Ο Κώστας Στοφόρος γεννήθηκε στη Ρώμη το 1960. Είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Έχει εργαστεί επί σειρά ετών στην τηλεόραση και τώρα συνεργάζεται με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης. Γράφει στο διαδίκτυο, σε εφημερίδες και περιοδικά κυρίως για θέματα βιβλίου και πολιτισμού. Υλοποιεί εργαστήρια δημιουργικής γραφής για παιδιά και ενηλίκους. Έχει εργαστεί ως σεναριογράφος/παρουσιαστής σε μια σειρά ντοκιμαντέρ κυρίως για ιστορικά θέματα. Έχει γράψει παραμύθια, βιβλία για ενηλίκους και μια σειρά βιβλίων για γονείς. Τα τελευταία χρόνια γράφει αστυνομικές ιστορίες για παιδιά και εφήβους. Βιβλία του έχουν βρεθεί στη βραχεία λίστα των βραβείων του Αναγνώστη, του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ 2024 και στη Χρυσή Λίστα του elniplex.com, ενώ ο Κώδικας της Λέρου έλαβε το Πανδωδεκανησιακό Βραβείο. Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Περιοδικού Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ), της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (IFJ), του PEN Greece, της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (Ε.Λ.Σ.Α.Λ.). Το βιβλίο του Η χαμένη στήλη των Ετρούσκων, που κλείνει μια σειρά δέκα βιβλίων για παιδιά από έντεκα ετών, μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.
Η χαμένη στήλη των Ετρούσκων, ο τίτλος του βιβλίου σας που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος. Θα μας δώσετε κάποια στοιχεία του;
Είναι το τελευταίο βιβλίο της σειράς κι ήθελα με αυτό να «κλείσω λογαριασμούς». Όμως από τότε που το έγραψα, σκέψεις για ένα είδος επιστροφής τριγυρνάνε στο μυαλό μου. Διαδραματίζεται κατά κύριο λόγο στη Λήμνο, αλλά εν μέρει και στη Σαμοθράκη. Έμπνευση γι’ αυτό το βιβλίο υπήρξε η «Στήλη των Καμινίων», ένα πολύ σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα που σήμερα φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο κι έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την κατανόηση της γραφής των Ετρούσκων, ενώ μας δίνει πολλές ακόμη ιστορικές πληροφορίες. Βρέθηκε στη Λήμνο κατά την Οθωμανική περίοδο και σώθηκε με πραγματικά μυθιστορηματικό τρόπο. Η Λήμνος είναι ένα μαγικό νησί, όσοι την έχουν επισκεφθεί νομίζω κατανοούν τι λέω, και δεν μπορούσα να σκεφτώ καλύτερο τρόπο για την «αυλαία» των περιπετειών. Σε ό,τι αφορά στην υπόθεση, είναι μια μεγάλη παγίδα που στήνεται από τους «κακούς» της ιστορίας. Δεν λέω περισσότερα…
Πρόκειται, όπως είπατε, για το τελευταίο βιβλίο της σειράς για παιδιά από έντεκα ετών, ανάμεσα στα πολλά βιβλία που έχετε γράψει. Ποιο είναι το κίνητρο για να συνεχίζετε να γράφετε για παιδιά;
Ναι, είναι το δέκατο βιβλίο της σειράς. Το πρώτο, Η κούπα του Πτολεμαίου: Περιπέτεια στο Πόρτο Ράφτη, είχε κυκλοφορήσει από τον εκδοτικό οίκο Ιπτάμενο Κάστρο. Εκεί μας συστήθηκε η παρέα. Εκτός απροόπτου, θα επανακυκλοφορήσει μέχρι το τέλος της χρονιάς από τον Κέδρο. Αναφέρομαι σε αυτό γιατί στην ουσία, με την εξαίρεση κάποιων παραμυθιών, σήμανε την έναρξη της συγγραφικής μου δραστηριότητας με ιστορίες μυστηρίου και περιπέτειας. Είχα ξεκινήσει να το γράφω διαβάζοντάς το στα δυο μικρότερα παιδιά μου. Οπότε πρώτα απ’ όλα έγραψα για εκείνους –τώρα είναι 20 και 18 χρονών– αλλά ένιωσα γράφοντας μια αγαλλίαση. Σα να ξαναγινόμουνα κι εγώ παιδί και να ζω τις περιπέτειες. Σίγουρα αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο. Από την άλλη, είναι ένα κοινό που έχεις τη δυνατότητα να έρχεσαι σε επαφή μαζί του και έχει εντελώς διαφορετική λειτουργία, λ.χ., απ’ ό,τι όταν απευθύνεται κανείς σε ενήλικο κοινό. Τέλος, νομίζω πως είναι πολύ σημαντικό, για να γίνει ο κόσμος καλύτερος, να στρέφουμε τα παιδιά στην ανάγνωση και να καλλιεργούμε την αγάπη για το βιβλίο.
Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά άνω των έντεκα ετών, ένα ηλικιακό πεδίο κατά το οποίο δύσκολα τα παιδιά παραμένουν αναγνώστες βιβλίων. Ποια είναι η δική σας αίσθηση;
Έχετε απόλυτο δίκιο. Δυστυχώς είναι η κρίσιμη ηλικία όπου πολλά παιδιά –και κυρίως αγόρια– εγκαταλείπουν το διάβασμα «εξωσχολικών» βιβλίων. Το μεγαλύτερο βραβείο που έχω πάρει είναι όταν σε μια έκθεση βιβλίου ήρθε μια μητέρα με τον γιο της, που ήταν πια στο Λύκειο, για να με ευχαριστήσουν, διότι, όπως είπαν, χάρη σε ένα βιβλίο μου ο γιος άρχισε να διαβάζει λογοτεχνία. Είναι μικρό, δύσκολο και απαιτητικό κοινό. Άνθρωποι όπως εσείς με τις δράσεις και τη στάση σας συμβάλλουν ώστε να μη χαθεί το παιχνίδι. Όμως χρειάζονται συντονισμένες ενέργειες. Και το βασικότερο είναι να υπάρχει σε κάθε σχολείο βιβλιοθήκη που να λειτουργεί, αλλά και ώρες μέσα στο σχολικό πρόγραμμα αφιερωμένες στη λογοτεχνία. Κι ο ρόλος των γονιών είναι σημαντικός. Και με το παράδειγμά τους και με κοινές επισκέψεις σε βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες, εκθέσεις βιβλίου… Τέλος, χρειάζεται στήριξη ώστε δράσεις όπως αυτές της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς σε Καστοριά και Βέροια, όπου συγγραφείς επισκέπτονται όλα τα σχολεία, θα πρέπει να επεκταθούν σε όλη τη χώρα. Οι πόροι γι’ αυτό είναι ελάχιστοι – όσα ξοδεύονται, π.χ., για μία και μόνο συναυλία κάποιου δημοφιλούς καλλιτέχνη…
Η κοινωνία ζει σε ασφυξία και το πιο τραγικό είναι η ατιμωρησία των ενόχων σε όλα τα επίπεδα.
Βιβλίο-διαδίκτυο. Μπορεί το διαδίκτυο να δημιουργήσει αναγνώστες βιβλίων;
Χρησιμοποιώ το διαδίκτυο, είναι μέρος και της δημοσιογραφικής μου δουλειάς, ωστόσο είμαι πολύ επιφυλακτικός. Η άποψή μου –που μάλλον δεν συμμερίζονται πολλοί και σίγουρα όχι όσοι χαράζουν την εκπαιδευτική πολιτική– είναι πως οι διαδραστικοί πίνακες δεν έχουν θέση στο σχολείο! Τα παιδιά είναι όλη μέρα σε οθόνες. Ας κάνουν ένα διάλειμμα την ώρα της εκπαίδευσης. Και οι εργασίες θα έπρεπε να είναι μόνο χειρόγραφες. Το διαδίκτυο μπορεί να ανοίγει δρόμους, όμως φέρνει και μια πνευματική νωθρότητα. Φοβάμαι πως δεν δημιουργεί αναγνώστες βιβλίων. Στερεί αναγνώστες βιβλίων. Οι εξαιρέσεις, νομίζω, επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
Όπως όλοι οι αναγνώστες των βιβλίων σας, διαπιστώνουμε τις γνώσεις και την αγάπη σας για την Ιστορία. Πόσο σημαντικό είναι για έναν συγγραφέα να μυεί τα παιδιά στην αγάπη για την Ιστορία;
Το θεωρώ πολύ σημαντικό. Είναι το δικό μου πάθος κι ελπίζω πως μέσα από το μυστήριο και την περιπέτεια τα παιδιά μαθαίνουν πολλά πράγματα και τα αφομοιώνουν. Αυτά που στο σχολείο είναι «βαρετά», μπορούν να γίνουν συναρπαστικά. Αυτή είναι κι η ιδέα πίσω από όλα μου τα βιβλία, αλλά και από τη σειρά «Τόποι Μυστηρίου» των Εκδόσεων Κύφαντα, που έχω τη χαρά να διευθύνω, όπου μετέχουν εξαίρετοι συγγραφείς.
Τι θεωρείτε εξέλιξη σε έναν λογοτέχνη;
Να μην επαναλαμβάνεται, να πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα κάθε φορά. Να ξέρει και πότε να σιωπήσει. Να βελτιώνει τη γραφή του, όσο μπορεί, να μην επαναπαύεται στις δάφνες του. Να μη σταματάει να ψάχνει και να ερευνά. Να γίνεται όλο και πιο νέος στην ψυχή καθώς περνούν τα χρόνια.
Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα και σας εντυπωσίασε;
Είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που ανακάλυψα τυχαία στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Αγίας Παρασκευής, το Με τα μάτια κλειστά του Τζανρίκο Καροφίλιο, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου. Ο συγγραφέας είναι πρώην εισαγγελέας, ειδικευμένος στο οργανωμένο έγκλημα, με σημαντική δράση κατά της Μαφίας. Δυστυχώς, όπως διάβασα, τα άλλα δυο βιβλία του που κυκλοφορούν στα ελληνικά είναι εξαντλημένα…
Είναι πολύ σημαντικό, για να γίνει ο κόσμος καλύτερος, να στρέφουμε τα παιδιά στην ανάγνωση και να καλλιεργούμε την αγάπη για το βιβλίο.
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Θα απαντήσω με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου από την Α’ Επιστολή προς Κορινθίους:
ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάναι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐθέν εἰμι.
Νομίζω δεν μπορώ να τα εκφράσω καλύτερα. Αγάπη, αλληλεγγύη, αγώνας για ένα καλύτερο αύριο που να μας συμπεριλαμβάνει όλους.
Οικονομική κρίση, πανδημία, πυρκαγιές, πλημμύρες και δυο πόλεμοι στη γειτονιά μας. Ποια είναι η δική σας αίσθηση για όσα συμβαίνουν;
Μέσα στα βιβλία μου δεν «χαρίζομαι». Σε αντίθεση με πολλούς Έλληνες συναδέλφους. Δεν «στρογγυλεύω» τα πράγματα για να μην ενοχλήσω το κοινό που ίσως διαφωνεί. Το βασικότερο είναι να μη μένουμε απαθείς, αλλά να αναλαμβάνουμε δράση. Το μήνυμά μου, αν υπάρχει κάποιο, είναι πως χαμένοι αγώνες είναι αυτοί που δεν δίνονται. Η κοινωνία ζει σε ασφυξία και το πιο τραγικό είναι η ατιμωρησία των ενόχων σε όλα τα επίπεδα. Αυτό κλονίζει την εμπιστοσύνη σε όλους τους θεσμούς και οδηγεί σε παραίτηση και κυνισμό. Τα παιδιά ειδικά μάς βλέπουν όλους –και δικαίως, δυστυχώς– με μεγάλη δυσπιστία. Τους έχουμε στερήσει ακόμα και το όραμα. Ο ατομισμός κι η επιβίωση με κάθε μέσον προάγονται δίπλα στο χρήμα ως υπέρτατες αξίες. Νέα πρότυπα δημιουργούνται, που τα περιγράφει αυτό το εκτρωματικό είδος «μουσικής», η τραπ…
Ασχολείστε με τη συγγραφή του επόμενου βιβλίου σας;
Ναι. Είναι μια καινούργια ιδέα που αφορά και πάλι στη γνωριμία των παιδιών με την Ιστορία, αλλά θα απευθύνεται σε μικρότερες ηλικίες. Έχει σχέση με τους περιπάτους που πραγματοποιούμε στην Αθήνα με το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης. Η ιδέα είναι σταδιακά, και πάλι μέσα από το μυστήριο και την περιπέτεια, να ανακαλύψουμε την ιστορία της πόλης. Είναι νωρίς να μιλήσω για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, πάντως το βιβλίο θα αφορά στην περίοδο του Αυτοκράτορα Αδριανού και στα μεγάλα έργα που έκανε στην Αθήνα. Σκεφτείτε πως το υδραγωγείο του είναι λειτουργικό σχεδόν 2.000 χρόνια από την εποχή που φτιάχτηκε. Αναρωτιέμαι: πόσα δικά μας μεγάλα έργα θα υπάρχουν σε 2.000 χρόνια από σήμερα; Αυτό είχα στο μυαλό μου…
Η Χαριτίνη Μαλισσόβα , είναι εκπαιδευτικός και αρθρογράφος Λογοτεχνίας στην εφημερίδα «ΘΕΣΣΑΛΙΑ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου