Δριμεία κριτική προς τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη βωξίτη στη Φωκίδα ασκεί η ετήσια έκθεση για το 2014 που δημοσίευσε πρόσφατα ο "Συνήγορος του Πολίτη".
O "Συνήγορος", μετά από αναφορά που έχει υποβληθεί και τη διερεύνησή της, δικαιώνει τις διαρκώς επεκτεινόμενες αντιδράσεις σημαντικής μερίδας της τοπικής κοινωνίας που κάνουν λόγο για συστηματική μη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων αναφορικά με τις εξορύξεις του βωξίτη σε διάφορα σημεία του νομού Ειδικότερα στην έκθεση του φορέα μεταξύ άλλων επισημαίνεται:
"O Συνήγορος δεν κατέστη δυνατό να λάβει σαφείς απαντήσεις και δεσμεύσεις όσον αφορά την πρόβλεψη περιβαλλοντικής προστασίας, την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων κατά την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της περιοχής", ενώ παρακάτω αναγράφεται: "Τα χρηματικά πρόστιμα που επιβάλλονται στην εκμεταλλεύτρια εταιρεία είναι πολύ μικρά σε σχέση με το οικονομικό της μέγεθος και δεν καταφέρνουν να λειτουργήσουν ως μέσα συμμόρφωσης, με αποτέλεσμα τις συνήθεις πλέον υποτροπές «λειτουργίας κατά παράβαση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων». Η εκμετάλλευση άφησε περιοχές μη αποκαταστημένες, καταστρέφοντας αμετάκλητα το φυσικό περιβάλλον της περιοχής".
Αναλυτικά το σχετικό χωρίο της Έκθεσης
Κατά τη διερεύνηση αναφοράς (υπόθεση50622/2012) για ελλιπή περιβαλλοντική αποκατάσταση μεταλλείων βωξίτη στη Φωκίδα, ενεργών και μη, ο Συνήγορος δεν κατέστη δυνατό να λάβει σαφείς απαντήσεις και δεσμεύσεις όσον αφορά την πρόβλεψη περιβαλλοντικής προστασίας, την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων κατά την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της περιοχής, την πορεία της υποχρέωσης αποκατάστασης των εξοφλημένων τμημάτων και τέλος την εκκρεμότητα των μη αποκαταστημένων και ανενεργών μεταλλείων.
Η Επιθεώρηση Μεταλλείων φαίνεται να επικεντρώνεται στις αρμοδιότητές της για την ασφάλεια των εργασιών και των εργαζομένων και την τήρηση τεχνικών υποχρεώσεων κατά την εξόρυξη του μεταλλεύματος. Σε συνδυασμό με την οικονομική συγκυρία και τους ελάχιστους πόρους και επιστήμονες που διαθέτει η Επιθεώρηση, η άσκηση ουσιαστικού και εποικοδομητικού ελέγχου των εκμεταλλεύσεων δεν καθίσταται δυνατή. Τα χρηματικά πρόστιμα που επιβάλλονται στην εκμεταλλεύτρια εταιρεία είναι πολύ μικρά σε σχέση με το οικονομικό της μέγεθος και δεν καταφέρνουν να λειτουργήσουν ως μέσα συμμόρφωσης, με αποτέλεσμα τις συνήθεις πλέον υποτροπές «λειτουργίας κατά παράβαση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων». Η εκμετάλλευση άφησε περιοχές μη αποκαταστημένες, καταστρέφοντας αμετάκλητα το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Ο Συνήγορος επιδίωξε την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση της διοίκησης και κυρίως των κεντρικών υπηρεσιών του ΥΠΕΚΑ, προκειμένου να συνδράμουν τα αρμόδια τμήματα των Περιφερειακών Ενοτήτων την Επιθεώρηση Μεταλλείων και τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Ειδικότερα, πρότεινε να καταγραφούν οι εξοφλημένες περιοχές που χρήζουν αποκατάστασης, με ταυτόχρονη διερεύνηση πηγών χρηματοδότησης για την εκπόνηση μελετών αποκατάστασης,όπως κονδύλια ΣΕΣ (νέο ΕΣΠΑ) ή από την εταιρεία εκμετάλλευσης, εν είδει ανταποδοτικού οφέλους.
Η Επιθεώρηση Μεταλλείων φαίνεται να επικεντρώνεται στις αρμοδιότητές της για την ασφάλεια των εργασιών και των εργαζομένων και την τήρηση τεχνικών υποχρεώσεων κατά την εξόρυξη του μεταλλεύματος. Σε συνδυασμό με την οικονομική συγκυρία και τους ελάχιστους πόρους και επιστήμονες που διαθέτει η Επιθεώρηση, η άσκηση ουσιαστικού και εποικοδομητικού ελέγχου των εκμεταλλεύσεων δεν καθίσταται δυνατή. Τα χρηματικά πρόστιμα που επιβάλλονται στην εκμεταλλεύτρια εταιρεία είναι πολύ μικρά σε σχέση με το οικονομικό της μέγεθος και δεν καταφέρνουν να λειτουργήσουν ως μέσα συμμόρφωσης, με αποτέλεσμα τις συνήθεις πλέον υποτροπές «λειτουργίας κατά παράβαση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων». Η εκμετάλλευση άφησε περιοχές μη αποκαταστημένες, καταστρέφοντας αμετάκλητα το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Ο Συνήγορος επιδίωξε την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση της διοίκησης και κυρίως των κεντρικών υπηρεσιών του ΥΠΕΚΑ, προκειμένου να συνδράμουν τα αρμόδια τμήματα των Περιφερειακών Ενοτήτων την Επιθεώρηση Μεταλλείων και τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Ειδικότερα, πρότεινε να καταγραφούν οι εξοφλημένες περιοχές που χρήζουν αποκατάστασης, με ταυτόχρονη διερεύνηση πηγών χρηματοδότησης για την εκπόνηση μελετών αποκατάστασης,όπως κονδύλια ΣΕΣ (νέο ΕΣΠΑ) ή από την εταιρεία εκμετάλλευσης, εν είδει ανταποδοτικού οφέλους.
Επίσης, επιχειρήθηκε η ανάδειξη των αντικειμενικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ελεγκτικές υπηρεσίες κατά την άσκηση του έργου
τους (ελλιπής στελέχωση, οικονομική δυσπραγία, αρμοδιότητες διαφορετικής φύσης και επιστημονικών απαιτήσεων). Αν η Πολιτεία επιθυμεί να εκπληρώσει την αποστολή της για περιβαλλοντικό έλεγχο και προστασία, οφείλει να εγκύψει στα προβλήματα των υπηρεσιών και να τις στελεχώσει με επαρκές και εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό, στο οποίο θα παρέχεται επίσης η απαραίτητη υποδομή.
τους (ελλιπής στελέχωση, οικονομική δυσπραγία, αρμοδιότητες διαφορετικής φύσης και επιστημονικών απαιτήσεων). Αν η Πολιτεία επιθυμεί να εκπληρώσει την αποστολή της για περιβαλλοντικό έλεγχο και προστασία, οφείλει να εγκύψει στα προβλήματα των υπηρεσιών και να τις στελεχώσει με επαρκές και εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό, στο οποίο θα παρέχεται επίσης η απαραίτητη υποδομή.
Στην αντίθετη περίπτωση οι αυτοψίες σε μεταλλευτικούς ή λατομικούς χώρους και εργοτάξια δεν θα είναι ουσιαστικές και αποτελεσματικές, η δε εκμεταλλεύτρια εταιρεία θα συνεχίσει να λειτουργεί με παρεκκλίσεις από τους περιβαλλοντικούς όρους, ελλιπή μέτρα ασφαλείας και σοβαρές επιπτώσεις στην προστασία του περιβάλλοντος.
Σε πολλές περιπτώσεις, όπως στις υπαίθριες εκμεταλλεύσεις ορυκτών πρώτων υλών και μεταλλευμάτων, ο στόχος της επαναφοράς στην προτεραία κατάσταση, που τίθεται από την οδηγία για την περιβαλλοντική ευθύνη, είναι στην πραγματικότητα αδύνατο να επιτευχθεί. Η επαναφορά μίας γεωμορφής, μίας κλιτύος, ενός λόφου που καταστράφηκε επειδή η εκμεταλλεύτρια εταιρεία προχώρησε κατά παράβαση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων σε εκμετάλλευση εκτός της παραχωρηθείσας έκτασης, δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί, όσοι πόροι κι αν διατεθούν. Σημειώνεται ότι η συνηθέστερη παράβαση που καταγράφεται από τους Επιθεωρητές Μεταλλείων είναι η μη οριοθέτηση του χώρου με μόνιμα και σταθερά ορόσημα, πλην όμως η καταγραφή της παράβασης αυτής δεν φαίνεται να αποτρέπει κανέναν εκμεταλλευτή.
Συνήγορος του Πολίτη, Ετήσια Έκθεση 2014, σελ. 75-76
Οι υπογραμμίσεις είναι του Amfissaface
Διαβάστε την Έκθεση εδώ
Διαβάστε ειδικότερα το κεφάλαιο που αφορά τη διαχείριση των περιβαλλοντικών αγαθών εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου