Τους λόγους για τους οποίους οι χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα χρειάζεται να καταφεύγουν έγκαιρα σε μια ριζική αναδιάρθρωση χρέους αγνοώντας τις “Κασσάνδρες”, αναλύουν η εφημερίδα Financial Times, (κείμενο Robin Wigglesworth) επικαλούμενοι τα πορίσματα σχετικής μελέτης που εστιάζει στην περίπτωση της ελληνικής κρίσης χρέους.
Όπως εξηγεί η εφημερίδα, όταν μια χώρα αντιμετωπίζει μια δύσκολη κατάσταση και οι δανειστές της αρχίζουν να ανησυχούν για χρεοκοπία, συνήθως υπάρχουν πολλές προειδοποιήσεις για σχεδόν αιώνια οικονομική καταδίκη. Οι κραυγές είναι μάλιστα ιδιαίτερα έντονες όταν η χώρα μοιάζει να σχεδιάζει μια σαρωτική ή επιθετική αναδιάρθρωση.
«Θα βρεθείτε έξω από την αγορά ομολόγων για μια γενιά!» κλπ κλπ, οι ομολογιούχοι θα διαμαρτυρηθούν.
Όμως, μια ενδιαφέρουσα νέα εργασία των Patrick Bolton, Xuewen Fu, Mitu Gulati και Ugo Panizza που εξετάζει τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο του νόμιμου κουρέματος που επιχείρησε η Ελλάδα μέσω της αναδιάρθρωσης του χρέους της ύψους 200 δισ. ευρώ, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτές οι προειδοποιήσεις εντάσσονται απλά σε ένα παιχνίδι νεύρων και οι χώρες θα πρέπει να μην τις παίρνουν τόσο σοβαρά ή και να τις αγνοούν.
Υπενθυμίζεται ειδικότερα ότι το 2012 η Ελλάδα κατάφερε να πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση δημόσιου χρέους στον κόσμο με σχετικά ομαλό τρόπο. Ήταν σε θέση να το κάνει αυτό επειδή τα περισσότερα από τα ομόλογά της εκδόθηκαν σύμφωνα με την εγχώρια νομοθεσία και όχι στη Νέα Υόρκη ή το Λονδίνο.
Αυτό σήμαινε ότι η Ελλάδα είχε στη διάθεσή της ένα ‘πυρηνικό όπλο’ που δεν το έχουν οι περισσότερες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους: Θα μπορούσε να ψηφίσει νόμους για να αντιμετωπίσει τα ομόλογά της – όρους, αξία, λήξεις ή οτιδήποτε άλλο.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΜΑΣ: Το άρθρο αποδεικνύει ότι ο τότε πρωθυπουργός εξοχότατος Γεώργιος Α. Παπανδρέου, άλλως ΓΑΠ, έριξε την Ελλάδα στα βράχια για να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και επειδή δεν είχε το θάρρος να το βάλει με τους διεφθαρμένους γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Έτσι καταστράφηκε η ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με τους Financial Times, η χρησιμοποίηση μιας πράξης του κοινοβουλίου για να διατάξει ένα μαζικό κούρεμα στις αξίες των ομολόγων θεωρήθηκε πολύ επιθετική, επομένως η Ελλάδα αντ’ αυτού εισήγαγε αναδρομικά «ρήτρες συλλογικής δράσης» που δέσμευαν όλους τους πιστωτές σε οποιαδήποτε συμφωνία αναδιάρθρωσης συναφθεί με μεγάλη πλειοψηφία.
Τα περισσότερα από τα ομόλογά της κατέχονταν από ευρωπαϊκές τράπεζες που θα μπορούσαν να ενδώσουν και να υπογράψουν μια «εθελοντική» αλλά σκληρή αναδιάρθρωση, η οποία στη συνέχεια θα ήταν δεσμευτική για όλους τους εγχώριους πιστωτές ομολόγων. Αυτό ήταν μεν υπέροχο για την Ελλάδα, εντούτοις προκάλεσε κραυγές αγανάκτησης και ζοφερές προβλέψεις από πολλούς επενδυτές εκείνη την εποχή, με την εφημερίδα να παραθέτει σχετικές κινδυνολογικές εκτιμήσεις ειδικών.
Σημειώνεται ότι ένας λόγος για τον οποίο η αναδιάρθρωση της Ελλάδας κράτησε χρόνια είναι ότι ακόμη και ευρωπαίοι ισχυροί παράγοντες – όπως ο Jean-Claude Trichet της ΕΚΤ – ήταν βαθιά δύσπιστοι σχετικά με αυτήν την τακτική. Φοβόντουσαν ότι θα κατέστρεφε για πάντα τις αγορές κρατικού χρέους της Ευρώπης.
«Αλλά έγινε πράγματι κάτι τέτοιο;», διερωτάται η εφημερίδα. Οι συντάκτες της μελέτης εξέτασαν διαφορετικά ομόλογα διαφορετικών χωρών που εκδόθηκαν υπό διαφορετικές δικαιοδοσίες και πώς αντέδρασαν η καθεμία σε μια σειρά γεγονότων πριν και μετά την αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας. Προς έκπληξή τους , αναφέρει η εφημερίδα, οι συντάκτες διαπίστωσαν ότι:
«. . . Οι αγορές δεν θεώρησαν ότι η ελληνική αναδιάρθρωση του 2012 είχε αποδυναμώσει ριζικά τα συμβατικά τους δικαιώματα. Ούτε αυτό που έγινε από τον Έλληνα νομοθέτη, ούτε αυτό που αποφάσισαν τα δικαστήρια στη συνέχεια, θεωρήθηκαν από τις αγορές ως ένα μεγάλο αρνητικό γεγονός όπως προβλεπόταν από πολλούς.
Οι επιπτώσεις είναι σημαντικές, αν σκεφτούμε ότι οι ευρωπαίοι φορείς χάραξης πολιτικής καθυστέρησαν να θέσουν σε εφαρμογή μια αναδιάρθρωση χρέους για την Ελλάδα λόγω του φόβου μιας αρνητικής αντίδρασης της αγοράς.
Αν αυτός ο φόβος ήταν αδικαιολόγητος, σημαίνει ότι η Ελλάδα —για σχεδόν δύο χρόνια— πλήρωνε άσκοπα τους πιστωτές εγκαίρως και εξ ολοκλήρου με χρήματα που δεν διέθετε και αργότερα επρόκειτο να αποσπαστούν από τους ευρωπαίους φορολογούμενους.»
Ωστόσο, ορισμένες επιφυλάξεις είναι απαραίτητες. Αν και η κλιμακούμενη απομόνωση μπορεί να μην είχε τρομάξει πολύ τους επενδυτές, η καθυστερημένη προθυμία της Ευρώπης να αναδιαρθρώσει τα χρέη της Ελλάδας –και το μήνυμα που έστειλε– σίγουρα τους τάραξε.
Βασικά, το σοκ από την τακτική της Ελλάδας σημαδεύτηκε αναμφισβήτητα από τις επιπτώσεις που θα είχε η ευρύτερη στρατηγική. Ως αποτέλεσμα, χρειάστηκε η δέσμευση του Μάριο Ντράγκι να κάνει «ό,τι χρειάζεται» τον Ιούλιο του 2012 για να αρχίσει να βελτιώνεται το κλίμα.
Και όπως σημειώνουν οι συντάκτες, ενώ η Ελλάδα έχει επιστρέψει πλήρως στην αγορά ομολόγων πολύ νωρίτερα από ό,τι θα περίμεναν οι περισσότεροι πριν από μια δεκαετία, υπάρχει μια κρίσιμη «παράπλευρη απώλεια» : οι πωλήσεις ομολόγων της Ελλάδας έκτοτε εκδίδονται σύμφωνα με ξένες δικαιοδοσίες, αντί για την εγχώρια νομοθεσία.
Τούτου λεχθέντος, υπάρχει ένα πολύ ευρύτερο συμπέρασμα εδώ πέρα από την Ελλάδα: οι κάτοχοι ομολόγων συχνά κραυγάζουν και κινδυνολογούν ασύστολα , αλλά τις περισσότερες φορές οι ζοφερές προβλέψεις τους δεν επαληθεύονται.
Είναι λοιπόν πολύ καλύτερο (συχνά και για τους επενδυτές), παρατηρεί η εφημερίδα, εάν οι χώρες που αντιμετωπίζουν χρηματοοικονομική δυσπραγία σταματήσουν να ταλαιπωρούνται και ενεργούν αποφασιστικά — αναδιάρθρωση νωρίτερα παρά αργότερα, αναδιάρθρωση βαθύτερη παρά ελαφρύτερη και χρησιμοποιώντας όλα τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους για να το κάνουν.
ΠΗΓΗ: Financial Times, Robin Wigglesworth – Ignore the angry bleating of aggrieved creditors
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου