Ο χαιρετισμός του Γενικού Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Απόστολου Αλεξόπουλου το 5ο Διεθνές φόρουμ για τον ορυκτό πλούτο

             Αθήνα, 24 Απριλίου 2015

Ο χαιρετισμός του Γενικού Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Απόστολου Αλεξόπουλου το 5ο Διεθνές φόρουμ για τον
ορυκτό πλούτο.

Ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΑΠΕΝ Απόστολος Αλεξόπουλος προσφωνώντας το 5^ο Διεθνές Φόρουμ για τον ορυκτό πλούτο που διεξάγεται σήμερα στην Αθήνα ανάφερε τα εξής:

Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι αγαπητές φοιτήτριες και φοιτητές

Έχω την τιμή και την ευχαρίστηση να σας μεταφέρω τον χαιρετισμό του Υπουργού κ. Λαφαζάνη που λυπάται που δεν θα μπορέσει να παρευρεθεί στο σημερινό πολύ ενδιαφέρον, φόρουμ.

Η δραστηριότητα στον τομέα της έρευνας και αξιοποίησης των ορυκτών πόρων της χώρας μας, έχει ιστορία δεκαετιών και εκατονταετιών, και έχει ακόμη πολύ μέλλον. Όμως αυτή πρέπει να πάρει υπόψη τις εμπειρίες του χτες.

Εμείς μπορεί να μη συμφωνούμε με ορισμένες πρακτικές που ακολούθησαν πολλές από τις μεταλλευτικές εταιρίες ως σήμερα, όμως, όλοι αναγνωρίζουμε την μεγάλη συμβολή της εκμετάλλευσης των Ορυκτών Πόρων, των Ορυκτών Πρώτων Υλών στην εξέλιξη της οικονομίας μας και στην βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας.

Όλοι αναγνωρίζουμε ότι η μέχρι σήμερα αξιοποίηση τους έχει συμβάλλει σημαντικά στην κοινωνική και πολιτιστική εξέλιξη του ανθρώπου.

Κυρίες και κύριοι

Θα προσπαθήσω επιγραμματικά, στα πλαίσια αυτού του σύντομου χαιρετισμού να σας εκθέσω τις βασικές αρχές της κυβέρνησης για την έρευνα και εκμετάλλευση του Ορυκτού πλούτου της χώρας μας, λέγοντάς σας προκαταβολικά, ότι σύντομα θα ανοίξουμε έναν ευρύ διάλογο με φορείς, ερευνητικά κέντρα, πανεπιστημιακά ιδρύματα, μεταλλευτικές επιχειρήσεις, για να διαβουλευτούμε επί θεμάτων που αφορούν στην έρευνα, εκμετάλλευση και αξιοποίηση του ορυκτού μας πλούτου.

Και σας διαβεβαιώνω ότι μετά τη διαβούλευση, δεν θα μείνουμε στη σύνταξη μιας όμορφης έκθεσης ιδεών, που τέτοιες, όσον αφορά τον ορυκτό μας πλούτο, θα δούμε ότι είναι πολλές αναρτημένες στον ιστότοπο του πρώην ΥΠΕΚΑ.

Ξεκινώ λέγοντας ότι η αναζήτηση φυσικών πρώτων υλών, η αξιοποίηση και η ορθολογική εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων της χώρας μας, είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους εδράζεται η σχεδιαζόμενη από εμάς παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Θα πορευτούμε όμως έχοντας ως πυρήνα των δράσεων μας τις παρακάτω βασικές αρχές:

·       Ο Ορυκτός πλούτος είναι εθνικός και όχι ιδιωτικός πλούτος. Ναι μεν στους φορείς αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου, θέση μπορεί να έχουν όλες οι μορφές επιχειρηματικών φορέων (δημόσιοι, ιδιωτικοί, συνεταιριστικοί φορείς, μεγάλοι, μικρομεσαίοι ακόμη και μικροί), όμως σε βασικές κατηγορίες του εθνικού πλούτου, πρέπει να είναι καθοριστικός ο ρόλος του δημοσίου.

·       Δεν θα επιτρέψουμε την ιδιωτικοποίηση όσων επιχειρήσεων ελέγχει ακόμη το Δημόσιο. Τουναντίον θα προσπαθήσουμε να μεγιστοποιήσουμε αυτόν τον έλεγχο, ιδιαίτερα σε δημόσιες επιχειρήσεις όπως η ΔΕΗ, ή η ΛΑΡΚΟ, που αξιοποιούν σημαντικούς, στρατηγικούς, ορυκτούς πόρους (όπως είναι οι λιγνίτες και το νικέλιο).

·       Απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον, στα οικοσυστήματα, στους αρχαιολογικούς χώρους, στους χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς, και στις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες που επιτελούνται σε κάθε υποψήφια ή ενεργή μεταλλευτική περιοχή. Όμως παράλληλα θεωρούμε πως με βάση ολοκληρωμένο οικονομικό, παραγωγικό, βιομηχανικό, χωροταξικό σχεδιασμό μπορούν να συνυπάρχουν διάφορες δραστηριότητες και να λειτουργούν συμπληρωματικά.

·       Η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων θα γίνεται με τη μέγιστη δυνατή συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες και με αντισταθμιστικά οφελήματα, αφού αυτές κυρίως υφίστανται την όποια επιβάρυνση προκαλεί αυτή η δραστηριότητα. Η αναφερθείσα βεβαίως συνεννόηση προϋποθέτει ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη ενημέρωση τους για την αναγκαιότητα και εκτεταμένη χρήση που έχουν τα προϊόντα που παράγονται από ορυκτούς πόρους στην καθημερινή ζωή τους.

·       Η όποια καλόπιστη εναντίωση που υπάρχει, στο όνομα μιας απόλυτης και πολλές φορές υπερβολικής περιβαλλοντικής αντίληψης,  θα πρέπει να οδηγεί, όχι σε εγκατάλειψη της οποιασδήποτε μεταλλευτικής δραστηριότητας, αλλά αντίθετα στην αξιοποίηση των ορυκτών πόρων με όρους οικονομικής και περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας. Γι αυτό θεωρούμε σημαντική τη διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες.

·       Ο μεταλλευτικός κλάδος οφείλει και με βάση τις επιταγές της Ε.Ε. να περιορίσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα, λαμβάνοντας πολυεπίπεδη δράση σε όλο το φάσμα των επιμέρους δραστηριοτήτων του, σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης όπως έχουν διατυπωθεί στη διακήρυξη της συνόδου του Γκέτεμποργκ, το 2001.

·       Η αξιοποίηση θα γίνεται με όλα τα αναγκαία και προβλεπόμενα μέτρα ασφάλειας, ώστε όχι μόνο να μην θρηνούμε θύματα, αλλά να αποφεύγονται και τα μικρότερα ακόμη ατυχήματα.

·       Στόχος μας η καθετοποίηση της παραγωγής.  

Πιστεύουμε ότι επιβάλλεται ο καθορισμός μιας στρατηγικής που θα πρέπει να  έχει ορίζοντα τουλάχιστον εικοσαετίας, να αποτιμάται τουλάχιστον ανά 5ετία και να αναπροσαρμόζεται σε συνάρτηση με τις γενικότερες και ειδικότερες γεωπολιτικές, οικονομικές συνθήκες, και τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Στο πλαίσιο αυτό, της μέγιστης δηλαδή αξιοποίησης των ορυκτών πόρων μας, θα προχωρήσουμε στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης μεταλλευτικής πολιτικής, η οποία θα περιλαμβάνει:

·       Μεταβολή του υφιστάμενου Νομικού Πλαισίου

·       Επικαιροποίηση του Μεταλλευτικού Κώδικα.

·       Νέο Λατομικό Νόμο

Γνωρίζουμε πως οι υπηρεσίες του Υπουργείου, εδώ και καιρό έχουν διαμορφώσει σημαντικά σχέδια, στα θέματα αυτά, που δεν γνωρίζουμε για ποια σκοπιμότητα παρέμειναν αναξιοποίητα στα συρτάρια. Οι όποιες διατάξεις έχουν έρθει την τελευταία περίοδο στη Βουλή είναι αποσπασματικές και δεν συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων. Εμείς με γρήγορους ρυθμούς θα προχωρήσουμε τις όποιες επεξεργασίες είναι προχωρημένες από τις υπηρεσίες του Υπουργείου μας προβαίνοντας στις όποιες ακόμη αναγκαίες διορθώσεις και συμπληρώσεις .

·       Νέος νόμος, θα πρέπει να καλύψει το πεδίο που αφορά τα αδρανή υλικά, τα βιομηχανικά ορυκτά και τα μάρμαρα. Με την ολοκλήρωση και ψήφισή του ο νέος αυτός λατομικός νόμος θα πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα του νέου Μεταλλευτικού Κώδικα.

·       Εκ νέου επικαιροποίηση του Κανονισμού Μεταλλευτικών Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ) ιδιαίτερα σε τομείς τεχνικών απαιτήσεων και ειδικών μελετών

Όλα τα παραπάνω (δηλαδή μεταλλευτικός Κώδικας, Λατομικός νόμος, Κανονισμός μεταλλευτικών λατομικών εργασιών) θα αποτελέσουν ενιαίο και πλήρες Νομικό εργαλείο υποκαθιστώντας όλο το περίπλοκο και δαιδαλώδες σχήμα που υπάρχει σήμερα.

·       Χωροταξία - καθορισμός  χρήσεων γης που θα  λειτουργήσει πλέον στη χώρα σαν εργαλείο σχεδιασμού και χάραξης μακροχρόνιας πολιτικής.

·       Κτηματολόγιο. Το κτηματολόγιο συνδέεται με την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων, καθώς μια σημαντική ομάδα από αυτούς (τα λεγόμενα «βιομηχανικά ορυκτά») ανήκουν σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο στους ιδιοκτήτες της γης στην οποία εμφανίζονται. To Κτηματολόγιο θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την Χωροταξία (σε συνδυασμό με τους δασικούς χάρτες).

·       Αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης (Δ.Δ.) και του προσωπικού της με ενίσχυση και όχι κατάργηση των ελεγκτικών μηχανισμών.Ειδικότερα θεωρούμε ότι η πολιτεία θα όφειλε να προστατεύσει, να ενισχύσει, να ενδυναμώσει, να οπλίσει με κύρος και αξιοπιστία τις Επιθεωρήσεις Μεταλλείων.

·       Απλοποίηση διαδικασιών Αδειοδότησης.

·       Αντιμετώπιση προβλημάτων στις Περιφέρειες.

·       Αναβάθμιση του ρόλου ΙΓΜΕ, ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ 

·       Ενίσχυση του κλάδου εκπαίδευσης και εξειδίκευσης. Αυτό μπορεί να γίνει με ίδρυση σχετικών σχολών χειριστών, εργοδηγών κτλ, στις οποίες άτομα χωρίς ειδίκευση θα μπορούν να αποκτούν και να εξελίσσουν δεξιότητες εργασίας στον μεταλλευτικό κλάδο και σε εφαρμοζόμενες τεχνικές - τεχνολογίες αιχμής.

Επισημαίνω ότι είναι επιτακτική η ανάγκη να μάθουμε επιτέλους ποιοι είναι οι ορυκτοί μας πόροι. Ένας σωστός στρατηγικός εθνικός σχεδιασμός θα πρέπει να βασίζεται σε ακριβή και αξιόπιστα στοιχεία.

Στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να σας διαβάσω τι είχε πει επί αυτού του θέματος ο αείμνηστος καθηγητής Γεωλογίας Γιώργος Μαρίνος, στο πρώτο συνέδριο για τον Ορυκτό πλούτο που οργάνωσε το ΤΕΕ το 1978!

"Προκειμένου περί του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας υφίσταται σύγχυσις ως προς το πραγματικόν μέγεθος του δυναμικού του, μολονότι μακρά και σοβαρά εργασία έχει πραγματοποιηθεί. Αυτό, επειδή συχνά και από αρμοδίας πηγάς επαναλαμβάνεται ότι το ελληνικόν υπέδαφος κρύβει μεταλλευτικούς θησαυρούς που ήλθεν η ώρα να έλθουν εις το φως αφού αδικαιολογήτως η χώρα μας έμεινε ανεξερεύνητος. Αυτά επαναλαμβάνονται εις στιγμάς πολιτικώς ευαισθήτους και συγκινούν την κοινήν γνώμην που δεν έχει εμπειρίας, όπως εις τους άλλους γνωστούς κλάδους της εθνικής οικονομίας. Και η μυθοποίησις αυτή του ορυκτού ελληνικού πλούτου, μόνον προς εσωτερικήν κατανάλωσιν αξίζει, επειδή εις το εξωτερικόν γνωρίζουν άριστα την αντικειμενικήν ελληνικήν πραγματικότητα και κινούνται μόνον όταν τους συμφέρει οικονομικώς και πολιτικώς."

Αναφέρθηκα στην ομιλία του Αείμνηστου Μαρίνου διότι και σήμερα, σκόπιμα ή όχι από άγνοια ή για δημαγωγικούς λόγους, εκτοξεύονται και από επίσημα χείλη τρομερά νούμερα για τα κοιτάσματα, την αξία τους, τα οικονομικά οφέλη σε βάθη εικοσαετίας και τριακονταετίας, λες και οι τιμές ή οι αξίες ή η χρησιμότητα των ορυκτών πόρων παραμένουν αμετάβλητες.

Κλείνοντας θέλουμε να αποσαφηνίσουμε ότι η συχνή αναφορά στο ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως από την αξιωματική αντιπολίτευση πως δεν θέλουμε τάχα επενδύσεις και αξιοποίηση του Ορυκτού πλούτου της χώρας μας, αποτελεί διαστρέβλωση των θέσεων μας. Εμείς θέλουμε την αξιοποίηση του παίρνοντας όμως υπόψη όλα τα αρνητικά του χτες για να μην επαναληφθούν. Αξιοποίηση με όρους και προϋποθέσεις.

Οι δυνατότητες ολοκληρωμένης αξιοποίησης του Ορυκτού πλούτου είναι μεγάλες.

Προχωρούμε λοιπόν μπροστά με απόλυτη αφοσίωση στην παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου για το καλό του τόπου, καλώντας στη πορεία αυτή κάθε δημιουργική δύναμη.

Σας ευχαριστώ.