Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2017

Ποιοι θα βλέπουν πιο συχνά τον 'εφιάλτη' του πλειστηριασμού


Η αναθεώρηση του Νόμου Κατσέλη και των αντικειμενικών αξιών τον ανατρέπουν τα δεδομένα προστασίας της πρώτης κατοικίας που συνδέονται με "κόκκινα" στεγαστικά δάνεια.

Τάσος Δασόπουλος

Πολλές χιλιάδες δανειολήπτες έχουν αρχίσει πλέον να βλέπουν πιο συχνά το εφιάλτη του πλειστηριασμού της πρώτης κατοικίας τους αφού ο «νόμος Κατσέλη» θα αναθεωρηθεί για δεύτερη φορά, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί έχουν ήδη αρχίσει να τρέχουν, και τον Μάρτιο οι αντικειμενικές τιμές θα προσαρμοστούν στις εμπορικές αλλάζοντας τα πάντα.


Με βάση την σημερινή κατάσταση και σε ότι αφορά τους πλειστηριασμούς μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα που έχει ξεκινήσει την λειτουργία της υπάρχει η «συμφωνία κυρίων» του υπουργείου οικονομίας και ανάπτυξης με τις τράπεζες ότι δεν θα προχωρήσουν σε πλειστηριασμό ακίνητα με εμπορική αξία μικρότερη από 300.000 ευρώ. Με δεδομένο όμως ότι πρόκειται για προφορική δέσμευση χωρίς νομική κατοχύρωση είναι δεδομένο ότι θα ισχύσει όσο θα υπάρχουν κόκκινα δάνεια προσημειωμένα ακίνητα μεγάλης εμπορικής αξίας. Μόλις εξαντληθούν , κανείς δεν ξέρει ποια θα είναι η συνέχεια.
Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι άμεσο κίνδυνο πλειστηριασμού πρώτης κατοικίας σήμερα έχουν δύο κατηγορίες κόκκινων δανειοληπτών:
- Όσοι έχουν «εγκαταλείψει» το στεγαστικό τους δάνειο για παραπάνω από έξι μήνες και δεν έχουν ενταχθεί ή δεν πληρούν τα κριτήρια για να ενταχθούν στο νόμο Κατσέλη. Χωρίς το νομικό ανάχωμα έναντι του πλειστηριασμού που δημιουργείται από την κατάθεση της αίτησης υπαγωγής στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά θα πρέπει να περιμένουν αργά η γρήγορα το δικαστικό κλητήρα.
 -Όσοι - μάλλον λίγοι - έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές μόνο στο δημόσιο, δηλαδή σε εφορία ασφαλιστικά ταμεία ή και τους ΟΤΑ. Απέναντι στις απαιτήσεις του δημοσίου δεν υπάρχει καμία προστασία από την κατάσχεση ακόμη και πρώτης κατοικίας. Μάλιστα αυτή η κατηγορία οφειλετών δεν έχει καν το δικαίωμα ένταξης και στο νόμο Κατσέλη αφού βασικό κριτήριο είναι να υπάρχουν οφειλές προς τον ιδιωτικό τομέα ( τράπεζες ή ιδιώτες ). Αν υπάρχουν όμως και στο δημόσιο τότε ρυθμίζονται και αυτές με βάση την δικαστική απόφαση για τις οφειλές του ιδιωτικού τομέα.
Η πρώτη αναθεώρηση του νόμου Κατσέλη (ο αποκαλούμενος και νόμος Σταθάκη ) κατήργησε και επίσημα την οριζόντια προστασία της πρώτης κατοικίας. Έβαλε πλαφόν στο περιουσιακό κριτήριο για ένταξη στο νόμο ώστε η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ για έναν ενήλικα (ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με 1 τέκνο, 260.000 για οικογένεια με δύο τέκνα και 280.000 για οικογένεια με τρία τέκνα)
Το εισοδηματικό κριτήριο προσαρμόστηκε έτσι ώστε το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη να υπερβαίνει για ενήλικα τα 13.906 ευρώ, για ζευγάρι: 23.659 ευρώ και κάθε παιδί: 5.714 ευρώ. Τούτο διότι το εισόδημα προσδιορίστηκε με βάση τον νέος όρο των «εύλογων δαπανών διαβίωσης» με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προσαυξημένο. Με βάση τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης λαμβάνονται και οι δικαστικές αποφάσεις και αναδιαρθρώνονται τα δάνεια με βάση τις δυνατότητες αποπληρωμής που επιτρέψει σε κάθε περίπτωση το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα.

Ο νέος νόμος έδωσε και δύο επιπλέον ευκολίες

Την ένταξη σε αυτόν και όσων δεν έχουν ακίνητη περιουσία αλλά έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές σε πιστωτικές κάρτες και καταναλωτικά δάνεια και κινδύνευαν με κατάσχεση του όποιου εισοδήματος τους από την πιστώτριες τράπεζες. Στην περίπτωση ένταξης στο αναθεωρημένο νόμο Κατσέλη και ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες του δανειολήπτη το δικαστήριο μπορεί να ορίζει ρύθμιση με πολύ χαμηλές δόσεις που δεν θα μπορούν να αμφισβητήσουν οι τράπεζες.
Σε περίπτωση ακραίας οικονομικής αδυναμίας ( πχ σε περίπτωση μακροχρόνιας ανεργίας ) το δημόσιο μπορεί να αναλάβει να πληρώνει ακόμη και το 95% της μηνιαίας δόσης για μια περίοδο 3 ετών. Στην συνέχεια αν η αδυναμία αποπληρωμής συνεχίζεται μπορεί με νέα δικαστική απόφαση να ορίζεται η διαγραφή μέρος ή του συνόλου των οφειλών.

Το διπλό ξήλωμα του νόμου

Ο διπλός κίνδυνος το επόμενο διάστημα έρχεται από τα προαπαιτούμενα που θα πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι και το επόμενο Μάρτιο τα οποία θα συρρικνώσουν σημαντικά όσους μπορούν να διεκδικήσουν την προστασία του αναθεωρημένου νόμου Κατσέλη.
Το πρώτο προαπαιτούμενο είναι ότι μέχρι και το Φεβρουάριο ο νόμος Κατσέλη θα αναθεωρηθεί για δεύτερη φορά χαμηλώνοντας ακόμη περισσότερο τα κριτήρια. Πληροφορίες θέλουν ότι το νέο περιουσιακό κριτήριο θα ξεκινά με βάση ακίνητη περιουσία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει σε αξία τα 120.000 ευρώ (για τον άγαμο) προσαυξημένο κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα. Με την συρρίκνωση του κριτηρίου της ακίνητης περιουσίας πολλοί κόκκινοι δανειολήπτες θα χάσουν την ευκαιρία να μπουν στο νόμο Κατσέλη.
Το δεύτερο χτύπημα θα έρθει τον Μάρτιο με την εξίσωση εμπορικών και αντικειμενικών αξιών. Με βάση τους υπολογισμούς που γίνονται για τον ΕΝΦΙΑ το ΥΠΟΙΚ δεν περιμένει βίαιη ανατροπή των σημερινών εσόδων αφού σε κάποιες περιοχές οι αντικειμενικές αξίες θα μειωθούν και σε κάποιες θα αυξηθούν. Ωστόσο οι περιοχές όπου αναμένεται να μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες θα είναι οι σημερινές ακριβές περιοχές και αντίθετα θα αυξηθούν πολλές φθηνές περιοχές. Συνεπώς ο κίνδυνος να μην μπορούν να ενταχθούν στο νόμο Κατσέλη και μεσαία νοικοκυριά είναι ορατός.
Με δεδομένο λοιπόν ότι με βάση τα στοιχεία των τραπεζών το 30% των ρυθμισμένων στεγαστικών δανείων «κοκκινίζει» ξανά χιλιάδες δημιουργώντας νέα γενιά μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μαζί με τα νέα κριτήρια και τις νέες αξίες που θα διαμορφωθούν χιλιάδες δανειολήπτες θα βρεθούν ξεκρέμαστοι χωρίς να έχουν καν το δικαίωμα της ένταξης στο νόμο Κατσέλη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: