Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2024

Το AI αποκρυπτογραφεί κείμενο που κάηκε κατά την έκρηξη του Βεζούβιου

Η αποκρυπτογράφηση από ρωμαϊκό κύλινδρο 2.000 ετών ανοίγει το δρόμο για νέες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στον αρχαιολογικό τομέα

 


Η ελληνική γραφή μέσα σε έναν ειλητάριο 2.000 ετών που κάηκε κατά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. αποκρυπτογραφήθηκε από μια ομάδα φοιτητών ερευνητών.

Αυτή η τελευταία εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο στην ανακάλυψη ενός προηγουμένως δυσανάγνωστου κειμένου, αλλά και να ανοίξει το δρόμο για νέες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης στον αρχαιολογικό τομέα.

Ο κύλινδρος προέρχεται από μια πολυτελή ρωμαϊκή βίλα στο Ερκουλάνουμ και είναι ένας από τους περισσότερους από 1.800 ανέπαφους παπύρους που έχουν μετατραπεί σε ανθρακούχο τέφρα, γνωστούς ως ειλητάρια Ερκολάνουμ , που ανασκάφηκαν τον 18ο αιώνα. Τα ειλητάρια που αποκρυπτογραφήθηκαν και διαβάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια σχετίζονται με την φιλοσοφία του Επίκουρου που έζησε από το 341 έως το 270 π.Χ. Είναι η μόνη γνωστή βιβλιοθήκη από την αρχαιότητα που σώθηκε, αλλά οι περισσότεροι ειλητάρια είναι πολύ εύθραυστα για να ξεδιπλωθούν.

Στο πλαίσιο του διαγωνισμού Vesuvius Challenge, οι νικητές ενεργοποίησαν αλγόριθμους μηχανικής μάθησης και έκαναν σαρώσεις του τυλιγμένου πάπυρου, όπου αποκάλυψαν ένα άγνωστο μέχρι τώρα φιλοσοφικό έργο για τις αισθήσεις και την ευχαρίστηση. Το κείμενο αναφέρεται στη μουσική, τη γεύση της κάπαρης και το πορφυρό χρώμα, μαζί με μια περιγραφή ενός πιθανώς γνωστού φλαουτίστα, του Ξενοφάντου που έχει αναφερθεί σε κείμενα των αρχαίων συγγραφέων Σενέκα και Πλούταρχου.


Οι ερευνητές μπόρεσαν να αποκρυπτογραφήσουν εκατοντάδες λέξεις σε περισσότερες από 15 στήλες κειμένου, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 5 τοις εκατό του περιεχομένου του κυλίνδρου. Για την ανακάλυψή τους, οι τρεις μαθητές από την Αίγυπτο, την Ελβετία και τις Ηνωμένες Πολιτείες κέρδισαν ένα μεγάλο έπαθλο 700.000 δολαρίων.

Ο Brent Seales, επιστήμονας υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι στο Λέξινγκτον και συνιδρυτής του βραβείου τα τελευταία 20 χρόνια, εργάζεται για να διαβάσει αυτά τα κρυφά κείμενα δημιουργώντας λογισμικό με την ομάδα του που χαρτογραφεί εικονικά τις επιφάνειες των παπύρων με εικόνες 3-D υπολογιστικής τομογραφίας (CT). Το 2019, χαρτογράφησε τις επιφάνειες δύο κυλίνδρων, αλλά επειδή το μελάνι με βάση τον άνθρακα έχει την ίδια πυκνότητα με τον πάπυρο στις αξονικές τομογραφίες, κατέστη αδύνατο να διαφοροποιηθούν τα δύο κατά τη διαδικασία απεικόνισης.

Στη συνέχεια, ο Seales ξεκινήσει το Vesuvius Challenge και συγκέντρωσε χιλιάδες ευρώ και κυκλοφόρησε το λογισμικό του και τις σαρώσεις υψηλής ανάλυσης για χρήση από τους συμμετέχοντες.

Ο διαγωνισμός ζητούσε  από τους συμμετέχοντες να δημιουργήσουν μοντέλα μηχανικής μάθησης για να ξετυλίξουν τους κυλίνδρους για να ξεχωρίσουν το κείμενο. Ο νικητήριος κώδικας μηχανικής μάθησης κυκλοφόρησε όταν βρισκόταν σε διάφορα στάδια του διαγωνισμού, έτσι ώστε οι συμμετέχοντες να βασιστούν ο ένας στη δουλειά του άλλου, με μικρότερα βραβεία να απονέμονται σε όλη τη διάρκεια για την παροχή κινήτρων για συνεχή πρόοδο.

Στα μέσα του περασμένου έτους, ο Αμερικανός επιχειρηματίας και πρώην φυσικός Κέισι Χάντμερ παρατήρησε μια υφή σαν ραγισμένη λάσπη στις σαρώσεις που σχημάτιζαν τα ελληνικά γράμματα. Ένας προπτυχιακός φοιτητής επιστήμης υπολογιστών, χρησιμοποίησε στη συνέχεια αυτή την υφή για να δημιουργήσει έναν αλγόριθμο μηχανικής μάθησης. Στη συνέχεια, ένας διδακτορικός  φοιτητής με έδρα το Βερολίνο ανέπτυξε πιο καθαρές εικόνες του κειμένου. Μια επιτροπή παπυρολόγων που αξιολόγησαν την αναγνωσιμότητα και μετέγραψαν το κείμενο

Αυτή η τελευταία εξέλιξη θα μπορούσε να δώσει ώθηση σε περαιτέρω έρευνες στο Ερκολάνουμ, καθώς ολόκληρα τμήματα δεν έχουν ακόμη ανασκαφεί και η κύρια βιβλιοθήκη της βίλας δεν έχει εντοπιστεί. Αυτές οι νέες τεχνικές θα μπορούσαν επίσης να εφαρμοστούν για την αποκρυπτογράφηση και άλλων κειμένων.

Με πληροφορίες από artnews

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: