Σάββατο 20 Μαΐου 2023

Δημήτρης Βαρβαρήγος: συνέντευξη στη Χαριτίνη Μαλισσόβα*

 



Ο συγγραφέας Δημήτρης Βαρβαρήγος γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι απόφοιτος αγγλικής σχολής λογοτεχνίας. Γράφει σίριαλ για την τηλεόραση, θέατρο και λογοτεχνία. Έχει γράψει συνολικά 28 βιβλία: 18 μυθιστορήματα ενηλίκων και 10 παιδικά. Το βιβλίο του Υπατία παρουσιάστηκε στην κεντρική αίθουσα της Βιβλιοθήκης στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 2007 και γυρίστηκε ταινία με τον τίτλο Agora (ισπανική παραγωγή, 2009). Είναι ραδιοφωνικός παραγωγός στην εκπομπή «Εγώ κι Εσείς», στο Greek News and Radio Florida, και μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Το νέο μυθιστόρημά του, με τίτλο Σχεδόν γυναίκα (εκδ. 24γράμματα, 2023), είναι η αφορμή της συνέντευξης που ακολουθεί.  

Σχεδόν γυναίκα ο τίτλος του νέου μυθιστορήματός σας. Θα μας δώσετε κάποια στοιχεία του;

Χορός τρελός, ζαλισμένος από το ένστικτο. Η εποχή της μεταμόρφωσης από πεταλούδα σε γυναίκα, η μετάβαση από την αθωότητα στην ανάγκη του σώματος. Το ταξίδι δίχως γυρισμό από την ενηλικίωσή της άρχισε στα βήματα ενός ανεκπλήρωτου έρωτα. Πολλά τα ερωτήματα από τη νέα κατάσταση και την πρωτόγνωρη αναζήτηση του σώματός της. Πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Δεν ήθελε απλά να αφεθεί. Ήθελε να ζήσει την αλήθεια του έρωτα, εκείνη που θα τη μεταμόρφωνε και θα ζωντάνευαν τα φανταστικά ταξίδια του μυαλού της, εκείνα που την έκαναν να χορεύει ελεύθερη στα σκοτάδια της άγνοιάς της.

Τι σας γοήτευσε στην εποχή του 5ου π.Χ. αιώνα, ώστε να μπείτε στη διαδικασία να γράψετε την ιστορία της Ινώς;

Αυτό καθαυτό το έθιμο της ιερής πορνείας. Όλη αυτή η περίεργη και παράλογη κατάσταση που διατηρούσαν οι ιερείς για να εξοικονομούν χρήματα στο όνομα της θεάς Αφροδίτης εις βάρος νέων παρθένων κοριτσιών, όταν επρόκειτο να νυμφευτούν. Έτσι, με κεντρική ηρωίδα την Ινώ, μια νεαρή κοπέλα, ζωντάνεψα το έθιμο μέσα από τον ψυχικό και συναισθηματικό της κόσμο φωτίζοντας την έκπληξη και το μυστηριακό άπιαστο πάθος που νόμισε πως θα την οδηγούσε εύκολα στον φυσικό προορισμό της γυναίκας.

Κάθε εποχή έχει τους δικούς της ηθικούς κώδικες και κανόνες. Πόσο δύσκολο ήταν να αποτυπώσετε τους ηθικούς κώδικες της εποχής που περιγράφετε στο βιβλίο χωρίς να ξεπερνάτε τα δικά σας συγγραφικά όρια;

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή με τα ιστορικά στοιχεία σε ένα μυθιστόρημα για να μην ξεφύγει από τα επιτρεπτά όρια των ιστορικών συμβάντων. Ακολούθησα δίχως να παρεκκλίνω από κάθε καταγεγραμμένο γεγονός. Βέβαια, το προσωπικό ύφος ανάπτυξης και η φαντασία, η επίφαση της πραγματικότητας των χώρων και των χαρακτήρων πάντα παίζουν τον δικό τους ξεχωριστό ρόλο, δημιουργώντας μια μυθιστορία ώριμη από κάθε άποψη.

Ενώ φαίνεται πως το ζήτημα της ηδονής απασχολεί την Ινώ, στο τέλος κυριαρχούν ο έρωτας και η αγάπη. Θέλετε να σχολιάσετε;

Η Ινώ είναι μία κοπέλα σαν όλες τις κοπέλες που θέλουν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Επιθυμεί να γνωρίσει τον έρωτα με όλη την ειλικρίνεια, τη ζέση και την υπερηφάνεια της γυναικείας ύπαρξης, θέλοντας να φτάσει στο απόλυτο των αισθήσεων. Στο ξεκίνημα δεν μπορεί να φανταστεί ότι η ζωή, γεμάτη από fortis mendacium, ισχυρά ψεύδη, έχει ανάγκη από δικαιολογίες για να εξερευνηθούν τα μυστήριά της, ώσπου να φανερωθούν οι ουτοπίες της. Στη συνάντηση της πρώτης ερωτικής εμπειρίας, εμφανίστηκε μέσα της το ιερό αίσθημα του σεξουαλικού πόθου. Ό,τι εντονότερο είχε νιώσει στη ζωή της. Αίσθημα ισχυρό, που αντιπροσώπευε τη ζωική φύση της. Ήταν εκείνη η άγρια και γοητευτική στιγμή, που η σεξουαλική εμπειρία έκανε εντονότερη την υποκειμενικότητά της, μέσα σε ακραίες αισθήσεις που είχαν τη δύναμη να την κάνουν να ξεπεράσει κάθε όριο στην τάξη των πραγμάτων.

Βρίσκομαι πάντα σε μια οριοθετημένη απομόνωση.

Πόσο έχει βελτιωθεί η θέση της γυναίκας από την εποχή όπου διαδραματίζεται το μυθιστόρημα;

Δεν υπάρχει σύγκριση. Στην αρχαία Ελλάδα η γυναίκα είχε κατώτερη θέση και ζούσε σε καθεστώς μισοδουλείας, αμόρφωτη και περιορισμένη στον γυναικωνίτη. Τα ήθη και η παράδοση τόνιζαν τη μειονεξία της· κι έτσι έμαθε να αποδέχεται την κατωτερότητά της ως κάτι φυσικό και αυτονόητο. Στη σημερινή εποχή η ισότητα των φύλων είναι ο μονόδρομος. Αρχίζουν να εκλείπουν τα κοινωνικά στερεότυπα και να καταργείται, αργά αλλά σταθερά, η ταυτότητα του φύλου. Το σχολείο και η οικογένεια ήδη έχουν αρχίσει να παρέχουν αγωγή ισότητας στα παιδιά, υπάρχουν νομοθετικές ρυθμίσεις για την ισότητα. Το σημαντικό είναι πως οι άντρες σήμερα αρχίζουν να αποδέχονται με σοβαρότητα τον δικαιωματικά ισότιμο μεταξύ τους ρόλο της γυναίκας.

Υπάρχει κάποιος συγγραφέας ή κάποιο βιβλίο στο οποίο προστρέχετε συχνά;

Πολλά είναι τα βιβλία που ανάγονται πλέον στην κλασική λογοτεχνία και δεν διαβάζονται ως αναγνωστική τέρψη, αλλά ως δοκίμια για τον εξαιρετικό τρόπο που είναι γραμμένα και γίνονται οδηγοί για περαιτέρω συγγραφή.

Ήταν για εσάς η περίοδος της πανδημίας γόνιμη συγγραφικά και αναγνωστικά;

Θεωρώ πως για κάθε συγγραφέα, έτσι και για μένα, η μοναχικότητα είναι η πιστή σύντροφός μου. Προσωπικά βρίσκομαι πάντα σε μια οριοθετημένη απομόνωση. Το γράψιμο θέλει σοβαρή υπηρεσία, αφοσίωση, πίστη, είναι έρωτας και πάνω απ’ όλα αγάπη. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, με την πανδημία δεν άλλαξε κάτι στις ενασχολήσεις μου. Με πείραξε όμως ο τρόπος που με τον φόβο επέβαλαν μιαν υποχρεωτικότητα αυταρχική, ουσιαστικά δικτατορική. Ανεπίτρεπτο για υποτιθέμενες ελεύθερες κοινωνίες (λέμε τώρα) να ασκείται βία από το κράτος και να επιβάλλει τιμωρία (στον Προμηθέα) σε αντίθετες απόψεις διχάζοντας την κοινωνία.

Τι θεωρείτε εξέλιξη σε έναν συγγραφέα;

Να μην επαναλαμβάνεται. Και κάθε φορά να δίνει κάτι καινούργιο.

Ασχολείστε με τη συγγραφή του επόμενου βιβλίου σας;

Ευτυχώς, ναι! Έχω ακόμη δύναμη πνευματική και σωματική για να αφοσιώνομαι.

 

Σχεδόν γυναίκα
Δημήτρης Βαρβαρήγος
24γράμματα
σ. 368
ISBN: 978-618-201-572-8
Τιμή: 20,00€






* Η Χαριτίνη Μαλισσόβα είναι εκπαιδευτικός και αρθρογράφος λογοτεχνίας στην εφημερίδα Θεσσαλία

Δεν υπάρχουν σχόλια: