«Ψηφιακό σύστημα για την ανάπτυξη του ελαιώνα της Άμφισσας»

Η κυβέρνηση προωθεί ένα ολιστικό σχέδιο για την αποκατάταση, ανάπτυξη και προστασία του παραδοσιακού ελαιώνα

Ο ηλικίας τριών χιλιάδων ετών ελαιώνας της Αμφισσας, στην ποδιά των Δελφών, συναντά την ψηφιακή τεχνολογία. [SHUTTERSTOCK] 

Τεστ ταχείας ανίχνευσης ασθενειών στην περίπτωση που ο καλλιεργητής ανησυχήσει για τα λιόδεντρά του και εάν είναι… θετικό, χρήση μόνο βιολογικών φαρμάκων. Ψηφιακές εφαρμογές για να είναι άμεσα ενήμερος ο αγρότης για τις ανάγκες των δένδρων, όπως πότε πρέπει να ποτιστούν. Παρακολούθηση του διάσημου προϊόντος από τη συλλογή μέχρι να καταλήξει στον καταναλωτή και πιστοποίηση των χαρακτηριστικών του. Πρόκειται για ορισμένες από τις πτυχές της ολιστικής, εν πολλοίς ψηφιακής αναγέννησης του παραδοσιακού ελαιώνα της Αμφισσας, στον οποίο ευδοκιμεί η ομώνυμη μεγαλόκαρπη, επιτραπέζια, ελληνική ποικιλία ελιάς.

Τον περασμένο Ιούλιο η φωτιά έκαψε μέρος του μεγαλύτερου και ενός από τους παλαιότερους –ηλικίας τριών χιλιετιών– ελαιώνες της χώρας, αυτού της Αμφισσας, ο οποίος βρίσκεται εντός της ζώνης Α΄ (απόλυτης προστασίας) του δελφικού τοπίου. Υπολογίζεται ότι κάηκαν περίπου 3.000 στρέμματα της προστατευμένης ζώνης του δελφικού τοπίου.

Ολιστικό σχέδιο

Σήμερα, η κυβέρνηση προωθεί ένα ολιστικό σχέδιο για την αποκατάσταση, ανάπτυξη και προστασία του παραδοσιακού ελαιώνα, στην οποία θα συμβάλει ενεργά το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε μιλώντας στην «Κ» ο πρύτανης του ιδρύματος, Σπύρος Κίντζιος, η συνεισφορά του ιδρύματος θα υλοποιηθεί σε έξι βασικούς άξονες. Αρχικά θα συμβάλει στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου δικτύου αισθητήρων εξαιρετικά προηγμένης τεχνολογίας για την έγκαιρη ανίχνευση παθογόνων και μυκοτοξινών στα ελαιόδενδρα και στον καρπό τους. Οπως εξήγησε στην «Κ» ο καθηγητής Φυτοπαθολογίας στο ίδρυμα, Δημήτρης Τσιτσιγιάννης, οι μυκοτοξίνες είναι καρκινογόνες ουσίες και το γεωπονικό θα συμβάλει στη γρήγορη ανίχνευσή τους –μέσω ενός «σελφ τεστ», ένας όρος που έχει μπει στη ζωή μας λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού– από τον καλλιεργητή. Να σημειωθεί ότι ο καρπός της ελιάς Αμφίσσης προσβάλλεται εύκολα από τον δάκο, ενώ το δένδρο δείχνει μεγάλη ευπάθεια στο βερτιτσίλιο.

Στο ίδιο πλαίσιο, το ίδρυμα θα συμβάλει στη βελτιστοποίηση της εφαρμογής βιολογικών μέτρων καταπολέμησης των ασθενειών που πλήττουν τα ελαιόδενδρα.

Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο θα εγκαταστήσει δίκτυο αισθητήρων για τη διαχείριση και την προστασία της καλλιέργειας.

Υποστήριξη των αγροτών

Ο τρίτος άξονας θα αφορά την ανάπτυξη, εγκατάσταση και εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποστήριξης της παραγωγής του ελαιώνα με χρήση τεχνολογιών ψηφιακής αγροτικής παραγωγής, καθώς και την εκτίμηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Συγκεκριμένα, ο αγρότης θα μπορεί να έχει στο κινητό του τηλέφωνο και στον υπολογιστή του δεδομένα για την ανάπτυξη των δένδρων όπως, για παράδειγμα, πότε χρειάζεται να τα ποτίσει ή να τα ψεκάσει. «Πρόκειται για ένα έξυπνο σύστημα διαχείρισης της καλλιέργειας», προσθέτει ο κ. Τσιτσιγιάννης. Ταυτόχρονα, για τη βελτίωση της ανάπτυξης, της θρεπτικής κατάστασης, της παραγωγικότητας των ελαιόδενδρων, θα χρησιμοποιηθούν βιοδιεγερτικά εκχυλίσματα και όχι λιπάσματα ή άλλες χημικές ουσίες. Τα βιοδιεγερτικά, όπως τα ονομάζουν οι επιστήμονες, θα δημιουργηθούν από ελληνικά είδη μικρο- και μακροφυκών.

Την ίδια στιγμή, στο ίδιο πλαίσιο θα εγκατασταθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα ιχνηλασιμότητας της παραγωγής του ελαιώνα με χρήση ψηφιακών/ έξυπνων τεχνολογιών για τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οπως εξήγησε στην «Κ» ο καθηγητής στρατηγικής διοίκησης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Παναγιώτης Τριβέλλας, θα υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθούν το προϊόν σε όλα τα στάδιά του, από το χωράφι έως τον καταναλωτή, με εστίαση σε αυτό το στάδιο στην επεξεργασία και στη συντήρηση του προϊόντος ώστε να μπορεί να αποθηκευθεί.

Μεταποίηση

Ο τελευταίος άξονας στον οποίο θα συνδράμει το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο αφορά την εφαρμογή τεχνολογικών βελτιώσεων στη μεταποιητική διαδικασία της φυσικής μαύρης ΠΟΠ Κονσερβολιάς Αμφίσσης, με στόχο την ανάδειξη της διατροφικής της αξίας και των ιδιαίτερων οργανοληπτικών της χαρακτηριστικών μέσω της δημιουργίας ομάδας γευστικών δοκιμών. Ο κ. Τριβέλλας παρατηρεί ότι το ίδρυμα θα βάζει τη σφραγίδα του για την αυθεντικότητα του προϊόντος, στοιχείο που έχει αποτύπωμα οικονομικό και πολιτισμικό για την περιοχή καθώς και για την αειφορία του, δηλαδή ότι στην παραγωγή του δεν έχουν χρησιμοποιηθεί φυτοφάρμακα.

Η πρωτοβουλία υποστηρίζεται θεσμικά από τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Πολιτισμού, Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, τον Δήμο Δελφών, ενώ στην υλοποίηση του έργου συμμετέχουν, πέραν του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή, η Τράπεζα Πειραιώς και άλλοι φορείς. Οσον αφορά το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τα συμμετέχοντα μέλη είναι –πέραν του πρύτανη Σπύρου Κίντζιου, και των καθηγητών Δημήτρη Τσιτσιγιάννη και Παναγιώτη Τριβέλλα–, οι καθηγητές Εμμανουήλ Φλεμετάκης και Ευστάθιος Πανάγου, ο αναπληρωτής καθηγητής Θωμάς Μπαρτζάνας και η επίκουρη καθηγήτρια Σοφία Μαυρίκου. Οπως παρατηρεί ο κ. Κίντζιος, «η ομάδα έργου πρόκειται σύντομα να διευρυνθεί και με άλλα μέλη ΔΕΠ, τονίζοντας την κεντρική εμπλοκή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου στην εμβληματική αυτή δράση».

 πηγή