Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2025

«Ποιοι μισούν την ελληνική ύπαιθρο;» (Του Γιώργου Χαρβαλιά)


Τα όσα ανήκουστα γίνονται την τελευταία πενταετία εις βάρος της ελληνικής περιφέρειας μοιάζουν σαν να βγήκαν από οργανωμένο επιτελικό σχέδιο εχθρών της χώρας. Η μεθοδική φτωχοποίηση του αγροτικού κόσμου και η στοχευμένη καταστροφή του άλλοτε αξιοζήλευτου κτηνοτροφικού τομέα της χώρας αποτελούν απλώς την κορυφή του παγόβουνου.

Καταφρονεμένη, απαξιωμένη και δραματικά ερημωμένη, η μοναδική σε κάλος και ποικιλομορφία ύπαιθρος της Ελλάδας δέχεται πλέον από την κυβέρνηση Μητσοτάκη τη χαριστική βολή, ώστε να καταστεί απρόσιτος τόπος για ανθρώπινη ζωή με στοιχειώδη εχέγγυα αξιοπρέπειας, ένα είδος «no (Greek) man’s land» που θα μπορεί να φιλοξενεί μόνο φωτοβολταϊκά πάρκα και ανεμογεννήτριες, ενώ θα διασχίζεται από αυστηρά επιλεγμένες τουριστικές νησίδες «πέντε αστέρων» για ολίγους και εκλεκτούς. Μέχρι κι αυτές να χτυπήσουν σημείο κορεσμού κι αφού αλλάξουν χέρια από τρία τέσσερα funds αρπακτικών, να απομείνουν τσιμεντένια κουφάρια θυμίζοντας σε μερικές δεκαετίες την ένδοξη εποχή του Μωυσή Β’ που αναμόρφωσε την Ελλάδα…

Ας μη γελιόμαστε, αυτό που ζει σήμερα η ελληνική ύπαιθρος κυριολεκτικά δεν έχει προηγούμενο. Και αποτελεί -ξαναλέω- καλά επεξεργασμένο σχέδιο καταστροφής. Όλοι γνωρίζουμε ότι στη μεταπολιτευτική περίοδο το μείζον πρόβλημα στο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας υπήρξε ο υδροκεφαλισμός. Η αυξανόμενη συγκέντρωση δηλαδή πληθυσμού και υπηρεσιών στο υπερκορεσμένο διαμέρισμα της Αττικής.

Αρκετές δεκαετίες πίσω ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε εντοπίσει το πρόβλημα και προσπάθησε να προτάξει ως στρατηγικό στόχο την «αποκέντρωση», αλλά στην πράξη με τον ανεξέλεγκτο τρόπο διανομής των αγροτικών επιδοτήσεων που ξοδεύονταν σε καταναλωτικές δραστηριότητες έφερε ένα τμήμα της περιφέρειας στα αστικά κέντρα. Βεβαίως και ο ίδιος ο Ανδρέας δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι η απερήμωση και η απαξίωση της υπαίθρου θα γίνονταν κάποια στιγμή επίσημη κυβερνητική πολιτική. Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα.

Η συνταγή του «ξαφνικού θανάτου» για τα ΕΛ.ΤΑ. δεν ήταν μεμονωμένη περίπτωση. Εντάσσεται σε μία ευρύτερη στρατηγική, που έχει στόχο να στερήσει την ύπαιθρο από βασικές κοινωφελείς υπηρεσίες και να καταστήσει την ζωή των «κανονικών» ανθρώπων ένα πραγματικό μαρτύριο. Η διάλυση των περιφερειακών νοσοκομείων, το λουκέτο των σχολείων σε χωριά και επαρχιακές κωμοπόλεις, η αναστολή έργων υποδομής και φυσικά η υποβάθμιση των υπηρεσιών με το σφράγισμα εκατοντάδων τραπεζικών υποκαταστημάτων, λίγο αργότερα των στρατοπέδων και τώρα των ταχυδρομείων, εκεί ακριβώς αποσκοπούν: στην εδραίωση της πεποίθησης ότι αν θες να ζήσεις με στοιχειώδεις εγγυήσεις ασφάλειας, παιδείας, περίθαλψης, πρέπει να μετοικήσεις σε κάποιο από τα έξι επτά μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, κατά προτίμηση δε στο αθηνοκεντρικό κράτος, χωνευτήρι όλων των φυλών, των θρησκειών και των κοινωνικών τάξεων…

Η κεντρομόλος έλξη έχει γίνει πλέον ένα είδος αξιώματος επιβίωσης. Για οποιαδήποτε υπηρεσία που δεν σχετίζεται με τον αγροτικό τομέα οφείλεις να δώσεις το «παρών» στην πολύβουη, ασφυκτική και πνιγηρή μητρόπολη, όπου μαζί με τα 4 εκατομμύρια «Αθηναίους» στεγάζεται σε σύγχρονα γκέτο πάνω από 1 εκατομμύριο λαθραίοι μουσαφίρηδες (καταγεγραμμένοι και μη). Όλοι αυτοί μαζί με τους εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες επιβαρύνουν δραματικά τις ήδη προβληματικές υποδομές.

Ύστερα από κάποια χρόνια ανάσας που χάρισαν το μετρό και η Αττική Οδός, η μετακίνηση στην πρωτεύουσα έχει ξαναγίνει εφιάλτης. Η επιδείνωση είναι αισθητή, ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια, μετά τη λήξη δηλαδή των περιόδων καραντίνας, που είχαν κρύψει το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Σύμφωνα με τις νεότερες έρευνες, οι Αθηναίοι χάνουν ατελείωτες ώρες ετησίως φρακαρισμένοι στην κίνηση, ενώ η ταχύτητα κίνησης στο κέντρο μειώθηκε κατά 11-17% στην τριετία 2021-2024, με αποτέλεσμα η μέση ωριαία ταχύτητα σε κεντρικές αρτηρίες, όπως η Κηφισίας, να περιορίζεται τις ώρες αιχμής στα…10 χλμ. την ώρα!

Αυτές και μόνο οι διαπιστώσεις σε οποιαδήποτε κυβέρνηση με στοιχειώδη συναίσθηση καθήκοντος θα είχαν σημάνει συναγερμό. Η περιβαλλοντική επιβάρυνση στο λεκανοπέδιο έχει χτυπήσει κόκκινο και ειδικότερα στο κέντρο η ρύπανση, η βρομιά, οι υποβαθμισμένες συνοικίες των γκέτο από κοινού με το κυκλοφοριακό έμφραγμα παραπέμπουν ευθέως στο… Κάιρο.

Σε μια χώρα που υποφέρει και από τεράστιο πρόβλημα υπογεννητικότητας θα έπρεπε η αποκέντρωση να αποτελεί εθνική πολιτική. Και να ενθαρρύνεται με όλα τα μέσα, αφού η ζωή στην ύπαιθρο ευνοεί, σύμφωνα με όλα τα επιστημονικά δεδομένα, τη δημιουργία οικογένειας σε σχέση με τα αστικά κέντρα. Πλην όμως τα κίνητρα που δίνει αυτή η κυβέρνηση-ολετήρας, λες και έχει βαλθεί να ξηλώσει και τα τελευταία κύτταρα ζωής στην περιφέρεια, σπρώχνουν στην αντίθετη κατεύθυνση: Εγκαταλείψτε την περιφέρεια, γιατί σύντομα δεν θα μπορείτε να εξασφαλίσετε ούτε τα στοιχειώδη για μια αξιοπρεπή διαβίωση.

Η υπόμνηση ενισχύεται με συγκεκριμένα μέτρα αποτροπής της περιφερειακής ανάπτυξης: απόλυτη εγκατάλειψη της πρωτογενούς παραγωγής, κοινωνική και επαγγελματική περιθωριοποίηση νέων αγροτών και κτηνοτρόφων, κλοπή επιδοτήσεων με κομπίνες μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ, απαξίωση συνεταιριστικών δράσεων και απορρόφηση συνεταιριστικών τραπεζών από το κεντρικό ελεγχόμενο σύστημα. Μαζί με όλα αυτά η διάλυση της πληθυσμιακής δομής των ημιαστικών περιοχών με την αποστέρηση βασικών υπηρεσιών οδηγεί σε κάθετη συρρίκνωση του αγροτοδιατροφικού φορέα και της κτηνοτροφίας, βασικών δηλαδή οικονομικών πυλώνων της ασθμαίνουσας ελληνικής παραγωγής.

Η ύπαιθρος χώρα, γυμνή και αποψιλωμένη κατά κυριολεξία (με μεταπολιτευτικό ρεκόρ καμένων εκτάσεων) και με αφύσικη εξάπλωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εγκαταλείπεται στην τύχη της. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση, η δυτική Μακεδονία, που πλήρωσε την αβασάνιστη απολιγνιτοποίηση του «μεταρρυθμιστή» πρωθυπουργού. Μοναδικοί κάτοικοί της σε λίγα χρόνια, κάποιοι τελευταίοι ρομαντικοί αγωνιστές της γης, οι «αιχμάλωτοι» της τρίτης ηλικίας και τίποτα λαθραίοι φτωχοδιάβολοι σε κοντέινερ και χαμόσπιτα, για να «προσέχουν» τα φωτοβολταϊκά.

Την ίδια ώρα το αθηνοκεντρικό κράτος και η «κυβέρνηση των αρίστων» ξεδιπλώνει μεγαλόπνοα σχέδια επί χάρτου για τεχνολογικά hubs, αγωγούς, κόμβους και ενεργοβόρα data centers, αλλά και πολυτελείς μονάδες φιλοξενίας, λες και όλο το τουριστικό δυναμικό του πλανήτη θα επιλέξει για χλιδάτες διακοπές την Ελλάδα. Το μοντέλο συνεπάγεται την εκτόξευση της ανεργίας στην περιφέρεια και την εκκένωση της υπαίθρου προς όφελος της γιγάντωσης υδροκεφαλικών τσιμεντουπόλεων μη βιώσιμων, τύπου Καλκούτας. Είναι αμιγώς τριτοκοσμικό. Λες και το κάνουν επίτηδες…

πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: