 |
| Η ενεργειακή κρίση αυξάνει το ενδιαφέρον των Βορειοευρωπαίων για τους προορισμούς του Νότου κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Είναι, όμως, η χώρα μας έτοιμη να το εκμεταλλευτεί; |
Οι μέρες, ως συνήθως, θα είναι τυλιγμένες στο σκοτάδι. Το κρύο θα επανέλθει και θα είναι τσουχτερό. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι φετινές τιμές του ρεύματος, της θέρμανσης και του φυσικού αερίου κυριολεκτικά θα μας γονατίσουν», αναφέρει, με έναν τόνο μελαγχολίας στη φωνή της, η 68χρονη μουσικός Χέλγκα Βόγκελ.
Από το παράθυρο του διαμερίσματός της, που βρίσκεται σε ένα στενάκι της συνοικίας Schanzenviertel του Αμβούργου, διακρίνεται ήδη μια συστάδα από πυκνά γκρίζα σύννεφα και οι πρώτες σταγόνες της βροχής του Σεπτεμβρίου.
Η Χέλγκα και ο σύζυγός της Ερνστ βγήκαν στη σύνταξη στις αρχές του 2020, λίγες εβδομάδες πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού, και ονειρεύονταν πάντα να αποσυρθούν σε ένα παραθαλάσσιο καλύβι που να βρέχεται από τα νερά της Μεσογείου. Τα τελευταία δύο χρόνια φάνηκαν ατελείωτα για το ζευγάρι των Γερμανών συνταξιούχων, καθώς το σχέδιό τους έπρεπε αναγκαστικά να καταχωνιαστεί στο πίσω μέρος του μυαλού τους – τουλάχιστον μέχρις ότου ολοκληρωθεί η πολιτική του εγκλεισμού και των περιορισμένων μετακινήσεων και καταλαγιάσει το άγχος της πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης.
Ωστόσο, σήμερα, μια δεύτερη κρίση –που έχει ήδη ξεκινήσει να χτυπάει αλύπητα εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά της Ευρώπης, μα κυρίως τη δυσανάλογα εκτεθειμένη στο ρωσικό φυσικό αέριο Γερμανία– δίνει την τέλεια αφορμή για να κάνουν επιτέλους το όνειρό τους πραγματικότητα.
Οι κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου έχουν ξεκινήσει μια σειρά από ανταγωνιστικές τουριστικές καμπάνιες με στόχο να γοητεύσουν τους Ευρωπαίους επισκέπτες που αναζητούν μια εναλλακτική στο τσουχτερό κρύο και το επίπονο κόστος διαβίωσης.
«Από κάθε άποψη, φέτος η ζωή στον ευρωπαϊκό Νότο μας φαίνεται πιο ιδανική από ποτέ, γι’ αυτό και πήραμε επιτέλους τη μεγάλη απόφαση να νοικιάσουμε ένα σπιτάκι στην Κρήτη», συμπληρώνει η Χέλγκα, και το πρόσωπό της φωτίζεται από ένα διάπλατο χαμόγελο. «Έχουμε λατρέψει το νησί από παλαιότερα ταξίδια μας, κι έτσι αποφασίσαμε να υπενοικιάσουμε το διαμέρισμά μας στο Αμβούργο και να περάσουμε εκεί τους πέντε μήνες του δύσκολου χειμώνα. Πέρα από το υπέροχο φαγητό, τη μαγευτική ελληνική ύπαιθρο και τη μοναδική φιλοξενία των κατοίκων, οι πρόχειροι υπολογισμοί μας δείχνουν πως το κόστος διαβίωσής μας θα είναι σημαντικά χαμηλότερο, καθώς θα αποφύγουμε τους αστρονομικούς λογαριασμούς της θέρμανσης», προσθέτει με ενθουσιασμό, αναφερόμενη τόσο στο χαμηλότερο ενεργειακό κόστος όσο και στο μειωμένο διάστημα που προβλέπει πως θα χρειάζεται να ενεργοποιεί τα καλοριφέρ στο νέο χειμερινό της κατάλυμα.
«Για εμάς η Ελλάδα είναι το πιο κατάλληλο μέρος για να βρίσκεται κανείς τον φετινό χειμώνα», καταλήγει.
Οι ανταγωνιστικές καμπάνιες του ευρωπαϊκού Νότου
Οι Βόγκελ δεν είναι οι μόνοι Βορειοευρωπαίοι που εξετάζουν το ενδεχόμενο της μετεγκατάστασής τους σε νοτιότερους προορισμούς, όπου ο χειμώνας είναι ηπιότερος και η ενεργειακή εξίσωση εμφανώς πιο διαχειρίσιμη. Οι λογαριασμοί του φυσικού αερίου στη Γερμανία έχουν ήδη διπλασιαστεί –ενώ, μάλιστα, αναμένεται να επταπλασιαστούν μέχρι τον Δεκέμβριο έπειτα από το τιμωρητικό «πάγωμα» του αγωγού Nord Stream 1 από τη Μόσχα– κι έτσι πολλά νοικοκυριά έχουν αρχίσει να δελεάζονται από την προοπτική της προσωρινής μετακόμισης σε θερμότερες χώρες, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα και η Ελλάδα.
Παράλληλα, οι κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου έχουν ξεκινήσει μια σειρά από ανταγωνιστικές τουριστικές καμπάνιες με στόχο να γοητεύσουν τους Ευρωπαίους επισκέπτες που αναζητούν μια εναλλακτική στο τσουχτερό κρύο και το επίπονο κόστος διαβίωσης.
«Φέτος το φθινόπωρο και τον χειμώνα θα μας προκαλούσε μεγάλη χαρά να καλωσορίσουμε Γερμανούς συνταξιούχους που επιθυμούν να ζήσουν έναν μεσογειακό χειμώνα με ελληνική φιλοξενία, ήπιο καιρό και υψηλότατο επίπεδο εξυπηρέτησης», δήλωσε τον Ιούλιο ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας στη γερμανική εφημερίδα «Bild», στέλνοντας το πρώτο επίσημο νεύμα στους κατοίκους της Βόρειας Ευρώπης και προαναγγέλλοντας την έναρξη της ελληνικής επικοινωνιακής εκστρατείας του χειμερινού τουρισμού. Σε μια σειρά δηλώσεων που σχολιάστηκαν ποικιλοτρόπως από τον γερμανικό Τύπο, ο Έλληνας υπουργός συνέκρινε το σχέδιο με την παροχή «ασύλου από το κρύο», και το χαρακτήρισε ως μια κίνηση αλληλεγγύης προς τους τους Γερμανούς φορολογούμενους που συνέβαλαν στην διάσωση της Ελλάδας από την οικονομική κρίση του 2008.
Τη θερμή του πρόσκληση προς τους Γερμανούς συνταξιούχους έστειλε, στο ίδιο δημοσίευμα, και ο δήμαρχος των Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης. «Κανένας Γερμανός δεν θα παγώσει στην Ελλάδα», ανέφερε χαμογελώντας στη δημοσιογραφική ομάδα της «Bild», συμπληρώνοντας πως η κρητική πόλη μπορεί να υπερηφανευτεί πως προσφέρει ένα από τα θερμότερα κλίματα στην Ευρώπη, και πως το συνολικό κόστος ζωής –από τα ενοίκια μέχρι τους λογαριασμούς και από τους καφέδες μέχρι τα καρβέλια ψωμιού– αποτελεί μόλις ένα κλάσμα του αντίστοιχου κόστους στη Βόρεια Ευρώπη.
Με την ολοκλήρωση της θερινής τουριστικής σεζόν, οι προσπάθειες της Ελλάδας για τη διαφήμιση της χώρας ως το ιδανικό χειμερινό καταφύγιο απέκτησαν σάρκα και οστά. Ο υπουργός Τουρισμού έχει πλέον ολοκληρώσει μια σειρά από επαφές με σημαντικούς παίκτες της αγοράς –από αεροπορικές εταιρείες μέχρι τουριστικούς οργανισμούς– στη Γερμανία, την Αυστρία και τη Σουηδία. Ταυτόχρονα, από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ο πρωθυπουργός προανακοίνωσε την έγκριση επιπρόσθετων κονδυλίων για την επέκταση της τουριστικής περιόδου και τον χειμώνα. Τα όπλα της «επίθεσης γοητείας της Έλλάδας», σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα περιλαμβάνουν τη διαφήμιση της χώρας από κοινού με τον ΕΟΤ, με αεροπορικές εταιρείες και tour operators, μέχρι τον Μάρτιο του 2023, καθώς και την επιδότηση τουριστικών πακέτων ώστε περισσότεροι Βορειοευρωπαίοι που αναζητούν καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες από αυτές που επικρατούν στις πατρίδες τους να επισκεφθούν τη χώρα μας.
Αδιαμφισβήτητα, η ζήτηση για χειμερινό τουρισμό από την πλευρά των κατοίκων της Βόρειας Ευρώπης βρίσκεται φέτος σε πρωτόγνωρα ύψη. Πρόσφατη έρευνα του κορυφαίου ινστιτούτου δημοσκοπήσεων YouGov για λογαριασμό της αγγλογερμανικής TUI –του μεγαλύτερου tour-operator παγκοσμίως– ανέδειξε πως περίπου τρεις στους τέσσερις Γερμανούς σχεδιάζουν ένα μεγάλο ταξίδι κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Παρότι, όμως, η Ελλάδα κουβαλάει στην πλάτη της τον αέρα της αυτοπεποίθησης μιας ανέλπιστα θριαμβευτικής θερινής τουριστικής σεζόν, τα πρώτα σημάδια για την επέκταση της επιτυχίας της στη χειμερινή περίοδο παραμένουν μεικτά.
«Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, η ζήτηση για τα ταξίδια στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά υψηλή», αναφέρει στη LiFO ο Γιεργκ Βάμπερ, εκπρόσωπος Τύπου του γερμανικού αεροπορικού κολοσσού της Lufthansa. «Ωστόσο, από τον Νοέμβριο και έπειτα, και κατά τη διάρκεια ολόκληρου του χειμώνα, η ζήτηση είναι εμφανώς χαμηλότερη. Μέχρι στιγμής, μάλιστα, δεν υπάρχει κάποια σημαντική διαφορά στις κρατήσεις του χειμώνα σε σύγκριση με άλλα προπανδημικά έτη», συμπληρώνει.
Έπειτα από μια πιο προσεκτική ματιά, το ίδιο συμπέρασμα αντανακλάται και στα ποιοτικά στοιχεία της έρευνας του YouGov: στις τρεις πρώτες θέσεις των προτιμήσεων των Γερμανών ως προς τους χειμερινούς τους προορισμούς βρίσκονται οι Κανάριοι Νήσοι, η Αίγυπτος και η Τουρκία. Παρά τη φιλόδοξη ελληνική καμπάνια, προς το παρόν από τη δεκάδα των προτιμήσεων απουσιάζει πλήρως η χώρα μας.
Χειμερινός τουρισμός: προκλήσεις και πλεονεκτήματα
Ένας από τους παράγοντες που ενδεχομένως ευθύνονται για τη χλιαρή απόδοση της Ελλάδας στην εν λόγω δημοσκόπηση, σύμφωνα με τα λεγόμενα του επικεφαλής της TUI Στέφαν Μπάουμερτ, είναι η έλλειψη οικονομικών πακέτων για all inclusive διαμονές. Άλλωστε οι άμεσοι ανταγωνιστές της χώρας μας, όπως η Τουρκία, η Τυνησία και το Μαρόκο, προσφέρουν ήδη δεκάδες προγράμματα παρατεταμένης διαμονής 90 ημερών σε αξιοπρεπή ξενοδοχεία, σε τιμές που κυμαίνονται από τα 500 ως τα 900 ευρώ τον μήνα – με τα εισιτήρια των πτήσεων να συμπεριλαμβάνονται στην τελική τιμή.
Ωστόσο, πέρα από τις λιγότερο ανταγωνιστικές της τιμές, η Ελλάδα φαίνεται πως υστερεί και σε μια σειρά άλλων παραγόντων που είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στη λήψη αποφάσεων των συνταξιούχων – ανάμεσα τους και η ιδιαίτερα αρνητική εικόνα του ελληνικού συστήματος υγείας.
«Στη λίστα των πιθανών χειμερινών μας προορισμών βρισκόταν και η Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα η πανέμορφη Ρόδος», αναφέρει ο Βρετανός συνταξιούχος Μαρκ Ρόναν, ο οποίος προγραμματίζει ένα εκτενές ταξίδι τον Φεβρουάριο για να ξεφύγει από το βάναυσο κρύο του Μάντσεστερ. «Δεν σας κρύβω, μάλιστα, πως όταν ξεκίνησα τον σχεδιασμό του ταξιδιού μου, το νησί αποτελούσε την πρώτη μου επιλογή. Ωστόσο, έπειτα από μια σύντομη έρευνα αγοράς, συνειδητοποίησα πως η χώρα σας υστερεί σημαντικά όσον αφορά τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας, κάτι που για μας είναι απαγορευτικό καθώς η σύντροφός μου αντιμετωπίζει ένα χρόνιο νόσημα», συμπληρώνει. Αναζητώντας έναν προορισμό με πιο ολιστικά οφέλη, το ζευγάρι τελικά κατέληξε στο πορτογαλικό αρχιπέλαγος των Αζορών.
Από την άλλη, οι Βορειοευρωπαίοι που στρέφουν το ενδιαφέρον τους προς τον Νότο δεν περιορίζονται μονάχα στους συνταξιούχους, αλλά συμπεριλαμβάνουν και πιο ευέλικτες δημογραφικές ομάδες. Άλλωστε, η άνοδος της εξ αποστάσεως εργασίας που ξεκίνησε από την πανδημία έχει πλέον εδραιωθεί σε διάφορες χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, καθώς και στις ΗΠΑ, κι έτσι είναι αρκετοί οι νέοι εργαζόμενοι και ψηφιακοί νομάδες που εξετάζουν τη χειμερινή παραμονή τους στην Ελλάδα.
Σχεδόν τρεις στους τέσσερεις Γερμανούς ενδιαφέρονται να ταξιδέψουν φέτος τον χειμώνα, με το ενδιαφέρον να μονοπωλούν οι προορισμοί του Νότου.
«Γνωρίζω αμέτρητα άτομα που, από πέρυσι κιόλας, έφυγαν από το Βερολίνο για να ξεφύγουν από τον βαρύ χειμώνα, επιλέγοντας προορισμούς από την Ισπανία εως το Μεξικό», δηλώνει χαρακτηριστικά η 29χρονη Έλενα Βασιλάκη. Γεννημένη στο Βερολίνο και μεγαλωμένη μεταξύ Αθήνας και Κρήτης, τα τελευταία έξι χρόνια η νεαρή φοιτήτρια αρχιτεκτονικής έχει εγκατασταθεί στη γερμανική πρωτεύουσα, όπου κατοικεί και εργάζεται στον τομέα της διακόσμησης εσωτερικών χώρων. «Όλη μου η ζωή είναι ένα πηγαινέλα», λέει γελώντας, συμπληρώνοντας πως η ίδια ταξιδεύει πολύ συχνά στην Ελλάδα τους χειμερινούς μήνες λόγω ακαδημαϊκών και οικογενειακών υποχρεώσεων. Φέτος, δεν είναι λίγοι οι φίλοι και γνωστοί της που ξεκίνησαν να εξετάζουν την προσωρινή τους εγκατάσταση στη χώρα μας.
«Ανεξάρτητα από το ενεργειακό κόστος, η τάση φυγής αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας του Βερολινέζου. Η πεδιάδα της πόλης μας μαζεύει συνεχώς σύννεφα και οι ακτίνες του φωτός κυριολεκτικά εξαφανίζονται. Ο κόσμος πέφτει σε χειμερία κατάθλιψη, και έπειτα από την περσινή εμπειρία του εγκλεισμού ο χειμώνας στη Γερμανία είναι σχεδόν τραυματικός», αναφέρει.
Η ίδια θεωρεί πως η επέκταση της τουριστικής σεζόν στους φθινοπωρινούς και ανοιξιάτικους μήνες δεν είναι απαραίτητα κακή ιδέα. «Από προσωπικό βίωμα, μπορώ να σου πω πως είναι τρομερή ταλαιπωρία να επισκεφτεί ένας Γερμανός την Κρήτη τον χειμώνα, όταν δεν υπάρχει σχεδόν καμία απευθείας πτήση», λέει, εκφράζοντας την ελπίδα της πως οι πρόσφατες κινήσεις του υπουργείου Τουρισμού θα οδηγήσουν σε περισσότερες χειμερινές αερογέφυρες με την πατρίδα της. «Παράλληλα, η χώρα μας είναι πολύ δελεαστικός προορισμός για τους χειμερινούς μήνες: έχει υπέροχα βουνά και πανέμορφες πεδιάδες, ενώ προσφέρει τρομερές ευκαιρίες σε υπανάπτυκτες πτυχές του τουριστικού κλάδου όπως είναι ο αγροτουρισμός», συμπληρώνει.
Με το πνεύμα των σχολίων της συμφωνεί και ο Γερμανός καθηγητής Μπερντ Φίσερ, ο οποίος σκοπεύει να επισκεφθεί την Αθήνα τον φετινό χειμώνα με αφορμή τη συμμετοχή του σε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής διδασκαλίας. «Ο Δεκέμβρης ήταν μεν ο μόνος εφικτός χρόνος για να επισκεφτώ την πόλη σας, ωστόσο πολλοί ήταν εκείνοι που με ενθάρρυναν να παραμείνω στην Ελλάδα εκείνη την εποχή για να εξερευνήσω τα χειμερινά της μυστικά. Ανυπομονώ να επισκεφτώ τους Δελφούς αλλά και να επιστρέψω στην Πελοπόννησο, όπου είχα παραθερίσει ένα καλοκαίρι πριν από μερικά χρόνια και κυριολεκτικά τρελάθηκα από αυτά που συνάντησα. Τα ορεινά τοπία είναι μοναδικά και οι άνθρωποι πραγματικά ξεχωριστοί», αναφέρει με ενθουσιασμό.
Σχεδόν τρεις στους τέσσερεις Γερμανούς ενδιαφέρονται να ταξιδέψουν φέτος τον χειμώνα, με το ενδιαφέρον να μονοπωλούν οι προορισμοί του Νότου. Εικονογράφηση: bianka/LiFOΤόσο ο Μπερντ όσο και η Έλενα δεν σκοπεύουν να επισκεφτούν τη χώρα μας λόγω της ενεργειακής κρίσης. Μάλιστα, η 29χρονη αρχιτέκτονας δεν είναι σίγουρη πως η εκμετάλλευση της ενεργειακής κρίσης αποτελεί την πιο έξυπνη μακροπρόθεσμη στρατηγική για την επέκταση του ελληνικού χειμερινού τουρισμού.
«Ας μη γελιόμαστε: έχουμε και εμείς βαρείς χειμώνες στην Ελλάδα –παρότι η διάρκειά τους είναι πιο σύντομη– και το ρεύμα στη χώρα μας παραμένει ακριβό», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Επιπλέον, πρέπει οπωσδήποτε να γίνει ένας έξυπνος και ελεγχόμενος διαμερισμός του τουρισμού, για να αποφύγουμε φαινόμενα όπως αυτά που συναντά κανείς στη Βαρκελώνη, όπου σκοντάφτεις συνεχώς σε ξενοφοβικά γκράφιτι κατά των τουριστών. Όσα και να είναι τα οφέλη, κάθε μέρος έχει ανάγκη και τη σιγή από τους τουρίστες», καταλήγει.
Ο προβληματισμός της είναι ιδιαίτερα επίκαιρος. Μόλις την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησε η σοκαριστική είδηση πως δεκάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικοί αδυνατούν να βρουν οικονομική στέγη στα νησιά των Κυκλάδων, τα Δωδεκάνησα, το Ιόνιο και την Κρήτη – καταφεύγοντας προσωρινά ακόμα και σε κάμπινγκ για τη διαμονή τους. Ταυτόχρονα, στα Χανιά όπου φιλοξενείται το Πολυτεχνείο Κρήτης, εκατοντάδες φοιτητές αναφέρουν πως δυσκολεύονται αφάνταστα να βρουν οικονομικές κατοικίες, καθώς οι περισσότεροι ιδιοκτήτες διαθέτουν τα διαμερίσματά τους από τα τέλη Οκτωβρίου μέχρι τις αρχές Μαΐου, έτσι ώστε να εκμεταλλευτούν το αυξανόμενο ενδιαφέρον των τουριστών.
Η επέκταση της τουριστικής σεζόν της χώρας είναι αναμφίβολα ένας θεμιτός στόχος για την Ελλάδα – μια κατά κύριο λόγο ορεινή χώρα με αμέτρητους δελεαστικούς προορισμούς και γλυκό μεσογειακό κλίμα. Για την επίτευξή του, όμως, καθώς και για τη βιωσιμότητα του κλάδου, μάλλον απαιτούνται πολλά περισσότερα από μια επιτυχημένη, ευκαιριακή επικοινωνιακή καμπάνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου