Πράσινοι : «Εργασιακό νομοσχέδιο - Από την εξαρτημένη εργασία, στον εξαρτημένο εργαζόμενο;»

Δελτίο Τύπου 9 Ιουνίου 2021 Εργασιακό νομοσχέδιο: Από την εξαρτημένη εργασία, στον εξαρτημένο εργαζόμενο; Κατηγορηματικά αντίθετο στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο και τη βασική του φιλοσοφία, δηλώνει το νέο κόμμα των Πράσινων. Το τοπίο που προωθείται, μοιάζει περισσότερο με οριζόντια νομιμοποίηση αυθαίρετων εργοδοτικών παρανομιών, παρά με εκσυγχρονισμό εργασιακών σχέσεων. Οι Πράσινοι ενθαρρύνουν τα μέλη και τους φίλους τους να συμμετέχουν στη Γενική Απεργία της 10ης Ιουνίου, ενώ ζητούν να διαχωριστούν και να θεσμοθετηθούν χωριστά τα λίγα σημεία ευρύτερης αποδοχής. Αναλυτικότερα: Το νομοσχέδιο προωθεί έναν ακόμη γύρο απορρύθμισης εργασιακών δικαιωμάτων και υποτίμησης της εργασίας. Το ότι έχει προηγηθεί πάνω από μια δεκαετία συνεχόμενων μέτρων στην ίδια κατεύθυνση, από όλες τις διαδοχικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, δείχνει ότι τέτοια μέτρα είτε δεν έχουν την αποτελεσματικότητα που επικαλούνται οι εμπνευστές τους, είτε ότι απλώς «το πηγάδι δεν έχει πάτο». Με τη διευθέτηση ωραρίου, ο ελεύθερος χρόνος του εργαζομένου/ης θα τείνει να συγκεντρώνεται στα διαστήματα που ο εργοδότης δεν θα χρειάζεται την εργασία του/της. Κάθε εργαζόμενος/η, όμως, είναι πρώτα από όλα άνθρωπος και πολίτης: ο εκτός εργασίας ελεύθερος χρόνος έχει ζωτική σημασία για τη διατήρηση της υγείας μας, την ανάπτυξη της προσωπικότητάς μας και των προσωπικών και κοινωνικών μας σχέσεων, τη συμμετοχή μας στην κοινωνική και δημόσια ζωή. Το να προσαρμόζεται μονομερώς ο ελεύθερος χρόνος στις απαιτήσεις της επιχείρησης, χωρίς καν τα οικονομικά αντικίνητρα της υπερωριακής αμοιβής, αλλάζει την ίδια την εργασιακή σχέση, εκφυλίζοντάς την σε συνολική προσωπική εξάρτηση του εργαζομένου . Η συρρίκνωση του ρόλου των συλλογικών συμβάσεων προς όφελος της άνισης ατομικής διαπραγμάτευσης, όπου η εργοδοσία έχει συντριπτική υπεροχή, αποτελεί μια ακόμη απαράδεκτη επιλογή του νομοσχεδίου. Ακόμη και όπου απαιτείται τυπικά συναίνεση και του εργαζομένου/ης, όπως στη διευθέτηση ωραρίου, η επιχείρηση μπορεί να θέτει τη συναίνεση αυτή ως όρο για την πρόσληψη. Η εξαίρεση επιπλέον κλάδων από την υποχρεωτική αργία της Κυριακής, αποτελεί επιπλέον πλήγμα στην προσωπική και κοινωνική ζωή των εργαζομένων. Μια κοινή ελεύθερη μέρα σε εβδομαδιαία βάση, με τις ελάχιστες δυνατές αναγκαίες εξαιρέσεις, είναι απαραίτητη για να μπορούν οι άνθρωποι να συναντιούνται, να αναπτύσσουν σχέσεις, να μοιράζονται εμπειρίες και κοινές δραστηριότητες. Η μεταφορά του εβδομαδιαίου ρεπό σε άλλη μέρα, απαντά μόνο στη βιολογική ανάγκη για ανάπαυση και ανάκτηση δυνάμεων, όχι όμως στην ανθρώπινη ανάγκη για κοινωνική και οικογενειακή ζωή. Το νομοσχέδιο εξαντλεί όλη την αυστηρότητά του στις διαδικασίες αποφάσεων των συνδικάτων και στην περιφρούρηση των απεργιών, αλλά επικυρώνει εκ των προτέρων την ισχύ ακόμη και απολύσεων που θα κριθούν παράνομες από τα δικαστήρια. Η μετατροπή του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας σε Ανεξάρτητη Αρχή, δυνητικά υπονομεύει και την ίδια την τήρηση της νομιμότητας. Εδώ δεν πρόκειται για έλεγχο κρατικών λειτουργιών, που χρειάζεται εγγυήσεις ανεξαρτησίας απέναντι στο κράτος αλλά για έλεγχο τήρησης της νομιμότητας απέναντι σε ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα. Εδώ ο κοινοβουλευτικός έλεγχος και η πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης έχουν κεντρικό ρόλο, ενώ η ανεξαρτησία της Επιθεώρησης Εργασίας εύκολα μπορεί να εξελιχθεί σε στεγανά και σε προκάλυμμα για επιλεκτική θεσμοποιημένη ανοχή σε παρανομίες. Εκτός ρυθμίσεων, τέλος, και χωρίς καμιά κατοχύρωση στοιχειωδών δικαιωμάτων, μένει η μεγάλη κατηγορία των επισφαλών εργαζομένων (precariat), κυρίως νέων με υψηλές δεξιότητες που βρίσκουν δουλειά μόνο σποραδικά και για σύντομα διαστήματα, σε περισσότερους από έναν εργοδότη. Η συνολική αυτή εικόνα, δεν ανατρέπεται από τα λίγα θετικά βήματα του νομοσχεδίου. Εδώ ανήκουν η κύρωση των Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας 190 «για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας» και 187 «για τo Πλαίσιο Προώθησης της Ασφάλειας και της Υγείας στην Εργασία», καθώς και η ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας «για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής». Για τις ρυθμίσεις αυτές, που συγκεντρώνουν ευρύτερη αποδοχή, οι Πράσινοι προτείνουμε να διαχωριστούν από το υπόλοιπο εργασιακό νομοσχέδιο και να κατατεθούν χωριστά. Τα εργασιακά ζητήματα δεν αφορούν μόνο την κοινωνική και οικονομική διάσταση. Ιστορικά, από τις παραδοσιακές κοινότητες μέχρι την τωρινή Σκανδιναβία, τη λιγότερο αρνητική σχέση με το περιβάλλον είχαν πάντα κοινωνίες με περιορισμένες ανισότητες και ισχυρή κοινωνική συνοχή. Στο πλαίσιο αυτό οι Πράσινοι ενθαρρύνουμε τα μέλη και τους φίλους μας να συμμετέχουν στη Γενική Απεργία της 10ης Ιουνίου.