Πάνω από 3 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο οι απώλειες εσόδων για το ελληνικό δημόσιο από το «πάρτι φοροδιαφυγής» των επιτήδειων
“Μπάτε σκύλοι, αλέστε” στις εισαγωγές μεταχειρισμένων αυτοκινήτων.
του Βαγγέλη Τριάντη
Ένα ατελείωτο «πάρτι» έχει στηθεί από επιτήδειους στη χώρα μας οι οποίοι έχουν «εφεύρει» διάφορους τρόπους προκειμένου να μην αποδίδουν ΦΠΑ στο κράτος.
Οι Data Journalists ανοίγουν σήμερα το «κουτί» των περιπτώσεων απάτης σχετικά με ΦΠΑ, που έχει ως αποτέλεσμα το κράτος να χάνει κάθε χρόνο δισεκατομμύρια ευρώ από την μη είσπραξη εσόδων. Πρόκειται για ανώνυμες καταγγελίες που έχουν τεθεί υπ’ όψιν των φορολογικών αρχών, της Δικαιοσύνης αλλά και της γενικής γραμματείας του πρωθυπουργού.
Σε αυτές, οι καταγγέλλοντες περιγράφουν αναλυτικά πώς έχει στηθεί το «κόλπο γκρόσο» σε περιπτώσεις απάτης με ΦΠΑ από επιχειρήσεις εστίασης ή εισαγωγής και εμπορίας μεταχειρισμένων αυτοκινήτων στη βόρεια Ελλάδα. Είναι άγνωστο που έχει καταλήξει η έρευνα των ελληνικών αρχών για τις συγκεκριμένες υποθέσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι απώλειες εσόδων από τη μη είσπραξη ΦΠΑ στη χώρα μας ανέρχονται σε ετήσια βάση σε πάνω από 3 δισ. ευρώ, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Κομισιόν. Επίσης, μόνο το 2023 η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία εξάρθρωσε έξι περιπτώσεις απάτης με ΦΠΑ στην Ελλάδα με ζημία για τον κοινοτικό προϋπολογισμό ύψους 414,7 εκατ. ευρώ.
Εισαγωγές μεταχειρισμένων αυτοκινήτων από Βουλγαρία
Μία από τις καταγγελίες που δημοσιεύουν οι Data Journalists σχετικά με την μη απόδοση ΦΠΑ η οποία έχει τεθεί υπ’ όψιν των αρμοδίων αρχών, αφορά σε επιχειρήσεις εισαγωγής μεταχειρισμένων αυτοκινήτων από τη Βουλγαρία. Η καταγγελία διαβιβάστηκε στην ΑΑΔΕ και συγκεκριμένα στο γραφείο του επικεφαλής της Ανεξάρτητης Αρχής, Γιώργου Πιτσιλή, την κεντρική υπηρεσία του ΣΔΟΕ και την Υπηρεσία Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) της Θεσσαλονίκης. Ως καταγγέλλων εμφανίζεται «αντιπρόσωπος αυτοκινήτων που δραστηριοποιείται στη βόρεια Ελλάδα». Όπως υπογραμμίζεται στην καταγγελία, έμποροι αυτοκινήτων στις Σέρρες, τη Δράμα και τη Θεσσαλονίκη «δεν αποδίδουν στο κράτος τον αναλογούντα ΦΠΑ» από τις εισαγωγές αυτοκινήτων. Σύμφωνα με τον καταγγέλλοντα, η πρακτική αυτή είναι γνωστή στις αρμόδιες αρχές εδώ και χρόνια, ωστόσο «τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και δημιουργεί μεγάλο αθέμιτο ανταγωνισμό εκτός από μεγάλη απώλεια εσόδων του κράτους».
Ο καταγγέλλων περιγράφει μάλιστα την τακτική την οποία ακολουθούν συγκεκριμένοι έμποροι αυτοκινήτων για να μην αποδίδουν ΦΠΑ. Συγκεκριμένα, «παραλαμβάνουν ένα πλαστό τιμολόγιο από έμπορο της Βουλγαρίας (εν γνώση τους) στο οποίο έχουν ενσωματώσει τον ΦΠΑ – η τιμή που πωλήθηκε από Ευρώπη προς τον Βούλγαρο ήταν χωρίς τον ΦΠΑ – ο οποίος δεν αποδίδεται κατά τον εκτελωνισμό όπως όφειλε». Ο καταγγέλλων, κατονομάζει συγκεκριμένες επιχειρήσεις στη βόρεια Ελλάδα που εφαρμόζουν την τακτική αυτή, με αποτέλεσμα το Δημόσιο να χάνει έσοδα.
Οι «αχυράνθρωποι» βοσκοί από το Σαντάνσκι
Μία ακόμη καταγγελία την οποία δημοσιεύουν οι Data Journalists έλαβε χώρα στα τέλη του 2022. Ως καταγγέλλων εμφανίζεται επιχειρηματίας της εστίασης από τη Θεσσαλονίκη. Η καταγγελία διαβιβάστηκε στην Οικονομική Εισαγγελία, το ΣΔΟΕ Βορείου Ελλάδος, τον υπουργό Οικονομικών, το Διοικητή της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης και τη γενική γραμματεία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Όπως επισημαίνεται στην καταγγελία πολλά από τα «καταστήματα της εστίασης στη Θεσσαλονίκη», ανεξαρτήτως μεγέθους, δραστηριότητας κτλ, «λειτουργούν με αχυρανθρώπους». Πρόκειται για «υπερήλικους πολίτες χωρίς ακίνητη περιουσία πολλές φορές συνταξιούχους, με ακατάσχετους λογαριασμούς ή ακόμη και αλλοδαπούς πολίτες». Οι άνθρωποι αυτοί κάνουν «έναρξη ως επιτηδευματίες στην Ελλάδα, αποκτούν ΑΦΜ και εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες εστίασης στα οποία δεν έχουν πατήσει το πόδι τους ποτέ».
Σύμφωνα με την καταγγελία «υπάρχουν περιπτώσεις 70χρονων βοσκών από το Σαντάσκι της Βουλγαρίας, οι οποίοι αντί εφάπαξ αμοιβής ύψους 3.000 ευρώ, δίνουν στους επιτήδειους τις ταυτότητες τους και σχετικές εξουσιοδοτήσεις, με τις οποίες εμφανίζονται να υπογράφουν μισθωτήρια συμβόλαια, να κάνουν αιτήσεις στο Δήμο για άδεια ίδρυσης και λειτουργίας, να κάνουν έναρξη στην εφορία και τον ΕΦΚΑ» κτλ.
Με τη μέθοδο αυτή, «οι πραγματικοί ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων εστίασης που είναι γνωστοί και βρίσκονται καθημερινά στα καταστήματα δεν φαίνονται πουθενά». Όπως επισημαίνεται, οι επιχειρήσεις «εκδίδουν κανονικά τις αποδείξεις και τα τιμολόγια, δηλώνουν κανονικά όλους τους εργαζόμενους που απασχολούν και κόβουν τα πάντα στην ταμειακή». Με τον τρόπο αυτό φαίνεται «ότι είναι σε πλήρη τάξη σε όλους τους ελέγχους των αρχών». Ωστόσο όταν «έρθει η ώρα της πληρωμή του ΦΠΑ, του φόρου εισοδήματος ή των εισφορών του ΕΦΚΑ δεν πληρώνουν ούτε ένα ευρώ». Το αποτέλεσμα είναι τα χρέη τους να συσσωρεύονται προς το κράτος και να «διογκώνονται», όμως «είναι αδύνατο να εισπραχθεί διότι ο φερόμενος ως ιδιοκτήτης – αχυράνθρωπος είναι τελείως αφερέγγυος».
Σύμφωνα με τον καταγγέλλοντα, «με τον τρόπο αυτό ομάδες συμφερόντων έχουν δημιουργήσει σοβαρά μπλοκ επιχειρηματικών συμφερόντων, στην εστίαση της πόλης και της χώρας ολόκληρης καθώς τα ποσά που φοροδιαφεύγουν και καταλήγουν στις τσέπες τους είναι τεράστια». Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις οι επιτήδειοι «ανοίγουν και νέα καταστήματα», όπου και πάλι εφαρμόζουν την ίδια μέθοδο φοροδιαφυγής. Επίσης λόγω του ότι δεν αποδίδουν τα νόμιμα στο κράτος, έχουν πιο «ανταγωνιστικές τιμές και παροχές», μπορούν και επενδύουν σε διακόσμηση, μέγεθος και προσωπικό και έτσι νοθεύουν τον ανταγωνισμό».
Ένα ακόμη σκέλος που επισημαίνεται στην καταγγελία είναι ότι «οι άδειες που εκδίδονται επ’ ονόματι των αχυρανθρώπων, εκδίδονται πολύ εύκολα χωρίς έλεγχο, πολλές φορές πριν καν χρειαστεί, ώστε να υπάρχει έτοιμη άδεια προς χρήση σε περίπτωση ανάκλησης της προηγούμενης λόγω διοικητικών παραβιάσεων (μουσικής, ωραρίου κτλ».
«Πρόκειται για εγκληματικές οργανώσεις που απαρτίζονται από ομάδες επιχειρηματιών, οικονομικών και νομικών συμβούλων που προκαλούν τεράστια ζημία στο κράτος και στα έσοδα του, ενώ παράλληλα οδηγούν σε κλείσιμο νομοταγείς και υγιείς επιχειρήσεις».
Ο καταγγέλλων επισημαίνει ακόμη ότι πολλοί από αυτούς τους αφανείς επιχειρηματίες εισπράττουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από επιστρεπτέες προκαταβολές».
Ευρωπαϊκή Εισαγγελία: Απάτη με ΦΠΑ ύψους 414,7 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα
Εκτός από τις ελληνικές φορολογικές αρχές, έρευνες σχετικά με απάτες που σχετίζονται με τη μη απόδοση ΦΠΑ από ελληνικές επιχειρήσεις διενεργεί και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, το 2023 οι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς εξάρθρωσαν έξι υποθέσεις απάτης με ΦΠΑ στη χώρα μας, από τις οποίες η ζημία που προκλήθηκε στον προϋπολογισμό της ΕΕ με τη μορφή απώλειας εσόδων ανήλθε σε 414,7 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για πάνω από 50% της ζημίας που προέκυψε για τον προϋπολογισμό της ΕΕ από το σύνολο των εγκλημάτων που ερεύνησαν οι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2023 οι συνολικές ενεργές έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για την Ελλάδα ήταν 53, με τη συνολική εκτιμώμενη ζημία να ανέρχεται σε 708,7 εκατ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στο σύνολο της ΕΕ, η ζημία λόγω των υποθέσεων απάτης με ΦΠΑ ανέρχεται σε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ. Πιο αναλυτικά οι υποθέσεις που χειρίστηκε συνολικά η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ανήλθαν σε 1927 με εκτιμώμενη ζημία ύψους 19,27 δισ. ευρώ. Από αυτές οι 339 αφορούσαν σε υποθέσεις απάτης με ΦΠΑ, από τις οποίες η ζημία εκτιμάται σε 11,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Με απλά λόγια το 59% των υποθέσεων που ερεύνησαν οι Ευρωπαίοι εισαγγελείς είχαν να κάνουν με υποθέσεις ΦΠΑ.
Όπως υπογραμμίζει στην έκθεσή της η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι, από τις μέχρι τώρα έρευνες των ευρωπαϊκών αρχών, προκύπτει ότι «οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, χρηματοδοτούν τις επιχειρήσεις απάτης σχετικά με τον ΦΠΑ με χρήματα που προέρχονται από άλλες εγκληματικές δραστηριότητες». Επίσης, έχουν εντοπίσει μία σειρά από «εξειδικευμένες επιχειρήσεις» οι οποίες «ξεπλένουν χρήματα από την απάτη ΦΠΑ και άλλες εγκληματικές δραστηριότητες». Μάλιστα οι εγκληματικές αυτές ομάδες «εγκαθιδρύουν τη δραστηριότητά τους σε οποιαδήποτε χώρα, στρατολογώντας υπηκόους με ειδικές γνώσεις της τοπικής αγοράς, της νομοθεσίας και των επιχειρηματικών πρακτικών, και με τις απαραίτητες τοπικές διασυνδέσεις».
«Τα μέλη αυτών των εγκληματικών ομάδων πιστεύουν ότι η απάτη με τον ΦΠΑ είναι εύκολος στόχος, επειδή δεν ρισκάρεις τίποτα, αρκεί να βρεις έναν λογιστή, έναν καλό δικηγόρο και κάποιον που ξέρει να μιλάει, και μπορείς να βγάλεις πολλά λεφτά» υπογραμμίζει στην έκθεση η Ευρωπαία Εισαγγελέας.
«Κενό» ΦΠΑ ύψους 3,231 δισ. ευρώ κατά την Κομισιόν
Η απώλεια εσόδων από τη μη απόδοση ΦΠΑ δεν είναι κάτι που έχει εντοπίσει μόνο η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Τον περασμένο Νοέμβριο η Κομισιόν δημοσίευσε έκθεση για το 2021, η οποία παρουσίαζε το έλλειμμα του ΦΠΑ για το 2021 στις χώρες μέλη της ΕΕ. Πρόκειται για την ετήσια μελέτη για το «κενό ΦΠΑ» (vat gap), η οποία μετρά τη διαφορά μεταξύ των θεωρητικά αναμενόμενων εσόδων ΦΠΑ και του ποσού που πράγματι εισπράχθηκε. Σύμφωνα με αυτήν η Ελλάδα κατέλαβε την τρίτη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ με το μεγαλύτερο έλλειμμα ΦΠΑ, με τη Ρουμανία να καταλαμβάνει την πρώτη θέση με ποσοστό 36,7% και τη Μάλτα στη δεύτερη θέση με 25,7%. Πιο αναλυτικά, το «κενό ΦΠΑ» στην Ελλάδα ανήλθε σε 3,231 δισ. ευρώ.
Επρόκειτο για μικρή μείωση ύψους 3,2% σε σχέση με το 2020, όπου το έλλειμμα ΦΠΑ ανήλθε σε 3,426 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά στο σύνολο των κρατών-μελών στην ΕΕ, οι απώλειες ΦΠΑ ανήλθαν σε 61 δισ. ευρώ το 2021 έναντι 99 δισ. ευρώ το 2020.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου