Σε ένα από τα πιο απομακρυσμένα μέρη του Ειρηνικού Ωκεανού, βρίσκεται η μακρινή Νήσος του Πάσχα ή «Ράπα Νούι», όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι. Το νησί περιβάλλουν συναρπαστικές θεωρίες και μυστήρια, τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν άλυτα μέχρι σήμερα: μυστηριώδη γλυπτά που απεικονίζουν τεράστια κεφάλια με το τεράστιο σώμα τους κρυμμένο μέσα στη γη, μυστηριώδης γραφή άγνωστης προέλευσης που δεν έχει ακόμη αποκρυπτογραφηθεί, συναρπαστικές θεωρίες για την οικολογική αυτοκαταστροφή του νησιού αλλά και ένα άλυτο μυστήριο γύρω από την προέλευση των κατοίκων του νησιού.
Οι πρώτοι άποικοι έφθασαν στο Νησί του Πάσχα το 1722. Ήταν ευρωπαϊκής καταγωγής. Συγκεκριμένα, ο Ολλανδός θαλασσοπόρος Γιάκομπ Ρόγκεβεν. Το νησί έλαβε την ονομασία «Νησί του Πάσχα» γιατί όταν η ολλανδική ομάδα έφθασε στο νησί, στην Ευρώπη γιορτάζανε το Πάσχα. Οι ντόπιοι αποκαλούν το νησί «Ράπα Νούι».
Οι μυστηριώδεις κεφαλές Μοάι
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νησιού είναι τα τεράστια ανθρωπόμορφα γλυπτά από πέτρα που οι Ράπα Νούι τα αποκαλούν Μοάι-πέτρινα αγάλματα, τα οποία είναι σκαλισμένα από ηφαιστειακά πετρώματα. Το ύψος τους είναι από 3 έως 5 μέτρα. Υπάρχουν αγάλματα τα οποία είναι 10-12 μέτρων με πλάτος 1,6 μέτρα. Έχουν καταγραφεί 887 γλυπτά τα οποία κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1250 και του 1500. Στα γλυπτά υπάρχουν επιγραφές στη γραφή και γλώσσα Ραπανούισκομ- rapanuyskom-, η οποία δεν έχει ακόμη αποκρυπτογραφηθεί. Η αρχαιολογική ομάδα με επικεφαλής την Αμερικανίδα αρχαιολόγο, Jo Anne Van Tilburg, μετά από ανασκαφές 12 ετών, διαπίστωσε ότι τα αγάλματα της Νήσου του Πάσχα δεν είναι μόνο τα τεράστια κεφάλια, αλλά υπάρχει και το σώμα τους μέσα στη γη. Το σώμα τους έχει αρμονικό μέγεθος με το αυτό του κεφαλιού, περίπου 7 μέτρα. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν και τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά των Μοάι, καθώς και ανθρώπινους τάφους της εποχής. Διαπιστώθηκε ακόμη ότι τα Μοάι δεν κοιτούν προς τη θάλασσα, όπως πιστεύεται, αλλά προς την ενδοχώρα. Μερικά από τα Μοάι είναι πράγματι τεράστια αφού το μήκος τους είναι μεγαλύτερο από 20 μέτρα. Και αυτό αποτελεί ένα εντυπωσιακό στοιχείο της κατασκευής και της μετακίνησής τους από τους ντόπιους.
Το σύστημα Γραφής
Η θεωρία του έχει χαρακτηριστεί «τρελή και αβάσιμη», ο Ρόμπερτ Μ. Σλοχ υποστήριξε ωστόσο το 2012 ότι ο γραπτός κώδικας των Ράπα Νούι είναι τουλάχιστον κατά 10.000 χρόνια παλιότερος από τις αρχικές εκτιμήσεις! Μόνος εναντίον όλων, ο γλωσσολόγος θέλει ακόμα και τους προϊστορικούς ναούς της νεολιθικής εποχής Γκόμπεκλι Τεπέ της Τουρκίας, τις αρχαιότερες ανθρώπινες κατασκευές που έχουμε βρει ποτέ, να είναι πολύ παλιότερες από το 11.500 π.Χ. που υποστηρίζουν οι αρχαιολόγοι, όπως και τη Σφίγγα της Γκίζας, τοποθετώντας την ανέγερσή της μεταξύ 5000-7000 π.Χ.
Ο επιστήμονας ισχυρίζεται ότι και τα δύο πανάρχαια μνημεία έχουν κατασκευαστεί από κυνηγούς και τροφοσυλλέκτες και βλέπει πολλές ομοιότητες ανάμεσα στους στύλους του Γκόμπεκλι Τεπέ και τις κεφαλές Μοάι, παραγνωρίζοντας τα 12.000 χρόνια που χωρίζουν τα δύο μνημεία. Κατά τον Σλοχ, η γραφή της Νήσου του Πάσχα έχει καταγράψει ένα ουράνιο φαινόμενο, μια τεράστια καταιγίδα ή κάτι παρόμοιο δηλαδή.
Η οικολογική αυτοκαταστροφή και ο ρόλος των αρουραίων
Το νησί συνδέεται με την μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που έχει κάνει ποτέ ο άνθρωπος στο φυσικό του περιβάλλον! Οι πρώτοι κάτοικοι βρήκαν ένα επίγειο παράδεισο. Μέσα στα χρόνια όμως η κατάσταση θα άλλαζε δραστικά, επιφέροντας ένα από τα πιο ακραία παραδείγματα αποψίλωσης δάσους.
Η θεωρία που προκρίνεται εδώ λέει ότι οι νέοι έποικοι αποψίλωσαν τα πυκνά δάση για να φτιάξουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις, θεωρώντας πως τα δέντρα θα ξαναφύτρωναν σύντομα. Ο αυξανόμενος ανθρώπινος πληθυσμός συνέβαλε στη γενίκευση του προβλήματος και σε κάποιο σημείο το φυσικό περιβάλλον δεν μπορούσε πια να υποστηρίξει τους κατοίκους του. Η κατασπατάληση των φυσικών πόρων, όπως διατείνεται μελέτη του Πανεπιστημίου UCLA, και η αλόγιστη χρήση του φυσικού πλούτου επέφερε σύντομα την καταστροφή.
Τα φοινικόδεντρα εξαφανίστηκαν μέχρι το 1400, όπως και το τοπικό είδος θάμνου, καθώς οι άνθρωποι καθάρισαν εκτεταμένα τη γη για να φυτέψουν κήπους και μποστάνια, να φτιάξουν κανό και να ορθώσουν τα πελώρια αγάλματά τους. Όλα αυτά βέβαια μέχρι πρόσφατα, όταν μια νέα θεωρία υποστήριξε ότι η μέχρι σήμερα εξήγηση ήταν εντελώς αβάσιμη και αστήρικτη υπόθεση, καθώς τα ευρήματα δεν υποστηρίζουν την ερμηνεία. Οι Ράπα Νούι ήταν, κατά τη νέα εξηγητική γραμμή, ιδιαίτερα ικανοί καλλιεργητές και μηχανικοί, χρησιμοποιώντας ακόμα και ηφαιστειακή τέφρα ως λίπασμα για τα χωράφια τους.
Αλλά και ανεξάρτητες ανθρωπολογικές έρευνες υποδεικνύουν με χρονολόγηση άνθρακα ότι οι γηγενείς της Νήσου του Πάσχα κατοικούσαν εκεί για πολλούς αιώνες και ο πληθυσμός τους άρχισε να μειώνεται σημαντικά μετά την επαφή του με τον Ευρωπαίο στα τέλη του 18ου αιώνα.
Μια θεωρία για τη μείωση του πληθυσμού που αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο έρεισμα είναι οι αρουραίοι που αποβιβάστηκαν στο νησί μέσα στα κανό των πολυνήσιων αποίκων. Η έλλειψη φυσικού εχθρού και ικανού θηρευτή αλλά και η αφθονία της τροφής μετέτρεψαν το Νησί του Πάσχα σε παράδεισο του αρουραίου, γινόμενος τελικά η μάστιγα του νησιού. Κι ενώ οι κάτοικοι αποψίλωσαν όντως μαζικά τα δάση για να φτιάξουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ήταν τα ποντίκια αυτά που απέτρεψαν τη νέα βλάστηση, τρώγοντας σπόρους δέντρων και φυτά.
Μπορεί βέβαια να συνέβαλαν καθοριστικά στην καταστροφή του οικοσυστήματος, έδωσαν όμως στον ντόπιο μια νέα πηγή τροφής, καθώς απομεινάρια τρωκτικών έχουν βρεθεί στους σκουπιδότοπους των Ράπα Νούι, υποδεικνύοντας ότι οι γηγενείς τρέφονταν συστηματικά και με ποντίκια.
Το μυστήριο της προέλευσης των κατοίκων του νησιού
Η νέα γενετική έρευνα από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων αποκλείει την πιθανότητα ότι πριν από αυτή την άφιξη οι κάτοικοι του νησιού είχαν έλθει σε επαφή και επιμιξία με κατοίκους της Νότιας Αμερικής. Συνεπώς παραμένει το αίνιγμα από πού, πώς και πότε είχαν φθάσει στο νησί οι πρώτοι άνθρωποι.
Ερευνητές που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «Current Biology» ανέλυσαν DNA από οστά πέντε αρχαίων σκελετών, που είχαν έλθει στο φως στη διάρκεια ανασκαφών στη δεκαετία του 1980 και σήμερα βρίσκονται στο Μουσείο Κον-Τίκι του Όσλο.
Τρία από τα πέντε άτομα είχαν ζήσει πριν από την άφιξη των πρώτων Ευρωπαίων και δύο μετά από αυτήν, οπότε ήταν δυνατό να γίνουν γενετικές συγκρίσεις. «Δεν βρήκαμε κανένα ίχνος ανταλλαγής γονιδίων ανάμεσα στους κατοίκους τη Νήσου του Πάσχα και τη Νότια Αμερική.
«Πραγματικά εκπλαγήκαμε από αυτή την ανακάλυψη. Πιστεύαμε ότι θα βρούμε άμεσες ενδείξεις για προ-ευρωπαϊκές επαφές του νησιού με τη Νότια Αμερική, αλλά δεν βρήκαμε καμία» δήλωσε ο Φέρεν-Σμιτς.
Ως εκ τούτου μεγαλώνει το μυστήριο για το πώς, γιατί και ποιοι ήταν τελικά οι αυτόχθονες της απομονωμένης Νήσου.
olympia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου