Η Ρωσία ανησυχεί ότι η αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στα τουρκόφωνα έθνη και τις τουρκόφωνες κοινότητες της κεντρικής Ασίας θα μπορούσε να θέσει εν αμφιβόλω την εξουσία της και να τροφοδοτήσει την αυτονόμηση στην περιοχή, σύμφωνα με το ίδρυμα Jamestown Foundation με έδρα τις ΗΠΑ.
Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Hürriyet ανέφερε την Παρασκευή ότι ο πρόσφατα μετονομασμένος Οργανισμός Τουρκόφωνων Κρατών (Organisation of Turkic States) πραγματοποίησε την όγδοη σύνοδο κορυφής του στην Κωνσταντινούπολη, εγκρίνοντας το "Turkish World 2040 Vision", ένα στρατηγικό έγγραφο για την καθοδήγηση της μελλοντικής συνεργασίας.
Παλαιότερα γνωστό ως Συμβούλιο Συνεργασίας Τουρκόφωνων Κρατών, τα μέλη του οργανισμού περιλαμβάνουν την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και το Ουζμπεκιστάν, τα οποία μοιράζονται πολιτιστικούς και γλωσσικούς δεσμούς.
Σχολιαστές στη Μόσχα υποστηρίζουν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να επιδιώξει να επεκτείνει την ένταξη σε τουρκικές μειονότητες εντός των εθνικών συνόρων της Ρωσίας, ανέφερε το Ίδρυμα.
Σε μια επίσκεψη στο Μπακού τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Ερντογάν προκάλεσε διαμάχη παραθέτοντας ένα ποίημα που φαινομενικά ενέκρινε τον αυτονομισμό στην επαρχία του Δυτικού Αζερμπαϊτζάν του Ιράν, αποκομίζοντας μια... σκληρή επίπληξη από την Τεχεράνη.
Ο Ερντογάν είχε επίσης ισχυριστεί στο παρελθόν ότι οι Αζέροι του Ιράν είναι θέμα της Άγκυρας, προσθέτοντας τις ανησυχίες στη Ρωσία ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα μπορούσε να επιδιώξει να εκμεταλλευτεί τους τουρκόφωνους λαούς στο έδαφός της από τον Βόρειο Καύκασο έως την Άπω Ανατολή, ανέφερε το Ινστιτούτο Jamestown.
Η Μόσχα ανησυχεί εδώ και καιρό για τις εκδηλώσεις ενδιαφέροντος της Τουρκίας για τους τουρκόφωνους μουσουλμανικούς λαούς στον Βόρειο Καύκασο και στο Μέσο Βόλγα και ιδιαίτερα στους Τάταρους της Κριμαίας στην κατεχόμενη από τη Ρωσία ουκρανική χερσόνησο. Πιο πρόσφατα, η Μόσχα ανησυχεί επίσης ότι η Άγκυρα προσεγγίζει ομάδες που είναι μεν τουρκόφωνες αλλά όχι ισλαμικές, ομάδες που Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν υποθέσει ότι βρίσκονταν σταθερά στη ρωσική τροχιά, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να μην είναι. Τα δύο πιο ξεκάθαρα παραδείγματα αυτού του φαινομένου είναι η Σάχα, μια τεράστια τουρκόφωνη αλλά μη μουσουλμανική δημοκρατία στο τμήμα της Άπω Ανατολής της Ρωσικής Ομοσπονδίας και η Γκαγκουζία, μια τουρκόφωνη αλλά ορθόδοξη χριστιανική περιοχή στη Μολδαβία, την οποία η Μόσχα έχει χρησιμοποιήσει συχνά για να ασκήσει πίεση. Κισινάου. Πράγματι, τα μέλη αυτών των ομάδων φαίνεται ότι στρέφονται όλο και περισσότερο στην Άγκυρα και όχι στη Μόσχα.
Μια πρόσφατη δήλωση της Τουρκικής Ακαδημίας Επιστημών έχει πυροδοτήσει πραγματική ανησυχία για τη Σάχα στη ρωσική πρωτεύουσα. Η διακήρυξη λέει ότι η Δημοκρατία της Σάχα είναι "ένας από τους 'κρατικούς σχηματισμούς' που δεν αναγνωρίζονται από την παγκόσμια κοινότητα". Η Ακαδημία, που εδρεύει στο Καζακστάν και αποτελείται από μελετητές από την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν και το Κιργιστάν, είναι στενά συνδεδεμένη με την Ένωση Τουρκόφωνων Κρατών. Επομένως, τα λόγια τους, υποστηρίζει ο Ρώσος αναλυτής Σεργκέι Ακσιόνοφ σε άρθρο του, αντιπροσωπεύουν μια προσπάθεια προώθησης του "τουρκικού αυτονομισμού στη Ρωσία". Οι αξιωματούχοι της Σάχα έσπευσαν να πουν ότι δεν υπάρχει τέτοια επιθυμία στη δημοκρατία τους. Αλλά ένας άλλος Ρώσος αναλυτής, ο Ραΐς Σουλεϊμάνοφ του Ινστιτούτου Εθνικής Πολιτικής, πιστεύει ότι η Σάχα υπογραμμίζει το γεγονός ότι τα παντουρκικά αισθήματα δεν εξαρτώνται από το Ισλάμ και, ως εκ τούτου, είναι πολύ ευρύτερα από ό,τι έχουν υποθέσει πολλοί στη ρωσική πρωτεύουσα.
Ο Σουλεϊμάνοφ επισημαίνει τους Γκαγκαούζους ως ένα άλλο παράδειγμα αυτού. Η Μόσχα θεωρούσε εδώ και καιρό τους Γκαγκαούζους, οι οποίοι είναι τουρκόφωνοι, έλκουν την καταγωγή τους από τα παλαιά τουρκικά φύλλα και μιλούν τουρκικά, αλλά είναι κυρίως Ρώσοι Ορθόδοξοι ως προς τη θρησκεία τους, ως συμμάχους της. Η Μόσχα θεωρεί τους Γκαγκαούζους ως μια ομάδα που θέλει να προστατεύσει τη ρωσική γλώσσα και μπορεί να υπολογίζει ότι, μαζί με την Υπερδνειστερία, θα ασκήσουν πίεση στο Κισινάου για να εμποδίσει τη Μολδαβία να απομακρυνθεί από τη Μόσχα. Πράγματι, οι ρωσικές αρχές υπέθεσαν ακόμη και ότι οι Γκαγκαούζοι χρησιμεύουν ως σημαντικός σύνδεσμος μεταξύ του χριστιανικού και του τουρκικού κόσμου. Όμως η Μόσχα ανησυχεί τώρα για την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας μεταξύ των Γκαγκαούζων -ειδικά εκείνων της μικρής αλλά ενεργής μουσουλμανικής κοινότητας εντός αυτής της ομάδας- που θα μπορούσε να μετατρέψει αυτό το έθνος σε έναν από τους αντιπάλους της Ρωσίας στη Μολδαβία. Τέτοιες ανησυχίες της Ρωσίας είναι πιθανότατα υπερεκτιμημένες προς το παρόν, αλλά όχι χωρίς βάση μακροπρόθεσμα.
Από πολλές απόψεις, αυτό που λένε οι Ρώσοι αναλυτές ότι η Τουρκία κάνει με τα τουρκικά έθνη στο εξωτερικό μοιάζει ακριβώς με αυτό που κάνει η Ρωσία με την πρωτοβουλία της στον "ρωσικό κόσμο" ("Russkiy mir"). Τα δύο αλληλεπικαλύπτονται και η αποτυχία της Μόσχας να το αναγνωρίσει αυτό μπορεί να επιτρέψει στην Άγκυρα να εξαπλώσει την επιρροή της όχι μόνο σε αυτό που το Κρεμλίνο αποκαλεί "εγγύς εξωτερικό" αλλά και πιο κοντά. Πράγματι, το εκτεταμένο όραμα της Άγκυρας για έναν τουρκόφωνο κόσμο μπορεί να έχει εξίσου ή περισσότερο σημασία από την εκδοχή της Μόσχας για έναν ρωσικό.
Αυτό έγινε σαφές με το επίσημο κάλεσμα που απηύθυνε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προς τα μέλη της Ομοσπονδίας Τουρκοφώνων Κρατών (στάτους παρατηρητή της οποίας κατέχει η Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν) πως θέλει να δει το ψευδοκράτος επίσημο μέλος της ομοσπονδίας, πιέζοντας ουσιαστικά τα κράτη της κεντρικής Ασίας σε αναγνώριση των κατεχομένων.
Επίσης, μόλις πριν λίγες μέρες ο ηγέτης των Γκίζων Λύκων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έκανε δώρο στον Ερντογάν έναν χάρτη στον οποίο απεικονίζεται το σύνολο του "τουρκόφωνου κόσμου", και στον οποίο χάρτη τα κατεχόμενα έχουν το ίδο χρώμα με την Τουρκία ως "καθαροί Τούρκοι", ενώ η δυτική Θράκη ανήκει απλώς στους Τουρκόφωνους.
Πέτρος Κράνιας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου