ΓΡΑΜΜΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ( του Σαράντη Μιχαλόπουλου )

Πριν μερικά χρόνια ασχολήθηκα με τις Αστικές Συγκοινωνίες της Αθήνας. Εκεί γνώρισα πολλούς εξαιρετικά αξιόλογους ανθρώπους, που πραγματικά τιμούσαν τη δουλειά τους. Ένας από αυτούς ήταν ο Δημήτρης. Ήταν Μηχανικός που είχε εξελιχθεί σε πάρα πολύ καλό μηχανογράφο. Λόγω αντικειμένου, γνώριζε όλες τις εσωτερικές διαδικασίες και μέσα στα υφιστάμενα πλαίσια ενός Δημόσιου Οργανισμού προσπαθούσε και έκανε λειτουργικές και διαδικαστικές βελτιώσεις που βοηθούσαν πολύ στο να γίνεται ο Οργανισμός που δούλευε περισσότερο αποδοτικός και αποτελεσματικός.

Πριν λίγες μέρες, έμαθα ότι αποφάσισε να θέσει υποψηφιότητα για Δημοτικός Σύμβουλος στο ακριτικό νησί από το οποίο κατάγεται. Λόγω της φιλικής σχέσης που αναπτύξαμε την εποχή που δουλεύαμε μαζί αλλά και της αμοιβαίας εκτίμησης που είχαμε ο ένας για τον άλλο, του έστειλα το παρακάτω μήνυμα :

«Σε στηρίζω και ας μη ψηφίζω στο νησί σου, και ας μη γνωρίζω τον συνδυασμό με τον οποίο διεκδικείς να συμμετάσχεις, όμως ένα πράγμα σου ζητώ : Κάνε στον δικό σου μικρόκοσμο την πιο απλή αλλαγή που μπορείς. Κάνε την αυτοδιοίκηση να παίξει τον πραγματικό της ρόλο που δεν είναι άλλο από την ουσιαστική εκπροσώπηση των πολιτών.

Εδώ που βρίσκομαι, σε μία επίσης πολύ μικρή κοινωνία, νοιώθω ότι οι πολίτες δεν ακούγονται. Και δεν ακούγονται διότι δεν υπάρχει ίσως βούληση αλλά και διότι δεν υπάρχει διαδικασία να ακουστεί η φωνή τους. Όλα εναπόκεινται αποκλειστικά στο αν κάποιος αιρετός και πρωτίστως ένας Δήμαρχος ή Αντιδήμαρχος θελήσει να φέρει ένα θέμα κάποιου πολίτη στο Δημοτικό Συμβούλιο για συζήτηση. Αν δεν το θελήσει και καλυφθεί πίσω από την δικαιολογία ότι υπάρχουν τόσα πολλά θέματα που απασχολούν ένα Δήμο, τότε ο πολίτης μένει χωρίς άλλη δυνατότητα έκφρασης.

Εκείνο όμως που είναι απολύτως εφικτό είναι να καθιερωθεί διαδικασία "ακρόασης" των πολιτών, αυτό που στις επιχειρήσεις ονομάζεται "έρευνα γνώμης προσωπικού". Και, εκτός από την ακρόαση, πρέπει να υπάρξει και διαδικασία δέσμευσης της Διοίκησης για κάποια μέτρα που θα υλοποιούν υποδείξεις των πολιτών και κυρίως διαδικασία παρακολούθησης της υλοποίησης αυτών των δεσμεύσεων.

Αυτό θα ήταν ένα πρώτο βήμα να γίνει ο Φορέας Τοπικής Αυτοδιοίκησης πραγματικά "πολιτοκεντρικός'. Αλλιώς, τα πράγματα θα συνεχίσουν να γίνονται όπως γινόντουσαν, άντε λίγο καλύτερα από πρώτα, άντε με κάποια περισσότερα έργα σε σχέση με το παρελθόν. Όμως, το μεγάλο στοίχημα είναι κάποιος να αλλάξει τα πράγματα. Και αυτό Δημήτρη μπορείς να τα κάνεις, ακόμη και αν δεν εκλεγείς. Αρκεί να πείσεις τον υποψήφιο Δήμαρχο του συνδυασμού στον οποίο μετέχεις να κάνει εκείνος αυτή την αλλαγή. Αν φυσικά την πιστεύει. Διότι, σε αντίθετη περίπτωση, δεν αξίζει να «εκτεθείς» μαζί του».

Ο φίλος μου ο Δημήτρης ανταποκρίθηκε σε αυτό το μήνυμα, γράφοντάς μου : «Να ξέρατε πόσο με βοηθάτε με τις ιδέες σας. Θα είμαστε σε διαρκή επαφή».

Τι ήθελε και μου το είπε. Κάθισα και του έγραψα ένα γράμμα με κάποιες από τις ιδέες που είχα και τις οποίες κατά καιρούς εξέφρασα και σε άλλους ανθρώπους ασχολούμενους με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Εκείνο που σκέφτομαι είναι ότι το γράμμα αυτό, μπορεί να απευθύνεται στον συγκεκριμένο Δημήτρη, αλλά θα μπορούσε να έχει αποδέκτη κάθε ένα από εκείνους που στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές θα διεκδικήσει την ψήφο των συμπολιτών του. Για το λόγο αυτό, το παραθέτω αυτούσιο και όποιος θέλει ας τη διαβάσει.

Αγαπητέ μου Δημήτρη

Συγχαρητήρια για την απόφασή σου να συμμετάσχεις σαν ενεργός πολίτης στα κοινά. Και καλό κουράγιο, γιατί οι δυσκολίες και τα εμπόδια για την εκπλήρωση του σκοπού αυτού είναι σε όλους γνωστά.

Ο καθένας, ακόμη κι αν δεν έχει ασχοληθεί με τα θέματα αυτά, μπορεί να φανταστεί πως θα είναι οι πρώτες ημέρες μίας νέας δημοτικής αρχής.

Άπειρα συσσωρευμένα προβλήματα, διότι και στην περίπτωση της καλύτερης προηγούμενης δημοτικής αρχής, οι ανάγκες ξεπερνούν πάντα τις δυνατότητες, είτε σε καθαρά οικονομικό επίπεδο, είτε σε επίπεδο λοιπών πόρων (υποδομών, προσωπικού, κλπ.).

Άπειρη γραφειοκρατία, που και για την οποιαδήποτε ενέργεια χρειάζεται ένα βουνό χρονοβόρων διαδικασιών.

Ξεχασμένες επαρχίες, χωρίς συγκοινωνίες, χωρίς επαρκείς δημόσιες υπηρεσίες, χωρίς δουλειές, χωρίς νέους ανθρώπους, χωρίς οράματα.

Αλήθεια, τι περιμένεις να κάνεις κάτω από αυτές τις συνθήκες εσύ Δημήτρη ;

Και αν σε προβλημάτισα με όσα παραπάνω εξέθεσα, τα οποία και εσύ σκέφτεσαι, και αν ετοιμάζεσαι να μου απαντήσεις ότι, έστω και ένα πετραδάκι να προσθέσεις, και αυτό κέρδος θα είναι, εγώ θα σου πω ότι μπορείς, αντί για πετραδάκια, να στήσεις ολόκληρους ουρανοξύστες, διότι τα υλικά υπάρχουν.

Άκου λοιπόν μερικά παραδείγματα.

Μία πόλη της Ελλάδας, τα Τρίκαλα, διαρκώς προβάλλεται σαν πόλη πρότυπο. Γιατί συμβαίνει αυτό ; Διότι, αξιοποιώντας κάποια προγράμματα, προχώρησε σε εφαρμογές, που στηρίζονται στη σύγχρονη τεχνολογία, και προσφέρει εξαιρετικές υπηρεσίες στους πολίτες της.

Τι όμως είναι αυτό που δεν θα μπορούσε να κάνει και ο δικός σου δήμος ; Δεν έχεις παρά να κάνεις ένα ταξίδι στα Τρίκαλα, να δεις μόνος σου αυτές τις εφαρμογές, να ερευνήσεις αν καλύπτονται ή όχι από πνευματική ιδιοκτησία ή αν μπορεί ο Δήμος Τρικάλων να τις μοιραστεί και με άλλους δήμους, καθώς εδώ δεν πρόκειται για ανταγωνίστριες ιδιωτικές επιχειρήσεις αλλά για κοινωνικούς φορείς που έχουν κοινό σκοπό, τον Πολίτη.

Ξέρεις όμως αγαπητέ Δημήτρη πόσες άλλες πόλεις στην Ελλάδα έχουν να επιδείξουν αντίστοιχες επιτυχίες που δεν έχουν γίνει γνωστές, απλώς διότι κανείς δεν τις πρόβαλε ;

Ξέρεις, για παράδειγμα, ότι στη Στερεά Ελλάδα υπάρχει Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που έχει δημιουργήσει υποδομές με κόστος 25 € ανά τόνο, ενώ αντίστοιχες υποδομές άλλων περιοχών έχουν κόστος από 50 μέχρι και 100 € ανά τόνο ; Και που νομίζεις ότι οφείλεται αυτή η διαφορά ; Πρόκειται για κάποια «ευρεσιτεχνία» ή για κάτι πολύ απλό και το οποίο λέγεται χρηματοδότηση των έργων από δημόσιους πόρους ; Και πως εξασφαλίστηκαν αυτοί οι δημόσιοι πόροι και δεν ζητήθηκε συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) που από τη φύση της έχει μεγαλύτερο κόστος ; Διότι απλά συνεννοήθηκαν και συμφώνησαν σε κοινή δράση όλοι οι Δήμοι της περιοχής και ετοίμασαν έγκαιρα τις απαραίτητες μελέτες για να εξασφαλιστεί η δημόσια χρηματοδότηση.

Αλλά επειδή στην Ελληνική Πολιτεία δεν συμβαίνει το αυτονόητο, δηλαδή η διάχυση των «καλών πρακτικών» σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, εσύ θα μπορούσες να προσκαλέσεις στον όμορφο τόπο σου ένα αριθμό Δημάρχων, μικρό στην αρχή, μεγαλύτερο αργότερα, που θα γινόταν σε λίγα χρόνια θεσμός, σαν το Φόρουμ των Δελφών, και να συζητήσετε αυτές τις «καλές πρακτικές», για τις οποίες οι Δήμαρχοι θα ήταν υπερήφανοι να τις προβάλουν, αν μη τι άλλο, για δικό τους προσωπικό «πολιτικό» όφελος.

Επειδή όμως εσύ είσαι άνθρωπος της τεχνολογίας, δεν θα μπορούσες να αντλήσεις τέτοιες «καλές πρακτικές» και από όλο τον κόσμος ; Δόξα τω Θεώ, το διαδίκτυο έχει άπειρες τέτοιες πληροφορίες.

Θέλεις να σου δώσω ένα απλό παράδειγμα ; Στην Ουτρέχτη της Ολλανδίας, όταν έγινε το περιστατικό με τους φόνους στο Τραμ της πόλης, όλοι οι πολίτες ενημερώθηκαν άμεσα με SMS για το τι έπρεπε να κάνουν, λόγω φόβου για ενδεχόμενη τρομοκρατική ενέργεια.

Είναι δύσκολο να δημιουργηθεί στην περιοχή σου ένα αντίστοιχο σύστημα ενημέρωσης των πολιτών ; Εγώ, όπως ξέρεις, απασχολήθηκα ένα διάστημα με έναν αγροτικό συνεταιρισμό. Εκεί υπήρχε τέτοιο σύστημα, με το οποίο ενημερώνονταν άμεσα οι αγρότες για θέματα που τους ενδιέφεραν με ελάχιστο κόστος. Κάποια από αυτά εξυπηρετούσαν και τους εμπορικούς σκοπούς του συνεταιρισμού, όπως συμβαίνει με τόσες αλυσίδες επιχειρήσεων. Γιατί λοιπόν να μην έχει ο Δήμος εύκολο, φτηνό και αποτελεσματικό τρόπο επικοινωνίας με τους πολίτες ;

Και μια και μίλησα για τεχνολογία, εσύ ή κάποιος σαν εσένα θα μπορούσε να σκεφθεί χιλιάδες εφαρμογές της τεχνολογίας, που θα εξυπηρετούσαν τους πολίτες αλλά θα βοηθούσαν και άλλους τομείς, όπως π.χ. τον τουρισμό.

Έχω και εδώ ένα παράδειγμα να σου δώσω. Στην περιοχή μου (Φωκίδα) υπάρχει ένα αξιόλογο μουσείο, το Βαγονέτο, που παρουσιάζει τη μεταλλευτική δραστηριότητα που σφράγισε αυτή την περιοχή. Στην πρώτη του μορφή, το μουσείο αυτό σε ξεναγούσε σε κάποιες στοές του ορυχείου, σήμερα όμως έχει εμπλουτισθεί με αίθουσες «διαδραστικές», όπου με προβολή ταινιών  βλέπει κανείς την ιστορία των ορυχείων αλλά μαθαίνει και πολλά πράγματα για τον βωξίτη και τις εφαρμογές του.

Το μουσείο αυτό είναι αρκετά «απομονωμένο», παρόλα αυτά το επισκέπτονται περίπου 10.000 επισκέπτες τον χρόνο. Οι ίδιες αυτές προβολές θα μπορούσαν να γίνονται σε οποιοδήποτε σημείο της Ελλάδας και κυρίως μέσα στα σχολεία. Δεν θα μπορούσατε λοιπόν και εσείς να δημιουργήσετε τέτοια εργαλεία μάθησης αλλά και προβολής του τόπου σας ;

Θέλω να τελειώσω με τρία θέματα, από τα εκατοντάδες που, πίστεψέ με, θα μπορούσα να παραθέσω.

Το πρώτο είναι η αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας. Εσύ γνώρισες δύο καθηγητές Πανεπιστημίου σαν επικεφαλής του Οργανισμού στον οποίο δούλευες. Θα μπορούσες να πας να τους βρεις και να τους ζητήσεις, είτε οι ίδιοι, είτε άλλοι καθηγητές φίλοι τους, να συνδράμουν σε μελέτες ή προτάσεις του αντικειμένου τους. Ο απλούστερος τρόπος είναι μέσω εκπόνησης διπλωματικών εργασιών των φοιτητών τους, που έτσι και αλλιώς γίνονται. Θα μπορούσε π.χ. να φιλοξενηθεί στον τόπο σας με ελάχιστο κόστος μία τέτοια ομάδα φοιτητών για να κάνει επί τόπου έρευνα για τις ανάγκες των κατοίκων, για ευκαιρίες τουριστικής ή βιομηχανικής ανάπτυξης, για δυνατότητες αξιοποίησης ενεργειακών πόρων (π.χ. γεωθερμία, αιολική ενέργεια, κλπ.).

Το δεύτερο θέμα είναι η προώθηση της καινοτομίας, κυρίως μέσω των μαθητών, με την διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων που προσφέρονται ΔΩΡΕΑΝ από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, αλλά και με την παροχή κινήτρων της μορφής προκήρυξης ακόμη και πανελλαδικού διαγωνισμού με βραβεία, που εύκολα θα προσέφεραν επιχειρήσεις και οργανισμοί στα πλαίσια δεδηλωμένων δικών προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Και το τελευταίο (επί του παρόντος !) είναι η επίσης καθιέρωση ενός ετήσιου βραβείου αναγνώρισης, είτε δημοσίων υπαλλήλων, είτε και απλών πολιτών, για τη συνεισφορά τους στα κοινά. Ξέρεις και ξέρουμε όλοι πόσοι αφανείς ήρωες υπάρχουν σε όλες τις κοινωνίες. Γιατροί, δάσκαλοι, αστυνομικοί, πυροσβέστες, υπάλληλοι ΚΕΠ, απλοί υπάλληλοι καθαριότητας και τόσοι άλλοι προσφέρουν πολύ περισσότερα από όσα θεωρούμε απλώς εκτέλεση των καθηκόντων τους. Ας τους πούμε ένα μπράβο και ένα ευχαριστώ. Δεν κοστίζει τίποτε αλλά για εκείνους σίγουρα θα σημαίνει πολλά.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να σου δηλώσω ότι μπορείς να με θεωρείς μόνιμα εθελοντή για την οποιαδήποτε βοήθεια, και για σένα και για κάθε άλλο υποψήφιο σε όλη τη χώρα που θα έκρινε ότι μπορώ να βοηθήσω με την πείρα που η ζωή μου έχει προσφέρει. Και φυσικά, η βοήθεια αυτή θα είναι χωρίς κανένα τίμημα, άντε με μόνο το κόστος διαμονής στο πανέμορφο νησί σου ή σε όποιο άλλο επίσης πανέμορφο μέρος της πατρίδας μας (γιατί η πατρίδα μας είναι στο σύνολό της πανέμορφη !). Απλώς αναλογίσου ότι σαν και εμένα υπάρχουν και πολλοί άλλοι. Στο χέρι σου είναι να τους βρεις και να τους αξιοποιήσεις.

Σκέψου τα λοιπόν όλα αυτά. Και μη σε ακούσω να μου λες «ναι, αλλά κοντά σε όλα αυτά χρειάζονται και χρήματα, χρειάζονται επενδύσεις». Γιατί και γι’ αυτά υπάρχουν ιδέες και προτάσεις, απλές, ρεαλιστικές, αποτελεσματικές.

Καλή επιτυχία λοιπόν στο δύσκολο δρόμο που αποφάσισες να πάρεις.

Ο φίλος σου Σαράντης.