«ΤΑ ΥΠΕΡΚΕΡΔΗ ΤΩΝ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΩΝ » (Του Σαράντη Μιχαλόπουλου )

 ΤΑ «ΥΠΕΡΚΕΡΔΗ» ΤΩΝ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΩΝ

Κάποιος κάποτε είχε πει : Αν όλοι οι Έλληνες μου δώσουν από ένα ευρώ, κανείς από αυτούς δεν θα γίνει φτωχότερος. Εγώ όμως θα γίνω εκατομμυριούχος.

Πριν λίγες ημέρες ανακοινώθηκε από την Κυβέρνηση ότι τα Διυλιστήρια παρουσίασαν «υπερκέρδη», δηλαδή κέρδη που δεν οφείλονταν στενά στη δική τους εμπορική δραστηριότητα, αλλά σε συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά από εξωγενείς παράγοντες. 

Η Κυβέρνηση λοιπόν αποφάσισε να επιβάλλει έκτακτη φορολόγηση στις εν λόγω εταιρίες και με το ποσό που θα συγκεντρωθεί, να δώσει στο τέλος του χρόνου ένα έκτακτο επίδομα σε εκείνους τους συνταξιούχους, που, λόγω «προσωπικής διαφοράς», δεν θα πάρουν αύξηση στις συντάξεις τους.

Πως όμως συγκεντρώθηκαν αυτά τα «υπερκέρδη» ; Προφανώς από τους πελάτες των εταιριών, οι οποίοι «πλήρωσαν» τα προϊόντα που αγόρασαν παραπάνω από αυτό που «θα έπρεπε», αφού αναγνωρίζεται ότι οι υψηλότερες τιμές αυτών των προϊόντων διαμορφώθηκαν από την «αγορά», λόγω εξωγενών παραγόντων.

Ας σημειωθεί εδώ ότι, επειδή πελάτες των Διυλιστηρίων είναι οι εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών, οι υψηλότερες τιμές προϊόντων μετακυλίστηκαν στους τελικούς καταναλωτές ενέργειας, οι οποίοι και τελικά «πλήρωσαν» τη συγκεκριμένη λειτουργία της αγοράς.

Έτσι, καταλήγουμε σε κάτι που είναι ίδιο με αυτό που αναφέρθηκε στην αρχή του κειμένου, δηλαδή σχεδόν το σύνολο των πολιτών έβαλε το χέρι στην τσέπη και συνεισέφερε στο να δημιουργηθεί το ποσό εκείνο, που τελικά δόθηκε, όχι σε έναν άνθρωπο ώστε να γίνει εκατομμυριούχος, αλλά σε κάποιους περισσότερους, που και αυτοί θεωρούνται «αδικημένοι» από το ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό σύστημα του Κράτους και για τον λόγο αυτό έπρεπε να «αποζημιωθούν» με κάποιο τρόπο για το ότι δεν έχουν δικαίωμα αύξησης των συντάξεών τους.

Έχουμε λοιπόν μία «λογική» της Κυβέρνησης, που «αναγνωρίζει» ότι το ασφαλιστικό σύστημα αδικεί κάπως μερικούς συνταξιούχους και, για να αντιμετωπισθεί αυτή η αδικία, καλεί τους υπόλοιπους πολίτες να συνεισφέρουν εκείνοι με τον οβολό τους. 

Και βέβαια, αυτό μπορεί να ακούγεται σαν «ευαισθησία» της Κυβέρνησης, όμως στην πραγματικότητα αυτό είναι μία «λογική» αναδιανομής εισοδημάτων των πολιτών, χωρίς όμως να αναζητιέται το πόσοι από αυτούς τους πολίτες που πληρώνουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες των εταιριών ενέργειας, μπορούν πράγματι να αντέξουν αυτά που πληρώνουν, ή, κάνουν από αλλού περικοπές των δαπανών τους, για να «βοηθήσουν» εμμέσως κάποιες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι π.χ. οι συνταξιούχοι που έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά στις συντάξεις τους.

Κατά τη δική μου άποψη, αυτά τα «υπερκέρδη» θα έπρεπε να επιστρέφουν σε αυτούς που τα δημιούργησαν, «ως μη όφειλαν», σαν εκπτώσεις επί των χρεώσεων των εταιριών προς τους πελάτες τους, η δε ενίσχυση κάποιων συνταξιούχων, εφόσον κρίνεται δίκαιη και επιβεβλημένη, έπρεπε να γίνεται στα πλαίσια του γενικού προϋπολογισμού του Κράτους.

Θα πει βέβαια κάποιος ότι αυτός ο προϋπολογισμός είναι ένα «ισοζύγιο» εσόδων και εξόδων, όπου τα έσοδα είναι οι φόροι και τα έξοδα είναι οι δαπάνες του Κράτους, για όλες τις λειτουργίες του. Εφόσον μία χρονική στιγμή προκύψουν νέες πραγματικές ανάγκες του Κράτους για τακτοποίηση μίας «αδικίας», θα πρέπει να αναζητηθεί με ποιον δικαιότερο τρόπο θα πρέπει να συνεισφέρουν αυτοί που πραγματικά μπορούν να ενισχύσουν, μέσω υψηλότερων φόρων που θα πληρώσουν, όταν φυσικά θα είχαν εξαντληθεί τα περιθώρια εξοικονόμησης πόρων από τον τομέα των δαπανών.

Με λίγα λόγια, η έκτακτη φορολόγηση των «υπερκερδών» κάποιων εταιριών, που σαφώς είναι στην ουσία μία έμμεση φορολόγηση, όπως εξηγήθηκε παραπάνω, δεν πρέπει να λειτουργεί σαν το συνολικό σύστημα άμεσων – έμμεσων φόρων, όπου οι τελευταίοι σαφώς και δεν είναι το «δικαιότερο» σύστημα εξεύρεσης πόρων για το Κράτος.

Κλασσικό παράδειγμα αυτού του τελευταίου είναι ο ΦΠΑ και η συζήτηση που γίνεται ανάμεσα σε Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση, αν, τα αυξημένα έσοδα που προκύπτουν τελευταία λόγω πληθωρισμού και ανόδου των τιμών, πρέπει να χρησιμοποιούνται από το Κράτος γενικώς σαν έσοδα του Προϋπολογισμού, ή αν πρέπει να επιστρέφουν με κάποιο τρόπο σε αυτούς που πληρώνουν τις υψηλότερες τιμές προϊόντων, έστω και με τη μορφή προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζεται ο κίνδυνος να μη φθάσει αυτή η μείωση στους καταναλωτές.

Από την άλλη μεριά, στο όλο ζήτημα σαφώς εντάσσεται και η αναμόρφωση του Ασφαλιστικού – Συνταξιοδοτικού σε μόνιμη βάση, ώστε να μην περιμένουν κάποιοι συνταξιούχοι το «φιλοδώρημα» - «ελεημοσύνη» κάποιας κυβέρνησης, με τη μορφή επιδομάτων, αν και όταν αυτή το αποφασίσει. Για τα επιδόματα μάλιστα αυτά, συνήθως εφαρμόζονται και κάποιοι περιορισμοί («εισοδηματικά κριτήρια»). Και, αν μεν πρόκειται για έκτακτα επιδόματα, είναι λογικό να υπάρχουν τέτοιοι περιορισμοί, αλλά, αν πρόκειται για αναγνώριση «δομικής» έλλειψης του ασφαλιστικού συστήματος, τα επιδόματα δεν διορθώνουν σε τίποτε το ίδιο το σύστημα.