του Νίκου Χρυσόγελου
πρώην ευρωβουλευτή ΠΡΑΣΙΝΟΙ / EFA
Μέλος του Συμβουλίου των Πράσινων
“Οι ναζί δεν ήρθαν ως Γερμανοί τουρίστες” είναι μια ταινία μικρού μήκους στην οποία τρία κορίτσια στη Γερμανία – μεταξύ των οποίων και μια πρόσφυγας από τη Συρία – σχολιάζουν τα εγκλήματα των ναζί στην Ελλάδα στην διάρκεια της κατοχής. Και τα σχολιάζουν μέσα και από την δική τους εμπειρία.
Το φιλμ αυτό έγινε για λογαριασμό της Γερμανικής πρωτοβουλίας πολιτών “Respect for Greece“, με αφορμή την επέτειο 80 χρόνων από την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων (German Wehrmacht) στην Ελλάδα και την έναρξη της ναζιστικής κατοχής. Η ταινία, που είναι μια παραγωγή του Ulli Joßner, προσφέρει μια φρέσκια ματιά στο θέμα και έχει ελληνικούς υπότιτλους.
Οι 3 μαθήτριες παρακολούθησαν την ταινία-μνήμες κατοχής «THE BALCONY – Wehrmacht Crimes in Greece» του Έλληνα σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ Χρυσάνθου Κωνσταντινίδη για να καταλάβουν τι συνέβη τότε. Ήταν πολύ σοκαρισμένες. Μια μαθήτρια που διέφυγε από τη Συρία ανακάλυψε τρομακτικές ομοιότητες με τις δικές της εμπειρίες.
Η ταινία “Το Μπαλκόνι – Μνήμες Κατοχής “ προβάλλεται δωρεάν μέσω διαδικτύου σε όλη τη Γερμανία στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα πριν από 80 χρόνια, ενώ χρησιμοποιείται για εκπαίδευση στο σχολείο αλλά και εκτός σχολείου. Στα σχολεία έχει μια πετυχημένη πορεία αλλά οι παραγωγοί της επιδιώκουν ευρύτερες συνεργασίας.
Δεν είναι εύκολο να πρέπει να κοιτάξεις βαθιά τις σκοτεινές πλευρές μιας κοινωνίας και ενός καθεστώτος, όπως αυτό των Ναζί, και να μιλήσεις με τα θύματά του, αντί να κρύβεις κάτω από το χαλί αυτά τα θέματα.
Μια σειρά εξελίξεων έχουν επαναφέρει το θέμα “του χρέους και των πολεμικών αποζημιώσεων προς την Ελλάδα” στην πολιτική συζήτηση στη Γερμανία:
– Το θέμα με μια σύγχρονη οπτική έχουν αναδείξει στη Γερμανία κάποιοι ερευνητές καθώς και η κίνηση πολιτών Respect for Greece που ξεκίνησε κυρίως από ανθρώπους που ένοιωθαν ότι ρητορικές απαξίωσης στην διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης εναντίον της ελληνικής κοινωνίας επανάφεραν όσα οι Ναζί είχαν χρησιμοποιήσει εναντίον των “άλλων”. Κάποια από τα ιδρυτικά μέλη της κίνησης είχαν και μια “προσωπική” συναίσθηση ευθύνης απέναντι σε όσα είχαν προκαλέσει οι επώνυμοι γονείς τους που είχαν συνεργαστεί με τους ναζί. Η κίνηση πολιτών “Respect for Greece” προσπαθεί να προωθήσει τη συνεργασία με τα “μαρτυρικά χωριά” που καταστράφηκαν από τους Ναζί στην Ελλάδα με το βλέμμα στραμμένο όμως προς το μέλλον. Έχει επίσης καταθέσει μια πρόταση-policy paper για την συνεργασία της Γερμανίας με την Ελλάδα σε σχέση με το χρέος και τις πολεμικές αποζημιώσεις: Η πρόταση βασίζεται στο εξής πλαίσιο: “Υποστηρίζουμε το αίτημα του ελληνικού κράτους προς τη Γερμανία να παρέχει αποζημιώσεις για τις καταστροφές που προκλήθηκαν κατά τον πόλεμο από τους ναζί. Το αποτέλεσμα αυτών των διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που ανταποκρίνεται στα τρέχοντα κοινωνικά και οικολογικά προβλήματα της Ελλάδας. Το πρόγραμμα θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και να υλοποιηθεί από την Ελλάδα. Θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί ως ενίσχυση για την ανοικοδόμηση της Ελλάδας ή ως έμμεση πληρωμή αποκατάστασης. Σε κάθε περίπτωση θα ήταν μια συμβολή στον αειφόρο/βιώσιμο εκσυγχρονισμό της Ελλάδας”.
– Οι Πράσινοι και το κόμμα Die Linke (αριστερά) κατέθεσαν, χωριστά, τον Μάρτιο 2021 δύο ψηφίσματα στο Γερμανικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο για το θέμα του χρέος και των επανορθώσεων, που μετά από μια διεξοδική συζήτηση απορρίφθηκαν από την κυβερνητική πλειοψηφία.
Οι Γερμανοί Πράσινοι παρουσίασαν στις 25 Μαρτίου στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο σχέδιο πρότασης αναφορικά με το θέμα των ευθυνών των Ναζί στην εισβολή (6.4.1941) και κατοχή της Ελλάδας καθώς και στην οικονομική ζημιά και το χρέος που προκάλεσαν “German War Guilt”. H παρέμβαση έγινε στην επέτειο των 80 χρόνων από την εισβολή. Οι Πράσινοι πρότειναν μια σειρά ενεργειών που θα υπενθυμίζουν τις ευθύνες της Γερμανίας για το ναζιστικό παρελθόν της, θα συμβάλλουν σε αποζημιώσεις αλλά και θα στρέφονται προς κοινές ενέργειες για ένα βιώσιμο μέλλον.
Οι Πράσινοι έφεραν στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο ένα θέμα που θα μπορούσε να μην είναι δημοφιλές και να τους κόστιζε εκλογικά ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών του Σεπτεμβρίου. Μάλιστα μετά την απόρριψη της πρότασης τόνισαν ότι αυτή θα είναι ένα από τα θέματα που θα θέσουν στις διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης το φθινόπωρο 2021. Η πολιτική με αξίες και προτάσεις δεν είναι απλώς ζητούμενο, είναι η μόνη εναλλακτική για ένα βιώσιμο μέλλον των κοινωνιών μας.
Η διαχείριση του θέματος από τους Πράσινους δείχνει ότι ΔΕΝ υπάρχουν κρίσιμα “μη-δημοφιλή” πολιτικά ζητήματα με τα οποία δεν πρέπει να ασχολείται ένα κόμμα για να μην χάσει ψήφους – πχ οι ευθύνες μιας χώρας για εγκλήματα που συνέβησαν στο παρελθόν – αλλά το ζητούμενο είναι η πολιτική προσέγγιση, οι προτάσεις και η ψύχραιμη πολιτική συζήτηση με όλα τα κόμματα με το βλέμμα προς το μέλλον.
Η πρωτοβουλία ξεκίνησε από τον πράσινο βουλευτή Manuel Sarrazin – τον έχω συναντήσει πολλές φορές όταν έρχονταν στην Ελλάδα για να μιλήσει με φορείς και πολιτικά πρόσωπα και να συντάσσει τακτικές εκθέσεις προς το Γερμανικό Κοινοβούλιο για την διαχείριση της κρίσης και τις συνέπειες της στην κοινωνία (κάτι που δεν έκανε καν το ελληνικό κοινοβούλιο!).
Την πρωτοβουλία πήρε πάνω της και η πράσινη αντιπρόεδρος του κοινοβουλίου Claudia Roth αλλά και ολόκληρη η κοινοβουλευτική ομάδα που συνυπογράφει την πρόταση – ψήφισμα.
Η παρέμβαση ξεκίνησε με μια ερώτηση του Manuel Sarrazin, για το αν η γερμανική κυβέρνηση είχε προετοιμάσει κάποιες εκδηλώσεις για την από κοινού “μνήμη” (commemorative events) στο πλαίσιο της 80ης επετείου από την εισβολή της Wehrmacht στην Ελλάδα και την Γιουγκοσλαβία. Μέσα από την απάντηση της ερώτησης διαφάνηκε ότι το θέμα δεν είχε απασχολήσει ούτε την κυβέρνηση ούτε φορείς στη Γερμανία (“έχουν σχεδιαστεί κάποιες εκδηλώσεις στην Ελλάδα από την ελληνική πλευρά” / “The Federal Government was very aware of the significance of this anniversary for Greece and the countries of the former Yugoslavia in view of Germany’s historical responsibility”…”the embassy, consulate general or honorary consulates will participate” απάντησε ο Niels Annen, Minister of State at the Federal Foreign Office).
Με στόχο να ξεπαγώσουν τη συζήτηση και να συμβάλλουν στην διαμόρφωση προτάσεων που θα στρέφονται προς το μέλλον, αξιοποιούν και τη γνωμάτευση της επιστημονικής Επιτροπής του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου το 2019 “government’s position is justifiable under international law, but by no means compelling”.
H πρόταση την οποία έφεραν οι Πράσινοι στο κοινοβούλιο περιγράφει (εδώ εν συντομία) τα εξής “στο πλαίσιο μιας χειρονομίας καλής θέλησης και ανθρωπιστικής χειρονομίας από τη Γερμανία“:
“As a gesture of goodwill and as a humanitarian gesture by Germany, several concrete proposals are to be made to the Greek side. These include, above all, a new approach to the Greek demand for repayment of the so-called forced loan. The gesture should also include payments for the victims of Nazi crimes and their children, who have not yet been compensated or have been insufficiently compensated. Social-medical assistance is also being considered. The Jewish communities are also to be supported. In addition, there would be remembrance projects and future investments for places that suffered greatly under German occupation and were completely or partially destroyed”
Στο παρελθόν έχουν χρησιμοποιηθεί οι δίκαιες απαιτήσεις της ελληνικής πλευράς για να διαμορφωθεί, όμως, ένα σύνολο μαξιμαλιστικών απαιτήσεων που δημιουργούσαν (σε μια μικρή μειοψηφία) την ψευδαίσθηση ότι η Ελλάδα θα ελάμβανε εκατοντάδες δις ή και τρις και θα έλυνε όλα τα προβλήματά της με “αποπληρωμή του γερμανικού χρέους”. Κατά την άποψή μου παρόμοιες απόψεις εκτός του ότι είναι εξωπραγματικές δεν επιτρέπουν να τεθεί σε σωστή βάση η από κοινού διαμόρφωση ενός σχεδίου που θα βασίζεται στην “αποζημίωση” (δεν μπορεί φυσικά να υπάρξει για τους εκτελεσθέντες από τους Ναζί με την πλήρη έννοια της λέξης”) αλλά θα λειτουργεί και ως κοινή δέσμευση ότι δεν θα επιτρέψουμε να ξανασυμβούν παρόμοια εγκλήματα αλλά και – κυρίως – να στρέφεται προς το μέλλον.
Το σημαντικό της πρότασης – πέρα από επιμέρους ιδέες – είναι η προτροπή να συνεργαστούν Γερμανία – Ελλάδα και να διαμορφώσουν ένα κοινό σχέδιο. Εξάλλου, μεταξύ των προτάσεων-ιδεών που έχουν κατατεθεί είναι ο από κοινού σχεδιασμός της δημιουργίας πράσινων επαγγελμάτων και σχεδίων οικολογικής βιωσιμότητας για τις περιοχές που υπέστησαν την βάρβαρη επιδρομή των ναζί, ώστε να επιστρέψουν ή παραμείνουν στον τόπο τους νέοι άνθρωποι δημιουργώντας καλύτερες μέρες για την περιοχή τους.
Την πρόταση κατέθεσαν εξ ονόματος όλης της κοινοβουλευτικής ομάδας οι Katrin Göring-Eckardt και ο Dr. Anton Hofreiter, ενώ υπογράφουν οι: Manuel Sarrazin, Claudia Roth (Augsburg), Lisa Badum, Katja Keul, Dr. Kirsten Kappert-Gonther, Erhard Grundl, Margarete Bause, Dr. Franziska Brantner, Agnieszka Brugger, Kai Gehring, Uwe Kekeritz, Dr. Tobias Lindner, Omid Nouripour, Cem Özdemir, Dr. Frithjof Schmidt, Jürgen Trittin, Ottmar von Holtz, Luise Amtsberg, Canan Bayram, Anja Hajduk, Britta Haßel-mann, Sven-Christian Kindler, Claudia Müller, Beate Müller-Gemmeke, Lisa Paus, Tabea Rößner, Corinna Rüffer, Stefan Schmidt, Margit Stumpp, Dr. Konstantin von Notz, Beate Walter-Rosenheimer, Wolfgang Wetzel und Fraktion BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN
Ανεξαρτήτως του γεγονός της απόρριψης της πρότασης από την πλειοψηφία του κοινοβουλίου, οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ έχουν δεσμευτεί ότι αυτή η προσέγγιση θα είναι μέρος της διαπραγμάτευσης για τον σχηματισμό κυβέρνησης μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου.
Σύντομο ιστορικό:
Στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, από το 1941 μέχρι το 1944, καταστράφηκαν πλήρως από τα γερμανικά στρατεύματα περισσότερα από 100 χωριά. Τα εγκλήματα πολέμου εναντίον αμάχων προκάλεσαν το θάνατο τουλάχιστον 140.000 παιδιών γυναικών και ανδρών, ενώ εξοντώθηκε περίπου το 90% των Ελλήνων εβραίων.
Για επικοινωνία μπορείτε να απευθύνεστε στο RfG: vorstand@respekt-fuer-griechenland.de
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου