ΔΗΜΟΣ ΔΕΛΦΩΝ - Το τέλος μιας κυριαρχίας: Πώς και γιατί φτάσαμε στο "τέλος εποχής"

Αποτελεί κοινό τόπο τόσο για τους πολιτικούς επιστήμονες όσο και για τους αναλυτές στρατηγικής και πολιτικής επικοινωνίας ότι οι ανατροπές στους πολιτικούς συσχετισμούς, που εν τέλει καταλήγουν να αποτυπωθούν στις κάλπες μεταβάλλοντας άρδην ένα δεδομένο πολτικό τοπίο, δημιουργούνται σε βάθος χρόνου και λειτουργούν σωρευτικά ως απότοκο μιας σειράς συγκεκριμένων πρακτικών, συμπεριφορών και πολιτικών επιλογών.

Ειδικά όταν εκφράζουν ένα μη εύκολα προβλέψιμο στην τελική του διάσταση αποτέλεσμα με μεγάλες διαφορές, όπως το χτεσινό στις εκλογές για το Δήμο Δελφών, που ανέδειξαν σε νέο Δήμαρχο το Θανάση Παναγιωτόπουλο.

Το αναγκαίο υπόστρωμα

Πρόκειται κατ ουσίαν για ένα μάλλον εύκολα ερμηνεύσιμο αποτέλεσμα, που, παράλληλα, αποτελεί κι έναν ασφαλή οδικό χάρτη για το ύφος και την ποιότητα διοίκησης των δημοτικών πραγμάτων που καλείται να επιδείξει η νέα δημοτική αρχή υπό τον Θανάση Παναγιωτόπουλο. Οι συμπεριφορές που αποδοκίμασαν με κάθε κατηγορηματικότητα οι πολίτες του Δήμου Δελφών δεν ήταν άλλες από την αλαζονεία που είχαν επιδείξει επί σειρά ετών τα "βαριά χαρτιά" του συνδυασμού του πρώην Δημάρχου, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο, κι η αισθηση της διαχείρισης του δημοσίου χρήματος όχι με γνώμονα το συμφέρον των δημοτών και της τοπικής κοινωνίας, αλλά με περίπου αποκλειστικό κριτήριο την αναπαραγωγή της εξουσίας από τα ίδια πρόσωπα.

Παράλληλα, η χρόνια αναπτυξιακή καχεξία, η διαρκής διαπίστωση της στασιμότητας κι απερημοποίησης της περιοχής, κι η ταυτόχρονη αίσθηση είτε αδιαφορίας είτε ανεπάρκειας του "συστήματος Φουσέκη" για αυτή τη δραματική εξέλιξη έπαιξαν ισοδύναμο ρόλο σε αυτή τη δραματική αλλαγή χρόνιων εκλογικών συμπεριφορών. Δεν είναι τυχαίο, εξ άλλου, ότι άπαντες οι υποψήφιοι σύμβουλοι ανεξαρτήτως παράταξης προέτασσαν ως βασικό στόχο ενασχόλησής τους με τα κοινά  τη χαμένη αξιοπιστία στα ζητήματα διαφάνειας και τη δημιουργία των συνθηκών εκείνων για την επανάκαμψη των νέων ανθρώπων στον τόπο τους. Με άλλα λόγια, επιχείρησαν να εκφράσουν τη διάχυτη δυσανεξία κι αποστροφή της κοινωνίας απέναντι σε αυτές τις καταστάσεις, χωρίς καμία διάθεση πρωτοτυπίας, που δε χρειαζόταν κι άλλωστε...

Ανάλογη αίσθηση στην κοινή γνώμη, ωστόσο, προϋπήρχε και στις εκλογές του 2010, καθώς η ηγετική ομάδα που τον πλαισίωνε κι ό ίδιος ο Νίκος Φουσέκης είχαν ως κυριότερο αντίπαλο όχι ανταγωνιστικούς συνδυασμούς, αλλά τη φθορά και τις αιτιάσεις για ιδιοτέλεια και παλαιοκομμματισμό που συνοδεύουν μακροχρόνιες κυριαρχίες και πολυετή θητεία στη διαχείριση των κοινών. Γιατί αυτή η εκλογική απόρριψη κι ο συνεπαγόμενος πολιτικός ενταφιασμός επισυνέβη το 2014 κι όχι το 2010; Δευτερευόντως επειδή ο Θαν. Παναγιωτόπουλος κατόρθωσε να σχηματίσει ανταγωνιστικό συνδυασμό με όχι αμελητέες παράπλευρες στηρίξεις από το πολιτικό προσκήνιο της Φωκίδας (πχ Παπαθανασίου, Ράμμος κ.α.), παράγοντας που απουσίαζε 4 χρόνια πριν. Πρωτευόντως, όμως, επειδή έχει καταρρεύσει πανελλαδικά το "συμβόλαιο" που είχε υφανθεί όλα αυτά τα χρόνια μεταξύ των "από πάνω" και των "από κάτω".

Οι πρώτοι δεν είχαν αυτή τη φορά τους πόρους, τα μέσα και τα εργαλεία "προσωπικών διευθετήσεων" (ρουσφετιών), τουλάχιστον όχι στον υπερδιογκωμένο βαθμό που συνέβαινε πριν, ώστε να αποσπάσουν τη νομιμοποίηση της θέσης, των πρακτικών και της εξουσίας τους, εν τέλει, από τους δεύτερους. Με λίγα λόγια, η Κρίση κι η δραστική περιστολή πόρων προς τους Ο.Τ.Α., καθώς κι η ανάλογη απομείωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, που σε ικανό βαθμό διαπλεκόταν με τους τοπικούς φορείς εξουσίας, αποδέσμευσε μεγάλες μάζες ψηφοφόρων από τις χρόνιες και παραδοσιακές εξαρτήσεις τους, που στα καθ ημας συμπυκνωνόταν και καθρεφτιζόταν στο ηττημένο πια μπλοκ εξουσίας. Εξέλιξη, άλλωστε, που εξηγεί εύγλωττα και την αποσάρθρωση τόσο των κομμάττων του πάλαι ποτέ δικομματισμού όσο και την κατάρρευση μιας σειράς δημάρχων, που κυρίως για αυτούς κι ανάλογους λόγους, εξασφάλιζαν αλλεπάλληλες εκλογικές "νίκες".

Η αρχή του τέλους

Αν τα παραπάνω περιγράφουν τις μεταβολές που είχαν επισυμβεί στις συνειδήσεις των ψηφοφόρων της περιοχής πίσω σε βαθος χρόνου, το τροχιοδεικτικό μήνυμα ότι επέρχεται το τέλος μιας ολόκληρης εποχής ήταν η παραίτηση Φουσέκη λόγω της γνωστής υπόθεσης στο Αλαφόκαστρο. Πλήν των ισχυρών εντυπώσεων και σημαινομένων που παρήγαγε κι απελευθέρωνε η εξέλιξη αυτή, η παράταξη του πρώην Δημάρχου έμενε ακέφαλη, έχοντας να αντιμετωπίσει, πλην της σοβούσας εκτεταμένης φθοράς και την έλλειψη πόρων για την εκλογικό (επανα)προσεταιρισμό κρίσιμης μάζας ψήφων, και το ζήτημα της διαδοχής. Κι αυτό "διευθετήθηκε" με τον πλέον αρνητικό τρόπο, τόσο ως προς την ουσία της όσο και προς τις εντυπώσεις. Κι αυτό όχι λόγω της επιλογής προσώπου, που ήταν η ενδεδειγμένη λύση από το υπάρχον δυναμικό των αντδημάρχων, όσο για το ότι η γνωστή μεθόδευδη του "δαχτυλιδιού" απέπνεε αφόρητες εξαρτήσεις και απλή και κυνική συνέχεια κι αναπαραγωγή των ίδιων προσώπων κάτω από άφθαρτο - ή το λιγότερο τσαλακωμένο - προφίλ του νέου επικεφαλής.

Όχι λίγα στελέχη της παράταξης Ταγκαλή απέδωσαν την ήττα στο λίγο χρόνο που είχε ο ίδιος για να αποδείξει ότι δεν ήταν συνεχιστής του συστήματος Φουσέκη. Εν τούτοις, η αίσθηση αυτή είχε παγιωθεί με μη αναστρέψιμο-και ολέθριο για τον ίδιο τον υποψήφιο Δήμαρχο- τρόπο, ενώ κι οι προεκλογικές παλινωδίες επί του θέματος αυτού - "δεν είμαι συνεχιστής κανενός", αλλά " πρέπει να συνεχίσουμε ένα σημαντικό πρόγραμμα που τρέχει"- θόλωναν αντι να ξεδιαλύνουν το στίγμα και τελικά επέτειναν την απόρριψη του συνδυασμού διαρκώς και περισσότερο.

Η προεκλογική περίοδος

Η σύνθεση του συνδυασμού, κυρίως με τα πρόσωπα από τα οποία ήθελε να απαλλαγεί η κοινή γνώμη, κι η δειλή ανανέωση με τη μη ικανοποιητική αποστρατεία ορισμένων από τους παλιούς της παρέας δεν κατάφερε σε καμία περίπτωση να αναιρέσει έστω και κατ ελάχιστον αυτή την εμπεδωμένη αίσθηση στο λογικό και, κυρίως, στο θυμικό, των ψηφοφόρων. Αντίθετα, η επανάκαμψη κι η περίληψη στο ψηφοδέλτιο άλλων επέδρασε δραστικότερα από το μήνυμα ανανέωσης που επιχειρήθηκε όλως ανεπιτυχώς να διαβιβαστεί στο εκλογικό σώμα. Επιπρόσθετα, οι παρεμβάσεις και το ύφος τους στον προεκλογικό λόγο (πχ περίπτωση Παπαλάιου) μέρα με τη μέρα "βίδωναν" στη συνείδηση των πολιτών ότι "πρόκειται για μία από τα ίδια", τη στιγμή που είχε εν πολλοίς εκλείψει ο παράγοντας αναμονής ισχυρών ατομικών οφελών από ένα "καθεστώς" που δεν είχε πια τίποτα να προσφέρει.

Από την άλλη πλευρά, κρίσιμος παράγοντας που βάθυνε το αποτέλεσμα της δεύτερης Κυριακής ήταν κι η άστοχη πλήρης ταύτιση της παράταξης Ταγκαλή με τη ΝΔ. Οι όχι λίγες κι όχι αμελητέες εμφανίσεις της όχι ακριβώς υπερδημοφιλούς κας. Μανδρέκα σε συγκεντρώσεις κι εκδηλώσεις του συνδυασμού, οι αλήστου πλέον μνήμης φωτογραφίες με το Νίκο Γκελεστάθη, που με άκριτο κι άφρονα τρόπο διοχετεύθηκαν πανηγυρικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο, καθώς και άλλες παρόμοιου ύφους κι αμφίβολης αποτελεσματικότητας εκδηλώσεις συσχέτισης με το κυβερνών-και προβλεπόμενα ηττημένο των ευρωεκλογών- κόμμα, όχι μόνο δεν έδωσαν την ώθηση που προσδοκούσαν όσοι τις εμπνεύστηκαν, αλλά αφαίρεσαν πολύ περισσότερο από όσο αρχικά είχε νομισθεί. Αρκούσε στοιχειωδώς να συνυπολογιστεί ότι η συντριπτική πολειοψηφία των υποψήφιων δημάρχων και περιφερειαρχών που σχετίζονταν με την παράταξη απέφυγαν μετά βδελυγμίας να ταυτιστούν με τη ΝΔ και διεκδίκησαν με πείσμα την ανεξαρτησία τους. Χαρακτηριστικό της εποχής που, αντίθετα, συνέλαβε από πολύ νωρίς ο Θανάσης Παναγιωτόπουλος, που, εκ της έκβασης κρίνοντας, προεβαλε με ιδιαίτερα αποτελεσματικό επικοινωνιακά τρόπο.

Το πλέον ισχυρό σοκ ,όμως, που επέδρασε καταλυτικά στην εντυπωσιακή μεταστροφή των εκλογέων στο Δήμο Δελφών και στην αποδοκιμασία της προϋπάρχουσας "κατάστασης" ήταν τα αποτελέσματα της σταυροδοσίας της πρώτης Κυριακής. Η εκτεταμένη κατίσχυση (σχεδόν) όλων όσοι οι πολίτες ήθελαν να στείλουν στο "χρονοντούλαπο της ιστορίας" κι η επικείμενη σύνθεση (και) του νέου δημοτικού συμβουλίου και ιδίως η αντίληψη της νέας (;) σύνθεσης του σώματος των αντιδημάρχων για τα 5 επόμενα ολόκληρα χρόνια έβαλε την οριστική ταφόπλακα στις όποιες αναιμικές ελπίδες του Παναγιώτη Ταγκαλή να αποτελέσει το νέο Δήμαρχο του Δήμου Δελφών. Ήταν τόσο διάχυτη η αίσθηση αποστροφής και "να τελειώνουμε με αυτούς" που για να αντιμετωπιστεί το έντονα αναγνωρίσιμο αρνητικό κλίμα στα μέσα της εβδομάδας μετάξύ των δύο Κυριακών διοχετεύονταν φήμες περί αποστρατείας αρκετών πρωτοκλασσάτων για να ανοίξει ο δρόμος για τη μετάγγιση του νέου αίματος που με κάθε φανερό τρόπο επιζητούσε η συντριπτική πλειοψηφία των δημοτών, ακόμα κι από υποστηρικτές της "φυσικής παράταξης εξουσίας" (natural goverment party) στην περιοχή τα τελευταία (όχι λίγα) χρόνια.

Την ίδια ώρα μία από τις μεγαλύτερες εργοδότριες επιχειρήσεις της περιοχής παραμονές των εκλογών αναγκαζόταν να εκδώσει ανακοίνωση περί μη εμπλοκής της στο προεκλογικό "παιχνίδι" μέσω προσφοράς θέσεων εργασίας κι άλλων αντιαισθητικών παροχών σε νυν ή εν δυνάμει ψηφοφόρους. Η προσπάθεια πρόσαψης σε πολλά από τα εκλεγόμενα στελέχη του συνδυασμού Παναγιωτόπουλου (πραγματικών ή μη) μομφών περί απειρίας ή μη ικανότητας να λειτουργήσουν το Δήμο, αποδείχτηκε ότι ήταν εξαιρετικά αδύναμη απέναντι στη θέληση (έως δίψα) των ψηφοφόρων να "τελειώσουν" ένα παρηκμασμένο (επιεικώς) καθεστώς χρόνίζουσας νομής της τοπικής εξουσίας. Και ελάχιστα 24ωρα μετά θα μετουσιωνόταν σε πλημμύρα τερματίζοντας μια ολόκληρη εποχή...

Amfissaface