Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες διανοούμενους, με πλούσιο λογοτεχνικό, ποιητικό και μεταφραστικό έργο.
Πνεύμα ανήσυχο και διψασμένος για την κάθε είδους γνώση, ο Καζαντζάκης ταξιδεύει πολύ, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 1914 γνωρίστηκε με το Σικελιανό και μαζί περιοδεύουν στο Άγιο Όρος.
Την εμπειρία του την καταγράφει στην ποιητική αυτοβιογραφία του: "Αναφορά στον Γκρέκο", ένα από τα συναρπαστικότερα βιβλία, όπου ο συγγραφέας κάνοντας αναφορά στον Κρητικό παππού του, εξηγεί γιατί η ανάβαση ήταν γι' αυτόν ευτυχία, σωτηρία και Παράδεισος.
Το ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ:
"Την άλλη μέρα, πριν ξημερώσει, κινούμε για την κορφή του Άθω.
Δεν είχε ακόμα λαλήσει μέσα στο περιαύλι το σήμαντρο, τα πουλιά ακόμα δεν είχαν ξυπνήσει, κατακάθαρος, γαλαχτωμένος ο ουρανός, και λάμπει πέρα κατά την ανατολή
σαν εξαφτέρουγο σεραφείμ ο Αυγερινός.
Ο πάτερ Λουκάς, κοντός, ανοιχτογόνατος, παλιός κοντραμπαντζής,
πάει μπροστά και μας δείχνει το δρόμο.
Κάπου κάπου στέκουνταν και μας έπιανε κουβέντα για θάλασσες, για γλέντια,
για καβγάδες με τους Τούρκους.
Όλη η κοσμική ζωή του σαν παραμύθι μέσα του, σαν να 'γίνε σ' έναν άλλο κόσμο πιο άγριο και επικίνδυνο, γεμάτο φωνές και βλαστήμιες και γυναίκες.
Το ' λέγε και το ξανάλεγε το παραμύθι του, το ξαναζούσε και χαίρουνταν.
Όλα από την παλιά του ζωή τ' απαρνήθηκε, μα όλα τα πήρε μαζί του, τυλιγμένα στο ράσο του....[...]
Πήραμε πάλι τον ανήφορο· πεύκα, έλατα, γκρεμοί φοβεροί και κάτω, στο πρωινό ήρεμο φως, απλώνουνταν, γαληνεμένη σήμερα η θάλασσα.
Όσο πληθαίνει το φως, ξεχωρίζουμε πέρα τα θεία νησιά, την Ιμπρο, τη Λήμνο, τη Σαμοθράκη, να πλένε θαρρείς ανάερα, να μην αγγίζουν τη θάλασσα...[...]Μπήκαμε στο εκκλησάκι...[...]
-Από την άγια κορφή ετούτη, έχουν να πουν, μπορείς να δεις την Πόλη!
-Την είδες εσύ ποτέ, πάτερ Λουκά;
-Όχι, δεν το αξιώθηκα.
-Το θεό όμως τον βλέπεις, είπα εγώ.
-Ε, αποκρίθηκε ο καλόγερος, αυτό δε χρειάζεται μάτια.[...]
Όλη μας η ζωή, παππού, ήταν ανήφορος· ανήφορος και γκρεμός κι ερημία,
κινήσαμε με πολλούς συναγωνιστές[...]
Δε μας κινούσε η αλαζονεία, μήτε πώς θα βρούμε εκεί απάνω την ευτυχία, τη σωτηρία και τον Παράδεισο· ανεβαίναμε, γιατί ευτυχία, σωτηρία και Παράδεισος για μας ήταν η ανάβαση..."
 |
| "ΑΘΩΣ, Μονή Διονυσίου"(1924), Σπ.Παπαλουκά |
Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: "ATHOS, A Journey To The Holy Mountain"
 |
| Stephan Micus |
O γερμανός συνθέτης Stephan Micus επισκέφτηκε το Άγιον Όρος. Η εμπειρία της 3ήμερης παραμονής του και η μοναστηριακή ζωή τον ενέπνευσαν να συνθέσει το έργο του :
"ATHOS, A Journey To The Holy Mountain".
Είναι ένας τρόπος αποτύπωσης όσων βίωσε...την απομόνωση, την απόλυτη συγκέντρωση στην προσευχή, την απόλυτη προσήλωση στην πνευματικότητα.
Για να το πετύχει, καθώς είναι συνθέτης που συνηθίζει να αναμιγνύει στους Δυτικούς ήχους και ήχους παραδοσιακών οργάνων διαφόρων λαών, χρησιμοποίησε ποικιλία μουσικών οργάνων, όπως νέι της Μέσης Ανατολής, σατάρ των Ουιγούρων(είδος λαούτου που παίζεται με δοξάρι), ιαπωνικό σακουχάτσι από καλάμι μπαμπού, Μπαλινέζικο σούλινγκ(και τα δυο είδος φλάουτου) ή και αυτοσχέδια κρουστά, όπως σύνολο από αναποδογυρισμένες γλάστρες.
Τα όργανα αυτά αντιστοιχούν σε ήχους της ημέρας στο Άγιο Όρος.
Για να μιμηθεί την ελληνική Ορθόδοξη παράδοση, που δεν επιτρέπει χρήση οργάνων, παρά μόνο φωνών, τα μέρη της σύνθεσης που αντιστοιχούν στις νύχτες στο Άγιο Όρος, εκτελούνται από χορωδία a capella 22 φωνών, που αποδίδει προσευχές.
Οι μουσικοκριτικοί δήλωσαν για το έργο, πως η ακρόασή του σε κάνει να νιώσεις σχεδόν το δροσερό θαλασσινό αεράκι του Β.Αιγαίου, την κατανυκτική σιωπή των μοναστηριών, την πνευματικότητα του ιερού βουνού και της ατμόσφαιράς του.
Η σύνθεση του Μίκους πλημμυρίζει με εσωτερική χαρά την ψυχή, αντανακλά έναν ηχητικό στοχασμό και ενδοσκόπηση, μια μουσική περιήγηση στα άδυτα του διαλογισμού.
Το έργο αναπτύσσεται σε 6 μέρη με πρόλογο και επίλογο:
"Πρόλογος, Ανάβαση στον Άθω"
"Πρώτη νύχτα"
"Πρώτη μέρα"
"Δεύτερη Νύχτα"
"Δεύτερη μέρα"
"Τρίτη νύχτα"
"Τρίτη μέρα"
"Επίλογος, η Επιστροφή"
Βλέπουμε δηλαδή πως τα μέρη ακολουθούν μια κυκλική εναλλαγή. Όπως λέει ο ίδιος ο συνθέτης:
"Στο "Athos" τα μέρη, που περιγράφουν τη νύχτα μου σε μια μονή του Αγίου Όρους διαδέχονται αυτά που απεικονίζουν ηχητικά την επόμενη ημέρα γιατί -σύμφωνα με τους κανόνες της μοναστικής ζωής, επιτρεπόταν η φιλοξενία για μία μόνο νύχτα σε κάθε μοναστήρι- έτσι, το επόμενο βράδυ έπρεπε να πάω σε άλλη μονή, κάτι που φυσικά ουδόλως με πείραζε, καθώς απολάμβανα να περπατώ στη φύση, ειδικά όταν είναι τόσο όμορφη όσο του Άθω..,Ήταν σαν το σκοτάδι που διαδεχόταν το φως".
Θα ακούσουμε ενδεικτικά:
1. Πρόλογος: "Ανάβαση στον Άθω". Ενας μουσικός διάλογος ανάμεσα στο γερμανικό τσίτερ και το τοξωτό σατάρ.
https://vimeo.com/66502685
2. "Δεύτερη μέρα", οργανικό μέρος με το βασικό θέμα να εκτελεί το σούλινγκ (φλάουτο απ'το Μπαλί), ενώ το ρυθμικό επιβλητικό οστινάτο αποδίδουν 22 αναποδογυρισμένες γλάστρες σε ρόλο κρουστών.
https://vimeo.com/66503141
3. "Τρίτη Νύχτα", φωνητικό μέρος, στηριγμένο σε ύμνους στην Παναγία, καθώς σύμφωνα με τον γερμανό συνθέτη : "Πρόκειται για ένα σύμβολο όχι μόνον ελληνικό και ούτε καν χριστιανικό, αλλά πανανθρώπινο, παγκόσμιο και διαχρονικό, καθώς υπάρχει ήδη από την προϊστορική εποχή. Δεν είναι τίποτε άλλο από τη θηλυκή ενέργεια και κατά μία έννοια είναι η συνέχεια της πρωταρχικής θεότητας, της Μητέρας Γης. Αρκεί άλλωστε να παρατηρήσει κανείς τον τρόπο που λατρεύεται η Παναγία στην Ελλάδα για να το διαπιστώσει αυτό"
Πηγές: stephanmicus.com, eoskavalas.gr, avgi.gr.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου