«ΕΛΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ» (του Σαράντη Μιχαλόπουλου)

ΤΑ ΕΛΤΑ, ΤΟ ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟ ΚΑΙ Η ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Θέμα των ημερών τα ΕΛΤΑ και το «αιφνιδιαστικό» κλείσιμο υποκαταστημάτων. Πολλές οι συζητήσεις και μεγάλος αναβρασμός διότι οι πολίτες στερούνται σε πολλές περιπτώσεις ενός «δημόσιου αγαθού» που είναι οι πατροπαράδοτες υπηρεσίες των Ταχυδρομείων.

Ας δούμε όμως κάπως πιο ψύχραιμα κάποιες πτυχές του θέματος.

Εδώ και χρόνια, οι κλασσικές υπηρεσίες των ταχυδρομείων έχουν αλλάξει. Η διακινούμενη αλληλογραφία έχει περιοριστεί. Ελάχιστοι στέλνουν ή παίρνουν πλέον γράμματα. Οι περισσότεροι επικοινωνούν με ηλεκτρονικά μέσα (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, κινητή τηλεφωνία, διαδικτυακά μέσα όπως viber, wats up, κλπ.) και μάλιστα σχεδόν δωρεάν. 

Οι λογαριασμοί των βασικών υπηρεσιών (ηλεκτρικό ρεύμα, τηλεφωνία, ύδρευση, φόροι, κλπ.) επίσης διακινούνται ηλεκτρονικά. Άλλοι λογαριασμοί, κυρίως τραπεζών (κάρτες, κλπ.) ήδη εδώ και χρόνια διακινούνται μέσω εταιριών ταχυμεταφορών.

Η πληρωμή όλων των παραπάνω λογαριασμών γίνεται σε μεγάλο βαθμό ηλεκτρονικά και όποιοι εξακολουθούν να τους πληρώνουν σε διάφορα ταμεία, εκτός από τα ΕΛΤΑ και τις τράπεζες, έχουν και πολλές άλλες επιλογές (μέχρι Σουπερμάρκετ και καταστήματα στοιχημάτων).  

Η διακίνηση δεμάτων που έχει αυξηθεί σημαντικά, λόγω διαδικτυακών αγορών, έχει μοιραστεί σε πολλούς παρόχους ταχυμεταφορών, οι οποίοι έχουν επεκτείνει την εξυπηρέτηση με παραδόσεις στο σπίτι.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι για την πόλη που μένω, την Ιτέα, ταχυμεταφορείς όπως ACS, Γενική Ταχυδρομική, κλπ., παρότι δεν διατηρούν πλέον καταστήματα στην Ιτέα, παραδίδουν τα δέματα στη διεύθυνση του παραλήπτη, ενώ τα ΕΛΤΑ ζητούν από τους παραλήπτες να πάνε στο κατάστημά τους να παραλάβουν αυτοπροσώπως τα δέματα που έρχονται γι’ αυτούς.

Οι συντάξεις, για τους περισσότερους συνταξιούχους, διακινούνται και αυτές μέσω τραπεζών.

Ποιες λοιπόν είναι οι υπηρεσίες που θα αποστερηθούν οι πολίτες, αν κλείσουν τα υποκαταστήματα των ΕΛΤΑ ; 

Ας θυμηθούμε εδώ ότι και ένας άλλος τομέας καθημερινής σχεδόν συναλλαγής των πολιτών, αυτός των τραπεζών, έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Σε μικρά μέρη, όπως π.χ. η Ιτέα, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί μικρή, τα υποκαταστήματα σχεδόν όλων των τραπεζών έχουν καταργηθεί και οι συναλλαγές γίνονται μέσω ΑΤΜ, που και αυτές όμως δεν είναι ολοκληρωμένες (π.χ. δεν μπορούν να γίνουν καταθέσεις). 

Γιατί λοιπόν έγινε «επανάσταση» με την ανακοίνωση των ΕΛΤΑ για το κλείσιμο υποκαταστημάτων ;

Αυτό που φάνηκε ήταν ότι αιφνιδιάστηκαν οι πάντες, το κυριότερο όμως ήταν ότι όλοι εξακολουθούν να θεωρούν τα ΕΛΤΑ ως «δημόσια υπηρεσία», παρότι από τις εποχές των μνημονίων αυτά έχουν περάσει στο Υπερταμείο και τυπικά έχουν ιδιωτικοποιηθεί.

Να θυμηθούμε βέβαια ότι στο Υπερταμείο έχει περάσει σχεδόν το σύνολο της κρατικής περιουσίας, εκείνο όμως που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι σχεδόν κανένας μας δεν γνωρίζει τους όρους με τους οποίους έγινε αυτή η μεταφορά και κυρίως πως γίνεται αυτή η διαχείριση, κάτι που μάλλον είναι άγνωστο στους περισσότερους από εμάς.

Ακούμε λοιπόν ότι τα ΕΛΤΑ είναι ζημιογόνα. Ποιος χρεώνεται αυτό το έλλειμμα ; Πηγαίνει στον λογαριασμό του γενικού χρέους της χώρας ; Και αν υπάρχει κερδοφορία, αυτή μειώνει το χρέος ; Πρέπει τελικά το ελληνικό κράτος να έχει λόγο στη διαχείριση τέτοιων φορέων, που στο μυαλό των περισσότερων πολιτών παραμένουν δημόσιου ενδιαφέροντος ;

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι πολίτες εύλογα ξεσηκώθηκαν διότι κανείς δεν τους ενημέρωσε γι’ αυτό το σχέδιο «εξυγίανσης» των ΕΛΤΑ. Πόσο όμως ενημερώνονται οι πολίτες και για άλλα σχέδια «εξυγίανσης» του Κράτους ; Πόσο γνωρίζουν βασικές παραμέτρους του «κόστους» του κράτους, το οποίο καλούνται οι ίδιοι να πληρώσουν μέσω των φόρων που καταβάλλουν ; Πόσο μαθαίνουν τα οικονομικά στοιχεία των αποφάσεων «βελτιστοποίησης’ των υπηρεσιών του Κράτους, όπως π.χ. την μείωση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή μονάδων Υγείας ; Πως αποδέχονται αναμφισβήτητς βελτιώσεις, όπως η εφαρμογή της ψηφιακής διακυβέρνησης, όταν για πολλούς πολίτες αυτό συνεπάγεται πλήρη αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης και ανάγκη χρήσης υπηρεσιών τρίτων (π.χ. λογιστές), με ό, τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς πρόσθετου κόστους ;

Και μιλώντας για κόστος, ας επανέλθουμε στα ΕΛΤΑ και την ΙΤΕΑ. Κάπου διάβασα ότι το κόστος των δεμάτων για τα ΕΛΤΑ ήταν 2,5 €, ενώ στις εταιρίες ταχυμεταφορών είναι 6,5 €. Αν υποχρεωθούν οι πολίτες να πάνε στην Άμφισσα για την παραλαβή, δεν θα έχουν ένα πρόσθετο κόστος τουλάχιστον 6 € ; Εκτός και αν τα ΕΛΤΑ οργανώσουν παραδόσεις στην Ιτέα με δικά τους μεταφορικά μέσα, όπως κάνουν και οι άλλες εταιρίες courier. Πόσο όμως το γνωρίζουμε αυτό ; Πόσο ενημερώθηκαν οι πολίτες για τέτοιου είδους πτυχές του «σχεδίου εξυγίανσης» ;

Και βέβαια, στο τέλος της ημέρας, το ερώτημα είναι γιατί έγιναν τόσο πρόχειρα όλα αυτά τα πράγματα ; 

Δική μου άποψη είναι ότι σε όλα τα επίπεδα λείπει κάτι πολύ βασικό : η αρχή ότι το κράτος υπάρχει για τους πολίτες και όχι το αντίθετο. Και αυτό σημαίνει ότι η συμμετοχή των πολιτών σε όλα όσα σχετίζονται με τη λειτουργία του κράτους είναι όχι απλώς αναγκαία αλλά αυτονόητη, κυρίως όμως αυτή η συμμετοχή δεν πρέπει να εξαντλείται στην απλή αντιπροσώπευση μέσω εκλεγόμενων εκπροσώπων, ειδικά όταν αυτοί οι τελευταίοι σε πολλές περιπτώσεις δείχνουν πολύ καθυστερημένα αντανακλαστικά.  

Και μία τελευταία κουβέντα για όσους συμπολίτες εξέφρασαν την άποψη ότι κινήσεις σαν την κατάργηση του υποκαταστήματος των ΕΛΤΑ στην Ιτέα συνιστούν μία ακόμη υποβάθμιση της περιοχής. Θα συμφωνήσω μαζί τους, αλλά εκείνο που λέω εγώ είναι ότι την υποβάθμιση την κάνουμε όλοι εμείς που δεν φροντίζουμε να διεκδικήσουμε κάποιο πραγματικό αναπτυξιακό σχέδιο για τον τόπο μας. 

Μιλάμε αποσπασματικά για μεμονωμένα γεγονότα και δεν αναζητούμε την μεγάλη εικόνα που λείπει ; Πως θα αναπτυχθεί αυτός ο τόπος ; Πως θα αξιοποιηθούν πλεονεκτήματα που έχει και πως θα κινητοποιηθούν δυνάμεις που σίγουρα υπάρχουν ;

Διάβασα σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης αναφορά πρώην Δημάρχου που μιλούσε για πολυετή συμφωνία με κληρονόμο μεγάλου ακινήτου στην Ιτέα, με στόχο να δημιουργηθεί εκεί συνεδριακό κέντρο, με παράλληλη λειτουργία χώρων για διάφορες εκθέσεις. Γιατί αυτή η προσπάθεια δεν είχε αίσιο τέλος ; Το πολιτιστικό κέντρο στο παλιό σχολείο, ενώ προβλήθηκε σαν έργο που θα βοηθούσε σημαντικά την πόλη της Ιτέας, σήμερα παραμένει ακόμη στα χαρτιά. Το έργο της προβλήτας του λιμανιού προχωρά με ρυθμούς χελώνας. Τα φιλόδοξα σχέδια του Λιμενικού Ταμείου, μένουν και αυτά εκθέσεις επί χάρτου. Σε τι λοιπόν πρέπει να ελπίζουμε και τι να περιμένουμε για το αύριο της περιοχής ;