλο. Από την Ελλάδα έφυγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 23 Μαρτίου ταξίδεψαν με το πλοίο “Manuel Calvo” και στις 12 Απριλίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι :

·         Ο Γεώργιος Κεφαλάς ήταν 40 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σοφούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 27 $ μαζί τους στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Ευστάθιο Ανδρέου.

·         Ο Γεώργιος Πετρόπουλος ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Πέτρος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στον τόπο Μπούτε[7] (Butte) της Μοντάνα, όπου ήταν ο φίλος Γκας Παπασπύρος.

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από τον Αχιλλέα Δαδιώτη. Από την Ελλάδα πήγε με πλοίο πρώτα μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 15 Απριλίου ανέβηκε στο πλοίο “Batavia” και την 1η Μαΐου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 24 ετών. Η μητέρα του στη Δεσφίνα λεγόταν Ζαφείρα. Τελικός προορισμός του για δουλειά ήταν η Βοστώνη (Boston) της Μασαχουσέτης.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από διμελή ομάδα, με τους : Αθαν. Βαλαώρα και Δημ. Σάρκο. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο πρώτα στο ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 12 Μαΐου αναχώρησαν με το πλοίο “Calabria” και στις 29 Μαΐου αφίχθησαν στις ΗΠΑ. Περισσότερα στοιχεία για τους μετανάστες αυτούς μας γνωρίζουν ότι:

·         Ο Αθανάσιος Βαλαώρας (Valauras) ήταν 21 ετών, Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Χαράλαμπος. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Κάνσας της Μοντάνα, όπου ήταν ο φίλος του Λάμπρος Κορδώσης.

·         Ο Δημοσθένης Σάρκος ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευανθία. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Κάνσας της Μοντάνα, όπου ήταν ο φίλος του Λ. Καραγιάννης.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1910 έγινε από το Γεώργιο Μαργαρίτη. Στις 4 Ιουλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγε με το πλοίο “Patris” και στις 19 Ιουλίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Σαιν Λούις της Μοντάνα, κοντά στον ξάδερφό του Αριστοτέλη Μπώκο.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 αριθμούσε τρία άτομα. Αυτοί ήταν οι : Νικ. Μιχαήλ, Νικ. Παπαμελέτης και Αναστ. Φαράντος. Από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Martha Washington” και στις 12 Οκτωβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί ακόμη ότι :

·         Ο Νικόλαος Μιχαήλ ήταν 25 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Λεφκούρας.

·         Ο Νικόλαος Παπαμελέτης ήταν 19 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ευμορφία. Με 40 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο θείος του Ευστάθιος Ανδρέου.

·         Ο Αναστάσιος Φαράντος ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αλτάνα. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στον πατέρα του Θρασύβουλο Φαράντο.

Ατμόπλοιο “Martha Washington”  

(Photo: Richard Faber Collection)

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1910 έγινε από δύο άτομα, τους : Ευστ. Θεοχάρη και Λουκ. Στέφο. Στις 12 Δεκεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Laura” και στις 29 Δεκεμβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε επίσης ότι:

·         Ο Ευστάθιος Θεοχάρης ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ιωάννα. Με 23 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Ανδρέου.

·         Ο Λουκάς Στέφος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Λουκάς. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ μαζί του στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Δ. Ανδρέου.

v.    Κορύφωση της μεταναστευτικής φυγής στο 1911

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 7 μεταναστευτικά ομαδικά ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 48 άτομα της Δεσφίνας. Αναλυτικά :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε δέκα άτομα και περιλάμβανε τους: Ηρ. Αντωνίου, Γεώρ. Κάτσο, Δήμ. Κούτουλα, Ιωάν. Μαυρίκη, Αναστ. Μίχο, Χαρ. Μίχο, Αθ. Παπαγεωργίου, Ιωάν. Παπαγεωργίου, Νικ. Περδίκη και Ιωάν. Σωτηρίου. Στις 4 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά επιβιβάστηκαν οι : Ηρ. Αντωνίου, Γεώρ. Κάτσος Ιωάν. Μαυρίκης, Αθ. Παπαγεωργίου, Ιωάν. Παπαγεωργίου Νικ. Περδίκης και Ιωάν. Σωτηρίου, ενώ από το λιμάνι της Πάτρας οι : Δήμ. Κούτουλας, Αναστ. Μίχος και Χαρ. Μίχος.

Το ταξίδι έγινε με το ελληνόκτητο πλοίο “Athinai” και στις 26 Φεβρουαρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το υπάρχον υλικό του αρχείου πληροφορούμαστε ότι :

·         Ο Ηρακλής Αντωνίου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σοφούλα. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Ντένβερ[8] του Κολοράντο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ηρακλής Κουσκούρας.

·         Ο Γεώργιος Κάτσος ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασήμω. Ο τελικός προορισμός του για δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $) ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουνιάδος του (brother-in-law) Δημοσθένης Καλυβάκης.

·         Ο Δήμος Κούτουλας ήταν 20 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Καλομοίρα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στο Ντένβερ[9] (Denver) του Κολοράντο, κοντά στον ξάδερφό του Οδυσσέα Κουσκούρα.

·         Ο Ιωάννης Μαυρίκης ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα, με 25 $ στην τσέπη, στο Ντένβερ[10] (Denver) του Κολοράντο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αθανάσιος Καραγιάννης.

Ατμόπλοιο “Athinai” (1910)

·         Ο Αναστάσιος Μίχος ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ευδοξία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στο Ντένβερ[11] (Denver) του Κολοράντο, κοντά στον ξάδερφό του Αθανάσιο Καραγιάννη.

·         Ο Χαράλαμπος Μίχος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Κώστας. Τελικός προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα, ήταν το Ντένβερ[12] (Denver) του Κολοράντο, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Παπαμελέτης.

·         Ο Αθανάσιος Παπαγεωργίου ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Πετρούλα. Με 30 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα, στο Ντένβερ[13] του Κολοράντο, κοντά στον ξάδερφό του Γεώργιο Παπαμελέτη.

·         Ο Ιωάννης Παπαγεωργίου ήταν 40 ετών και παντρεμένος[14]. Ο πατέρας του λεγόταν Θεόδωρος. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Παναγ. Βερούχος.

·         Ο Νικόλαος Περδίκης ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του στην πατρίδα λεγόταν Λουκάς. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Καλύβα.

·         Ο Ιωάννης Σωτηρίου ήταν 25 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Σοφία. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δήμος Παπαδημητρίου.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από διμελή ομάδα, με τους : Ιωάν. Ληξουριώτης και Γεώρ. Στραβοπόδης. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 27 Φεβρουαρίου έφυγαν με το πλοίο “Martha Washington” και στις 13 Μαρτίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ακόμη ότι :

·         Ο Ιωάννης Ληξουριώτης ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασίλω. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Πάνος Βερούχος.

·         Ο Γεώργιος Στραβοπόδης ήταν 20 ετών και αναλφάβητος. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Πάνος Βερούχος.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από 7 άτομα της Δεσφίνας. Αυτοί ήταν οι: Σπ. Βρούζας, Γεώρ. Παπαγεωργίου, Χαρ. Παπαϊωάννου, Παν. Παπακωνσταντίνου, Λουκ. Παπαμελέτης, Νικ. Παρασκευόπουλος και Κων. Τριανταφύλλου. Στις 21 Φεβρουαρίου, από το λιμάνι του Πειραιά ανέβηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Patris” και στις 14 Μαρτίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα στοιχεία μας αναφέρουν ακόμη ότι :

·         Ο Σπύρος Βρούζας ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ειρήνη. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Φωκίων Παπαμελέτης.

·         Ο Γεώργιος Παπαγεωργίου ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στο Ντένβερ (Denver) του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Αθαν. Καραγιάννης.

Ατμόπλοιο Πατρίς (Patris)

·         Ο Χαράλαμπος Παπαϊωάννου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Φωκίων Παπαμελέτης.

·         Ο Παναγιώτης Παπακωνσταντίνου ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Αθαν. Καραγιάννης.

·         Ο Λουκάς Παπαμελέτης ήταν 25 ετών. Η μητέρα του στη Δεσφίνα λεγόταν Ευμορφία. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Αχιλλέας Δαδιώτης.

·         Ο Νικόλαος Παρασκευόπουλος ήταν 22 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Χαράλαμπος. Αναζητούσε δουλειά 9με 25 $ μαζί του) στο Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Αθαν. Καραγιάννης.

·         Ο Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου ήταν  23 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντένβερ του Κολοράντο, κοντά στο φίλο του Φωκίωνα Παπαμελέτη.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε 13 άτομα! Περιλάμβανε τους : Γεώρ. Αλεξίου, Γεώρ. Καλύβας, Χαρ. Καλύβας, Δημ. Κούτλας, Παναγιώτης Κρομμύδας, Νικ. Νικολάου, Θεόδ. Παπαγεωργίου, Ιωάν. Παπαγεωργίου, Χαρ. Πονήρης, Νικ. Σάρκος, Ευθ. Σκαλτσούνης, Αθαν. Σουλτάνης και Κων. Τσιμπογιάννης. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 18 Μαρτίου επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Themistocles” και στις 4 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :

·         Ο Γεώργιος Αλεξίου ήταν 28 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ιωάννης Διαμαντόπουλος.

·         Ο Γεώργιος Καλύβας ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δημοσθένης Καλυβάκης.

·         Ο Χαράλαμπος Καλύβας ήταν 26 ετών. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δ. Καλύβας.

·         Ο Δημήτριος Κούτλας (Kutlas) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντένβερ (Denver) του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Αθ. Καραγιάννης.

·         Ο Παναγιώτης Κρεμμύδας ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γιαννάκης. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Αθ. Καραγιάννης.

·         Ο Νικόλαος Νικολάου ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ιωάννης Σίσσος.

·         Ο Θεόδωρος Παπαγεωργίου ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αθανασία. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στο συμπατριώτη του Παναγ. Βερούχο.

·         Ο Ιωάννης Παπαγεωργίου ήταν 40 ετών. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Θεόδωρος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Παναγ. Βερούχος.

·         Ο Χαράλαμπος Πονήρης ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθανασία. Προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ανδρέας Πυροβολάς.

·         Ο Νικόλαος Σάρκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο φίλος του Φωκίων Παπαμελέτης.

·         Ο Ευθύμιος Σκαλτσούνης ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στο Ντένβερ του Κολοράντο, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Φωκίων Μελέτης.

·         Ο Αθανάσιος Σουλτάνης ήταν 27 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα λεγόταν Θεώνη. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Δήμος Παπαδημητρίου.

·         Ο Κωνσταντίνος Τσιμπογιάννης ήταν 20 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιού. Τελικός προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Ντένβερ (Denver) του Κολοράντο, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ι. Δ. Σίσσος.

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από πέντε άτομα. Αυτοί ήταν οι: Σπ. Δαδιώτης, Γεώρ. Μαργαρίτης, Παναγ. Μαργαρίτης, Ιωάν. Σταύρου και Μέγ. Στέφος. Στις 31 Μαρτίου, από τα λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Athinai” και στις 17 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Επιπλέον στοιχεία μας πληροφορούν ότι :

·         Ο Σπύρος Δαδιώτης ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Κυριακούλα. Με 31 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Αχιλλέα.

·         Ο Γεώργιος Μαργαρίτης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του στο χωριό λεγόταν Χαράλαμπος. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Σαβάνα (Savannah) της Τζώρτζια, κοντά στο θείο του Ιωάννη Μπώρη (Borris).

·         Ο Παναγής Μαργαρίτης ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 28 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Ανδρέα Πεζόβολο.

·         Ο Ιωάννης Σταύρου ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθανασία. Προορισμός του (με 31 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο γνωστός του Δημήτριος Ανδρέου.

·         Ο Μέγας Στέφος (Megas Stefou) ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Λουκάς. Με 32 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Ανδρέου.

   Η έκτη ομαδική αναχώρηση στο 1911 έγινε από 5μελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Ιωάν. Θεοχαρόπουλο, Δημ. Καραλίβανο, Ιωάν. Κότταρη, Παναγ. Κότταρη και Γεώρ. Σάρκο. Στις 6 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Patris” και στις 24 Απριλίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ακόμη ότι:

·         Ο Ιωάννης Θεοχαρόπουλος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος. Αναζητούσε δουλειά (με 39 $ μαζί του) στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο θείος του Ευστάθιος Ανδρέου.

·         Ο Δημήτριος Καραλίβανος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Λιλιούλα. Με 40 στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Παναγιώτης[15].

·         Ο Ιωάννης Κότταρης ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Ο τελικός του προορισμός (με 25 $) ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο θείος του Κωνσταντίνος Καλυβάκης.

·         Ο Παναγιώτης Κότταρης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Βασιλική. Μαζί με τον πατέρα του Ιωάννη πήγαινε για δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης.

·         Ο Γεώργιος Σάρκος ήταν 29 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γαρυφαλλιά. Με 40 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Βερούχος.

   Η έβδομη (και τελευταία) ομαδική αναχώρηση στο 1911 αριθμούσε έξι άτομα, τους: Αναστ. Κάτσο, Γεώρ. Μαργαρίτη, Αθαν. Μίχο, Μαρ. Μπώρη, Νικ. Μπώρη και Γεώρ. Σωτηρίου. Στις 20 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Patris” και στις 6 Οκτωβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας αναφέρουν ότι:

·         Ο Αναστάσιος Κάτσος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στο θείο του Κωνσταντίνο Καλυβάκη.

·         Ο Γεώργιος Μαργαρίτης ήταν 24 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Σαβάνα (Savannah) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο θείος του Ιωάννης Μπώρης.

·         Ο Αθανάσιος Μίχος ήταν 24 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Μαριγώ. Με 24 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουνιάδος του (brother-in-law) Δημήτριος Πάνος.

·         Η Μαρία Μπώρη (Bori) ήταν 23 ετών και αναλφάβητη. Επάγγελμα “οικιακά”. Ως πλησιέστερο συγγενή της στη Δεσφίνα δήλωσε τον αδερφό της Παναγή. Προορισμός της (με 25 $) ήταν η πόλη Σαβάνα (Savannah) της Τζώρτζια, όπου ήταν ο αδερφός της Ιωάννης Μπώρης.

·         Ο Νικόλαος Μπώρης (Boris) ήταν 19 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Ζωίτσα. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Σαβάνα της Τζώρτζια, κοντά στο θείο του Ιωάννη Μπώρη.

·         Ο Γεώργιος Σωτηρίου ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ευαγγελία. Αναζητούσε δουλειά εργάτη (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουνιάδος του (brother-in-law) Δήμος Παπαδημητρίου.

vi.   Σημαντική μείωση μεταναστών στο 1912

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 μεταναστευτικά (3 ομαδικά και 1 μεμονωμένο)  ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 10 άτομα της Δεσφίνας. Πιο συγκεκριμένα :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τρία άτομα, τους : Κων. Ξηρό, Γεώρ. Σάρκο και Ιωάν. Ταλαρούγκα. Στις 20 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Patris” και στις 6 Μαΐου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γνωρίζουμε ακόμη ότι:

·         Ο Κωνσταντίνος Ξηρός ήταν 24 ετών, Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Γεώργιος. Με 30 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Κώστα Καλυβάκη.

·         Ο Γεώργιος Σάρκος ήταν 19 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Με 22 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο αδερφός του Νικόλαος Σάρκος.

·         Ο Ιωάννης Ταλαρούγκας (Talarougas) ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Προορισμός του (με 24 $) για δουλειά ήταν η πόλη Τσεγιέν του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ξάδερφός του Νικόλαος Σάρκος.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1912 αριθμούσε 3 άτομα, που ήταν οι:  Ιωάν. Κούτουλας, Γεώρ. Μίχος και Γεώρ. Στέφος. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 16 Μαΐου επιβιβάστηκε στο πλοίο “Macedonia” και στις 31 Μαΐου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον υλικό του αρχείου μας πληροφορεί επιπλέον ότι:

·         Ο Ιωάννης Κούτουλας[16] ήταν 26 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Αθανασία. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουνιάδος του (brother-in-law) Χαράλαμπος Πονήρης.

·         Ο Γεώργιος Μίχος ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Λεμονιά. Με 30 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά, στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Δήμο Παπαδημητρίου.

·         Ο Γεώργιος Στέφος ήταν 35 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρκία. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Κώστας Καλυβάκης.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1912 έγινε από τριμελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Παν. Μηλιώνη, Βασ. Σιτζάκη και Γεώρ. Σιτζάκη. Στις 5 Αυγούστου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Themistocles” και στις 23 Αυγούστου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε ακόμη ότι:

·         Ο Παναγιώτης Μηλιώνης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στην πατρίδα λεγόταν Ουρανία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Κώστας Καλυβάκης.

·         Ο Βασίλειος Σιτζάκης (Sitzakis) ήταν 36 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Αναζητούσε δουλειά,  με 13 $ μαζί του, στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Φωκίων Μελέτης.

·         Ο Γεώργιος Σιτζάκης ήταν 25 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευθύμιος. Με 35 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Φωκίων Μελέτης.

vii.  Διατήρηση σταθερής της μεταναστευτικής ροής στο 1913

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν μόνον 2 μεταναστευτικά (1 ομαδικό και 1 μεμονωμένο)  ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 9 άτομα της Δεσφίνας. Αναλυτικά: 

   Η μεμονωμένη αναχώρηση στο 1913 έγινε από το Γεώργιο Παπαδημητρίου. Στις 28 Ιουλίου, από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε με το πλοίο “Patris” και στις 15 Αυγούστου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 44 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Ευστάθιος Ανδρέου.

   Η ομαδική αναχώρηση στο 1913 αριθμούσε οκτώ άτομα. Αυτά ήταν οι: Ευστ. Ανδρέου, Λουκ. Ανδρέου, Φαν. Ανδρέου, Δημ. Αργύρης, Κώσ. Πάνος, Λουκ. Σάρκος, Ιωάν. Φαρδέλας και Χαρ. Φαρδέλας. Στις 4 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκε στο πλοίο “Patris” και στις 5 Οκτωβρίου αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Από το αρχειακό υλικό προκύπτει ότι:

·         Ο Ευστάθιος Ανδρέου ήταν 55 ετών και παντρεμένος. Στη Δεσφίνα δήλωσε ότι δεν έχει κανένα (none) συγγενή. Με 80 $ για αναγκαία πρώτα έξοδα για την 3μελή οικογένειά του, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Δημοσθένης Σάρκος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ευστάθιος Ανδρέου (ήταν πρωτοπόρος) την περίοδο 1906-1911 και εργάστηκε στο Ποκατέλο του Αϊντάχο.

·         Ο Λουκάς Ανδρέου ήταν 17 ετών και αναλφάβητος. Μαζί με τον πατέρα του Ευστάθιο, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.

·         Η Φανή Ανδρέου ήταν 52 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Μαζί με το σύζυγό της Ευστάθιο και το γιο τους Λουκά πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν.

·         Ο Δημήτριος Αργύρης ήταν 43 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Χρυσούλα. Αναζητούσε δουλειά (με 48 $ μαζί του) στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Παναγιώτης Σάρκος.

·         Ο Κώστας Πάνος ήταν[17] 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ειρήνη. Με 40 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Σάρκος.

·         Ο Λουκάς Σάρκος ήταν 46 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Κωνσταντίνα. Προορισμός του (με 43 $) για δουλειά, ήταν η πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ, κοντά στο γιο του Νικόλαο Σάρκο.

·         Ο Ιωάννης Φαρδέλας ήταν 44 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παναγιώτα. Με 58 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ, όπου ήταν ο ανεψιός του Γεώργιος Σάρκος.

·         Ο Χαράλαμπος Φαρδέλας ήταν 17 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Παναγιώτα. Μαζί με τον πατέρα του Ιωάννη, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Τσεγιέν του Γουαϊόμινγκ.

viii.     Νέα κορύφωση του μεταναστευτικού ρεύματος στο 1914

   Μετά τη λήξη των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων 1912-13, όπου συμμετείχαν και μετανάστες στην Αμερική, που είχαν επιστρέψει το 1912, έχουμε νέο ρεύμα φυγής από το 1914. Οι παλιότεροι μετανάστες έκαναν δεύτερο ταξίδι, αλλά υπήρχαν και νεότεροι που αποφάσισαν να φύγουν.

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν έξι ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια πλοίων προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 44 άτομα της Δεσφίνας. Πιο συγκεκριμένα έχουμε :

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση του 1914 αριθμούσε 14 άτομα της Δεσφίνας! Ήταν η μεγαλύτερη σε αριθμό, στη μικρή μεταναστευτική ιστορία της Δεσφίνας. Περιλάμβανε τους: Χαρ. Αλεξίου, Ιωάν. Γ. Αργύρη, Ιωάν. Κ. Αργύρη, Κων. Θεοχάρη, Γεώρ. Καραλίβανο, Χαρ. Κουτέλα, Αθ. Κρεμμύδα, Παν. Μασούρα, Δημ. Μηλιώνη, Γεώρ. Μίχο, Χρ. Οικονόμου, Γεώρ. Πάνο, Παρ. Ρεντίφη και Κων. Ταλαράγκα. Στις 11 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Themistocles” και στις 28 Μαρτίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία αναφέρουν ότι:

·         Ο Χαράλαμπος Αλεξίου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ευστάθιος. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στο χωριό Γκλίντεν (Glidden) της Αϊόβα, κοντά στον ξάδερφό του Ιωάννη Ταλαράγκα.

·         Ο Ιωάννης Γ. Αργύρης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αναστάσιος Μίχος.

·         Ο Ιωάννης Κ. Αργύρης ήταν  18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κώστας. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείο του Χαράλαμπο Αργύρη.

·         Ο Κωνσταντίνος Θεοχάρης ήταν 17 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Μαρία. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε στη μικρή πόλη Μπουν (Boone) της Αϊόβα, όπου ήταν ο θείος του Δημήτριος Καραλίβανος.

·         Ο Γεώργιος Καραλίβανος ήταν 26 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά, με 25 $ μαζί του, στη μικρή πόλη Μπουν (Boone) της Αϊόβα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Δημήτριος Καραλίβανος.

·         Ο Χαράλαμπος Κουτέλας[18] (Koutelas) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Προορισός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η Μιννεάπολη της Μινεσότα, όπου ήταν ο κουνιάδος του (brother-in-law) Αναστ. Τριανταφύλλου.

·         Ο Αθανάσιος Κρεμμύδας (Cromidas) ήταν 33 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Γεωργίτσα. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο φίλος του Αναστάσιος Μίχος.

·         Ο Παναγιώτης Μασούρας ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγγελική. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στο Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο συμπατριώτης του Ιωάννης Ληξουριώτης.

·         Ο Δημήτριος Μηλιώνης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Ουρανία. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στη μικρή πόλη Μπουν (Boone) της Αϊόβα, κοντά στον πατέρα του Παναγιώτη Μηλιώνη.

·         Ο Γεώργιος Μίχος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν η μικρή πόλη Μπουν (Boone) της Αϊόβα, όπου ήταν ο θείος του Παναγιώτης Μηλιώνης.

·         Ο Χρήστος Οικονόμου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Παναγιώτης. Με 25 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο θείος του Κώστας Πάνος.

·         Ο Γεώργιος Πάνος ήταν 33 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Αναζητούσε δουλειά (με 50 $ μαζί του) στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο  αδελφός του Κώστας Πάνος.

·         Ο Παρασκευάς Ρεντίφης ήταν 26 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο συμπατριώτης Ιωάννης Ληξουργιώτης.

·         Ο Κωνσταντίνος Ταλαράγκας ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Νικόλαος. Τελικός προορισμός του (με 25 $) για δουλειά, ήταν το χωριό Γκλίντεν (Glidden) της Αϊόβα, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Ταλαράγκα.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση του 1914 έγινε από τρία άτομα, τους:  Βασ. Ανδρέου, Λουκ. Ανδρέου και Λουκ. Μαργαρίτη. Στις 17 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ταξίδεψαν με το πλοίο “Laconia (1912)” και στις 2 Απριλίου έφτασαν στην Αμερική. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Λουκάς Ανδρέου ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν μηχανικός (engineer). Ως πλησιέστερο συγγενή του στη Δεσφίνα δήλωσε την πεθερά του Ζωίτσα Πέρρου. Προορισμός του (με 30 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευστάθιος Ανδρέου. Για το Λουκά Ανδρέου αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι. Πρωτοήρθε την περίοδο 1903-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Η Βασιλική Ανδρέου ήταν 18 ετών και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Η μητέρα της στη Δεσφίνα λεγόταν Ζωίτσα Πέρρου. Μαζί με το σύζυγό της Λουκά πήγαινε στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης.

·         Ο Λουκάς Μαργαρίτης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Το επάγγελμά του ήταν μεταλλωρύχος (miner). Με 18 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευστάθιος Ανδρέου.

Πλοίο Laconia (1912)

[Photo: Hisashi Noma Collection]

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση του 1914 έγινε από δύο άτομα, τους:  Σπ. Βρούζα, Παν, Κρεμμύδα. Στις 29 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας έφυγαν με το πλοίο “Saxonia” και στις 14 Απριλίου αφίχθησαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Γι’ αυτούς γνωρίζουμε επίσης ότι:

·         Ο Σπύρος Βρούζας ήταν 36 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Χαράλαμπος. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $) στο Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Βασίλειος Καραγιαννόπουλος.

·         Ο Παναγιώτης Κρεμμύδας (Cromidas) ήταν 27 ετών.  Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 50 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Πέτρος Μαργαρίτης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Παναγιώτης Κρεμμύδας την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε στο Σωλτ Λέικ Σίτυ.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση του 1914 έγινε από 7μελή ομάδα, που περιλάμβανε τους:  Ιωάν. Αλτάνη, Ζαχ. Κελεστάθη, Δημ. Κούκο, Βασ. Ληξουριώτη, Ιωάν, Ληξουριώτη, Ιωάν. Μαργαρίτη και Γεώρ. Παπακωνσταντίνου. Στις 30 Μαρτίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Athinai” και στις 17 Απριλίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας γνωρίζουν ότι :

·         Ο Ιωάννης Αλτάνης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Ζαφείρω. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Λουκάς Ανδρέου.

·         Ο Ζαχαρίας Κελεστάθης[19] ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Άννα. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Γουώρεν (Warren) του Κεντάκυ, όπου ήταν ο φίλος του Χρήστος Δερβίσης. Για το Ζαχαρία Κελεστάθη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Είχε πρωτοπάει την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στο Korajal, της Πενσυλβάνια.

·         Ο Δημήτριος Κούκος ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν, κοντά στο θείος του Λουκά Ανδρέου.

·         Ο Βασίλειος Ληξουριώτης ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 15 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Γουώρεν (Warren) του Κεντάκυ, κοντά στο θείο του Χρήστο Δερβίση.

·         Ο Ιωάννης Ληξουριώτης ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Βασίλω. Αναζητούσε δουλειά (με 25 $ μαζί του) στην πόλη Γουώρεν ου Κεντάκυ, όπου ήταν ο θείος του Χρήστος Δερβίσης. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Ιωάννης Ληξουριώτης, την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Ιωάννης Μαργαρίτης ήταν 26 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ασήμω. Με 25 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Σάρκος.

·         Ο Γεώργιος Παπακωνσταντίνου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Λουκάς. Αναζητούσε δουλειά (με 23 $ μαζί του), στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στο θείο του Ευστάθιο Ανδρέου.

   Η πέμπτη ομαδική αναχώρηση του 1914 αριθμούσε 13 άτομα! Την ομάδα αποτέλεσαν οι: Αχιλ. Ευθυμίου, Ευστ. Ευθυμίου, Σωτ. Ευθυμίου, Αθ. Κάτσος, Παν. Κουβέλης, Ιωάν. Μακρής, Δημ. Μαργαρίτης, Ιωάν. Μαργαρίτης, Αλέξ. Παπαδημητρίου, Χαρ. Παπαδημητρίου, Γεώρ. Παπαναγιώτου, Ευαν. Σάρκου και Αθ. Σουλτάνης. Στις 27 Απριλίου, από το λιμάνι της Πάτρας επιβιβάστηκαν στο ελληνόκτητο πλοίο “Thessaloniki” και στις 16 Μαΐου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Επιπλέον στοιχεία μας πληροφορούν ότι:

·         Ο Αχιλλεύς Ευθυμίου ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Βασιλική. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ανεψιός του Δημήτριος Αγγελέτος.

·         Ο Σωτήριος Ευθυμίου ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Βασιλική. Μαζί με τον πατέρα του Αχιλλέα (και 25 $) πήγαινε για δουλειά στο Ντιτρόιτ (Detroit) του Μίτσιγκαν.

·         Ο Ευστάθιος Ευθυμίου ήταν 32 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Όλγα. Ο τελικός προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Μιλγουώκι (Milwaukee) του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο φίλος του Ιωάννης Σάρκος. Αυτό ήταν δεύτερο ταξίδι του Ευσταθίου Ευθυμίου στις ΗΠΑ. Για πρώτη φορά πήγε την περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στον Παναμά.

·         Ο Αθανάσιος Κάτσος ήταν 33 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθανασία. Με 25 $ μαζί του για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Σάρκος. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αθανάσιος Σάρκος την περίοδο 1907-12 και εργάστηκε στην Αστόρια του Όρεγκον.

·         Ο Παναγιώτης Κουβέλης ήταν 39 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Λαμπρινή. Αναζητούσε δουλειά (με 30 $ μαζί του) στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο ανεψιός του Παναγιώτης Σάρκος.

·         Ο Ιωάννης Μακρής ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Ελένη. Με 27 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ, όπου ήταν ο ανεψιός του Νικόλαος Σάρκος.

·         Ο Δημήτριος Μαργαρίτης ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά ήταν το Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο θείος του Παναγιώτης Μασούρας.

·         Ο Ιωάννης Μαργαρίτης[20] ήταν 18 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Αικατερίνη. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά ήταν το Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο θείος του Παναγιώτης Μασούρας.

·         Ο Αλέξιος Παπαδημητρίου ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αγαθή. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός ου Ιωάννης Ληξουριώτης.

·         Ο Χαράλαμπος Παπαδημητρίου ήταν 18 ετών. Η μητέρα του στη Δεσφίνα λεγόταν Αγαθή. Μαζί με τον πατέρα του Αλέξιο και με 25 $ μαζί του, πήγαινε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν.

·         Ο Γεώργιος Παπαναγιώτου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Παναγής Μαργαρίτης.

·         Η Ευανθία Σάρκου ήταν 30 ετών, αναλφάβητη και παντρεμένη. Επάγγελμα “οικιακά”. Η μητέρα της στο χωριό λεγόταν Χαρίκλεια Κρεμμύδα. Προορισμός της (με 25 $) ήταν το Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, για να συναντήσει το σύζυγό της Δημοσθένη Σάρκο.

·         Ο Αθανάσιος Σουλτάνης ήταν 30 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Θεώνη. Με 25 $ για τα πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μαργαρίτης. Για τον Αθανάσιο Σουλτάνη ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1901-12 και εργάστηκε στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο.

   Η έκτη ομαδική αναχώρηση του 1914 έγινε από 4μελή ομάδα, που περιλάμβανε τους:  Αχιλ. Δαδιώτης, Λουκ. Δαδιώτης, Αθαν. Κ. Παπαγεωργίου και Αθαν. Χ. Παπαγεωργίου. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 2 Μαΐου ταξίδεψαν με το πλοίο “Laconia (1912)” και στις 17 Μαΐου έφτασαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη γι’ αυτούς ότι :

·         Ο Αχιλλεύς Δαδιώτης ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Αναζητούσε δουλειά (με 30 $ μαζί του) στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουμπάρος του (bestman) Λούης Ανδρέου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Αχιλλεύς Δαδιώτης την περίοδο 1910-12 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

·         Ο Λουκάς Δαδιώτης[21] ήταν 17 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 51 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουμπάρος του (bestman) Λούης Ανδρέου.

·         Ο Αθανάσιος Κ. Παπαγεωργίου ήταν 18 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, όπου ήταν ο ξάδερφός του Αναστάσιος Μίχος

·         Ο Αθανάσιος Χ. Παπαγεωργίου ήταν 31 ετών. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Χαράλαμπος. Με 25 $ μαζί του, πήγαινε για δουλειά στο Σωλτ Λέικ Σίτυ της Γιούτα, κοντά στον αδερφό του Ιωάννη Παπαγεωργίου. Για τον Αθανάσιο Παπαγεωργίου, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ, Είχε ξανάρθει την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε στην πόλη Τσεγιέν (Cheyenne) του Γουαϊόμινγκ.

ix.   Σημαντική μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1916

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 6 μεταναστευτικά ταξίδια (4 ομαδικά και 2 μεμονωμένα) προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 15 άτομα από τη Δεσφίνα. Αναλυτικά :

   Η πρώτη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από το Σπυρίδωνα Λ. Μίχο. Στις 3 Μαΐου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Ioannina” και στις 29 Μαΐου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν 29 ετών. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, όπου ήταν ο συγγενής του Γεώργιος Μίχος.

   Η δεύτερη μεμονωμένη αναχώρηση στο 1916 έγινε από το Γεώργιο Στέφο. Από το λιμάνι του Πειραιά ταξίδεψε[22] με το ελληνόκτητο πλοίο “Vasilefs Constantinos” και στις 14 Ιουνίου έφτασε στην Αμερική. Ήταν 46 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μάρθα. Προορισμός του (με 24 $) για δουλειά ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Βρανάς. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Στέφος την περίοδο 1912-13 και εργάστηκε στην πόλη Κολόμπους (Columbus) του Οχάιο.

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1916 αριθμούσε  τρία άτομα. Αυτά ήταν οι: Νικ. Κωνσταντίνου, Χαρ. Παπαϊωάννου και Κων. Σκαντζής. Από την Ελλάδα ταξίδεψαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 2 Σεπτεμβρίου πήραν το πλοίο “Patria” και στις 19 Σεπτεμβρίου αντίκρισαν το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα διαθέσιμα στοιχεία του αρχείου μας αναφέρουν ακόμη ότι :

·         Ο Νικόλαος Κωνσταντίνου ήταν 33 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαριγώ. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του, στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, κοντά στον ξάδερφό του Σπύρο Πυρόβολο. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Νικόλαος Κωνσταντίνου την περίοδο 1912-15 και εργάστηκε στο Σικάγο.

·         Ο Χαράλαμπος Παπαϊωάννου ήταν 20 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο συγγενής του Σπύρος Βρούζας. Για τον Χαράλαμπο Παπαϊωάννου, αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε στην περίοδο 1911-12 και εργάστηκε στο Ντόβερ του Ντελαγουέαρ.

·         Ο Κωνσταντίνος Σκαντζής ήταν 25 ετών. Η μητέρα του στο χωριό λεγόταν Ευθυμία. Προορισμός του (με 25 $) για δουλειά ήταν το Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο φίλος του Σπύρος Βρούζας.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1916 έγινε από 3μελή ομάδα, με τους: Ευστ. Αλεξίου, Αθαν. Λεοντίου και Ιωάν. Λεοντίου. Στις 9 Σεπτεμβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας ανέβηκαν στο πλοίο “Themistocles” και την 1η Οκτωβρίου κατέβηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Για τους μετανάστες αυτούς, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε επιπλέον ότι :

·         Ο Ευστάθιος Αλεξίου ήταν 54 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μάρθα. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στο Μιλγουώκι του Ουισκόνσιν, κοντά στο γιο του Χαράλαμπο Αλεξίου.

·         Ο Αθανάσιος Λεοντίου (Leontiou) ήταν 39 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Αναζητούσε δουλειά, με 15 $ μαζί του στην πόλη Λυν (Lynn), της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Στέφος.

·         Ο Ιωάννης Λεοντίου ήταν 45 ετών, αναλφάβητος και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Παρασκευή. Προορισμός του (με 50 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Γεώργιος Στέφος.

Πλοίο “San Guglielmo” 

(Photo: Maurizio Eliseo Collection)

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1916 έγινε από τρία άτομα, τους: Λουκ. Δαδιώτη, Σπ. Δαδιώτη και Γεώρ. Κεφαλά. Από την Ελλάδα πήγαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 13 Νοεμβρίου έφυγαν με το πλοίο “San Guglielmo” και στις 29 Νοεμβρίου έφτασαν στο λιμάνι της Νέα Υόρκης. Από τα υπάρχοντα στοιχεία του αρχείου ξέρουμε ότι :

·         Ο Λουκάς Δαδιώτης ήταν 21 ετών. Ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Παρνασσίδα”. Ο πατέρας του λεγόταν Ιωάννης. Με 40 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Αχιλλέα.

·         Ο Σπύρος Δαδιώτης ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Ήταν αδελφός του Λουκά. Κι αυτός δήλωσε ως τόπο γέννησης και διαμονής δήλωσε αόριστα “Παρνασσίδα”. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Κυριακούλα. Αναζητούσε δουλειά, με 30 $ μαζί του στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Αχιλλέα. Για το Σπύρο Δαδιώτη αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1911-13 και εργάστηκε στη Νέα Υόρκη.

·         Ο Γεώργιος Κεφαλάς ήταν 57 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Σοφούλα. Με 43 $ για τα πρώτα έξοδα, πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο ξάδερφός του Ευστάθιος Ανδρέου. Είχε ξαναπάει στην Αμερική ο Γεώργιος Κεφαλάς την περίοδο 1908-1912 και εργάστηκε σε τόπο του Ιλινόις.

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1916 έγινε από 4μελή ομάδα, που περιλάμβανε τους: Ιωάν. Καραλούκα, Ευστ. Μελέτη, Λάζ. Ξενοφάνη και Θρασ. Φαράντο. Από την Ελλάδα αναχώρησαν με πλοίο μέχρι το ιταλικό λιμάνι της Νάπολης, απ’ όπου στις 29 Νοεμβρίου επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Giuseppe Verdi” και στις 16 Δεκεμβρίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το αρχειακό υλικό μας πληροφορεί επίσης ότι :

·         Ο Ιωάννης Καραλούκας (Caralungas) ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαριγώ. Αναζητούσε δουλειά εργάτη σε φάρμα (με 23 $ μαζί του) στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας ξάδερφός[23] του.

·         Ο Ευστάθιος Μελέτης ήταν 38 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Πανάγω. Με 25 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας φίλος[24] του.

·         Ο Λάζαρος Ξενοφάνης (Csenofan) ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθανασία. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά εργάτη σε φάρμα ήταν η Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας ξάδερφός[25] του.

·         Ο Θρασύβουλος Φαράντος ήταν 50 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αικατερίνη. Με 50 $ για τα αναγκαία πρώτα έξοδα πήγαινε για δουλειά εργάτη σε φάρμα στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ένας φίλος[26] του.

Πλοίο “Giuseppe Verdi”

(Photo: Richard Faber Collection)

x. Νέα μείωση του αριθμού μεταναστών στο 1920

   Στη διάρκεια του έτους έγιναν 4 ομαδικά μεταναστευτικά ταξίδια προς την Αμερική. Συνολικά έφυγαν 11 άτομα από τη Δεσφίνα. Πιο συγκεκριμένα έχουμε:

   Η πρώτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από τρία άτομα, τους : Ιωάν. Αλεξίου, Ιωάν. Πάνο και Λεων. Παπαϊωάννου. Από το λιμάνι του Πειραιά, στις 5 Φεβρουαρίου έφυγε με το ελληνόκτητο πλοίο “Megali Hellas” και στις 22 Φεβρουαρίου αφίχθηκε στις ΗΠΑ. Για τους μετανάστες αυτούς γνωρίζουμε επίσης ότι:

·         Ο Ιωάννης Αλεξίου ήταν 27 ετών. Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Λουκάς. Αναζητούσε δουλειά, με 40 $ μαζί του, στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον (Washington D.C.), όπου ήταν ο θείος του Δήμος Διαβάτης.

·         Ο Ιωάννης Πάνος ήταν 27 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Βασιλική. Με 45 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Χαράλαμπος Παπαϊωάννου.

·         Ο Λεωνίδας Παπαϊωάννου ήταν 27 ετών. Η μητέρα του λεγόταν Θεοφανή. Προορισμός του (με 40 $) για δουλειά ήταν το Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, κοντά στον αδερφό του Χαράλαμπο Παπαϊωάννου.

   Η δεύτερη ομαδική αναχώρηση στο 1920 αριθμούσε τέσσερα άτομα και περιλάμβανε τους: Αθ. Ευθυμίου, Γεώρ. Κούτουλα, Ιωάν. Λόγη και Λουκ. Μαντζώρο. Στις 19 Μαρτίου, από το λιμάνι του Πειραιά, επιβιβάστηκαν στο πλοίο “Themistocles” και στις 10 Απριλίου αποβιβάστηκαν στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Το υπάρχον υλικό του αρχείου μας πληροφορεί γι’ αυτούς ότι:

·         Ο Αθανάσιος Ευθυμίου ήταν 35 ετών και παντρεμένος. Η μητέρα του στη Δεσφίνα λεγόταν Σοφία. Με 50 $ για τα πρώτα του έξοδα πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο κουνιάδος του (brother-in-law) Περτζίκης.

·         Ο Γεώργιος Κούτουλας (Koutoulas) ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στο χωριό λεγόταν Ζαφειρία. Αναζητούσε δουλειά, με 50 $ μαζί του, στην πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο αδερφός του Ιωάννης Κούτουλας.

·         Ο Ιωάννης Λόγης (Logis) ήταν 29 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Γεώργιος. Με 25 $ στην τσέπη έψαχνε για δουλειά στη Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο κουνιάδος του Ιωάννης Ταλαράγκας.

·         Ο Λουκάς Μαντζώρος ήταν 30 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Ο τελικός προορισμός του (με 23 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο γνωστός του Αριστείδης Κούτουλας.

   Η τρίτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από δύο άτομα, τους: Νικ. Ζέρβα και Ιωάν. Παπακωνσταντίνου. Από το λιμάνι της Πάτρας, στις 29 Μαρτίου ανέβηκε στο πλοίο “Belvedere” και στις 27 Απριλίου κατέβηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ξέρουμε ακόμη ότι:

·         Ο Νικόλαος Ζέρβας ήταν 22 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Μαρία. Με 20 $ για τα πρώτα του έξοδα, πήγαινε για δουλειά στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σωτήριος Ευθυμίου.

·         Ο Ιωάννης Παπακωνσταντίνου ήταν 28 ετών. Ο πατέρας του λεγόταν Κωνσταντίνος. Αναζητούσε δουλειά, με 35 $ μαζί του στο Ντιτρόιτ του Μίτσιγκαν, όπου ήταν ο ξάδερφός του Σωτήριος Ευθυμίου.

Πλοίο “Belvedere”  (Photo: Peabody Essex Museum)

   Η τέταρτη ομαδική αναχώρηση στο 1920 έγινε από διμελή ομάδα, τους : Γεώρ. Καρακώστα και Ιωάν. Μπώρη. Στις 22 Νοεμβρίου, από το λιμάνι του Πειραιά έφυγε με το πλοίο “Themistocles” και στις 15 Δεκεμβρίου έφτασαν στην Αμερική. Γνωρίζουμε επίσης ότι:

·         Ο Γεώργιος Καρακώστας ήταν 28 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του στη Δεσφίνα λεγόταν Τασούλα. Με 30 $ στην τσέπη, πήγαινε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Λουκάς Στέφος.

·         Ο Ιωάννης Μπώρης (Mboris) ήταν 37 ετών και παντρεμένος. Η γυναίκα του λεγόταν Αθανασία. Προορισμός του (με 20 $) για δουλειά ήταν η πόλη Λυν της Μασαχουσέτης, όπου ήταν ο φίλος του Γεώργιος Μαργαρίτης.

xi.   Μία ομαδική αναχώρηση στο 1921

   Έγινε από δύο άτομα, τους : Σοφ. Παπαστάθη και Χρ. Παπαστάθη. Στις 13 Ιουλίου, από το λιμάνι του Πειραιά αναχώρησαν με το πλοίο “Megali Hellas” και την 1η Αυγούστου αντίκρυσαν το λιμάνι της Νέας Υόρκης. Τα υπάρχοντα στοιχεία μας αναφέρουν ότι :

·         Η Σοφία Παπαστάθη ήταν 24 ετών. Το επάγγελμα που δήλωσε ήταν υπηρέτρια (maid). Η μητέρα της στο χωριό λεγόταν Δροσούλα. Μαζί με τον πατέρα της Χρήστο, πήγαινε στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, για να συναντήσει το μέλλοντα σύζυγό της Σταύρο Αργυρίου.

·         Ο Χρήστος Παπαστάθης ήταν 48 ετών και παντρεμένος. Δήλωσε έμπορος (merchant). Η γυναίκα του λεγόταν Δροσούλα. Με 1000 $ μαζί του, πήγαινε στο στο Νιούαρκ (Newark) του Νιου Τζέρσεϋ, όπου ήταν ο μέλλων γαμπρός του Σταύρος Αργυρίου.

Πλοίο “Megali Hellas” – Το 1923 μετονομάστηκε σε “Byron”

(Photo: Richard Faber Collection)

xii.  Μεταναστευτικός επίλογος στα έτη 1923 και 1925

   Το 1923 έγινε μια μεμονωμένη αναχώρηση από το Γεώργιο Μαργαρίτη. Από το λιμάνι ου Πειραιά, στις 21 Απριλίου ταξίδεψε με το πλοίο “Themistocles” και στις 17 Μαΐου “πάτησε πόδι” στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 35 ετών. Το επάγγελμά του ήταν τσαγκάρης (shoemaker). Ο πατέρας του στη Δεσφίνα λεγόταν Χαράλαμπος. Με 60 $ στην τσέπη, έψαχνε για δουλειά στην πόλη Λυν (Lynn) της Μασαχουσέτης, κοντά στον αδερφό του Λουκά Μαργαρίτη. Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι του Γεωργίου Μαργαρίτη στις ΗΠΑ. Πρωτοπήγε την περίοδο 1911-1922 και εργάστηκε πάλι στον ίδιο προορισμό.

   Στο 1925 έγινε μία τελευταία μεμονωμένη αναχώρηση από το Δήμο Διαβάτη. Έφυγε στις 17 Οκτωβρίου, από το λιμάνι της Πάτρας με το ελληνόκτητο πλοίο “Byron” και στις 3 Νοεμβρίου αφίχθηκε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Ήταν τότε 36 ετών και παντρεμένος. Ήταν αμερικανός πολίτης. Προορισμός του ήταν η πρωτεύουσα Ουάσινγκτον DC. Είχε κάνει και προηγούμενο ταξίδι στις ΗΠΑ, το 1907, όπου και εργάστηκε κάποια χρόνια.

Βιβλιογραφία-Αναφορές-Ιστοσελίδες

1.    Αρχείο EllisIsland, της Υπηρεσίας Μετανάστευσης των ΗΠΑ.

2.    Β.Δ.  3/15-12-1833

3.    Διάταγμα 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912)

4.    Απογραφές πληθυσμού 1889, 1896, 1920.

5.    Ιστοσελίδα http://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2012/12/blog-post

6.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “ Μετανάστες στην Αμερική από την περιοχή Λαμίας (1902-1922)” / Περιοδικό ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ετών 2012-2013, Λαμία. Αναρτήθηκε στο μπλογκ  amfictyon.blogspot.gt από τις 7-7-2014 (α’ μέρος) και 14-7-2014 (β’ μέρος).

7.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την περιοχή Δωρίδας, μετανάστες στην Αμερική (1897-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Μάρτιο 2016. Αναρτήθηκε στο : amfictyon.blogspot.gr από τις 20-3-2016 (Α’ & Β’ μέρη).

8.    Κωνσταντίνου Αθ. Μπαλωμένου : “Από την Άμφισσα Φωκίδας, μετανάστες στην Αμερική (1894-1921)”. Ανέκδοτη εργασία από το Φεβρουάριο 2017. Αναρτήθηκε στο amfictyon.blogspot.gr στις 25 Φεβ. 2017.

9.    Ιστοσελίδα :  www.amfictyon.blogspot.gr

10.  Ιστοσελίδα https://www.eetaa.gr

11.  περ. «Οικονομικός Ταχυδρόμος», ειδικό τεύχος, σελ. 54, 1997.

12.  εφ. Η ΕΠΑΡΧΙΑ, ετών 1927-1934, Λαμίας.

13.  «Οδηγός του Μετανάστου», 1910, Αθήνα.

14.  Θ.  Ανθογαλίδου  «Η ελληνική μετανάστευση στις ΗΠΑ (1900-1925)», στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.auth.gr/virtualschool/1.2/Praxis/BoravouProject.html

15.  Θανάση Καλαφάτη «1880-1920, η πρώτη εν Αμερική μετανάστευσις»,  2-5-2004, από το Διαδίκτυο.

16.  Βικιπαίδεια

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

---

[1] Υπάρχει και Δεσφίνα Λακωνίας.

[2] Όταν λέμε Αμερική εννοούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ).

[3] Στο σύνολο των 172 μεταναστών της Δεσφίνας βρέθηκαν 25αναλφάβητοι  (ποσοστό 14 %) !

[4] Δεν καταγράφηκαν και  δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτή την εργασία όσοι μετανάστες ήρθαν στις ΗΠΑ, αλλά από άλλα λιμάνια της.

[5] Πήγε στην Αμερική με πλοίο μέσω Χάβρης (20 Μάη 1906) και στις 3 Ιουνίου 1906 έφτασε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης. Δήλωσε τον Πειραιά ως τόπο κατοικίας του και με 39 $ μαζί του ζητούσε δουλειά αγρότη (farmer) ση Νέα Υόρκη, όπου ήταν ο ξάδερφός του …. Καραγιάννης.

[6] Από αυτό το στοιχείο προκύπτει ότι το πραγματικό επώνυμο ήταν Κατσόπουλος και το συντόμευσαν σε “Κάτσος”.

[7] Είχε μεγάλα ορυχεία χαλκού. Δεν ήταν χωριό, ούτε πόλη.

[8] Αρχικά ως τόπο προορισμού  είχε δηλώσει : N.Y., New York.

[9] ό. π.

[10] ό. π.

[11] ό. π.

[12] ό. π.

[13] ό. π.

[14] Καταγράφηκε ως παντρεμένος, αλλά μπορεί να είναι λάθος του αρχείου, επειδή δεν δήλωσε το όνομα της γυναίκας του (όπως συνηθιζόταν), αλλά το όνομα του πατέρα του.

[15] Το επώνυμο είναι δυσανάγνωστο στο χειρόγραφο.

[16] Από το επώνυμο Κούτουλας, μπορεί να προήλθε το Κούτλας. Δεν αποκλείεται όμως και το αντίστροφο.

[17] Στο Passenger Record του αμερικανικού αρχείου Ellis Island, γράφτηκε ηλικία 36 ετών. Προφανώς είναι λάθος.

[18] Μπορεί να είναι Koutelas, αλλά ίσως και Kontelas. Ίσως το πρώτο είναι το σωστό.

[19] Δεν αποκλείεται το σωστό επώνυμο να είναι Γκελεστάθης.

[20] Προφανώς ο Δημήτριος και ο Ιωάννης ήταν δίδυμα αδέρφια.

[21] Προφανώς ο Αχιλλεύς και ο Λουκάς Δαδιώτης ήταν αδέλφια.

[22] Βρέθηκε στο αρχείο και 2η καταγραφή, με το πλοίο “Ioannina”, που αναχώρησε στις 3 Μαΐου και έφτασε στις 29 Μαΐου. Σ’ αυτή, η ηλικία δηλώθηκε 44 ετών, ως γνωστός του στις ΗΠΑ δηλώθηκε ο φίλος  Γεώργιος Ματθαίου (Mathews) και ότι στο πρώτο ταξίδι ο Γεώργιος Στέφος πήγε την περίοδο 1910-12. Τελικά ταξίδεψε με το πλοίο “Vasilefs Constantinos”.

[23] Το όνομά του ήταν James, αλλά το επώνυμο είναι κακογραμμένο.

[24] ό. π.

[25] Το όνομα είναι Dimitr (Δημήτριος), αλλά το επώνυμο είναι κακογραμμένο και δεν διαβάζεται.

[26] Το όνομα είναι John, αλλά το επώνυμο είναι κακογραμμένο και δεν διαβάζεται.