Πέμπτη 6 Ιουνίου 2019

Παγκόσμια έρευνα- Έλληνες, o πιο στρεσαρισμένος λαός


Την αρνητική πρωτιά προκαλεί η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, αλλά και η έλλειψη ύπνου, ειδικά στις νεότερες γενιές, καθώς και η μανιακή χρήση των social media.

Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς να ακούσει, στην ερώτηση «γιατί οι Έλληνες εμφανίζονται σταθερά ως ο πιο στρεσαρισμένος λαός του πλανήτη;» η απάντηση δεν είναι η προφανής «εξαιτίας της οικονομικής κρίσης» ή τέλος πάντων δεν είναι η μοναδική κι ίσως όχι κι η κυριότερη. Σύμφωνα με την έρευνα «Global Emotions Report» (έκθεση για τα συναισθήματα παγκοσμίως) του ινστιτούτου Gallup (το ινστιτούτο Γκάλοπ είναι γνωστός αμερικανικός οργανισμός σφυγμομέτρησης της κοινής γνώμης), η Ελλάδα είναι η πιο στρεσαρισμένη χώρα του πλανήτη.

Η έρευνα «Global Emotions Report» διεξάγεται κάθε χρόνο από το 2006 με τη συμμετοχή 151.000 πολιτών από 140 χώρες. Αυτή τη φορά, οι ερευνητές εστίασαν στις εμπειρίες των συμμετεχόντων την παραμονή της έρευνας και, σύμφωνα με τις απαντήσεις που έλαβαν, το 59% των Ελλήνων δήλωσε πως «βίωσε έντονο στρες την προηγούμενη ημέρα», κατατάσσοντας έτσι τη χώρα μας στην Νο1 θέση παγκοσμίως για τρίτη συνεχομένη χρονιά. Σε απόσταση αναπνοής από εμάς βρίσκονται οι Αμερικανοί, οι οποίοι εμφανίζονται αγχωμένοι σε ποσοστό 55%.

Παρ’ όλα αυτά το ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας είναι ότι το στρες σκαρφάλωσε σε νέα ύψη παγκοσμίως, για πολλούς λαούς κι όχι μόνο για εμάς, και το ίδιο συνέβη και με τα επίπεδα της ανησυχίας και της λύπης. 39% από τους 150.000 ερωτώμενους δήλωσαν ότι ένιωθαν ανησυχία και το 35% άγχος. Οσο για τους πιο θυμωμένους λαούς, παγκοσμίως στην Νο1 θέση βρίσκονται οι Αρμένιοι και ακολουθούν οι Ιρακινοί, οι Ιρανοί και αμέσως μετά οι Παλαιστίνιοι, γεγονός που, αν λάβουμε υπ’ όψιν και τη δική μας πρωτιά, καταδεικνύει ότι η συναισθηματική κατάσταση ενός λαού σχετίζεται ευθέως με την κοινωνικο-πολιτική και την οικονομική κατάσταση που βιώνει. Οσο για τις θετικές εμπειρίες, οι πέντε χώρες με τις πιο θετικές εμπειρίες είναι η Παραγουάη (επίσης στην ίδια θέση για τρία συνεχόμενα χρόνια), ο Παναμάς, η Γουατεμάλα, το Μεξικό και το Ελ Σαλβαδόρ, αποδεικνύοντας ότι οι χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν βρει μάλλον μια «μυστική συνταγή ευτυχίας».

Τί στρεσάρει όμως τόσο πολύ τους Ελληνες; Είναι μόνο η οικονομική κρίση; Σε ένα βαθμό, σίγουρα ναι. Για την Αννα Τσιακίρη, ψυχολόγο PhD, Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας Π.Σακελλαρόπουλος:  «Το άγχος αποτελεί μία ψυχική κατάσταση που παράγεται από: 1.το φόβο για τις απαιτήσεις που επιβάλλονται από το περιβάλλον και,
2.την ανησυχία για την ανικανότητα ανταπόκρισης στις απαιτήσεις αυτές. Να θέσουμε και την παράμετρο κατά την οποία το άγχος, όταν διαχειρίζεται σωστά και συναντάται σε μέτριο βαθμό μπορεί να χρησιμεύσει για την ενίσχυση των κινήτρων. Ο προβληματισμός λοιπόν έγκειται στην διαφοροποίηση των συνθηκών που παράγουν κίνητρα από αυτές που παράγουν δυσλειτουργικές καταστάσεις για το άτομο που βιώνει το άγχος.

Εδώ  αντιλαμβανόμαστε και τη σημασία του κοινωνικού πλαισίου και των εκάστοτε περιβαλλοντικών συνθηκών για τη διαμόρφωση της ψυχικής μας κατάστασης, το οποίο αποδεικνύεται και στην παρούσα έρευνα.  Ιδιαίτερη όμως σημασία γι αυτή την ερμηνεία έχει το κατά πόσο αυτές οι συνθήκες υπόκεινται σε αλλαγές (επιθυμητές ή μη). Μία αλλαγή μπορεί να ερμηνευθεί με διττό ρόλο και εξαρτάται από τις συνέπειες που την ακολουθούν. Στην περίπτωση της Ελλάδας οι αλλαγές που επέφερε η οικονομική κρίση κλόνισαν την αξιοπιστία της κοινωνίας παράγοντας ανασφάλεια στους πολίτες της και πλήττοντας την ευημερία, η οποία εξαρτάται από την ελευθερία και την ασφάλεια σε ένα κράτος. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν πώς μέσα σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο μπορούμε να ενισχύσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα  και να προάγουμε την ψυχική μας υγεία».

Παρ’ όλα αυτά το ζήτημα φαίνεται να είναι πιο σύνθετο και να ακολουθεί τον δικό του μηχανισμό. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν συγκεκριμένοι και διαχρονικοί παράγοντες και νοοτροπίες που κάνουν τον ελληνικό πληθυσμό «πρωταθλητή στο στρες». Για παράδειγμα, η έλλειψη ύπνου (ειδικά στις νεότερες γενιές) όπως κι η μανιακή χρήση των social media από τους Ελληνες είναι τελικά από τους παράγοντες που γεννούν ή εντείνουν το άγχος τους, αντί να προσφέρουν διασκέδαση. Με δύο λόγια, ένας τρόπος ζωής με υπερβάσεις και καταχρήσεις που τελικά καταλήγει να γυρίζει μπούμερανγκ.

Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές της Επιστημονικής Εταιρίας Ελέγχου του Στρες και Προαγωγής της Υγείας, το στρες συνδέεται άμεσα με τα κυριότερα μη μεταδιδόμενα νοσήματα – καρδιαγγειακά, καρκίνος, διαβήτης, παχυσαρκία, υπέρταση, κατάθλιψη κ.ά. του σύγχρονου πολιτισμού. Η Ελλάδα, λοιπόν, είναι πρώτη ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης στα καρδιαγγειακά νοσήματα, στην παχυσαρκία των ενηλίκων και των παιδιών (ειδικά στα παιδιά είμαστε πρώτοι στην Ευρώπη), στα τροχαία ατυχήματα (διαχρονική μάστιγα για τη χώρα μας) και στην κατανάλωση τσιγάρων – αρνητικές, βέβαια, πρωτιές οι οποίες υπήρχαν για πολλά χρόνια στη χώρα μας σαν κουλτούρα και σαν lifestyle, ακόμα και την εποχή των «παχιών αγελάδων» και συνδέονται άμεσα με το στρες. Την ίδια στιγμή παιδιά κι ενήλικες είμαστε επίσης πρώτοι πανευρωπαϊκά στην κακή χρήση του διαδικτύου (θεωρούμαστε «διαδικτυακά αναλφάβητοι» κι ανάμεσα στα άλλα ερχόμαστε πρώτοι στη χρήση online παιχνιδιών) με τον χρόνο που περνάμε μπροστά στις οθόνες να θεωρείται άγονος.

Στην ουσία, το στρες πυροδοτείται και πυροδοτεί τον ανθυγιεινό τρόπο ζωής ο οποίος ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τα παραπάνω νοσήματα. Οπως μας εξηγεί η Χριστίνα Δαρβίρη, καθηγήτρια ΕΚΠΑ κι επιστημονικά υπεύθυνη του μεταπτυχιακού προγράμματος «Η επιστήμη του στρες κι η προαγωγή της υγείας» του Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών, «θα πρέπει να τονιστεί ότι παρά το γεγονός ότι το άγχος και το στρες είναι δύο έννοιες διαφορετικές, είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετες καθώς δημιουργούν έναν εξαιρετικά φαύλο κύκλο, καθώς η αδυναμία να αντεπεξέλθει κανείς στο στρες μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές του άγχους, ενώ η εγκατάσταση κάποιας διαταραχής του άγχους αποδυναμώνει το άτομο ώστε να μην μπορεί να διαχειριστεί με επιτυχία το στρες».

www.neaselida.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: