Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου 2015

COP21: επιτεύχθηκε συμφωνία για το Κλίμα – Οι όροι και οι αντιδράσεις


Συμφωνία για συγκράτηση της παγκόσμιας ανόδου της θερμοκρασίας στους δύο βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα επίπεδα της Προβιομηχανικής Εποχής ως τα τέλη του αιώνα που διανύουμε επιτεύχθηκε στο Παρίσι.

Οι εκπρόσωποι των 195 χωρών που συμμετείχαν στην 21η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή συμφώνησαν ότι οι κυβερνήσεις των χωρών τους θα εργαστούν ώστε η άνοδος της θερμοκρασίας θα περιοριστεί «αρκετά χαμηλότερα» από τους δύο βαθμούς Κελσίου και ότι θα «προσπαθήσουν να την περιορίσουν» περαιτέρω στον 1,5 βαθμό
Ήδη, ο πλανήτης είναι περίπου ένα βαθμό Κελσίου θερμότερος σε σύγκριση με την Προβιομηχανική Εποχή, ενώ το 2015 θα είναι το θερμότερο έτος από το 1880 που τηρούνται μετεωρολογικά δεδομένα.
—Τι συμφωνήθηκε
Οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα θα πρέπει να αρχίσουν να μειώνονται το ταχύτερο δυνατό
Στο δεύτερο μισό του αιώνα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να μειωθούν στα επίπεδα που μπορούν να απορροφούν τα δάση, έτσι το ισοζύγιο ρύπων να μηδενιστεί.
Όλες οι χώρες θα εγγραφούν σε κοινό σύστημα αναφοράς, παρακολούθησης και επιβεβαίωσης των εκπομπών
Από το 2020 οι ανεπτυγμένες χώρες θα παράσχουν βοήθεια 100 δισ. δολαρίων το χρόνοπροκειμένου να συμβάλλουν στη μετάβαση των αναπτυσσόμενων χωρών προς μια καθαρή ενεργειακή οικονομία βασισμένη στις ΑΠΕ και να τις συνδράμουν στη δημιουργία υποδομών για την αντιμετώπιση των κλιματικών καταστροφών. Το ποσό αυτό ενδέχεται να αυξηθεί στο μέλλον.
Πάντως, δεν συμπεριλαμβάνεται πρόβλεψη για οικονομική αποζημίωση των χωρών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές λόγω ανόδου της θερμοκρασίας.
Τελικά, όπως αναμενόταν, η συμφωνία δεν ενέχει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα. Κάθε μια από τις χώρες θα πρέπει να παρουσιάσει εθελοντικούς στόχους για τη μείωση ή συγκράτηση των εγχώριων εκπομπών, οι οποίοι θα τίθενται υπό αναθεώρηση κάθε πέντε χρόνια αρχής γενομένης το 2018.
—Εύθραυστη συμφωνία
Η ενεργοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού προϋποθέτει την επικύρωσή της από τις κυβερνήσεις τουλάχιστον 55 χωρών, που αντιστοιχούν στο 55% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Μεγάλος,έτσι, είναι ο κίνδυνος μεγάλοι ρυπαντές όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα να μην επικυρώσουν το τελικό κείμενο. Άλλωστε, οι ΗΠΑ δεν είχαν επικυρώσει ποτέ το Πρωτόκολλο του Κιότο του 1998 επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον.
—Ενθουσιασμός
Πάντως, οι διοργανωτές έκαναν λόγο για «ιστορική επιτυχία» και «σημείο καμπής» για τον πλανήτη.
Η αίθουσα των κρίσιμων διαπραγματεύσεων στο προάστιο Λε Μπουρζέ, στα περίχωρα του Παρισιού σείστηκε από τα χειροκροτήματα όταν ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών και προεδρεύων της Συνόδου, Λοράν Φαμπιούς ανακοίνωσε βουρκωμένος ότι η συμφωνία υπεγράφη.
Επίσης συγκινημένη η Κριστιάνα Φιγκέρες, επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το κλίμα, έκλαψε από τη συγκίνηση για την έκβαση της διάσκεψης.
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμα έκανε λόγο για «ισχυρή» και «φιλόδοξη» συμφωνία, κρίνοντας ότι μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής στον αγώνα για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής.
«Το πρόβλημα δεν λύθηκε με τη συμφωνία του Παρισιού, αλλά αυτή δημιουργεί το σταθερό πλαίσιο που έχει ανάγκη ο κόσμος για να επιλύσει την κρίση της κλιματικής αλλαγής» είπε ο Ομπάμα από τον Λευκό Οίκο.
«Δημιουργεί τον μηχανισμό και την αρχιτεκτονική για να αντιμετωπιστεί αυτή η πρόκληση με αποτελεσματικό τρόπο» συνέχισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, τονίζοντας πως ο κόσμος συσπειρώθηκε γύρω από αυτή την «ισχυρή συμφωνία» και κρίνοντας πως «ανήλθαμε στο ύψος των περιστάσεων».
«Είμαι πεπεισμένος ότι αυτή η στιγμή μπορεί να σηματοδοτήσει μια καμπή για τον κόσμο» πρόσθεσε, επαναλαμβάνοντας ωστόσο πως ο δρόμος δεν θα είναι εύκολος.
Υπενθυμίζοντας ότι είχε καταστήσει το κλίμα προτεραιότητά του όταν ανέλαβε την εξουσία το 2009, ο Ομπάμα εκτίμησε ότι οι ΗΠΑ τα τελευταία επτά χρόνια μεταμορφώθηκαν κι έχουν πλέον θέση «ηγέτη» στον αγώνα εναντίον της κλιματικής αλλαγής.
Ευχαρίστησε επιπλέον τους ηγέτες των περίπου 200 χωρών, «μικρών και μεγάλων, ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων, διότι εργάστηκαν μαζί για την αντιμετώπιση μιας απειλής που μας αφορά όλους». «Μαζί, δείξαμε τι είναι εφικτό όταν ο κόσμος είναι ενωμένος» τόνισε, επισημαίνοντας ότι η συμφωνία του Παρισιού αποτελεί «την καλύτερη ευκαιρία μας να σώσουμε τον μοναδικό πλανήτη που έχουμε».
Σε ανάλογο ύφος ήταν και οι δηλώσεις της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία έκανε λόγο για ένα «κρίσιμο βήμα μπροστά» για να αποτραπεί η υπερθέρμανση του πλανήτη τον 21ο αιώνα, τονίζοντας ότι το μήνυμά της είναι πως πρέπει να «τιμολογηθούν σωστά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα».
Η διεθνής κοινότητα και «οι κυβερνήσεις πρέπει τώρα να κάνουν τα λόγια πράξεις, ιδιαίτερα εφαρμόζοντας πολιτικές οι οποίες θα φέρουν ουσιαστική πρόοδο στην εφαρμογή των δεσμεύσεων μείωσης (των εκπομπών αερίων) που έχουν κάνει. Γι” αυτό το μήνυμα-κλειδί που απευθύνω είναι να τιμολογηθούν σωστά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, και αυτό να γίνει τώρα» σημείωσε.
«Η χρέωση για τις εκπομπές αερίων από την καύση ορυκτών καυσίμων προσφέρει τα απαραίτητα κίνητρα για επενδύσεις που θα σημάνουν χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Προσφέρει επίσης έσοδα για να προστατευθούν οι φτωχοί, να μειωθεί το χρέος, και να ελαφρυνθεί το άχθος των άλλων φόρων για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις» πρόσθεσε.
«Προσμένουμε τον διάλογο για τον καθορισμό της τιμολόγησης των εκπομπών αερίων και θα βοηθήσουμε τις κυβερνήσεις να θέσουν αυτή τη ζωτικής σημασίας πολιτική σε εφαρμογή» κατέληξε στη δήλωσή της.
Για νίκη της «κλιματικής δικαιοσύνης» μίλησε ο πρωθυπουργός της ΙνδίαςΝαρέντρα Μόντι. «Δεν υπάρχουν κερδισμένοι ή χαμένοι από τη συμφωνία του Παρισιού. Η κλιματική δικαιοσύνη κέρδισε και όλοι μας εργαζόμαστε για ένα πιο πράσινο μέλλον» έγραψε στο Twitter.
«Η κλιματική αλλαγή παραμένει μια πρόκληση, όμως η συμφωνία του Παρισιού δείχνει πώς όλες οι χώρες ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση αυτή και εργάσθηκαν για να βρεθεί μια λύση. Οι συνομιλίες στην COP21 και η συμφωνία του Παρισιού καταδεικνύουν τη συλλογική σωφροσύνη των παγκόσμιων ηγετών για να μετριαστεί η κλιματική αλλαγή» συνέχισε.
Η Ινδία, τέταρτος μεγαλύτερος ρυπαντής του πλανήτη μετά την Κίνα, τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, με 6,5% των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, άσκησε σοβαρές πιέσεις ώστε οι ανεπτυγμένες χώρες να επωμιστούν το μεγαλύτερο κόστος για τη συγκράτηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

—Συγκράτηση
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επισημαίνουν ακόμα ότι οι εθελοντικές δεσμεύσεις για τις εκπομπές που είχαν παρουσιαστεί από 186 χώρες ενόψει της Συνόδου δεν επαρκούν για το στόχο των 2 βαθμών, κάτι που δείχνει να βρίσκεται σε διαφωνία με το συμφωνημένο στόχο της συνόδου.
Βασικό ζήτημα στη Σύνοδο ήταν και ο μηχανισμός που θα αντιμετωπίσει τις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οι αναπτυσσόμενες χώρες πίεσαν για ρητή αναφορά σε μηχανισμό «απωλειών και ζημιών». Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες απέρριψαν την απαίτηση και η τελική συμφωνία περιλαμβάνει ξεχωριστή, μη δεσμευτική διάταξη, που προβλέπει ότι ο μηχανισμός αυτός δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διεκδίκηση αποζημιώσεων από φυσικές καταστροφές που αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή.
Ακόμα, πολλές ευάλωτες χώρες, όπως τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού, υποστήριξαν ότι ο στόχος των 2 βαθμών δεν επαρκεί για να προστατευτεί η επιβίωσή τους καθώς η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει.
Με επικεφαλής τη Σουηδική Αραβία, το αντίπαλο στρατόπεδο απάντησε ότι ο καθορισμός ενός πιο φιλόδοξου στόχου θα έθετε σε κίνδυνο τη διατροφική ασφάλεια.
Η Σαουδική Αραβία πρωτοστάτησε στην προσπάθεια να εξαλειφθεί από το κείμενο της συμφωνίας κάθε αναφορά σε σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων(decarbonization) κάποια στιγμή στο δεύτερο μισό του αιώνα. Η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες βασίζονται στον λιθάνθρακα για την οικονομική ανάπτυξη και την ηλεκτροδότηση του πληθυσμού τους, επίσης αρνήθηκαν να ορίσουν ημερομηνία για την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων.
Ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πίεσε για μια φιλόδοξη συμφωνία, δίστασε να υιοθετήσει τον όρο «decarbonization» λόγω της Πολωνίας, της οποίας η οικονομία εξαρτάται από το κάρβουνο.
Το τελικό κείμενο προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να προσπαθήσουν «να κορυφωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου το συντομότερο δυνατό, αναγνωρίζοντας ότι η κορύφωση θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο για τις αναπτυσσόμενες χώρες».
econews

Δεν υπάρχουν σχόλια: