Κυριακή 8 Ιουλίου 2018

«Στοιχειωμένοι», μυσταγωγία με τα νάματα της λαϊκής ποίησης

7s10synl


ΝΙΚΟΣ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΣ


ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Είναι η αίσθηση, περισσότερο από την εντύπωση, ότι γίνεσαι μάρτυρας κάτι νέου που γεννιέται. Σε ένα περιβάλλον μυσταγωγικό κάτω από έναν υπεραιωνόβιο πλάτανο, η σκηνή που είχε στηθεί στη Χάρμαινα, στην παλιά Αμφισσα με τα βυρσοδεψεία, καλούσε σε μία «μετάληψη». Ηταν η εμπειρία από το νεοσύστατο Φεστιβάλ Δελφών (με ωραίο τίτλο «Το λάλον ύδωρ»), το οποίο –διεσπαρμένο στους ιστορικούς τόπους της Παρνασσίδας και της Δωρίδας– έκανε καταληκτήρια στάση για τον πρώτο κύκλο σε αυτή τη μαγευτική περιοχή στα υψώματα της Αμφισσας.
Ηταν το ιδανικό σκηνικό για τους «Στοιχειωμένους», το νέο μουσικό δράμα του Δημήτρη Μαραμή (ανάθεση του Μεγάρου Μουσικής), που για πρώτη φορά ακούστηκε (κατά τα 2/3) στην Αμφισσα, σε ατμόσφαιρα σχεδόν ψευδαισθητική, καθώς υπήρχε διάχυτη η αίσθηση του ιερού και του αρχέγονου, εκείνης της βαθιάς πηγής από την οποία αναβλύζουν τα λόγια του απλού και σοφού κόσμου. Δύσκολο να εντάξει κανείς σε κατηγορία αυτό που επιχείρησε ο Δημήτρης Μαραμής με τους «Στοιχειωμένους», καθώς αυτό που παρουσίασε –τα δύο μέρη μιας τριλογίας– απλώθηκε σε όλον τον τόπο της λαϊκής ποίησης και έφθασε σε εμάς, το κοινό, ως ένα μεγάλο ποτάμι μουσικής ευδαιμονίας. Μετά τον «Ερωτόκριτο», το μιούζικαλ που παρουσίασε η Εθνική Λυρική Σκηνή, ο Δημήτρης Μαραμής προχωράει την πολυεπίπεδη έρευνά του στα κοιτάσματα της λόγιας γραμματείας και της λαϊκής παράδοσης. Είναι μεταλλωρύχος ενός ημιφωτισμένου, και συχνά κρυπτικού ή αγνοημένου, πλούτου που διατρέχει υπογείως τη διαχρονία του ελληνικού «τρόπου». Στην Αμφισσα, απελευθέρωσε δυνάμεις και τις ένωσε σε μία κυτταρική ζεύξη με τη σύγχρονη δημιουργία.
Οι «Στοιχειωμένοι» αναβλύζουν δύναμη που κλιμακώνεται. Αποτελούνται από τρία μέρη. Το πρώτο είναι η παραλογή «Του Νεκρού Αδελφού», το δεύτερο είναι νέα ποίηση του Σωτήρη Τριβιζά, με έμπνευση ένα θρύλο της Αμφισσας, και το τρίτο (που θα ακούσουμε στην πλήρη παρουσίαση των «Στοιχειωμένων» στο Μέγαρο στις 28 Φεβρουαρίου 2019), εμπνέεται από το Γεφύρι της Αρτας και τον γνωστό θρύλο. Ολα ενώνονται με την ιδέα του στοιχειού, με τον θάνατο-ενοποιητή. Η ποίηση που ακούσαμε (ο ίδιος ο Δ. Μαραμής απήγγειλε) ήταν ιαματική. Ξεχώρισε και ο νέος λόγος που μας προσέφερε ο Σωτήρης Τριβιζάς. Με μέτρο, ρυθμό, μουσική, αίσθημα, συγκίνηση, γνησιότητα.
Κάτω από επίπονες συνθήκες προετοιμασίας, οι «Στοιχειωμένοι» απελευθερώθηκαν στην πρώτη τους επαφή με το κοινό ως κάτι σχεδόν εξωπραγματικό. Οι κουδουνοφόροι που εμφανίστηκαν κάποια στιγμή περιμετρικά της σκηνής ήταν σαν προέκταση του λόγου, εικονοποιητικές αντανακλάσεις. Αλλά ο Δημήτρης Μαραμής, δοσμένος στο έπακρο, σωματοποιώντας την ένταση, με τις αισθήσεις να δονούνται (ένιωθε κανείς με δέος την πυκνότητα), καθισμένος στο πιάνο και διευθύνοντας τους εξαίρετους μουσικούς και τραγουδιστές, παρέδιδε ένα νέο μουσικό έργο που το δεχόμασταν συλλαβή προς συλλαβή (τέτοιο ήταν το δέσιμο της ποίησης με τη μουσική). Αλλά, ήταν οι ερμηνείες που απογείωσαν την αίσθηση. Τρεις γυναικείες φωνές και δύο ανδρικές, που έρχονταν από μακριά και μας τύλιγαν ως φορείς ποίησης. Η Αργυρώ Καπαρού (με την εξαίρετη εμπειρία της και τον έλεγχο της σημασίας του λόγου που εκφέρει), ο Θοδωρής Βουτσικάκης (με την ωριμότητα που κατακτά επιβεβαιώνεται ως μεγάλος ερμηνευτής), η Βασιλική Καρακώστα (με ψυχική σύνδεση με τη δημώδη ποίηση και ωραία φωνή), η Ελένη Δημοπούλου (κομψός μίσχος ως παρουσία και με σημαντικές δυνατότητες), ο Βασίλης Δημακόπουλος (βαθύφωνος με πολύ καλό μέταλλο) ήταν ένα σύνολο με αυτόνομες παρουσίες. Το Φεστιβάλ Δελφών είναι παραγωγή του «Δικτύου Δελφών», του θεσμικού εργαλείου τριών εταίρων: Δήμος Δελφών, Δήμος Δωρίδος, Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος.
Έντυπη


http://www.kathimerini.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια: