Μια χώρα που ζητά Ελγίνεια (και θάβει τα αρχαία που ήδη κατέχει)

Γιατί επιχειρείται να ανατραπεί η λύση που συνδυάζει την ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων με τη λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης; 

Στο δίλημμα «είτε αρχαία είτε μετρό» κάποιοι πίεζαν ασφυκτικά στην επιλογή «μόνο μετρό». Πολλοί όμως έλεγαν ότι το δίλημμα είναι ψεύτικο, τεχνητό. Έλεγαν ότι η τεχνολογία επιτρέπει παρεμβάσεις συνδυαστικές. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO 

Συνέρχεται επειγόντως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για το θέμα των ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης. Το θέμα είχε λυθεί. Το ξανανοίγει η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Πιπεράτη λεπτομέρεια: τη γραμμή της υποστηρίζει και ο (γνωστός) κύριος Τσακοπιάκος, Πρόεδρος εργαζομένων στο υπουργείο Πολιτισμού, υπόδικος για 5 κακουργήματα (διώκεται για πλαστά δάνεια σε υπαλλήλους του υπουργείου). Ο ίδιος στην τελετή παραλαβής του υπουργείου, δίπλα στην πολιτική ηγεσία, δήλωνε «επιστρέφουμε» και τώρα είναι έτοιμος στη συνεδρίαση του ΚΑΣ «να πει τη γνώμη του». Ο συνδικαλισμός στα καλύτερά του. Παράλληλα, πολλά ακούγονται και για παρεμβάσεις σε υπηρεσιακούς παράγοντες για να συμμορφωθούν με την επίσημη γραμμή και να διασφαλιστούν οι απαραίτητοι συσχετισμοί. Βιρτουοζιτέ του επιτελικού κράτους. 

Γιατί επιχειρείται να ανατραπεί η λύση που συνδυάζει την ανάδειξη των μνημείων με τη λειτουργία του μετρό; Γιατί ξαναγυρνάμε σε μια επιλογή που είχε φύγει πριν 5 χρόνια από τη μέση. Γιατί ξαναβάζουμε σε διακινδύνευση τόσο τα αρχαιολογικά ευρήματα όσο και το μετρό; Γιατί αντιδρούν όσοι γνωρίζουν; 

Και καλά, κάποιοι φωνάζουν από αντιπολιτευτική μανία. Ο Γιάννης Μπουτάρης ανήκει σε αυτή την κατηγορία; «Πρόκειται για διπλό έγκλημα. Έγκλημα σε βάρος των αρχαιοτήτων, εάν τις αποσπάσουν, και έγκλημα εναντίον του έργου του μετρό, η λειτουργία του οποίου θα καθυστερήσει δύο χρόνια τουλάχιστον. Εγώ θα παρευρεθώ στη συνεδρίαση του ΚΑΣ και θα πω αυτά που πρέπει».   

Οι ίδιοι αύριο, μετά την κατάχωση των αρχαίων της Θεσσαλονίκης, θα φωτογραφίζονται σε καμπάνιες για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Κάποιοι από αυτούς έσκιζαν τα ρούχα τους και για την ελληνικότητα της Μακεδονίας. Ε, φυσικά: Ελληνική η Μακεδονία αλλά όχι και να σώσουμε τα αρχαία της. 

Ποια λύση υλοποιείται επιτυχώς και τώρα επιχειρείται να ανατραπεί; Η λύση που θα επιτρέπει στους επιβάτες στον σταθμό Βενιζέλου να αντικρίζουν το περίφημο κομμάτι της πλακόστρωτης βυζαντινής λεωφόρου μήκους 77 μέτρων που διέσχιζε το κέντρο της Θεσσαλονίκης ήδη από τον 4ο αι. μ.Χ., ακριβώς κάτω από την Εγνατία.   Ποιες είναι, τι λένε οι εμπλεκόμενοι 

Τα ευρήματα είναι συγκλονιστικά. Στα 6 μέτρα βάθος βρέθηκε τμήμα της decumanus maximus (κύρια οδός) που διασταυρωνόταν με μια cardo, κάθετη ρωμαϊκή οδό. Σαν παραμύθι: οδικός άξονας στρωμένος με μαρμάρινες πλάκες, κάτω από εντυπωσιακό τετράπυλο με πλατεία, δημόσιο κτίριο και στοές με καταστήματα. Αυτό οι επισκέπτες / επιβάτες θα μπορούν όχι μόνο να το δουν αλλά και να το περπατήσουν (ΕφΣυν, 17.2.2018).   

Η σπουδαιότητα του μνημείου, το μέγεθος και η κατάσταση στην οποία διατηρήθηκε εντυπωσίασε και εξέπληξε τους επιστήμονες. Μια άρτια εικόνα της πόλης, του πλούτου και της ποικιλομορφίας της βυζαντινής Θεσσαλονίκης. Χρειάστηκε πολλή δουλειά για να συγκροτηθεί ένα σχέδιο που θα επέτρεπε τα ευρήματα να μείνουν και να αναδειχθούν εκεί που βρέθηκαν. Γιατί βέβαια, η πρώτη επιλογή εργολάβων και λοιπών «παραγόντων» ήταν άλλη: απόσπαση και επανατοποθέτηση σε άλλο σημείο της πόλης ή αξιολόγηση, καταγραφή και κατάχωση. Θάψιμο. Καταγραφή και θάψιμο. Για πάντα. 

Στο δίλημμα «είτε αρχαία είτε μετρό» κάποιοι πίεζαν ασφυκτικά στην επιλογή «μόνο μετρό». Πολλοί όμως έλεγαν ότι το δίλημμα είναι ψεύτικο, τεχνητό. Έλεγαν ότι η τεχνολογία επιτρέπει παρεμβάσεις συνδυαστικές. Ο τότε δήμαρχος ήταν σαφής: μπορούν να μείνουν οι αρχαιότητες και να φτιαχτεί ο σταθμός. Η μάχη κερδήθηκε. Στην πρωτοπορία βρέθηκαν οι αρχαιολόγοι και πολλοί φορείς. Διεθνής κινητοποίηση, υπογραφές, καμπάνιες. Ο υπουργός Πολιτισμού Ξυδάκης ανέπεμψε το θέμα, το ΚΑΣ ομόφωνα αποφάσισε: και αρχαία και μετρό. Και τα έργα πήραν μπρος. Και προχώρησαν. 

Κάποιοι όμως δεν το έβαλαν κάτω. Τη δρομολογημένη κατάσταση επιδιώκει με μανία να ανατρέψει η σημερινή ηγεσία που υπουργείου Πολιτισμού. Μαζί με ποινικά ελεγχόμενους συνδικαλιστές, κάποιους τοπικούς παράγοντες και εργολάβους. 

Οι ίδιοι αύριο, μετά την κατάχωση των αρχαίων της Θεσσαλονίκης, θα φωτογραφίζονται σε καμπάνιες για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Κάποιοι από αυτούς έσκιζαν τα ρούχα τους και για την ελληνικότητα της Μακεδονίας. Ε, φυσικά: Ελληνική η Μακεδονία αλλά όχι και να σώσουμε τα αρχαία της. Και η ζωή συνεχίζεται. 




ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ 
Πηγή: www.lifo.gr