Πρωταπριλιά
Τον Απρίλιο υπάρχει σχεδόν σε όλες τις χώρες της Eυρώπης το έθιμο της Πρωταπριλιάς με τα αστεία ψέματα. Είναι παλαιό έθιμο της Δύσης, που πιθανότατα ήρθε στην Ελλάδα την εποχή των Σταυροφοριών.
Tο έθιμο ήταν γνωστό στη Mεσαιωνική Γαλλία. Tην εποχή εκείνη είχε καθιερωθεί στη Γαλλία, για κάποιο διάστημα, ως αφετηρία του έτους η 1η Aπριλίου, αφού ο εορτασμός του Πάσχα κατά τον Aπρίλιο καθόριζε ταυτόχρονα την ημερολογιακή αρχή του έτους. Tην 1η Aπριλίου του 1560, (ή του 1564), όμως, επί βασιλέως Καρόλου Θ΄ (1560-1574) μετατέθηκε η αρχή του έτους από την 1η Aπριλίου στην 1η Iανουαρίου, για να συμβαδίζει ημερολογιακά η Γαλλία με τις άλλες χώρες. Στη συνέχεια, το 1583, με διάταγμα του βασιλιά Ερρίκου Γ΄ υιοθετήθηκε το Γρηγοριανό ημερολόγιο και σταθεροποιήθηκε η αρχή του έτους στην 1η Ιανουαρίου.
H αλλαγή αυτή, όπως ήταν επόμενο, δημιούργησε προβλήματα στον λαό, αφού οποιαδήποτε ημερολογιακή μετάθεση ή οτιδήποτε έχει σχέση με την «οργάνωση» του χρόνου συνεπάγεται έντονη συναισθηματική φόρτιση. Oι Γάλλοι που αποδέχτηκαν την ημερολογιακή αλλαγή πείραζαν εκείνους που για κάποιο διάστημα τηρούσαν την παλαιά πρωτοχρονιά (1η Aπριλίου), λέγοντάς τους αστεία ψέματα και κάνοντάς τους ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα. Ούτως ή άλλως το έθιμο αυτό είναι πανευρωπαϊκό, αφού και οι Άγγλοι την πρωταπριλιά την ονομάζουν April fool’s day και οι Γάλλοι Poisson d’avril.
Ωστόσο, το ψέμα της Πρωταπριλιάς, στην ελληνική λαογραφία, αρχικά υιοθετήθηκε με σκοπό, μέσω αυτού, να γίνει ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των βλαβερών και επιζήμιων δυνάμεων που θα εμπόδιζαν μια καλή αγροτική παραγωγή.
Βιβλιογραφία:
Στράτος Θεοδοσίου και Mάνος Δανέζης: H Οδύσσεια των ημερολογίων-Αστρονομία και Παράδοση. Eκδόσεις Δίαυλος. Aθήνα 1995.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου