«ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΕΛΦΩΝ » ( του Σαράντη Μιχαλόπουλου , κατοίκου Ιτέας)

Εδώ και καιρό μας κατακλύζουν οι αναφορές και οι παρουσιάσεις έργων που σχεδιάζονται, μελετώνται ή εκτελούνται στον Δήμο Δελφών, με στόχο την τουριστική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. 

Επίκεντρο των περισσότερων από τα έργα αυτά είναι η πόλη της Ιτέας, κυρίως λόγω του λιμανιού της, που αποτελεί την κύρια είσοδο τουριστών μέσω θαλάσσης.

Παρακολουθώ, όσο μπορώ καλύτερα, τις σχετικές ανακοινώσεις αλλά και τις παρουσιάσεις που γίνονται για τα εν λόγω έργα, όπως η τελευταία που έγινε στον προβλήτα της Ιτέας την Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024, για το λεγόμενο Π.Ε.Α.Λ. (Πλαίσιο Έργων Ανάπτυξης Λιμένα).

Οι ιδέες και τα σχέδια είναι πάρα πολύ καλά, εκείνο όμως που δεν έχω δει είναι να παρουσιάζεται κάποια μελέτη κόστους – οφέλους, για τα έργα που προωθούνται.

Πριν από πολλά χρόνια υλοποιήθηκε ένα μεγάλο έργο για την Ιτέα, αυτό της κατασκευής της σημερινής Μαρίνας. Για το έργο αυτό ξοδεύτηκαν πάρα πολλά χρήματα, αλλά κανείς δεν έχει αναφέρει ποτέ αν τα χρήματα αυτά «έπιασαν τόπο», με την έννοια να αποφέρουν κάποια έσοδα στην περιοχή, σαν άμεση ή έμμεση απόσβεση της επένδυσης που έγινε.

Σήμερα η Μαρίνα Ιτέας είναι στα «αζήτητα». Κανείς δεν ενδιαφέρεται να την αναλάβει και να την αξιοποιήσει επιχειρηματικά, κάτι που αποτελεί αδιάψευστη απόδειξη ότι η επένδυση που έγινε ήταν σε μεγάλο βαθμό άσκοπη.

Την ίδια στιγμή, η πόλη της Ιτέας έχει στο κεντρικότερο σημείο της ένα σημείο συγκέντρωσης των λυμάτων της, που η δυσοσμία του είναι, όχι μόνο ενοχλητική γι’ αυτούς που μένουν στην εγγύτερη περιοχή, αλλά και απόλυτα απαξιωτική και δυσφημιστική για την εικόνα της πόλης.

Η δυσκολία και το κόστος ενός έργου ανακατασκευής του αποχετευτικού συστήματος της πόλης είναι σίγουρα αποτρεπτικά για την οποιαδήποτε σκέψη μελέτης ενός τέτοιου έργου, αλλά την ίδια στιγμή δίνεται προτεραιότητα σε άλλα έργα, όπως στο έργο αναβάθμισης του λιμένα, με την εκβάθυνση του βυθού και την κατασκευή μεγάλου προβόλου πρόσδεσης κρουαζιερόπλοιων, προϋπολογισμού περίπου 6 εκ. ευρώ, που είναι ήδη σε εξέλιξη.

Ποιο όμως θα είναι το όφελος αυτού του έργου, αν όχι για την Ιτέα, αλλά τουλάχιστον για τον Δήμο Δελφών ; Τι σημαίνει η προσέλκυση περισσότερων τουριστών, που θα έρχονται με πλοία, για να επισκεφθούν τους Δελφούς και να φύγουν αυθημερόν ;

Έχει πάρει κανείς χαρτί και μολύβι και να λογαριάσει π.χ. ποια θα είναι τα έσοδα από τα τέλη ελλιμενισμού και ποια θα είναι τα έξοδα για τις υπηρεσίες ασφάλειας που θα παρέχει το Λιμενικό ; Έχει κανείς αναρωτηθεί αν ακόμη και τα τουριστικά λεωφορεία που μεταφέρουν τους επισκέπτες από την Ιτέα στους Δελφούς ανήκουν σε τοπικούς επιχειρηματίες ή ανήκουν σε τουριστικές επιχειρήσεις εκτός του νομού Φωκίδας ; 

Με λίγα λόγια, ποιο αναμένεται να είναι το όφελος από την αύξηση της τουριστικής κίνησης προς Δελφούς, για τον ίδιο τον Δήμο των Δελφών ή για την πόλη της Ιτέας ;

Φυσικά, κάποιος εύκολα μπορεί να επικαλεστεί το επιχείρημα ότι γενικότερα η αύξηση της τουριστικής κίνησης είναι από τους σημαντικότερους στόχους της χώρας, όμως πάντα πρέπει να γίνεται αναφορά και σε κάποια «ανταποδοτικά» οφέλη προς τις τοπικές κοινωνίες, που άμεσα ή έμμεσα επιβαρύνονται από τις δραστηριότητες αυτής της τουριστικής κίνησης. 

Ας πάμε όμως και στα σχεδιαζόμενα έργα ανάπλασης της ευρύτερης χερσαίας ζώνης Λιμένα Ιτέας. Με ενδιαφέρον άκουσα ότι στο ΠΕΑΝ έχει ενταχθεί και η «αξιοποίηση της περιοχής Γαλλικοί Μόλοι», με κατασκευή εγκαταστάσεων για «αποθετήριο» σκαφών. 

Τα σχετικά ερωτήματα είναι αρκετά για έναν απλό πολίτη, που δεν γνωρίζει λεπτομέρειες του σχεδιαζόμενου έργου. Π.χ. πόσο θα κοστίζει ένα τέτοιο έργο ; Πόσα σκάφη θα φιλοξενούνται σε αυτές τις εγκαταστάσεις και τι αντίτιμο θα πληρώνουν για την φιλοξενία αυτή ; Ποιος θα διαχειρίζεται τη λειτουργία αυτής της εγκατάστασης ; Μήπως το ίδιο το Λιμενικό Ταμείο που δεν έχει καθόλου προσωπικό ; Ή, μήπως θα δημιουργηθεί κάποια νέα θέση εργασίας ; Και πως θα καλύπτεται το κόστος της ;

Χαρακτηριστικό παράδειγμα έργων που υλοποιούνται επειδή βρέθηκε κάποια πηγή χρηματοδότησης αλλά στη συνέχεια παραμένουν αναξιοποίητα είναι η δημιουργία υποδομής για την πρόσβαση ΑΜΕΑ στην παραλία ΜΑΪΑΜΙ, η οποία δεν έχει ποτέ λειτουργήσει, προφανώς διότι θα χρειαζόταν κάποιο άτομο για την επίβλεψη λειτουργίας, το οποίο και δεν βρέθηκε (όχι σαν ειδικότητα, αλλά μάλλον σαν τρόπος κάλυψης του σχετικού κόστους).

  

Και έρχομαι σε ένα άλλο έργο που πρόσφατα παρουσιάστηκε από τον Δήμο Δελφών, σαν κάτι που θα προσφέρει σημαντικά οφέλη στην πόλη της Ιτέας.

Πρόκειται για τη διαμόρφωση μίας πλατείας στην είσοδο της πόλης, που στις σχετικές ανακοινώσεις παρουσιάστηκε σαν «ένα σημαντικό έργο αναβάθμισης ενός κοινόχρηστου χώρου, σε εστία αναψυχής και συνάθροισης των πολιτών, μέσω του οποίου η Ιτέα θα αποκτήσει ένα νέο κοινόχρηστο πνεύμονα και το οποίο θα αποτελέσει μια ευχάριστη διέξοδο για την τρίτη ηλικία που φιλοξενείται στο Θεραπευτήριο, ενώ θα βελτιώσει αισθητικά και την είσοδο της πόλης, αποτελώντας τοπόσημό της».

Εδώ αξίζει να αναφέρει κανείς ότι σε παρακείμενη περιοχή, όπου έχει επεκταθεί το σχέδιο πόλης, δεν έχει γίνει η παραμικρή κίνηση για την διαμόρφωση οδών και την κατασκευή υποδομών (δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, κλπ.), ώστε να γίνουν πραγματικά οικόπεδα τα πρώην αγροτεμάχια, παρότι σε αρκετές περιπτώσεις έχει καταβληθεί από τους ιδιοκτήτες η προβλεπόμενη εισφορά σε χρήμα. Ωραία τα "τοπόσημα" και οι "εστίες αναψυχής και συνάθροισης πολιτών", όμως εξίσου ωραία θα ήταν να υλοποιηθούν οι υποχρεώσεις του Δήμου απέναντι στους δημότες - ιδιοκτήτες "οικοπέδων" που σήμερα παραμένουν χωράφια. 

Για την ιστορία, το έργο έχει προϋπολογισμό 1.000.000 €.

Ποια όμως θα είναι η «προστιθέμενη αξία» για την πόλη της Ιτέας ; Η «ομορφιά στην είσοδο της πόλης» ; Το «σημείο συνάθροισης πολιτών» ; Ή η «διέξοδος για την τρίτη ηλικία που φιλοξενείται στο Θεραπευτήριο» ;

Νομίζω ότι δεν χρειάζεται παράθεση περισσότερων παραδειγμάτων για να στοιχειοθετηθεί η άποψη ότι ούτε συνολικό και συγκροτημένο σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής υπάρχει, ούτε τα σχεδιαζόμενα έργα έχουν το απαραίτητο στοιχείο της οικονομικής θεμελίωσης, που θα δικαιολογεί την υλοποίησή τους.