«Αν θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ να σοβαρευτεί, πρέπει να ξανασκεφτεί τη συλλογική λειτουργία» ( της Βάσως Κιντή * )

*Η Βάσω Κιντή, καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης και Αναλυτικής Φιλοσοφίας στο τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, ερμηνεύει το εκλογικό αποτέλεσμα της 25ης Ιουνίου

Αν θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ να σοβαρευτεί, πρέπει να ξανασκεφτεί τη συλλογική λειτουργία και τη συλλογική ηγεσία όχι με υποτακτικούς του αρχηγού αλλά με πρόσωπα που έχουν δικό τους ανεξάρτητο πολιτικό βάρος και στίγμα.

 

— Ποιο ήταν το βασικό πολιτικό συμπέρασμα αυτής της διπλής εκλογικής αναμέτρησης;

Οι διπλές εκλογές του 2023 ήταν οι λιγότερο πολωμένες στη Mεταπολίτευση. Αυτό δείχνει ότι η κοινωνία δεν ενδιαφερόταν για διαμάχες αλλά για να πάει η χώρα μπροστά και να βελτιωθεί η ζωή των ανθρώπων. Όλη την προηγούμενη τετραετία είδε να ξεδιπλώνεται ένας δρόμος που, με όλα τα εμπόδια, τις λοξοδρομήσεις και τα στραβά του επέβαλε μια προωθητική σταθερότητα. Και, εφόσον απουσίαζε κάθε άλλη πρόταση, το εκλογικό σώμα επέλεξε να τον προκρίνει για να την οδηγήσει στο μέλλον. Το βασικό μήνυμα των εκλογών είναι: θέλουμε να προχωρήσουμε μπροστά, θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας την τοξικότητα, την καθήλωση, την παραπλάνηση, το ανεύθυνο ρίσκο.

— Ποιοι λόγοι ευνόησαν, κατά τη γνώμη σας, την άνοδο κομμάτων του περιθωρίου; Διακρίνεται μια μετατόπιση της κοινωνίας προς τα δεξιά;

Όχι, δεν διακρίνω τέτοια μετατόπιση. Τα κόμματα αυτά, και βάζω μέσα και τα τέσσερα μικρότερα, είναι «κόμματα του περιθωρίου», αναλώσιμα, μίας χρήσης, προσωπικά μαγαζιά με άγνωστο πολιτικό προσωπικό που το μαζεύουν κάτω από μια ταμπέλα. Δεν έχουν διανοουμένους αλλά ευνοούμενους, δεν έχουν πολιτικά πρόσωπα αλλά τσιράκια των φανερών και κρυφών αρχηγίσκων. Δεν έχουν πολιτικό πρόγραμμα. Εκφράζουν την ωμή ή συγκαλυμμένη βαρβατίλα της βίας και της προπέτειας· την καθήλωση σε προνεωτερικούς και αρχαϊκούς φόβους και άμυνες, με γέροντες, πνευματικούς, παραμυθίες και ξόρκια. Πάντα υπάρχουν στις κοινωνίες τέτοιες δυνάμεις και στη χώρα μας ήταν στο παρελθόν ισχυρότερες. Δεν ξεχνάμε τους μπράβους της Χρυσής Αυγής στη Βουλή με θηριώδη ποσοστά, τις δολοφονίες που διεπράχθησαν υπό τη σκεπή της. Δεν ξεχνάμε ότι οι ΑΝ.ΕΛ. βρέθηκαν μάλιστα και στην κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν ο αρχηγός τους ξεμάτιαζε ή ευλογούσε ως υπουργός Άμυνας πολεμικά αεροσκάφη, υποκλινόταν στο ηρωικό κλέος της αρχαιότητας πάνω σε μοκέτες και τελάρα στην άμμο και στο αδιέξοδο μιας ακτογραμμής, περιστοιχιζόμενος από χλαμύδες, ή όταν χυδαιολογούσε στη Βουλή υπό τα χειροκροτήματα των συμμάχων του.

Οι διπλές εκλογές του 2023 ήταν οι λιγότερο πολωμένες στη Mεταπολίτευση. Αυτό δείχνει ότι η κοινωνία δεν ενδιαφερόταν για διαμάχες αλλά για να πάει η χώρα μπροστά και να βελτιωθεί η ζωή των ανθρώπων.

Όσοι στηρίζουν τέτοια κόμματα αισθάνονται οι απόκληροι της κοινωνίας, βρίσκονται σε απόσταση από την κίνηση προς τα εμπρός. Όσο όμως η κοινωνία θα αναπτύσσεται και θα προοδεύει, τόσο περισσότεροι θα εντάσσονται και θα συντονίζουν το βήμα τους με τους πολλούς σε όλα τα επίπεδα. Είναι ευθύνη όλων μας, και πρωτίστως της νέας κυβέρνησης, να επιδιωχθεί αυτό.

Βάσω Κιντή, καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης και Αναλυτικής Φιλοσοφίας στο τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Οι λόγοι που ευνόησαν την επανεμφάνιση αυτών των κομματιδίων στον δημόσιο χώρο είναι πολλοί, από τις διπλές εκλογές (λόγω της υστερόβουλης από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ απλής αναλογικής) που αφαίρεσαν το επίδικο της διακυβέρνησης στις δεύτερες κάλπες έως τη μετατόπιση της ΝΔ προς το κέντρο. Κυρίως όμως οφείλεται στο ότι ένα συστημικό κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο κατέστησε θεμιτό έναν χυδαίο, βίαιο λόγο πολιτικής αντιπαράθεσης και προέβαλε μια μηδενιστική ρητορική απόλυτης καταστροφολογίας, αλλά και στο ότι δεν δίστασε να αναδείξει οπορτουνιστικά έναν ακροδεξιό, συνωμοσιολογικό, ανορθολογικό, αντιεμβολιαστικό λόγο και να ζητήσει από αυτόν τον χώρο, εμμέσως αλλά σαφώς σε διάφορες περιστάσεις, στήριξη. Όταν το περιθώριο βαφτίζεται και γίνεται mainstream, τότε μεγεθύνεται.

— Πού οφείλεται η μεγάλη πτώση του ΣΥΡΙΖΑ;

Ένα κόμμα που προήλθε από την αριστερά με τις συλλογικές, εν πολλοίς, ηγεσίες εξελίχθηκε σε μια καρικατούρα αρχηγικού κόμματος, με τον αρχηγό να περιθωριοποιεί και να εξολοθρεύει σταδιακά τους ανταγωνιστές του, να αναγορεύεται στην ηγεσία με ποσοστά της τάξης του 99,5%, να επιβάλλει τη σιωπή στα μέλη του για να μην ακουστεί κριτική και να εκβιάζει την επικράτηση της γνώμης του με επανειλημμένες ψηφοφορίες, χωρίς να λείπουν φαινόμενα παρακμιακά (π.χ. διακοπές σε γιοτ με πούρα μετά από τραγωδία).

Ένα τέτοιο κόμμα δεν είναι παρά ένα «τσούρμο» (χαρακτηρισμός από τον Γ. Βαρουφάκη) για γιουρούσι στην εξουσία, δεν είναι κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αν θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ να σοβαρευτεί, πρέπει να ξανασκεφτεί τη συλλογική λειτουργία και τη συλλογική ηγεσία όχι με υποτακτικούς του αρχηγού αλλά με πρόσωπα που έχουν δικό τους ανεξάρτητο πολιτικό βάρος και στίγμα. Και πρέπει να ασχοληθεί ασφαλώς με τα πραγματικά προβλήματα των ανθρώπων, προτείνοντας πρακτικές λύσεις. Αυτό έλειψε: η έγνοια για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, για την υγεία, την ακρίβεια και την ασφάλεια. Όχι στα μεγάλα λόγια, στην πράξη. Τα προβλήματα αυτά δεν αντιμετωπίζονται με χιλιοφθαρμένα και παρωχημένα συνθήματα αλλά με προτάσεις που απαιτούν σκληρή μελέτη και δουλειά. Αυτό έλειψε από τον ΣΥΡΙΖΑ.

— Και τι σηματοδοτεί αυτή η τεράστια διαφορά του πρώτου από το δεύτερο κόμμα; Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η επόμενη μέρα;

Η τεράστια διαφορά δίνει τη δυνατότητα στη ΝΔ να κάνει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα χωρίς τους δισταγμούς του πολιτικού κόστους. Ελπίζω να κατάλαβε ότι η κοινωνία είναι πιο μπροστά από το πολιτικό σύστημα. Ζητάει να γίνει η χώρα σαν αυτές που θεωρεί πρότυπο. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ πρέπει να αφουγκραστούν αυτά τα μηνύματα αν θέλουν να ανασυγκροτηθούν και να βοηθήσουν τη χώρα. Αυτό σημαίνει ότι επείγει η απαγκίστρωση από την καθήλωση. Θα ξέρουμε σύντομα πώς θα κινηθούν.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.