Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2025

Η σιωπηλή καμπάνα της δημογραφικής κρίσης

Η είδηση ότι πάνω από 750 σχολεία κλείνουν σε όλη την Ελλάδα δεν είναι απλώς ένα ακόμη νούμερο στη στατιστική των εκπαιδευτικών δομών. Είναι το πιο ηχηρό καμπανάκι που μας προειδοποιεί για τη βαθιά δημογραφική κρίση που ήδη διαμορφώνει το μέλλον της χώρας. Όταν τα θρανία μένουν άδεια και όταν τα παιδιά λιγοστεύουν, η ίδια η κοινωνία μας στερεύει από μέλλον.



Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, μέσα σε μόλις επτά χρόνια η πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχασε πάνω από 111.000 μαθητές ,μια μείωση 19%. Δεν πρόκειται για συγκυριακή διακύμανση, αλλά για βαθιά τάση, η οποία επιβεβαιώνει αυτό που οι δημογράφοι εδώ και καιρό κρούουν ως συναγερμό: οι Έλληνες σε αναπαραγωγική ηλικία λιγοστεύουν, οι γεννήσεις καταρρέουν και το μέλλον μοιάζει να συρρικνώνεται πριν καν υπάρξει.


Το ανησυχητικό είναι πως η κρίση δεν περιορίζεται πια σε ορεινά χωριά και ακριτικά νησιά. Τα κλειστά σχολεία αφορούν και την Αττική, την καρδιά του ελληνικού πληθυσμού. Εκεί που άλλοτε οι αίθουσες γέμιζαν παιδικές φωνές, σήμερα περισσεύουν τετραγωνικά μέτρα και λείπουν μαθητές όπως αναλύθηκε στο airetos.gr .


Σε αυτή την ήδη ζοφερή εικόνα, προστίθεται και ένας άλλος παράγοντας: η μαζική μετανάστευση νέων ανθρώπων. Χιλιάδες Έλληνες, κυρίως μετά την οικονομική κρίση- μα και σήμερα λόγω των χαμηλών μισθών στη χώρα και της ακρίβειας -επέλεξαν να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής στο εξωτερικό. Εκεί, δημιουργούν οικογένειες και φέρνουν στον κόσμο παιδιά που μεγαλώνουν σε άλλες κοινωνίες, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη ξένων χωρών και όχι της δικής τους. Έτσι, το έλλειμμα γεννήσεων στην Ελλάδα δεν είναι μόνο αποτέλεσμα χαμηλής γονιμότητας, αλλά και της απώλειας ανθρώπινου δυναμικού που θα μπορούσε να στηρίξει τον πληθυσμό.


Η υπουργός Παιδείας μίλησε για έναν καθρέφτη: «Οι αίθουσες διδασκαλίας αντικατοπτρίζουν τις αίθουσες τοκετού». Μια φράση απλή αλλά τρομακτικά αληθινή. Γιατί το σχολείο δεν είναι μόνος δείκτης παιδείας, είναι και δείκτης ζωής. Κι όταν αυτός ο δείκτης πέφτει, καμία πολιτική δεν μπορεί να κρύψει το χάσμα. όπως αποκαλύπτει το airetos.gr 


Ωστόσο, η απάντηση στο δημογραφικό δεν μπορεί να είναι μόνο κυβερνητική. Η αυτοδιοίκηση έχει ρόλο-κλειδί αρκεί να αποκτήσει την αυτοτέλεια της, οικονομική και πολιτική και να πάψει να αποτελει τον άλλοθι για τις λαθεμένες πολιτικές της κάθε εξουσίας: μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει δράσεις που στηρίζουν τις οικογένειες τοπικά, από βρεφονηπιακούς σταθμούς και κοινωνικές υπηρεσίες μέχρι προγράμματα στέγασης και πολιτισμού που κάνουν πιο ελκυστική τη ζωή στις μικρές πόλεις και στα χωριά. Η ενίσχυση της αποκέντρωσης δεν είναι πολυτέλεια, είναι όρος επιβίωσης. Αν οι νέες οικογένειες έχουν λόγους να μείνουν και να δημιουργήσουν εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, τότε και τα σχολεία θα μείνουν ανοιχτά και η ύπαιθρος ζωντανή.


Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα αναγνωρίσουμε την κρίση  αυτή είναι πια αδιαμφισβήτητη. Το ερώτημα είναι τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε. Για δεκαετίες η πολιτεία περιορίστηκε σε ευκαιριακά επιδόματα, σε αποσπασματικές παροχές ή σε φορολογικά μέτρα που ποτέ δεν δημιούργησαν ουσιαστική ασφάλεια για τις νέες οικογένειες. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε σήμερα: νέα ζευγάρια που διστάζουν να αποκτήσουν παιδιά, κοινωνίες που γερνούν, χωριά που σβήνουν, πόλεις που γίνονται σιωπηλές.


Αν η Ελλάδα θέλει να έχει αύριο, πρέπει να τολμήσει σήμερα μια εθνική στρατηγική για το δημογραφικό, στην οποία να συμμετέχουν κεντρικό κράτος και αυτοδιοίκηση. Με πολιτικές στήριξης των οικογενειών, με προσβάσιμη στέγαση, με ποιοτικές κοινωνικές υπηρεσίες, με σταθερή εργασία και προοπτική. Όχι με αποσπασματικά μέτρα, αλλά με ένα συνεκτικό σχέδιο που θα πείσει τους νέους ότι μπορούν να χτίσουν το μέλλον τους εδώ.


Γιατί το πραγματικό στοίχημα δεν είναι μόνο να κρατήσουμε τα σχολεία ανοιχτά. Είναι να κρατήσουμε ανοιχτή την προοπτική της ίδιας της χώρας.


​‌‍


📌 Το παραπάνω περιεχόμενο αντιγράφηκε από το airetos.gr

📎 Διαβάστε την πλήρη έκδοση εδώ: https://www.airetos.gr/?src=clipboard&utm_source=copy&utm_medium=anti_scrape


Δεν υπάρχουν σχόλια: