«Λειψυδρία» ( του Σαράντη Μιχαλόπουλου )

ΤΩΝ ΦΡΟΝΙΜΩΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Το πρόβλημα της λειψυδρίας δεν είναι κάτι που έχει προκύψει σήμερα. Όταν όλοι μιλούν για κλιματική αλλαγή και ολοένα πιο θερμό κλίμα, είναι απόλυτα προβλέψιμο ότι σε λίγα χρόνια θα λέμε το νερό νεράκι. Και με δεδομένο ότι η ποσότητα του νερού στον πλανήτη παραμένει αναλλοίωτη, εκείνο που αλλάζει είναι η μορφή και η ποιότητα του νερού.

Όταν, για παράδειγμα, οι βροχές, από ήπιες και ποτιστικές που ήταν κάποτε, γίνονται σήμερα έντονες καταιγίδες, είναι φανερό ότι το νερό που κάποτε πήγαινε σε υπόγειους ταμιευτήρες, τώρα πηγαίνει κατευθείαν στη θάλασσα.

Η χρήση του νερού της θάλασσας με αφαλάτωση είναι γνωστή σαν τεχνολογία εδώ και πολλά χρόνια. Όμως το κόστος της ενέργειας που απαιτείται για μία τέτοια λειτουργία, έκανε την εφαρμογή αυτή σχεδόν απαγορευτική, όταν υπήρχε το φτηνό νερό των ποταμών και λιμνών.

Το ΚΑΠΕ (Κέντρα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) από το 2008 είχε παρουσιάσει πιλοτικές μονάδες αφαλάτωσης με χρήση ΑΠΕ. Και ενώ όλα τα νησιά και η ενδοχώρα γέμισαν από ανεμογεννήτριες, ελάχιστες μονάδες αφαλάτωσης που θα χρησιμοποιούσαν ΑΠΕ έχουν κατασκευαστεί.

Μόλις σήμερα διαβάζουμε για ένα πρόγραμμα έργων αντλησιοταμίευσης με αφαλάτωση για τα νησιά. Και το ερώτημα είναι γιατί αυτό το πρόγραμμα να παρουσιάζεται σήμερα και να μην έχει υλοποιηθεί εδώ και χρόνια.

Των φρονίμων τα παιδιά, πριν πεινάσουν, μαγειρεύουν.

Σχετικό άρθρο στο Mononews.

Με κεφάλαια από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών πρόκειται να χρηματοδοτηθούν νέα καινοτόμα έργα για τα νησιά, που θα απαντούν στο πρόβλημα της λειψυδρίας και της ανάγκης για την ενεργειακή τους μετάβαση ταυτόχρονα.

Όπως εξήγησε ο υπουργός Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, πρόκειται για έργα αντλησιοταμίευσης με αφαλάτωση και ΑΠΕ, τα οποία είναι ιδιαίτερα αποδοτικά αλλά όχι μεγάλου κόστους. Για τα έργα αυτά θα δούμε σύντομα προκηρύξεις ενώ θα χρηματοδοτηθούν με 200 εκ. ευρώ από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών.

Ειδικότερα, ο υπουργός είπε ότι: «Στα νησιά μπορεί να γίνουν έργα που να συνδυάζουν αφαλάτωση για ύδρευση και άρδευση  με ΑΠΕ είτε αφαλάτωση με ΑΠΕ και με  αντλησιοταμίευση, σε ένα έργο. Η φιλοσοφία, εδώ, είναι να αξιοποιηθούν οι έτοιμες δεξαμενές και τα έτοιμα φράγματα των νησιών.

Μπορεί να γίνει ένα μικρό φράγμα ψηλά, να κάνεις την αφαλάτωση στο σημείο δίπλα στη θάλασσα και μέσα στη θάλασσα να γίνει μια δεξαμενή. Αυτή η τεχνολογία είναι καινούργια και εξαιρετικά αποδοτική γιατί μπορεί να δώσει ταυτόχρονα πράσινη ενέργεια, αποθήκευση και αφαλάτωση για ύδρευση και άρδευση».

Επίσης τόνισε, ότι τα έργα αυτά μπορούν να λειτουργήσουν είτε μόνα τους σε ένα νησί παρέχοντας στο νησί την ενέργεια που χρειάζεται, είτε σε διασυνδεδεμένο νησί, ώστε να πωλείται το ρεύμα της αντλησιοταμίευσης αλλού.

Όσον αφορά στη χρηματοδότησή τους, σημείωσε ότι μπορούν να διατεθούν 200 εκ. από το Ταμείο Απανθρακοποίησης, για αυτά τα έργα, που θα συνδυάζουν αφαλάτωση και παραγωγή ενέργειας χωρίς να είναι μεγάλου κόστους.

Όπως είπε εκτιμάται ότι κοστίζουν 20-30 εκ. έκαστο. «Με τα έργα αυτά τα νησιά μπορούν να εξασφαλίσουν ύδρευση στο διηνεκές.  Πρόκειται για έργα που συνδυάζουν ενεργειακή μετάβαση και κλιματική προσαρμογή και γι αυτό μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών», τόνισε ο κ. Σκυλακάκης ενώ σημείωσε ότι η προκήρυξη γι αυτά τα έργα θα βγει όσο πιο γρήγορα γίνεται γιατί λύνει μια πραγματική ανάγκη στα νησιά.

«Η αντλησιοταμίευση θέλει γεωφράγματα, η ύδρευση θέλει ταμιευτήρα, η αφαλάτωση θέλει ΑΠΕ και δυνατότητα να έχει ηλεκτρική ενέργεια όταν οι ΑΠΕ δεν δουλεύουν άρα και αποθήκευση. Όταν λοιπόν ένα έργο συνδυάζει όλα τα παραπάνω μαζί τότε είναι πολύ αποδοτικό. Και η αποδοτικότητα είναι κα΄τι που μου αρέσει πολύ», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Ενέργειας.

Το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών

Τη δυνατότητα να αξιοποιήσει για την ενεργειακή μετάβαση των νησιών, τα 25 εκ. αδιάθετα δικαιώματα ρύπων που έχει η Ελλάδα από το 2018, ενεργοποιεί η συμφωνία με την Κομισιόν για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών.

Το Ταμείο έχει συσταθεί ως νομικό πρόσωπο εδώ και κάποια χρόνια, συγκεκριμένα από το 2021, πλην όμως εκκρεμούσε το ευρωπαϊκό πράσινο φως, το οποίο και τώρα δόθηκε δίνοντας τη δυνατότητα για επενδύσεις ως 3,8 δισ. τα επόμενα 8 χρόνια.

Το ακριβές ποσό που θα ενισχύσει το Ταμείο εξαρτάται από την πορεία των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων τα επόμενα χρόνια. Η χώρα μπορεί  να αξιοποιήσει τα κεφάλαια αυτά μέχρι το 2032.

Ορισμένες δράσεις που μπορούν να στηριχτούν με πόρους του Ταμείου είναι η αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου στα νησιά που δεν συνδέονται με το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ηπειρωτικής Ελλάδας, με αλλαγή του μείγματος παραγωγής ενέργειας με ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας.

Το Ταμείο θα χρηματοδοτεί έργα διασύνδεσης των νησιών, αποθήκευσης ενέργειας και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενώ θα συμβάλει στην κατασκευή δεξαμενών νερού πολλαπλών χρήσεων.

Η χώρα πρέπει τώρα να καταθέτει συγκεκριμένο σχέδιο δράσης με αναλυτική εκτίμηση κόστους οφέλους για κάθε δράση και αφού εγκριθεί,  θα ακολουθήσουν προκηρύξεις. Αφού ολοκληρωθούν οι διαδικασίες, το Υπουργείο Ενέργειας, θα βγάλει προκηρύξεις για έργα ΑΠΕ στα νησιά και ανάλογα με το ενδιαφέρον που θα εκφραστεί και τα έργα που θα εγκριθούν θα ρευστοποιούνται τα ανάλογα δικαιώματα.

Σύμφωνα με όσα είχε δηλώσει στα μέσα Απριλίου ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τα χρήματα θα διατεθούν πρωτίστως σε έργα για «τη σύνδεση των νησιών μας με το ηπειρωτικό δίκτυο, την αποθήκευση ενέργειας, για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας» και για «κατασκευή δεξαμενών νερού πολλαπλών χρήσεων».

Η συμφωνία τυπικά δεν έχει υπογραφεί, αλλά το σχέδιο έχει συμφωνηθεί και η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει για να γίνουν όλα τα απαραίτητα βήματα, που θα οδηγήσουν στις προκηρύξεις έργων.