Αλλά αυτό είναι το λιγότερο κακό που μπορούν να κάνουν, όπως αποκαλύπτει το σύντομο αλλά τρομακτικό ντοκιμαντέρ του HBO με τίτλο «Surveilled».
Ο ίδιος ο Φάροου καταλήγει στο αναπόφευκτο συμπέρασμα: «Το μοναδικό μονοπάτι για την διασφάλιση της ιδιωτικότητας είναι η ζωή χωρίς κινητό».
ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ «Surveilled» του HBO διαρκεί μια ώρα μόλις, προλαβαίνει όμως και με το παραπάνω να στοιχειώσει τον θεατή επιβεβαιώνοντας και μεγεθύνοντας τις ανησυχίες οποιουδήποτε είχε μια συζήτηση με φίλο ή γνωστό του για οποιοδήποτε θέμα για να δει λίγο αργότερα μια σχετική διαφήμιση ή ένα σχετικό άρθρο να εμφανίζεται «από το πουθενά» στο κινητό του. Έχει συμβεί σε όλους μας. Και το αντιμετωπίζουμε με ένα μίγμα έκπληξης και δέους, κοιτάζοντας ίσως προς στον ουρανό προς αναζήτηση ενός κακόβουλου ψηφιακού «από μηχανής θεού» που μας παρακολουθεί ακόμα και στην offline επικοινωνία μας, ακόμα και στην «πραγματική» ζωή μας.
Είναι λίγο-πολύ ανατριχιαστικό να σκέφτεσαι ότι το κινητό σου, αυτό το πολυδύναμο και αναπόσπαστο αξεσουάρ που αποτελεί προέκταση του σώματος και του εαυτού σου και που εντελώς παράλογα φρικάρεις κάθε φορά που νομίζεις ότι το έχασες, ακούει τις ιδιωτικές σου συνομιλίες, λειτουργώντας εν αγνοία σου ως ρουφιάνος ή ως κατάσκοπος εταιρειών, οργανισμών, μυστικών υπηρεσιών και πάσης φύσεως σκοπιμοτήτων και συμφερόντων.
Κι όμως, όσο ευφάνταστα δυστοπικό κι αν μοιάζει, αυτό ακριβώς συμβαίνει, όπως μας ενημερώνει το Surveilled, το οποίο συμπυκνώνει και αναπτύσσει την μεγάλη έρευνα που έχει κάνει ο Ρόναν Φάροου (ο «ρεπόρτερ με το αγγελικό πρόσωπο», γιος της Μία Φάροου και τιμωρός του Χάρβεϊ Γουάινστιν αλλά και του Γούντι Άλεν) για λογαριασμό του περιοδικού New Yorker, στα άδυτα της σύγχρονης ψηφιακής παρακολούθησης.
«Η αιχμή της σύγχρονης επιτήρησης είναι αυτά τα ψηφιακά εργαλεία», εξηγεί ο Φάροου, «και κάθε μέρα γίνονται όλο και πιο ισχυρά».
Το κύριο αντικείμενο της έρευνάς του είναι το διαβόητο λογισμικό Pegasus, το οποίο αναπτύχθηκε από την NSO Group, την ισραηλινή ιδιωτική εταιρεία κατασκοπευτικού λογισμικού (spyware), που πουλάει το Pegasus κυρίως σε κυβερνήσεις και άλλους ισχυρούς φορείς, που με τη σειρά τους χρησιμοποιούν το λογισμικό με στόχο δημοσιογράφους, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, πολιτικούς, αλλά και απλούς, «αμέτοχους» πολίτες σε πολλές περιπτώσεις.
Tο Pegasus μπορεί να μολύνει το smartphone ενός χρήστη, αποκτώντας πρόσβαση στις εφαρμογές του – ακόμη και στις κρυπτογραφημένες – για να αποσπάσει πληροφορίες GPS, επαφές, προσωπικές φωτογραφίες και οποιαδήποτε άλλα δεδομένα επιθυμεί. Μπορεί να ενεργοποιήσει την κάμερα ή/και το μικρόφωνο του στόχου, καταγράφοντας ήχο ή βίντεο χωρίς την άδειά του ή ακόμα και χωρίς να το γνωρίζετε. «Η αιχμή της σύγχρονης επιτήρησης είναι αυτά τα ψηφιακά εργαλεία», εξηγεί ο Φάροου, «και κάθε μέρα γίνονται όλο και πιο ισχυρά».
Ο Φάροου ταξιδεύει στο Τελ Αβίβ (λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος και πριν ανατιναχτούν οι βομβητές των στελεχών της Χεζμπολάχ), παίρνοντας μαζί του τις κάμερές του στα κεντρικά γραφεία της NSO, όπου εκφράζει τις ανησυχίες του σε διάφορους εκπροσώπους της εταιρείας, οι οποίοι τον διαβεβαιώνουν για την «σωστή δουλειά» που κάνουν σε ό,τι αφορά στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας». Πολύ πιο χρήσιμες είναι οι πληροφορίες που παίρνει από έναν πρώην υπάλληλο της εταιρείας, ο οποίος την εγκατέλειψε (μαζί με πολλούς άλλους) μετά τη δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018 που κατέστη δυνατή χάρη στο Pegasus.
Τουλάχιστον 45 χώρες χρησιμοποιούν ή έχουν χρησιμοποιήσει το λογισμικό, ανάμεσά τους πολλές δυτικές δημοκρατίες (κάποιες το έχουν παραδεχτεί, οι περισσότερες όχι). «Ζούμε σε μια εποχή όπου υπάρχει προφανής και καλά τεκμηριωμένη δημοκρατική οπισθοδρόμηση», λέει στην κάμερα του Φάροου ο Ρον Ντάιμπερτ, εκπρόσωπος του Citizen Lab, του έγκριτου διεπιστημονικού εργαστηρίου με βάση το Τορόντο, το οποίο διερευνά σε βάθος τις διαφορετικές πτυχές της σύγχρονης τεχνολογίας παρακολούθησης.
«Οι αυταρχικές πρακτικές εξαπλώνονται παγκοσμίως και πιστεύω ακράδαντα ότι η βιομηχανία παρακολούθησης, ανεξέλεγκτη όπως είναι, είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτές τις τάσεις». Ο ίδιος ο Φάροου, κλείνοντας αυτό το μικρό αλλά τρομακτικό ντοκιμαντέρ, καταλήγει στο αναπόφευκτο συμπέρασμα: «Το μοναδικό μονοπάτι για την διασφάλιση της ιδιωτικότητας είναι η ζωή χωρίς κινητό».
Surveilled | Official Trailer | HBO
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου