ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΩΚΙΔΑ Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ «ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ» , ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΝΟΜΟ

Στο Χωροταξικό Σχέδιο Στερεάς Ελλάδας που πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι υπέγραψαν οι υπουργοί της κυβέρνησης, το μεγαλύτερο τμήμα των εδαφών του Δήμου  Δελφών και η ανατολική Δωρίδα αλλά και γύρω από την Αράχωβα χαρακτηρίζεται ως «Αποκλειστικής Μεταλλευτικής Δραστηριότητας». Τι σημαίνει αυτό;

Πόσο αρνητικό μπορεί να είναι για το μέλλον της περιοχής τόσο όσον αφορά την ανάπτυξη για την ανεργία αλλά και την οικονομική  αξία του συνόλου των  σπιτιών, οικοπέδων και κτημάτων   στην ευρύτερη περιοχή;

Τι σημαίνει για την υγεία και  την ίδια την καθημερινότητα των κατοίκων ακόμη και εάν έχουν λύσει το βιοποριστικό τους πρόβλημα; 

Πόσο εκθέτει σε κίνδυνο την φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του Δήμου Δελφών;

Όπου υπάρχουν  ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα σε αντιπαράθεση με τα συμφέροντα των κατοίκων μιας περιοχής   συνήθως κυκλοφορούν μεθοδευμένα και καλά πληρωμένα  ψέματα και παραπληροφόρηση.  Για να μπορούν να καταλάβουν οι κάτοικοι της περιοχής ποιά είναι η αλήθεια  και ποιο είναι το ψέμα στις απαντήσεις  των  παραπάνω ερωτημάτων είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει πρώτα ποια είναι η νομική βαρύτητα του νομικού  χαρακτηρισμού του τόπου τους ως «Αποκλειστικής Μεταλλευτικής Δραστηριότητας». Επειδή το «Αποκλειστικής …» δεν έχει εντοπιστεί στα γνωστά βασικά ισχύοντα νομικά κείμενα, οι αναφορές στην συνέχεια γίνονται για απλά «μεταλλευτικές» περιοχές.

Όταν μία περιοχή έχει χαρακτηριστεί νομικά  «μεταλλευτική», οι εταιρίες  που έχουν πάρει τα δικαιώματα της εξόρυξης (ο μεταλλειοκτήτης) - στην περίπτωση του Δήμου Δελφών, της Δωρίδας και των γύρω περιοχών  η εταιρία IMERYS  και η εταιρία «ΔΕΛΦΟΙ- ΔΙΣΤΟΜΟ» - έχουν  πολλά δικαιώματα εις βάρος των κατοίκων και των περιουσιών τους σε σχέση με ότι ξέρουμε και νομίζουμε αδιαπραγμάτευτο. Πιο συγκεκριμένα:

             Οι ιδιοκτήτες ακινήτων μέσα στις μεταλλευτικές περιοχές ή στην γειτονιά τους είναι υποχρεωμένοι να ανέχονται κάπνα, αναθυμιάσεις, θερμότητα , θορύβων και δονήσεων, σκόνης και κάθε άλλης επενέργειας προερχόμενης από το γειτονικό μεταλλείο εάν δεν βλάπτουν σημαντικά τη χρήση του ακινήτου του.  Το εάν  π.χ.  η σκόνη ή οι αναθυμιάσεις μπορεί να βλάπτουν την υγεία των κατοίκων αυτό είναι μέσα στο παιχνίδι του τι μπορεί να αποδείξει κάποιος, με πολύ σημαντικό παράγοντα το εάν υπάρχει αξιόπιστη, μη διεφθαρμένη Πολιτεία με αξιόπιστους  ελεγκτικούς μηχανισμούς κ.λ.π..

            Στις περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί «μεταλλευτικές»  επιτρέπεται η εξόρυξη ακόμη και δίπλα ή  κάτω από κατοικημένες περιοχές και οι ιδιοκτήτες και οι κάτοικοι των σπιτιών πρέπει να ανέχονται τα πιο πάνω. Μόνο εάν υποστούν ζημιές τα σπίτια τους ή κινδυνέψουν οι ζωές τους έχουν δικαίωμα  να απαιτήσουν αποζημίωση για να φύγουν. Στην περίπτωση που αναγκαστούν να φύγουν, η αποζημιώσεις θα προκύψουν από το δικαίωμα που έχουν οι εταιρίες εξόρυξης για αναγκαστική απαλλοτρίωση, δηλαδή σε ότι τιμές προκύψουν από τις σχετικές διαδικασίες και όχι όσα θέλει ο κάτοικος για το σπίτι του ή όσα θεωρεί ο ίδιος ότι δικαιούται.

            Στις περιοχές αυτές προβλέπεται  ακόμη και να απαγορεύονται με ανάλογες αποφάσεις  όποιες δραστηριότητες μπορεί να ενοχλήσουν την μεταλλεία ή να ενοχληθούν από αυτή όπως π.χ. ο τουρισμός. Πρώτη προτεραιότητα έχει το να κάνουν εξόρυξη και να φτιάξουν μεταλλευτικές εγκαταστάσεις όπου χρειαστεί για την εξυπηρέτηση της δραστηριότητας.

            Οι εταιρίες εξόρυξης, έχουν δικαίωμα να κάνουν κατάληψη ξένων ιδιοκτησιών για να κάνουν εξορύξεις. Εάν είναι για να εξορύξουν υπόγεια κοιτάσματα δεν υποχρεούνται ούτε να ρωτήσουν ούτε να αποζημιώσουν για οποιαδήποτε ενόχληση εκτός εάν εμποδίσουν κάποιο εισόδημα που αποδεδειγμένα είχε ο ιδιοκτήτης. Π.χ. τα δεκάδες χιλιάδες στρέμματα εγκαταλειμμένων αγρών της Δεσφίνας και της ορεινής Φωκίδας δεν έχουν σήμερα κάποιο εισόδημα οπότε θα αχρηστευτεί  για παράδειγμα κάθε τουριστική προοπτική τους    αλλά δεν θα δικαιούνται καμίας αποζημίωσης. 

Από πού προκύπτουν όλα αυτά τα τρομακτικά πράγματα;

Από την ισχύουσα Ελληνική Νομοθεσία. Κάποια από τα άρθρα του Αστικού και του Μεταλλευτικού Κώδικα  όπως ισχύουν σήμερα  στην Ελλάδα δίνουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.  

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΑΣΤΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟ  ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΟ  ΚΩΔΙΚΑ  ΝΔ.  210/ΦΕΚ277/Α/5-10-1973

«Ο μεταλλειοκτήτης έχει δικαίωμα κατάληψης ξένων εδαφών για τις ανάγκες του μεταλλείου του... Υποχρεούται να αποζημιώνει τον ιδιοκτήτη της επιφάνειας του εδάφους για τη στέρηση του εισοδήματος ή της χρήσης του ακινήτου του». (Μεταλλευτικός Κώδικας, άρθρα 139, 37, 38, 39, 40).

«Ο μεταλλειοκτήτης δικαιούται να εκτελεί μεταλλευτικές εργασίες στο υπέδαφος ξένου ακινήτου χωρίς υποχρέωση προηγούμενης απαλλοτρίωσης ή καταβολής αποζημιώσεως στον ιδιοκτήτη του εδάφους ή συστάσεως δουλείας στο ξένο ακίνητο»

(Μεταλλευτικός Κώδικας αρ. 67 παρ. 2 και 3, Αστικός Κώδικας αρ. 1001 εδ.β και Σύνταγμα αρ. 17).  

«Αν ο μεταλλειοκτήτης επιχειρεί έργα ή εργασίες εκμεταλλεύσεως είτε υπό είτε στην άμεση γειτονία με κατοικημένα ή μη κτίρια ή χώρους που γίνονται άλλα βιομηχανικά έργα, οφείλει εγγύηση (!) ότι αν προκύψει ζημία για τους ιδιοκτήτες θα την επανορθώσει»

(αρ. 140 του ΜΚ).

«Είναι επιτρεπτή η αναγκαστική απαλλοτρίωση ιδιοκτησιών εάν από τις εργασίες τίθενται σε κίνδυνο τα κτίσματα ή η ζωή ή η υγεία των κατοικούντων σε αυτές»

 (αρ. 128 παρ.2 του ΜΚ). 

«Ο κύριος της γης έχει υποχρέωση να ανέχεται την εκπομπή αιθάλης, καπνού, αναθυμιάσεων, θερμότητας, θορύβου, δονήσεων ή άλλες παρόμοιες επενέργειες που προέρχονται από γειτονικό μεταλλείο, εφ’όσον αυτές δεν παραβλάπτουν σημαντικά (!) τη χρήση του ακινήτου του…»

 (αρ. 1003 ΑΚ).

«Μεταλλευτικαί περιοχαί ΄Αρθρον 142.-

1. ‘Έναντι της εκτελέσεως έργων δημοσίας ανάγκης και χρησιμότητος, το δικαίωμα της μεταλλειοκτησίας υποχωρεί, μη δυναμένου του μεταλλειοκτήτου να παρακωλύση την κατασκευήν τοιούτων έργων, έχοντος δε μόνον δικαίωμα αποζημιώσεως κατά το κοινόν δίκαιον.

2. Προκειμένου όμως περί περιοχών αι οποίαι παρουσιάζουν αξιόλογον μεταλλευτικόν ενδιαφέρον ή υφίστανται ή πρόκειται να ιδρυθούν εν αυταίς αξιόλογοι μεταλλευτικαί ή μεταλλουργικαί εγκαταστάσεις, δύναται δια Πρ.  Δ/των εκδιδομένων προτάσει του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας, να χαρακτηρίζωνται αύται, ως «μεταλλευτικαί περιοχαί» και να απαγορεύηται η εντός αυτών ανάπτυξις ετέρων δραστηριοτήτων, εφ’ όσον εκ τούτων παρακωλύεται η άσκησις της μεταλλείας ή αι εργασίαι των μεταλλευτικών ή μεταλλουργικών εγκαταστάσεων, ή, εκ της ασκήσεως της μεταλλείας ή εκ των, κατά τα άνω, εργασιών παρεμποδίζεται η ανάπτυξις των ετέρων δραστηριοτήτων.

Προσέτι δια την άσκησιν της μεταλλείας ή δια την λειτουργίαν των μεταλλευτικών ή μεταλλουργικών εγκαταστάσεων εντός των, κατά τα άνω, χαρακτηριζομένων μεταλλευτικών περιοχών, υποχωρούν και έτεροι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, εξαιρέσει των αναγομένων εις την ασφάλειαν της χώρας ή εις την ασφάλειαν των κτισμάτων και των εν αυτοίς οικούντων.»

Τι ισχύει μέχρι σήμερα στην Φωκίδα και στον Δήμο Δελφών.

       Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα δεν υπήρχε ολοκληρωμένο Χωροταξικό νομικό πλαίσιο (σε
Εθνικό , Περιφερειακό και Δημοτικό επίπεδο ταυτόχρονα ). Για πρώτη φορά από το 1821 συνάσσεται στις ημέρες μας.

       Από  την δεκαετία του 80 και μετά συντάχτηκαν Χωροταξικά σε επίπεδο Δήμων και Κοινοτήτων ( τα γνωστά Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια – ΓΠΣ) όπου σε κανένα στην Φωκίδα δεν υπάρχει  περιοχή με  χαρακτηρισμό «μεταλλευτική».

       Υπάρχει από το 2003 το Χωροταξικό της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στο οποίο επίσης δεν υπάρχει περιοχή με   χαρακτηρισμό «μεταλλευτική».

       Σε Εθνικό επίπεδο υπάρχουν  οι μεταπολεμικοί  χάρτες (της εποχής των αποικιοκρατικών συμβάσεων με τους «ισχυρούς») με περιοχές χαρακτηρισμένες ως «μεταλλευτικές παραχωρήσεις» που αφορούν όλη σχεδόν την ορεινή Ελλάδα και σημαίνουν νομικά ότι σε αυτές  μπορεί κάποια ιδιωτική εταιρία να ζητήσει να κάνει έρευνα για ορυκτά και εάν βρεθούν   να τα εξορύξει με όποιους όρους της βάλουν. Αυτοί οι χάρτες όμως δεν προεξοφλούν τίποτα. Τέτοια περιοχή  (όπως και όλη η Φωκίδα)  είναι και τα Γεράνια όρη στα οποία τον Δεκέμβριο του 2017 η Κυβέρνηση του Κου Τσίπρα αποφάσισε ότι  απορρίπτει  οριστικά και αμετάκλητα την αίτηση της εταιρίας  ΔΕΛΦΟΙ – ΔΙΣΤΟΜΟ  για έρευνα για βωξίτη γιατί η εξόρυξη βωξίτη εκεί θα ήταν καταστροφική για την τοπική  οικονομία, την κοινωνία, την φυσική και πολιτιστική  τους κληρονομιά κ.λ.π., κ.λ.π. κ.λ.π.. Το ανακοίνωσε προσωπικά και ο πρωθυπουργός  στο Αναπτυξιακό Συνέδριο της Δυτικής Αττικής τον ίδιο μήνα.  Χρειάστηκε μόνο μία συγκέντρωση της τοπικής κοινωνίας στην κεντρική πλατεία  με την στήριξη του Δήμου Μεγαρέων, του Αντιπεριφερειάρχη  και των τοπικών βουλευτών.

Το τι σημαίνει πρακτικά «μεταλλευτική» περιοχή μπορεί κάποιος  να το διαπιστώσει και με τον πιο έγκυρο και αμείλικτο τρόπο. Την  πραγματικότητα.  

Αρκεί να κάνει μία ερώτηση στον εαυτό του και σε οποιονδήποτε γνωστό του:Πώς ήταν η «μεταλλευτική»  περιοχή που επισκεφτήκαμε στην πιο πρόσφατη περίπτωση;

Κάνοντας αυτή την ερώτηση, όλοι θα διαπιστώσουμε πως δεν έχουμε πάει ποτέ σε μία τέτοια περιοχή λες και δεν υπάρχουν στην Ελλάδα! Και όμως υπάρχουν μόνο που δεν τις επισκέπτεται ποτέ κανένας. Όχι για διακοπές Σαββατοκύριακου   αλλά  ούτε για έναν καφέ, ούτε ως στάση μιας μικρής παράκαμψης από περιέργεια σε ένα μακρινό ταξίδι! Αν δεν έχει τύχει για εντελώς προσωπικούς συγκυριακούς λόγους, τις περιοχές αυτές δεν τις έχει γνωρίσει κανένας ξένος. Ούτε αυτές ούτε τα προϊόντα τους. Στο εξωτερικό  θα συναντήσει κανείς ή τα ίδια, η χειρότερα μέχρι και με μόνιμους εμφύλιους στις υπανάπτυκτες χώρες, ή δεν θα καταλάβει ότι βρίσκεται σε περιοχή που γίνονται εξορύξεις σε κάποιες πολιτισμένες χώρες.  

          Ψάχνοντας λίγο τον Ελλαδικό χώρο  όποιος θέλει να έχει άποψη, θα   βρει αυτές τις περιοχές και αν τις  ψάξει θα ανακαλύψει πως ούτε λίγο ούτε πολύ έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά.

-Δεν υπάρχει ουσιαστική ανάπτυξη σε καμία άλλη παραγωγική δραστηριότητα. Για τουρισμό ούτε κουβέντα γιατί μπορεί να προκαλέσει   γέλια και κλάματα.

(http://delphikomellon.blogspot.com/2010/11/blog-post_7308.html)

-Οι εργασιακές σχέσεις, το εργασιακό περιβάλλον , η ασφάλεια και οι αμοιβές στην μονοπωλιακή δραστηριότητα  της εξόρυξης  είναι από τις  χειρότερες που μπορεί να συναντήσει κανείς σε Εθνικό Επίπεδο.       

-Αξίες ακινήτων στο ελάχιστο. Μετά την οικονομική κρίση που οι συνταξιούχοι σταμάτησαν να αποτελούν αξιόλογες πηγές εισροής χρήματος σε μία τοπική οικονομία,  οι αξίες των ακινήτων στις Ελληνικές μεταλλευτικές περιοχές  έχουν εξευτελιστεί σε άγνωστα ακόμα επίπεδα μιας και δεν έχουν επανέλθει αγοραπωλησίες και ούτε πρόκειται. Στην μηδενική ζήτηση η τιμή παίρνει τον ίδιο δρόμο. Μηδενική ανάπτυξη τουρισμού μηδενική αξία ακινήτων εξαιτίας τουρισμού. Κτηνοτροφικά και αγροτικά προϊόντα θα συναντήσει σε λίγες περιπτώσεις  αλλά  διακινούμενα με τις ελάχιστες τιμές της αγοράς ως αγνώστου προελεύσεως. 

-Υγεία κατοίκων στο χειρότερο επίπεδο με τα στατιστικά σε όλες τις γνωστές ή περίεργες ασθένειες όλων των επιπέδων πόνου, ισόβιας ταλαιπωρίας  ή πρόωρων θανάτων στα ψηλότερα επίπεδα της Ελλάδας.

-Πληθυσμιακή κατάσταση σε κάθε περίπτωση σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ιστορίας του κάθε τόπου. Από την στιγμή ανάπτυξη της εξόρυξης ο πληθυσμός ή μειώνεται συνεχώς ή έχει μειωθεί οριστικά σε ότι αντιστοιχεί στους εργαζόμενους στην εξόρυξη, του συνταξιούχους που δεν πέθαναν πρόωρα και δεν μπόρεσαν να φύγουν να πάνε αλλού να ζήσουν και τις ελάχιστες θέσεις εργασίας των υπηρεσιών που δικαιολογούν οι πιο πάνω. Με τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών εξόρυξης  μειώνονται οι θέσεις εργασίας μειώνεται ανάλογα ο πληθυσμός. 

Αυτές τις περιοχές θα πρέπει να επισκεφτεί κάθε κάτοικος της Άμφισσας, της Δεσφίνας, της Ιτέας του Χρισσού των Δελφών και της Αράχωβας  , του Σερνικακίου, της Αγίας Ευθυμίας και όλων των ορεινών χωριών μέχρι την λίμνη του Μόρνου, τα Πυρά την Παύλιανη, τα Καστέλια, την Γραβιά και  τον Επτάλοφο και τελικά όλου του Δήμου Δελφών και της ανατολικής Δωρίδας.

Όλα αυτά  τα χωριά  βρίσκονται μέσα ή στο άκρο ή περικυκλωμένα από περιοχές που το πρόσφατο Χωροταξικό της Στερεάς Ελλάδας χαρακτηρίζει όχι απλά ως «μεταλλευτικές»   αλλά ακόμη παραπέρα ως «Αποκλειστικής Μεταλλευτικής Δραστηριότητας» και το τι σημαίνει αυτό  δεν είναι ακόμα γνωστό. Με λίγη λογική όμως μπορεί ο καθένας να καταλάβει.

Ποιες είναι τελικά αυτές οι άλλες μεταλλευτικές περιοχές της Ελλάδας; Να τις ξέρουν ο βουλευτής Κος Κωστοπαναγιώτου και οι αιρετοί του Δήμου και της Περιφέρειας; Έρχονται εκλογές και ο καθένας από αυτούς θα παρουσιαστεί με το σχετικό έργο του. Το να περιμένουν όμως οι κάτοικοι της Φωκίδας και των Δελφών τις εκλογές μπορεί να αποβεί μοιραίο.

Το σημαντικό   για το μέλλον της Φωκίδας είναι να πάρουν θέση οι κάτοικοί της ΤΩΡΑ. 

Όποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για τον τόπο του, το μέλλον του και το μέλλον των παιδιών του, τον κίνδυνο πλήρους απαξίωσης της περιουσίας του και του φυσικού και πολιτιστικού  περιβάλλοντος που κληρονόμησε,   ας ξεκινήσει άμεσα να ρωτά τι συμβαίνει  τους αιρετούς που ψήφισε στις τελευταίες εκλογές. Όπου τους βρει  και αν χρειαστεί να τους ψάξει και να τους ρωτήσει τι προτίθενται να κάνουν. Και να ξεκινήσει από «χθες». Οι μέρες που ακολουθούν είναι πολύ κρίσιμες.