Μετά τη συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με τη Γαλλία ακολούθησε την περασμένη εβδομάδα η 5ετής Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ η οποία μπορεί να παραταθεί αυτόματα για άλλο τόσο και να έχει διάρκεια μέχρι κάποια από τις δύο πλευρές να την καταγγείλει.
Αρκετοί αναρωτιούνται αν οι συμφωνίες αυτές μπορούν να εγγυηθούν την εδαφική ακεραιότητα αλλά και την αποτροπή των τουρκικών σχεδίων σε αμφισβητούμενες περιοχές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας...
Στην Ελλάδα μάλιστα μετά την ανακοίνωση της ελληνογαλλικής συμφωνίας και την παρέμβαση του Ευάγγελου Βενιζέλου για το αν στη συμφωνία περιλαμβάνεται και η ΑΟΖ, το ζήτημα έλαβε μεγάλη έκταση.
Λίγες μέρες αργότερα το γαλλικό υπουργείο Άμυνας βγήκε και διευκρίνισε πως οι ΑΟΖ δεν αποτελούν μέρος της συμφωνίας, σημειώνοντας: "Η αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) δεν θεωρείται μέρος της επικράτειας ενός κράτους, ιδίως από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (γνωστή ως Σύμβαση του Μοντέγκο Μπαίυ), της οποίας Γαλλία και Ελλάδα αποτελούν μέρη".
Τούτο μάλλον ελάχιστα αλλάζει τη σημασία της συμφωνίας.
Η ανεξαρτησία είναι θέμα ισχύος...
Κατ' αρχήν καμία χώρα δεν είναι φρόνιμο να εναποθέτει την εθνική της ασφάλεια σε τρίτους και να αισθάνεται ανεξάρτητη με την έννοια πως λαμβάνει η ίδια ή έστω μετέχει στη λήψη αποφάσεων που την αφορούν.
"Η ελευθερία μου κρέμεται από την κάνη του όπλου μου..." έλεγε ο Μάο ΤσεΤούνγκ και αυτό σημαίνει ο πρωταρχικός παράγων της εθνικής ασφάλειας και της ανεξαρτησίας μιας χώρας είναι η ισχύς των ενόπλων της δυνάμεων και η ικανότητα της οικονομίας της να τις στηρίζει. Αυτοί που πιστεύουν πως αρκεί η επίκληση "φουστανελών" και "πετραχηλίων" για τη διαχείριση οποιασδήποτε αντιπαράθεσης είναι τόσο εγκληματικά αφελείς όσο αυτοί που εμπιστεύονται τα "ματζούνια" και όχι τους γιατρούς σε μια κατάσταση επιδημίας...
Οι αμυντικές και διπλωματικές συμφωνίες αποτελούν πολλαπλασιαστές της αμυντικής και πολιτικής ισχύος της χώρας στο διεθνές περιβάλλον.
Μια συμφωνία αμυντικής συνδρομής ή εγγύησης της ακεραιότητας διαθέτει από μόνη της μια αποτρεπτική ισχύ αλλά με βάση τα ιστορικά προηγούμενα δεν εγγυάται πως οποιαδήποτε χώρα θα εμπλακεί σε μια θερμή πολεμική αναμέτρηση αν δεν διακυβεύονται πρωτίστως και δικά της στρατηγικά συμφέροντα.
Το κόστος και το όφελος
Να υπενθυμίσουμε πως και η Τσεχοσλοβακία τη δεκαετία του ’30 είχε υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες με τη Γαλλία και την Αγγλία αλλά όταν ο Χίτλερ μετά την προσάρτηση της Αυστρίας στράφηκε προς την ίδια όπου υπήρχαν 3 εκατομμύρια Γερμανοί Σουδήτες, οι σύμμαχοι δίστασαν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Επειδή η Γαλλία και η Αγγλία δεν ήταν έτοιμες ή έκριναν πως το κόστος μιας στρατιωτικής εμπλοκής θα ήταν μεγάλο οπισθοχώρησαν.
Αγγλία και Γαλλία, περί τα μέσα Σεπτεμβρίου του ’38, μετά από επίσκεψη του Άγγλου πρωθυπουργού στον Χίτλερ υπέβαλαν σχέδιο προς την Τσεχοσλοβακία για παραχώρηση εδαφών που οι Σουδήτες αριθμούν περισσότερο από το 50% του εγκατεστημένου σε αυτά πληθυσμού.
Την πρόταση αυτή, αν και αρχικά την αρνήθηκε η Τσεχοσλοβακία, στη συνέχεια, κάτω από πίεση των συμμάχων της την αποδέχθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου. Αυτή ήταν η περίφημη συμφωνία του Μονάχου, την οποία ο Τσάμπερλεν επεδείκνυε ως κατόρθωμα μόλις κατέβηκε από το αεροπλάνο κατά την επιστροφή στο Λονδίνο.
Ανάλογες δεσμεύσεις υπήρχαν και έναντι της Πολωνίας από τους συμμάχους πριν τον Β’ Π.Π. οι οποίες όμως δεν της εξασφάλισαν την ανεξαρτησία έναντι των Ναζί και των Σοβιετικών στη συνέχεια μέχρι τη δεκαετία του ’90 όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ.
Οι αμυντικές συμφωνίες από μόνες τους λοιπόν αποτελούν μια ελάχιστη εγγύηση. Η εμπλοκή μιας χώρας με στρατιωτικά μέσα στο πλευρό μιας άλλης δεν εξαρτάται από τον τρόπο που είναι διατυπωμένες οι νομικές της δεσμεύσεις αλλά από τα συμφέροντα που διακυβεύονται.
Το αν λοιπόν οι ΗΠΑ ή η Γαλλία θα εμπλακούν στρατιωτικά σε μια θερμή αντιπαράθεση της Ελλάδας με την Τουρκία θα εξαρτηθεί απ΄ το ισοζύγιο κόστους - οφέλους για κάθε μία...
Η Γαλλία...
Η Γαλλία με πληθυσμό περί τα 60 εκατ., ΑΕΠ περί 2,6 τρισ. δολ (2,3 δισ. ευρώ) και στρατιωτικές δαπάνες 50-60 δισ. δολ. τον χρόνο είναι και ισχυρή μεσαία διεθνής δύναμη με παρουσία και συμφέροντα σε πολλά σημεία του πλανήτη.
Η περιοχή της Μεσογείου γενικότερα από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική είναι περιοχή που η Γαλλία έχει ζωτικά συμφέροντα και επιζητεί αυξημένη επιρροή. Η απομάκρυνση των ΗΠΑ με τις οποίες η Γαλλία είναι σύμμαχος στο ΝΑΤΟ από τη Μέση Ανατολή δημιούργησε ένα κενό το οποίο προσπαθεί να καλύψει η Τουρκία με μανδύα το σουνήτικο Ισλάμ.
Η Γαλλία τόσο μόνη της όσο και ως σημαντική δύναμη της Ε.Ε. δεν πρόκειται να επιτρέψει να παραγκωνισθεί από την Τουρκία σε μια περιοχή που θεωρεί ζωτικής σημασίας για την ίδια.
Η Ελλάδα, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, ο Λίβανος η Σαουδική Αραβία είναι μερικές από τις χώρες με τις οποίες η Γαλλία μπορεί να αποτρέψει την εξάπλωση της τουρκικής επιρροής στην περιοχή.
Μεταξύ όλων αυτών η Ελλάδα ξεχωρίζει περισσότερο λόγω της θέσης στους διαδρόμους που συνδέουν τη διώρυγα του Σουέζ και τα Δαρδανέλια με την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική.
Αν η Ελλάδα υποστεί επίθεση ή αναγκαστεί να υποχωρήσει ατιμωτικά σε αμφισβητούμενες ζώνες θα αποσταθεροποιηθεί πολιτικά και οικονομικά.
Η Γαλλία δεν έχει συμφέρον η Ελλάδα να υποστεί απώλειες και να αποσταθεροποιηθεί πολιτικά και κοινωνικά. Η Γαλλία όπως και οι ΗΠΑ επειδή έχουν γεωπολιτική θεώρηση απέτρεψαν την περασμένη δεκαετία το Grexit για τους ίδιους λόγους.
Η σχέση αυτή δεν είναι κάτι καινούργιο. Η ανεξαρτησία της Ελλάδας σε κρίσιμες περιόδους υποστηρίχθηκε από τους συμμάχους με καθοριστικές παρεμβάσεις όπως η ναυμαχία του Ναβαρίνου και η εκστρατεία του Μεζόν που απελευθέρωσε την Πελοπόννησο.
Αυτό σημαίνει πως με ή χωρίς αμυντική συμφωνία αν προκύψει ανάγκη η Γαλλία θα παρέμβει όπως απέδειξε άλλωστε και πέρυσι με τη στάση της όταν ακόμη δεν υπήρχε συμφωνία...
Οι ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ είναι πολύ ισχυρότερη χώρα με 330 εκατ. πληθυσμό, πάνω από 20 τρισ. δολ. ΑΕΠ και πάνω από 600 δισ. τον χρόνο αμυντικές δαπάνες.
Οι ΗΠΑ αποχώρησαν από το Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή αλλά η αναβάθμιση της αμυντικής συμφωνίας με την Ελλάδα καταδεικνύει πως θεωρούν την Ελλάδα ως το όριο αυτής της απαγκίστρωσης.
Καθώς η Τουρκία έχει σχέδια να αναδειχτεί σε περιφερειακή δύναμη απομακρυνόμενη από το ΝΑΤΟ και τη Δύση οι ΗΠΑ θεωρούν την Ελλάδα εναλλακτική επιλογή ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής στην περιοχή, αλλά και εξασφάλισης της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.
Με τη δίοδο των Δαρδανελίων επισφαλή η Ελλάδα με την Αλεξανδρούπολη προσφέρεται σαν εναλλακτική δίοδος στα Βαλκάνια και την Αν. Ευρώπη.
Ούτε τις ΗΠΑ θα συνέφερε μια Ελλάδα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά αποσταθεροποιημένη λόγω των επεκτατικών σχεδίων της Τουρκίας.
Άσχετα λοιπόν από τις διατυπώσεις των αμυντικών συμφωνιών οι χώρες που στηρίζουν την Ελλάδα έχουν συμφέρον αυτή να είναι ισχυρή και σταθερή. Τούτο, μετά την ισχύ των ενόπλων δυνάμεων αποτελεί την καλύτερη εγγύηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου