Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2014

Φωκική Ανάπτυξη χωρίς χωροταξικό επανακαθορισμό; Ένας βολικός και ωραίος μύθος


Γράφει ο Ηλίας Τσίγκας
 
Αποτελεί δημοσιογραφικό θέσφατο και το έχει πει ο μεγάλος Αμερικανός αρθρογράφος Tζορτζ Ουίλ:
"Τα λόγια ενός πολιτικού δε φανερώνουν την ιδέα που έχει για το θέμα του, αλλά την ιδέα που έχει για το ακροατήριό του". Αυτός ακριβώς ο αφορισμός μου έρχεται στο νου κάθε φορά που ακούω ή διαβάζω κάποιον πολιτευόμενο ή αιρετό στη Φωκίδα να παρουσιάζει ως προμετωπίδα του προγράμματος και του οράματός του για την περιοχή την "ανάπτυξη", την "έμφαση στον τουρισμό" και τη "φροντίδα για τον πρωτογενή τομέα". Λόγια ωραία που, εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, πετυχαίνουν τον επικοινωνιακό στόχο τους, για να παραπεμφθούν την επαύριο στις καλένδες μέχρι να ανασυρθούν με το κάλεσμα της επόμενης εκλογικής μάχης. Χωρίς, ποτέ, βέβαια να έχουν αποπειραθεί να εφαρμοστούν στην πράξη και να φέρουν το έστω και ελάχιστο χειροπιαστό αντίκρισμα για μια περιοχή που φθίνει μέρα με τη μέρα και οδηγείται στην ερημοποίηση. Σε δημογραφικό, ηλικιακό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο.
 
Κάτι τέτοιο προβλήθηκε στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές και, βέβαια, θα "παίξει" κατά κόρον και στις επόμενες βουλευτικές, των οποίων το τοπικό γέρας θα είναι η κατάκτηση της μονοεδρικής. Διάστημα κατά το οποίο και για κανένα μήνα η Φωκίδα θα ξαναγίνει Ελβετία ή Ντουμπάι, πριν ξαναγυρίσει για άλλη μια τετραετία στη μαύρη της τη μοίρα. Υποσχέσεις και εξαγγελίες που είναι σε γνώση όλων όσοι τις προβάλλουν ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθούν, μιας και προσκρούουν στις δεσμεύσεις που επιβάλλουν οι χωροταξικοί σχεδιασμοί που υφίστανται ή προετοιμάζονται και δικαιώνουν το διορατικό Αμερικανό αρθρογράφο.
 
Με δυο λόγια, όλοι οι παροικούντες τη φωκική Ιερουσαλήμ κατέχουν γνήσια πως η τουριστική, ενδεικτικά, ανάπτυξη δεν πρόκειται να προκύψει από σποραδικές εκδηλώσεις κατανεμημένες στο εύρος του έτους, χωρίς συνέχεια και σύνδεση μεταξύ τους. Ούτε αυτή θα έρθει μέσα από τη θέσπιση "αυτοτελούς" τομέα Τουρισμού στον Δήμο Δελφών, όπως επιχειρεί αποσπασματικά να πράξει η άρτι εκλεγείσα δημοτική αρχή. Προβολή και ανάδειξη του τουρισμού και στήριξη σε αυτό το -θεωρητικώς και μόνο ως τα τώρα- πολυεπίπεδο συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής της σύνολης ανάπτυξης και απερημοποίησής του δε νοείται αν δεν προηγηθεί ένας άρδην επανακαθορισμός του χωροταξικού πλαισίου, από τα περιφερειακά χωροταξικά σχέδια ως τα ΓΠΣ και τα ΣΧΟΟΑΠ και η συνεπακόλουθη και συναρθρωνόμενη με αυτά αλλαγή του κέντρου βάρους του υφιστάμενου αναπτυξιακού μοντέλου.
 
Το θέμα είναι πλατύ. Θα προβώ μόνο σε ορισμένες σκέψεις πάνω στο ζήτημα. Πριν από ένα χρόνο περίπου δημοσιεύθηκε το χωροταξικό του Τουρισμού. Σε αυτό, μιας και μιλάμε για τον τουρισμό, το λιμάνι της Ιτέας δεν περιλαμβάνεται στη δημιουργία εγκαταστάσεων εξυπηρέτησης επιβατών κρουαζιέρας (ports of call) σε λιμάνια που έχουν ήδη δυνατότητα ή μπορούν να αποκτήσουν τη δυνατότητα να εξυπηρετούν μεγάλα κρουαζιερόπλοια και βρίσκονται σε περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος. Αντίθετα, αυτό που στην πράξη διαπιστώθηκε ήταν η χρήση του για την επισκευή πλοίων που μεταφέρουν χύδην μεταλλευτικό φορτίο. Η δε Μαρίνα Ιτέας βολοδέρνει καιρό τώρα στο ΤΑΙΠΕΔ, χωρίς να αποτελεί περίπτωση προτεραιότητας για το Ταμείο. Και ενώ τη στιγμή που δε διατυπώνεται από κανέναν υπεύθυνο κανένα σχέδιο αξιοποίησης και εκμετάλλευσής της, στην προσεχή προεκλογική περίοδο οι πολίτες της περιοχής θα ακούσουν για εκνευριστικά πολλοστή φορά "ιδέες" και "πρωτοβουλίες" για τη σύνδεση της Ιτέας με το brand name των Δελφών, των ώρα ταυτόχρονα που το άγος στο Λαρνάκι και παραδίπλα η σκάλα εκφόρτωσης αποτελούν την ιδανική καρτ-ποστάλ αποστροφής και απομάκρυνσης των επισκεπτών από το "συγκριτικό μας πλεονέκτημα". Παρακάμπτοντας νόμους και διατάξεις, για λόγους "εθνικού συμφέροντος" (Στουρνάρας πριν από όχι μεγάλο χρονικό διάστημα).
 
Παράλληλα, προς δημοσίευση σε λίγο καιρό είναι και το περιφερειακό χωροταξικό της βιομηχανίας. Και ως είναι (α-)γνωστό για την κοινή γνώμη, από τα περιφερειακά χωροταξικά σχέδια συγκροτείται και το εθνικό. Πιθανή διαιώνιση του χαρακτηρισμού της Φωκίδας πρώτιστα ως περιοχής μεταλλευτικού ενδιαφέροντος, σε συνέχεια της πρόσφατης νομαρχιακής πολιτικής επί του θέματος και σε κόντρα με τη βούληση των συντριπτικά περισσοτέρων καποδιστριακών δήμων και των τοπικών κοινωνιών της, θα αποτελέσει την ταφόπλακα των πραγματικών αναπτυξιακών προοπτικών του νομού και το μόνο που θα απομένει θα είναι η κήρυξη κάποιου "ιερού πολέμου" για τη μη κατάργηση ή απομάκρυνση του ΤΕΙ της Άμφισσας.
 
Θα μπορούσε, και επιβάλλεται, άλλωστε, να ξοδέψει πολλές γραμμές κειμένου κανείς στη διελκυστίνδα ανάλογων καταστάσεων που σοβούν στη Φωκίδα. Για το ότι στο ΓΠΣ της Άμφισσας εμφανίζονται γύρω από την πόλη σημεία προοριζόμενα αποκλειστικά για εξορυκτική "αξιοποίηση". Για τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που αναμένονται εντός των επόμενων μηνών για τις εξορυκτικές δράσεις στην κορυφογραμμή πάνω από την Άμφισσα και την ευρύτερη περιοχή της, δράσεις ανήκεστες και μη αναστρέψιμες για πάρα πολλές δεκαετίες, την ώρα που η ανυποψίαστη εν πολλοίς κοινή γνώμη αναμένει πολιτισμική και τουριστική αξιοποίηση του συγκλονιστικού ευρήματος του Θολωτού μυκηναϊκού τάφου σε ένα τριγωνικό πλάνο ανάδειξης του άξονα Δελφοί-Νεώριο Κίρρας-Άμφισσα.
 
Για το ότι το χωροταξικό των ΑΠΕ απειλεί άμεσα να "αγκαλιάσει" την περιοχή από τη Δεσφίνα ως το Γαλαξείδι και την Ερατεινή με τον Κουτσουρό, όταν τα "οφέλη" σε μέσο και μακροπρόθεσμο χρονικό επίπεδο είναι όχι μόνο ελάχιστα, αλλά θα ενταφιάσουν κάθε προσδοκία ανάπτυξης του τουρισμού και του πρωτογενούς τομέα, μετατρέποντας την περιοχή σε Κρανίου Τόπο και ωθώντας μαζικά τα παιδιά της περιοχής στον αναχωρητισμό. Τη στιγμή, μάλιστα, που η σχετική κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι άκρως απαγορευτική για τέτοιες "επενδύσεις", σε πείσμα όσων, κοντινών και μακρινών μας εδώ στη Φωκίδα, επιχειρούν να διαλάθουν της προσοχής των τοπικών κοινωνιών. Οι πρόσφατες ανάλογες εξελίξεις και δικαστικές αποφάσεις στην Κρήτη και την Εύβοια είναι όλως διαφωτιστκές και ελπιδοφόρες.
 
Για το ότι, ακόμα και σήμερα, 30 χρόνια μετά αρκετοί, μεταξύ αυτών και ο νέος Αντιπεριφερειάρχης Φωκίδας και ο πολιτικός του προϊστάμενος, Κώστας Μπακογιάννης, όπως διαγνώστηκε από τα πρόσφατα Δελτία Τύπου που εξέδωσαν αναφορικά με το ΤΕΙ, εξακολουθούν να προβάλουν και να προπαγανδίζουν το "ρόλο" και την ευθύνη του Δελφικού Τοπίου στην αναπτυξιακή ολιγωρία της περιοχής, κάνοντας λόγο για τους "περιορισμoύς" του, όπως και του Natura 2000, μη γνωρίζοντας, προφανώς ότι αυτές όχι μόνο δεν αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη του πολιτισμού και του τουρισμού στην περιοχή μας, αλλά δραστικά και ικανά αναπτυξιακά μέσα, θυμίζοντας τον Άγγλο συγγραφέα Κιθ Τσέστερτον όταν αποφαινόταν: "Δεν είναι ότι δε βλέπουν τη λύση, δεν μπορούν να δουν καν το πρόβλημα"..
.
Για την αναπτυξιακή υστέρηση της περιοχής βαρύνοναι, φυσικά, και άλλοι παράγοντες. Όπως η απουσία σύγχρονων οδικών αξόνων, που κρύβουν κυριολεκτικά τς φυσικές ομορφιές του πολυεπίπεδου φωκικού τοπίου, αλλά και απομειώνουν τις προοπτικές του χώρου της μεταποίησης (βλ. ΒΙΟΠΑ). Όπως η -και εδώ- χαρακτηριστική ανεπάρκεια και αδυναμία της Δημόσιας Διοίκησης, που διαφάνηκε σε σωρεία εκδηλώσεων που τορπίλισε το τελευταίο δίμηνο. Όπως το ανοίκειο φορολογικό περιβάλλον και οι φορολογικοί συντελεστές. Χωρίς, ωστόσο, μεταβολή των χωροταξικών, είτε του τουρισμού είτε της βιομηχανίας είτε των ΑΠΕ και η ανάλογη μέριμνα για τον ορθολογικό σχεδιασμό των επί μέρους ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ προς όφελος του συμφέροντος των πολλών και των πραγματικών αναπτυξιακών προοπτικών της περιοχής, η κατάσταση νομοτελειακά, με μαθηματική ακρίβεια και γεωμετρική πρόοδο, θα βαίνει διαρκώς επί τα χείρω...
 

Δεν υπάρχουν σχόλια: