Το νοσηρό κοινωνικό φαινόμενο Μπούλινγκ (Bullying) - Από αναγνώστη

Μπούλινγκ (Bullying) « …έτσι ονομάζεται πλέον η διαδικασία πειράγματος και ενόχλησης λεκτικής ή σωματικής προς έναν αδύναμο κρίκο της κοινωνικής αλυσίδας».

«Ο σχολικός εκφοβισμός χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη, απρόκλητη παρενόχληση κάποιου παιδιού που δυσκολεύεται να υπερασπιστεί τον εαυτό του».

Με αφορμή την εξαφάνιση του Βαγγέλη Γιακουμάκη, έρχεται πάλι στο προσκήνιο το φαινόμενο του μπούλινγκ.

Εδώ και καιρό, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται για το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας, αφού αυτό συνεχώς επεκτείνεται. Είναι γεγονός ότι το φαινόμενο γιγαντώθηκε έπειτα από την κατάργηση του θεσμού των σχολικών φυλάκων τον Ιούλιο του 2013 από τον, τότε υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτό που υποτονίζεται είναι η σύνδεση του φαινομένου της ενδοσχολικής βίας με την γενικότερη κοινωνική κατάσταση.

Οι σχολικές κοινότητες δεν είναι κάποιοι απομονωμένοι οργανισμοί. Δεν είναι κάποιοι αποστειρωμένοι χώροι που κινούνται έξω και παράλληλα προς την υπόλοιπη κοινωνία και όπου, όποιος εισέρχεται περνάει από κάποια θεϊκή απολύμανση και ξαναγεννιέται ως ένας Θαυμαστός Καινούργιος Άνθρωπος.

Ο χώρος του σχολείου βρίσκεται μέσα στην κοινωνία, είναι οργανικά δεμένος με αυτή και, ό,τι συμβαίνει στην κοινωνία συμβαίνει και σε αυτόν. Όταν η βία υπάρχει παντού, στο χώρο δουλειάς, το σπίτι, τον δρόμο, την πλατεία, τους αθλητικούς χώρους, όταν η ίδια η Πολιτεία ασκεί αυθαιρεσία και μαζική βία, ο χώρος του σχολείου δεν θα μπορούσε να μείνει έξω από αυτά.

Οι όροι παραγωγής και αναπαραγωγής της άμεσης ζωής καθορίζουν την συνείδηση των ατόμων και δημιουργούν το συλλογικό Εγώ, το οποίο λειτουργεί με όμοιο και ασυνείδητο τρόπο σε κάθε άτομο. Σήμερα οι όροι παραγωγής και αναπαραγωγής της άμεσης ζωής χαρακτηρίζονται από τον ανταγωνισμό, τόσο μεταξύ των τάξεων, όσο και μεταξύ των ατόμων.

Σήμερα το άτομο γνωρίζει τον ανταγωνισμό από την βρεφική, ακόμα, ηλικία. Γεννιέται, βαφτίζεται και αναπτύσσεται μέσα σε αυτόν. Μπολιάζεται από αυτόν και γίνεται βίωμά του, ανεξάρτητα αν ανήκει στην άρχουσα τάξη ή στις κατώτερες.

Η άρχουσα τάξη είναι αναγκασμένη να ασκεί βία στην κατώτερη τάξη για να επιβιώσει. Όσο περισσότερο την πλήττει, τόσο περισσότερο κερδίζει η ίδια. Ταυτόχρονα, οι μερίδες της και τα μέλη της είναι αναγκασμένα να ασκούν βία το ένα επάνω στο άλλο. Ο μεμονωμένος βιομήχανος, ο εφοπλιστής, ο τραπεζίτης είναι αναγκασμένος να περιορίσει ή να καταστρέψει τον αντίπαλό του για να επιβιώσει και να προοδεύσει ο ίδιος.

Τα πολιτικά της κόμματα ως πολιτικοί εκφραστές της και το κράτος, ως συλλογικός καπιταλιστής, ασκούν βία σε μαζική κλίμακα, σε όλη την κοινωνία. Τι άλλο μπορεί να είναι οι ενέργειες που καταδικάζουν δισεκατομμύρια ανθρώπων σε φτώχεια, δυστυχία και θάνατο;

Οι φτωχές τάξεις, σήμερα, δεν έχουν εναλλακτική επιλογή. Τα μέλη τους καταδικασμένα σε πολιτική και κοινωνική καθυστέρηση, στερημένα από κάθε επαφή με τον πολιτισμό, και, κυρίως, από κάθε μορφή δημιουργίας. έχοντας ξεχάσει και όντας ξεχασμένα από κάθε πολιτικό και κοινωνικό αγώνα, έχουν αποδυθεί αποκλειστικά σε ένα φρικτό και θλιβερό ατομικό αγώνα επιβίωσης.

Όμως η ποιοτική, η ειδοποιός διαφορά μεταξύ ανθρώπου και ζώου είναι η τάση και ικανότητα του ανθρώπου να δημιουργεί. Αν αυτή αποκλειστεί ο άνθρωπος ζωοποιείται. Η «σκέψη» του, τα «συναισθήματά» του και η λειτουργία του είναι ανάλογα του ζώου.

Σήμερα, σε μια περίοδο ύφεσης ο ανταγωνισμός φθάνει σε ακραίες μορφές, τόσο μεταξύ των τάξεων, όσο και μεταξύ των κρατών και των ατόμων. Η μαζική βία που εκπορεύεται από τις κυρίαρχες τάξεις παίρνει τεράστιες διαστάσεις, ενώ στις φτωχές θεοποιείται και λατρεύεται η ατομική βία, σαν μοναδική μορφή επιβίωσης.

Είναι γεγονός ότι η βία, η εγκληματικότητα, ο θρασύδειλος «τσαμπουκάς» είτε σε επίπεδο ατόμου είτε σε επίπεδο συμμορίας παίρνει τις μεγαλύτερες διαστάσεις στις φτωχές, υποβαθμισμένες γειτονιές και τα σχολεία τους, εκεί που βασιλεύει η στέρηση από κάθε υλικό αγαθό και η απομόνωση από κάθε επίτευγμα του πολιτισμού.

Εκεί ο νέος άνθρωπος που μεγαλώνει μέσα στην αθλιότητα, βλέποντας τα κουρασμένα, ταλαιπωρημένα πρόσωπα των μεγαλυτέρων του και που, μέσα σε αυτά βλέπει το δικό του μέλλον είναι εύκολο να θαμπωθεί από το ακριβό αυτοκίνητο του εμπόρου ναρκωτικών ή τον αλήτικο τσαμπουκά του μπούλη και να ψάξει να βρει την ελπίδα του και την ταυτότητά του μέσα από ανάλογες πρακτικές. Η ατομική βία γίνεται το μοναδικό μέσον για την επιβεβαίωση, την αποδοχή της παρέας και, «πιθανότατα» την λύση του οικονομικού προβλήματος.

Η οριστική λύση μπορεί να είναι μόνο συνολική. Μόνο με την εξάλειψη των κοινωνικών αιτιών μπορεί να εξαλειφθεί ολοκληρωτικά και οριστικά το φαινόμενο της ατομικής βίας μέσα και έξω από το σχολείο. Αλλοιώς, μπούλινγκ-ξεμπούλινγκ, ό,τι και να πούμε θα είναι τζάμπα ευχές.

Προκόπης Μπίχτας