Ποινική ασυλία στα καρτέλ των εργολάβων Η κυβέρνηση τους απαλλάσσει από ποινικές ευθύνες, αν ομολογήσουν και πληρώσουν τα πρόστιμα

Ποινική ασυλία στα καρτέλ εργολάβων που επί 27 χρόνια είχαν στήσει ένα τρελό… φαγοπότι με τα δημόσια έργα, παρέχει μια διάταξη του πολυνομοσχεδίου, που κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή. 

Σύμφωνα μ’ αυτή, όσοι εμπλεκόμενοι ομολογήσουν την ενοχή τους και πληρώσουν τα πρόστιμα, τότε θα απαλλαχθούν από τις ποινικές ευθύνες.

Πρόκειται για μερική… άφεση αμαρτιών που δίνεται στους μεγαλοεργολάβους, οι οποίοι επί δεκαετίες «άρμεγαν» το Δημόσιο, διαμορφώνοντας τα τιμήματα στις δημοπρασίες και μοιράζοντας τις συμβάσεις μεταξύ των εταιρειών-μελών του. Μάλιστα στη νέα διάταξη προβλέπεται και μείωση κατά 15% στα πρόστιμα εφόσον οι εμπλεκόμενοι ομολογήσουν τις πράξεις τους. Πρόκειται για ευνοϊκή μεταχείριση των μεγαοεργολάβων, εκ μέρους της κυβέρνησης και εξέλιξη που σίγουρα βάζει εμπόδια στο έργο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία προ ημερών κοινοποίησε την εισήγησή της για τους 63 εγχώριους και διεθνείς κατασκευαστικούς ομίλους. Όπως διαφαίνεται η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να δώσει σάρκα και οστά σ’ αυτό τον «κλισέ» όρο, όπως είναι το «να μπει το μαχαίρι βαθιά στο κόκκαλο», αλλά αντιμετωπίζει την υπόθεση με «παθητικό τρόπο», προσφέροντας συγχωροχάρτι σε ανθρώπους και εταιρίες που «γλέντησαν» για δεκατίες με το κρατικό χρήμα.

Το Sofokleousin.gr είχε αναδείξει το μείζον ζήτημα, βασιζόμενο στην μελέτη της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Όπως είχαμε αναφέρει στην πολυετή έρευνα της η Επιτροπή έχει συγκεντρώσει πλούσιο υλικό για τις ελληνικές εισαγγελικές αρχές και για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).

Με βάση τα στοιχεία αυτά αποφαίνεται ότι εταιρείες των ομίλων Ελλάκτωρ, J&P Αβαξ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΕΓΕΚ, Τεχνική Ολυμπιακή και Intracom (μέσω της Intrakat) συμμετείχαν (με διαφορετικό χρόνο έναρξης) σε καρτέλγια τη χειραγώγηση διαγωνισμών δημοσίων έργων, από το 1989 έως και το 2016.

Σε αυτούς συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, οι διαγωνισμοί για τους μεγάλους οδικούς άξονες, το Μετρό, τον Προαστιακό, σιδηροδρομικές γραμμές και σταθμούς, καθώς και για έργα ΣΔΙΤ (συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα).

Η έρευνα ολοκληρώθηκε με τη συνδρομή της εταιρείας «Τεχνική Ολυμπιακή», που είναι μία από τις άμεσα εμπλεκόμενες στο καρτέλ. Η εταιρεία του ομίλου Στέγγου (στον οποίο ανήκουν επίσης η κατασκευαστική «Μοχλός» και το συγκρότημα Πόρτο Καρρά,  έκανε αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα επιείκειας: Παρείχε δηλαδή κρίσιμες πληροφορίες που οδήγησαν στην αποκάλυψη των παραβάσεων, με αντάλλαγμα την πλήρη απαλλαγή της από πρόστιμα.

Αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού  που ολοκληρώνεται το πρόγραμμα επιείκειας. Η πρώτη αποτυχημένη απόπειρα έγινε στην πολύκροτη υπόθεση του «καρτέλ του γάλακτος». Τότε η «ΜΕΒΓΑΛ» είχε ζητήσει υπαγωγή στο πρόγραμμα επιείκειας, όμως ο τότε γενικός διευθυντής της Επιτροπής Π. Αδαμόπουλος ζήτησε χρηματικά ανταλλάγματα.

Οι σικέ διαγωνισμοί

Από την έρευνα της ΕΑ προέκυψε ότι οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις συνεννοούνταν και προαποφάσιζαν για την έκβαση κάθε διαγωνισμού. Ειδικότερα, συναποφάσιζαν:

α) Ποιος θα αναδειχθεί μειοδότης και θα πάρει το έργο  διαγωνισμό.

β) Τι εκπτώσεις θα προσφερθούν και με ποιο συμβατικό τίμημα θα γίνει η ανάθεση.

γ) Ποιοι εργολάβοι δεν θα μετάσχουν στον διαγωνισμό και θα πάρουν οικονομικά ανταλλάγματα από τον ανάδοχο του έργου

δ) Εταιρείες που συμμετείχαν σε φαινομενικά ανταγωνιστικά σχήματα και κατέθεταν ξεχωριστές προσφορές,να μοιρασθούν τελικά το έργο

Οι συνεννοήσεις γίνονταν είτε μέσω τακτικών συναντήσεων, είτε ακόμη και μέσα από τη σύναψη ιδιωτικών συμφωνητικών, τα οποία εντοπίστηκαν κατά την έρευνα της ΕΑ.

Συμμετοχή κατά περιόδους στις συνεννοήσεις ή για συγκεκριμένους διαγωνισμούς είχαν ακόμη οι ακόλουθες εταιρείες: FCC, Vinci, Hochtief, Siemens, ΒΙΟΤΕΡ, ΕΚΤΕΡ, Θέμελη, Θεμελιοδομή, Κωνσταντινίδης, Alstom Transport, Iacovou Brothers, Archirodon Construction, Salini, Seli, Δομική Κρήτης, Ερέτβο, Αλέξανδρος Τεχνική, Nemesis, Van Oord, Tadei, Impresa, Rizzani και Μaire Tecnimont.

Σε συνεννοήσεις για κατανομή έργων ΣΔΙΤ (σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα) εμπλέκεται και η Αγροτική Τράπεζα.

Στο καρτέλ συμμετείχαν και 15 ακόμη εταιρείες, των οποίων όμως οι παραβάσεις έχουν παραγραφεί και η ΕΑ δεν μπορεί να τους επιβάλει πρόστιμο. Πρόκειται για τις Μηχανική, ΑΤΤΙΚΑΤ, Εμπεδος, ΕΛΤΕΡ, ΑΛΤΕ,Προοδευτική, Τεχνοδομή, Καματάκης, Θεσσαλική, Ευρωπαϊκή Τεχνική, Πάρνων, ΕΡΓΑΣ, ΓΕΝΕΡ, ΕΛΤΕΚ και Somague Engenharia.

Οι περισσότερες έχουν πλέον κλείσει, απορροφήθηκαν από άλλες, ή βρίσκονται στα πρόθυρα πτώχευσης.