Πόνος, καούρα και ανακάτεμα στο στομάχι ( δρος Χ.Ζαβού)

Πώς εμφανίζεται ο πόνος στο στομάχι;

Ο πόνος στο στομάχι εμφανίζεται συνήθως ως καούρα ή ανακάτεμα ή πόνος ψηλά στην κοιλιά. Μερικές φορές ο πόνος στο στομάχι είναι το μόνο σύμπτωμα και εμφανίζεται πριν ή μετά το φαγητό ή αντανακλά (χτυπάει) στην πλάτη. Άλλες φορές, δυνατόν να συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως:

• Κάψιμο στο στήθος (καούρα)
• Ρέψιμο
• Φούσκωμα ή μετεωρισμός (νιώθετε την κοιλιά σας είναι γεμάτη με αέρα)
• Αίσθημα πρώιμου κορεσμού (δηλαδή χορταίνετε πολύ γρήγορα όταν αρχίσετε να τρώτε)
• Διάρροια
• Τάση για εμετό

Πού οφείλεται ο πόνος στο στομάχι;

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο πόνος στο στομάχι οφείλεται σε συγκεκριμένο πρόβλημα, όπως σε έλκος στομάχου (δηλαδή πληγή στο εσωτερικό του στομάχου) ή σε "εκκολπωματίτιδα", στην οποία υπάρχουν μικρά σακουλάκια (εκκολπώματα) στο τοίχωμα του παχέος εντέρου που έχουν μολυνθεί (παρουσιάζουν φλεγμονή).

Σε άλλες όμως περιπτώσεις δεν είναι ξεκάθαρο πώς προκαλείται ο πόνος στο στομάχι και πού οφείλονται τα συμπτώματα που τον συνοδεύουν. Στη διαφορική διάγνωση θα πρέπει να μπούνε οι εξής καταστάσεις:

1. Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
2. Δυσπεψία
3. Έλκος (στομάχου - δωδεκαδακτύλου)
4. Δυσκοιλιότητα
5. Ιογενής γαστρεντερίτιδα
6. Τροφική δηλητηρίαση
7. Ισχαιμία / έμφραγμα μυοκαρδίου
8. Παγκρεατίτιδα
9. Σπαστική κολίτιδα (ευερέθιστο έντερο)
10. Τροφικές αλλεργίες
11. Τυμπανισμός, μετεωρισμός, φούσκωμα
12. Δυσανεξία λακτόζης
13. Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων
14. Κήλη στην κοιλιά
15. Χολολιθίαση (πέτρες στη χολή)
16. Νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά)
17. Κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη)
18. Νόσος του Crohn / Ελκώδης κολίτιδα
19. Ουρολοίμωξη
20. Ενδομητρίωση
21. Εκκολπωματίτιδα
22. Σκωληκοειδίτιδα
23. Αγχος (νεύρωση στομάχου)

Πότε θα πρέπει να απευθυνθώ σε γαστρεντερολόγο για έναν πόνο στο στομάχι;

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζεται να απευθυνθούν στον γαστρεντερολόγο για έναν πόνο ή καούρα στο στομάχι. Όμως θα πρέπει να τηλεφωνήσετε άμεσα στον γαστρεντερολόγο εάν:

• Δείτε αίμα στα κόπρανα, διάρροια, ή κάνετε έμετο
• Ο πόνος σας είναι πολύ έντονος, διαρκεί περισσότερο από μία ώρα ή έρχεται και φεύγει σε διάστημα διάρκειας πάνω από 24 ώρες
• Δεν μπορείτε να φάτε ή να πιείτε για αρκετές ώρες
• Έχετε πυρετό πάνω από 38°C
• Χάνετε βάρος χωρίς να ακολουθείτε δίαιτα αδυνατίσματος
• Έχετε ανορεξία που επιμένει για αρκετό καιρό

Υπάρχει θεραπεία για τον πόνο στο στομάχι;

Ο γαστρεντερολόγος θα λάβει καλό ιστορικό, θα σας εξετάσει κλινικά, και πιθανόν θα σας συστήσει μια εξέταση που λέγεται γαστροσκόπηση για να ελέγξει το στομάχι σας. Αν τα συμπτώματά σας οφείλονται σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, όπως έλκος, η χορήγηση κατάλληλης θεραπείας θα σας ανακουφίσει από τα συμπτώματά σας. Εάν δεν υπάρχει ξεκάθαρη ένδειξη πού οφείλεται ο πόνος, ο γαστρεντερολόγος δυνατόν να σας συστήσει φάρμακα που μειώνουν ή αναστέλλουν την παραγωγή οξέος από το στομάχι σας. Τα φάρμακα αυτά ανακουφίζουν συχνά τον πόνο στο στομάχι αλλά και τα συμπτώματα που τον συνοδεύουν. 

Μερικά από τα φάρμακα αυτά είναι διαθέσιμα χωρίς ιατρική συνταγή, όπως για παράδειγμα η φυσική μαστίχα Χίου σε κάψουλες που κυκλοφορεί στα φαρμακεία. Η μαστίχα Χίου ενδείκνυται στη λειτουργική δυσπεψία, δεν αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα και δεν έχει τις ανεπιθύμητες ενέργειες των πραζολών (δυσαπορρόφηση ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου, οστεοπόρωση, υπεργαστριναιμία, λοιμώξεις, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, κλπ).

Μπορώ να κάνω κάτι για να νιώσω καλύτερα; Τι να φάω;

Ναι, τόσο τα τρόφιμα που τρώτε αλλά και ο τρόπος που τρώτε μπορεί να έχουν μεγάλη σημασία για την εμφάνιση ή μη του πόνου.

Για να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης πόνου ή καούρας στο στομάχι:

• Αποφεύγετε λιπαρά τρόφιμα, όπως κόκκινο κρέας, βούτυρο, τηγανητά και τυρί
• Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα κάθε μέρα, αντί για 2-3 μεγάλα γεύματα
• Αποφεύγετε τρόφιμα που γνωρίζετε ότι επιδεινώνουν τα συμπτώματά σας
• Αποφεύγετε τη λήψη παυσιπόνων όπως ασπιρίνης ή μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, χωρίς ιατρική συνταγή

Ο πόνος ή η καούρα στο στομάχι εμφανίζεται σε ορισμένους ασθενείς - κυρίως σε παιδιά - μετά από κατανάλωση γάλακτος, τυριού, παγωτού, ή άλλων τροφίμων που περιέχουν γάλα. Ενδεχομένως ο πόνος στο στομάχι να οφείλεται σε «δυσανεξία στη λακτόζη», δηλαδή ο οργανισμός δεν μπορεί να διασπάσει το γάλα που βρίσκεται μέσα στις τροφές αυτές. Οι άνθρωποι αυτοί ενδεχομένως να χρειάζεται να καταναλώνουν ειδικό γάλα στο οποίο έχει προστεθεί λακτάση, που διασπά τη λακτόζη.

Εάν ο πόνος στο στομάχι φαίνεται να σχετίζεται με δυσκοιλιότητα, ενδεχομένως να χρειαστεί να λάβετε περισσότερες φυτικές ίνες ή καθαρτικό. Συμβουλευθείτε έναν γαστρεντερολόγο για το είδος του καθαρτικού που επιτρέπεται να λάβετε, επειδή η μακροχρόνια λήψη ορισμένων καθαρτικών προκαλεί περισσότερα προβλήματα, παρά βοηθάει.

Η δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των κενώσεων του εντέρου (δείτε και το σχετικό άρθρο για τη δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες στο peptiko.gr). Τα τρόφιμα και συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν φυτικές ίνες περιλαμβάνουν:

• Φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως
• Φυτικές ίνες σε χάπια, σκόνες, ή μπάρες δημητριακών
• Μπορείτε να δοκιμάσετε κάποιες ελαφριές συνταγές για ασθενείς με λειτουργική δυσπεψία και χρόνιο πόνο στο στομάχι που προτείνει ο βραβευμένος σεφ κ. Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος στο peptiko.gr
• Δείτε κάποια tips για υγιεινό πρωινό γεύμα

Ο πόνος του στομάχου στα παιδιά διαφέρει από τους ενήλικες;

Σε γενικές γραμμές, όχι. Ο πόνος στο στομάχι στα παιδιά οφείλεται στους ίδιους λόγους με τους ενήλικες, αν και πολλές φορές οι λόγοι δεν δύναται να διευκρινισθούν. Η διαφορά είναι ότι στα παιδιά, ο πόνος στο στομάχι προκαλείται από στρες ή άγχος συχνότερα από ότι στους ενήλικες. Συνεπώς, στα παιδιά θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα ψυχολογικά ή συναισθηματικά προβλήματα που δυνατόν να επιδεινώνουν τον πόνο στην κοιλιά/στομάχι.