Σε αυτό το περιβάλλον, οι πρόσφατες αποκαλύψεις για παράνομες επιδοτήσεις και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ λειτούργησαν ως καταλύτης, επιταχύνοντας μια ήδη διαμορφωμένη κρίση εμπιστοσύνης. Η οικονομική πίεση από το υψηλό κόστος παραγωγής και η καθυστέρηση στις πληρωμές των ενισχύσεων οδήγησαν χιλιάδες αγρότες σε κινητοποιήσεις, επιβεβαιώνοντας ότι το «εύφλεκτο υλικό» υπήρχε ήδη καιρό πριν ξεσπάσει η υπόθεση των παράνομων επιδοτήσεων.
Το Μαξίμου απαντά σε όλα τα μέτωπα, ακόμη και στο εσωκομματικό. Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι αυτοί δεν θα κάνουν το λάθος που έκανε «η κυβέρνηση της Ν.Δ. σε άλλες εποχές, τάζοντας στους αγρότες χρήματα που δεν μπορούσαν στη συνέχεια να δικαιολογήσουν», αφήνοντας σαφή αιχμή εναντίον του Κώστα Καραμανλή.
Οι πληγές του ΟΠΕΚΕΠΕ και το ξέσπασμα της οργής
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ στιγμάτισε άδικα μεγάλο μέρος του αγροτικού κόσμου, παρότι αφορά συγκεκριμένα δίκτυα που φέρεται να είχαν οργανώσει το σύστημα των παράνομων επιδοτήσεων και να λειτουργούσαν υπό πολιτική κάλυψη, όπως προκύπτει από την έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Η κυβέρνηση, υποχρεωμένη να ευθυγραμμιστεί με ευρωπαϊκές κατευθύνσεις που επί χρόνια αγνοούσε, προχώρησε σε αλλαγές στη διαδικασία πληρωμών μετά τις αποκαλύψεις, αλλά οι αλλαγές αυτές εφαρμόστηκαν βεβιασμένα και χωρίς επαρκή προετοιμασία, προκαλώντας καθυστερήσεις που επηρέασαν όλους και κυρίως τους έντιμους παραγωγούς που δεν είχαν σχέση με τις παρανομίες.
Ο πρωθυπουργός αναγνώρισε δημοσίως τις δυσλειτουργίες και ζήτησε υπομονή, διαβεβαιώνοντας ότι οι παραγωγοί θα λάβουν τα ποσά που δικαιούνται. Κάλεσε επίσης τους αγρότες να εγκαταλείψουν τα μπλόκα και να μπουν σε διάλογο. Οι αγρότες, όμως, εμφανίζονται ιδιαιτέρως επιφυλακτικοί, καθώς θεωρούν ότι οι καθυστερήσεις δεν αποτελούν ένα μεμονωμένο τεχνικό ζήτημα αλλά σύμπτωμα μιας χρόνιας αδιαφορίας για τον πρωτογενή τομέα.
Διώξεις και συγκρούσεις που κλιμάκωσαν την ένταση
Η οργή εντάθηκε περισσότερο μετά τις διώξεις αγροτών από τα μπλόκα και τις διαρροές περί κατηγοριών που θα αφορούν ακόμη και συμμετοχή σε «εγκληματική οργάνωση». Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου έχει ζητήσει από τις κατά τόπους εισαγγελικές αρχές να προχωρούν σε διώξεις, κατά την κρίση τους, για παρακώλυση συγκοινωνιών και εγκλήματα βίας. Οι αγρότες μιλούν για ποινικοποίηση του αγώνα τους και για επιχείρηση τρομοκρατίας. Αρκετοί παραγωγοί υποστηρίζουν ότι συχνά η αστυνομία είναι εκείνη που αποκλείει δρόμους, ενώ οι ίδιοι παρατάσσουν τα τρακτέρ χωρίς να εμποδίζουν ουσιαστικά την κυκλοφορία. Η αντιμετώπισή τους ως απειλής και όχι ως κοινωνικής ομάδας που βρίσκεται σε απόγνωση έχει ενισχύσει ακόμη περισσότερο την καχυποψία απέναντι στην κυβέρνηση.
«Δεν υπάρχουμε για την πολιτεία»
Εκπρόσωποι των αγροτών δηλώνουν ότι πριν από τις κινητοποιήσεις και τα μπλόκα κανείς δεν τους άκουγε. Θεωρούν ότι η κακή διαχείριση του ΟΠΕΚΕΠΕ βαραίνει αποκλειστικά την κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο, τα οποία, όπως λένε, δημιούργησαν το πρόβλημα και τώρα επιχειρούν να το διορθώσουν με τρόπο που επιφέρει νέα προβλήματα. «Οι καθυστερήσεις δεν είναι απλώς ένα τεχνικό εμπόδιο. Για πολλούς θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την επιβίωσή τους», ανέφερε στη LiFO αγρότης που συμμετέχει στα μπλόκα, επισημαίνοντας ότι η πολιτεία δεν οφείλει μόνο τα ποσά αυτής της χρονιάς αλλά και εκκρεμείς πληρωμές από το 2024. Κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι, παρά τις καθυστερήσεις, οι παραγωγοί θα λάβουν τελικά περισσότερα χρήματα φέτος. Ωστόσο, οι αγρότες αμφισβητούν τους υπολογισμούς αυτούς, λέγοντας ότι «τα μαθηματικά της κυβέρνησης δεν βγαίνουν».
Το κεντρικό πρόβλημα
Παρά τις επιμέρους κρίσεις, το βαθύτερο πρόβλημα αφορά την ίδια τη δομή του ελληνικού αγροτικού τομέα. Η απουσία σχεδιασμένης πολιτικής, η έλλειψη τεχνολογικής αναβάθμισης και η αδυναμία εφαρμογής πρακτικών που εφαρμόζουν άλλες μικρές χώρες ανάλογου μεγέθους, όπως η Ολλανδία ή το Ισραήλ, έχουν αφήσει πολύ πίσω την Ελλάδα. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία που έχει παρουσιάσει ο καθηγητής Μιλτιάδης Νεκτάριος, η Ολλανδία παράγει προϊόντα αξίας 1.700 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ η Ελλάδα μόλις 190 ευρώ ανά στρέμμα. Η διαφορά αυτή δεν δείχνει έλλειψη δυνατοτήτων αλλά έλλειψη στρατηγικής.
 |
| Εκπρόσωποι των αγροτών δηλώνουν ότι πριν από τις κινητοποιήσεις και τα μπλόκα κανείς δεν τους άκουγε. Φωτ.: Eurokinissi |
Το υψηλό κόστος παραγωγής ο πυρήνας των αιτημάτων
Η αύξηση του κόστους παραγωγής, μετά και τις τελευταίες αυξήσεις, αποτελεί το πιο δυσβάσταχτο πρόβλημα των αγροτών. Οι εκπρόσωποί τους τονίζουν ότι το βάρος μετακυλίεται τελικά και στον καταναλωτή, ενώ στο ενδιάμεσο ευνοούνται διαχρονικά οι μεσάζοντες, χωρίς η πολιτεία να κάνει κάτι γι’ αυτό. Τα βασικά αιτήματα περιλαμβάνουν: μείωση του κόστους ενέργειας (σταθερή τιμή ηλεκτρικού στα 7 λεπτά), φθηνότερο αγροτικό πετρέλαιο, μειωμένο κόστος λιπασμάτων και ζωοτροφών, άμεση καταβολή των καθυστερημένων ενισχύσεων, εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ με αξιοκρατία και ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αναθεώρηση του ΕΛΓΑ με συμμετοχή των αγροτικών φορέων στη διοίκηση.
Επίσης, ζητούν αύξηση του πριμ εγκατάστασης νέων αγροτών, αυξήσεις στις συντάξεις, χαμηλότερο ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης και ασφαλιστική κάλυψη ανάλογη με των μισθωτών. Στα άμεσα αιτήματα περιλαμβάνεται και ο εμβολιασμός αιγοπροβάτων για την ευλογιά καθώς και οι αποζημιώσεις για ζημιές από κρίσεις και φυσικά φαινόμενα. Επιπλέον, όπως αναφέρει στη LiFO ένας από τους κτηνοτρόφους και συνδικαλιστές της νέας γενιάς, ο Θωμάς Μόσχος, ζητούν να παγώσουν τα «αγροτοδικεία» και οι διώξεις, ενώ θέτουν και θεσμικά ζητήματα, όπως η άρση ασυλίας βουλευτών που φέρονται να εμπλέκονται στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ και η αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών.
Η Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων, που αποτελείται από 50 τοπικά μπλόκα (από τα συνολικά 59 που υπάρχουν), θα συνεδριάσει το Σάββατο για να επισημοποιήσει τα αιτήματά της· ενδεχομένως να ορίσει και εκπροσώπους. Τα υπόλοιπα 9 μπλόκα έχουν δικό τους συντονιστικό, το οποίο θεωρείται πιο φιλοκυβερνητικό, αν και δεν υπάρχει κανένας αγρότης που να διαφωνεί με τα κεντρικά αιτήματα, τα οποία είναι κοινά. Οι διαφορές αφορούν περισσότερο στο εύρος των αιτημάτων και στα μέσα και την ένταση των κινητοποιήσεων.
 |
| Οι αγρότες δεν διεκδικούν μόνο χρήματα. Ζητούν βιωσιμότητα, αξιοπιστία και ένα μέλλον στο οποίο να μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν. Φωτ.: Eurokinissi |
Συγκρούσεις και εσωκομματικές εντάσεις για το αγροτικό
Η κυβέρνηση χαρακτηρίζει τον κατάλογο των αιτημάτων «μαξιμαλιστικό» αλλά δηλώνει ότι είναι ανοιχτή σε διάλογο, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποσυρθούν τα μπλόκα και θα οριστούν εκπρόσωποι. Από την άλλη, η Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων απαιτεί να τοποθετηθεί πρώτα δημόσια η κυβέρνηση για το τι προτίθεται να ικανοποιήσει.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης στηρίζουν τους αγρότες, ενώ ακόμη και οι δύο πρώην πρωθυπουργοί της Νέας Δημοκρατίας έχουν εκφράσει ανοιχτά τη θετική στάση τους για τους διαμαρτυρόμενους αγρότες. Παράλληλα, βουλευτές της κυβέρνησης πιέζουν το Μέγαρο Μαξίμου να δώσει απαντήσεις στους αγρότες των περιφερειών τους.
Το Μέγαρο Μαξίμου αυτές τις μέρες απαντά σε όλα τα μέτωπα, ακόμη και στο εσωκομματικό. Ο πρωθυπουργός ανέφερε πρόσφατα ότι αυτοί δεν θα κάνουν το λάθος που έκανε «η κυβέρνηση της Ν.Δ. σε άλλες εποχές, τάζοντας στους αγρότες χρήματα που δεν μπορούσαν στη συνέχεια να δικαιολογήσουν», αφήνοντας σαφή αιχμή εναντίον του Κώστα Καραμανλή.
Μια κρίση που απαιτεί πολιτική λύση
Οι φετινές κινητοποιήσεις δεν αποτελούν μια ακόμη διαμαρτυρία ρουτίνας. Αντιπροσωπεύουν το αίσθημα ολόκληρου του αγροτικού κλάδου ότι έχει ξεπεράσει τα όριά του. Η κρίση του ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν η αφορμή. Η βαθύτερη αιτία είναι ότι η ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία κινείται χωρίς στρατηγικό σχέδιο σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Οι αγρότες δεν διεκδικούν μόνο χρήματα. Ζητούν βιωσιμότητα, αξιοπιστία και ένα μέλλον στο οποίο να μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου